Đại diện VKS bác bỏ lý lẽ chối tội của bị cáo Trương Mỹ Lan
Sáng 1/4, phiên tòa xét xử bà Trương Mỹ Lan và 85 bị cáo đồng phạm liên quan Tập đoàn Vạn Thịnh Phát và Ngân hàng SCB chuyển qua phần đối đáp.
Trước đó, Trương Mỹ Lan bị đại diện VKS giữ quyền công tố tại phiên tòa đề nghị HĐXX tuyên phạt mức án tổng hợp là tử hình. Các bị cáo khác bị đại diện VKS đề nghị các mức án nhẹ nhất từ 3 năm tù, nhưng cho hưởng án treo, đến 22 -24 năm tù, một số bị cáo bị đề nghị án chung thân.
Bà Trương Mỹ Lan tại tòa sáng 1/4.
Tại tòa, chỉ có bị cáo Trương Mỹ Lan không thừa nhận các hành vi như cáo trạng truy tố. Luật sư của bị cáo Lan còn đề nghị thay đổi tội danh đối với tội “ Tham ô tài sản”. Bởi theo bà Lan và luật sư luật sư của bà thì hồ sơ thể hiện bà Lan không giữ chức vụ trong Ngân hàng SCB nên không thể là chủ thể cấu thành tội “Tham ô tài sản”.
Bà Lan cũng cho rằng bà không quanh co chối tội như đại diện VKS nêu trong quá trình luận tội… Theo đại diện VKS, việc bị cáo Trương Mỹ Lan thực hiện hành vi trái pháp luật nhưng không dám chịu trách nhiệm, thể hiện sự ngoan cố. Tại tòa, đối đáp với các vấn đề mà luật sư cũng như bị cáo nêu trong quá trình tranh luận, đại diện VKS đã chỉ rõ từng hành vi của các bị cáo, chủ yếu là bị cáo Trương Mỹ Lan.
Các bị cáo tại tào sáng 1/4.
Về hậu quả thiệt hại, theo đại diện VKS, hành vi phạm tội của bị cáo Lan xuyên suốt từ năm 2012, về bản chất là chiếm đoạt tiền của SCB. Bị cáo Trương Mỹ Lan coi SCB như là một công cụ tài chính, một nơi giữ tiền. Trương Mỹ Lan đưa tài sản đảm bảo chỉ là phương thức, thủ đoạn để bị cáo rút tiền của SCB, tài sản đảm bảo có thể rút ra hoặc hoán đổi. Bất cứ khi nào cần tiền bà Lan chỉ đạo, thông báo số tiền cần sử dụng để nhân viên rút ra từ ngân hàng.
Video đang HOT
Theo VKS, thiệt hại của vụ án không chỉ được xác định bằng cách trưng cầu định giá trong tố tụng hình sự mà còn có thể áp dụng các biện pháp khác để xác định hậu quả. Việc định giá trong tố tụng hình sự không phải là yêu cầu bắt buộc, và cơ quan tiến hành tố tụng có thể áp dụng các biện pháp khác. Trong vụ án này, Viện kiểm sát không căn cứ vào giám định lại của Công ty thẩm định giá Hoàng Quân, mà căn cứ vào lời khai, chứng cứ trong hồ sơ vụ án để xác định thiệt hại là hơn 667.000 tỷ đồng.
Ông Chu Lập Cơ, chồng bà Trương Mỹ Lan tại tòa.
Về tội “Tham ô tài sản”, đại diện VKS cho rằng pháp luật quy định tội “Tham ô tài sản” áp dụng với các tổ chức doanh nghiệp ngoài nhà nước từ 0h ngày 1/1/2018, nên hành vi của bà Trương Mỹ Lan và đồng phạm đã cấu thành tội tham ô.
Về cáo buộc Trương Mỹ Lan là chủ mưu, cầm đầu, đại diện VKS giữ nguyên nhận định bị cáo coi SCB như một công cụ tài chính, cần là rút.
Về ý kiến cho rằng bà Trương Mỹ Lan bị truy tố tội tham ô, còn các bị cáo khác thì bị truy tố về tội vi phạm quy định về cho vay, VKS cho rằng kết quả điều tra xác định bà Trương Mỹ Lan và đồng phạm đã thực hiện một chuỗi hành vi thuộc trường hợp phạm tội có tổ chức. Trong quá trình điều tra, truy tố, xét xử, cơ quan tố tụng đã phân hóa vai trò của các đối tượng. Những bị cáo có chức vụ, quyền hạn tại Vạn Thịnh Phát, SCB đã có hành vi tiếp nhận trực tiếp ý chí của bà Trương Mỹ Lan, giúp bà Trương Mỹ Lan chiếm đoạt tài sản. Các bị cáo ở nhóm dưới về ý thức không biết mình giúp sức cho bà Trương Mỹ Lan nên không đánh giá đây là đồng phạm với bà Trương Mỹ Lan về tội “Tham ô tài sản”, nên VKS truy tố tội vi phạm quy định cho vay là hoàn toàn chính xác
Mặc dù chưa có kết quả tương trợ tư pháp về xác minh làm rõ 5 doanh nghiệp nước ngoài đứng tên cổ phần cho bà Lan, nhưng với những tài liệu, căn cứ có được, đủ cơ sở xác định bà Trương Mỹ Lan là chủ thể tội “Tham ô tài sản”. Việc các luật sư yêu cầu cơ quan tố tụng chứng minh 5 công ty cổ phần nước ngoài mua cổ phần của bị cáo không làm thay đổi sự thật bà Lan nắm quyền chi phối với số cổ phần này.
Với việc thành lập công ty “ma”, VKS cho rằng bị cáo chỉ đạo thành lập hàng nghìn công ty không có hoạt động thật, đứng tên khoản vay, sử dụng để các bị cáo giải quỹ, che giấu cắt đứt dòng tiền. Luật sư của bị cáo nói công ty “ma” không liên quan bà Lan là lập luận không có căn cứ.
Chỉ đạo miệng, không để lại bút tích, nghĩ rằng như thế sẽ không bị phát hiện, cơ quan chức năng không xử lý được chính là một thủ đoạn tinh vi của bị cáo Lan, đại diện VKS phân tích.
Làm rõ hành vi "giải quỹ" và đảo nợ của bị cáo Trương Mỹ Lan cùng đồng phạm
Ngày 22/3, TAND TP Hồ Chí Minh tiếp tục xét xử bị cáo Trương Mỹ Lan (Chủ tịch Tập đoàn Vạn Thịnh Phát) và 85 bị cáo khác trong vụ án liên quan đến Tập đoàn Vạn Thịnh Phát và Ngân hàng SCB.
HĐXX tiếp tục phần các luật sư bào chữa cho các bị cáo trong vụ án.
Quá trình bào chữa, luật sư đã làm rõ việc "giải quỹ", được xem thành "nếp" tại Tập đoàn Vạn Thịnh Phát. Theo luật sư, bị cáo Hồ Bửu Phương thừa nhận hành vi tham ô tài sản như cáo trạng truy tố. Bị cáo Phương được bổ nhiệm làm Phó Tổng giám đốc phụ trách tài chính của Tập đoàn Vạn Thịnh Phát và Công ty Đầu tư Vạn Thịnh Phát. Ngoài các nhiệm vụ chuyên môn về tài chính, bị cáo Phương còn được bị cáo Lan chỉ đạo, giao nhiệm vụ phối hợp với Văn phòng HĐQT Tập đoàn Vạn Thịnh Phát, Nguyễn Phương Anh (Tổng Giám đốc và Phó Tổng giám đốc Công ty cổ phần Tập đoàn Peninsula) cùng các cá nhân liên quan lên phương án "giải quỹ" đối với số tiền đã được Ngân hàng SCB giải ngân vào tài khoản các công ty thụ hưởng tiền theo phương án vay để bị cáo Lan sử dụng cho các mục đích khác nhau.
Để "giải quỹ", các bị cáo lập hợp đồng hứa chuyển nhượng cổ phần khống, trong đó, các công ty "ma" được thụ hưởng tiền giải ngân hứa mua cổ phần của các cá nhân (được thuê đứng tên sở hữu cổ phần của công ty "ma" khác). Sau khi ký hợp đồng hứa chuyển nhượng cổ phần và chuyển tiền, các cá nhân sẽ đến ngân hàng ký chứng từ rút tiền. Công ty thụ hưởng hứa mua cổ phần chỉ hạch toán vào mục "các khoản phải thu", không làm thủ tục sang tên, chuyển nhượng cổ phần nên không phát sinh thuế, tránh việc bị cơ quan chức năng, thuế, thanh tra phát hiện sai phạm.
Bị cáo Lan cùng đồng phạm tại phiên tòa.
Trình bày quan điểm, luật sư bào chữa cho bị cáo Phương cho biết, bị cáo Phương là người có chuyên môn, được mời về Tập đoàn Vạn Thịnh Phát giữ vai trò hoạt động chuyên sâu về mảng chứng khoán. Ngoài ra, khi nhận được hồ sơ các công ty, bị cáo Phương không biết đây là công ty thật hay ma. Do vậy, khi cho ý kiến áp giá, bị cáo Phương dựa trên kiến thức, kinh nghiệm cá nhân để đánh giá rồi áp giá phù hợp theo nhận thức chủ quan của mình. Hành vi "giải quỹ" chỉ là bước giả cách để tạm thời chuyển tiền chưa có lý do để sử dụng ra khỏi công ty vay, rồi sau đó thu hồi lại.
Luật sư bào chữa cũng cho hay, sau khi "giải quỹ" dòng tiền có quay trở lại hay không, không phải trách nhiệm của bị cáo Phương. Do đó, bị cáo Phương cũng chỉ làm theo thông lệ có từ trước tại Vạn Thịnh Phát mà không dự liệu đến tính đúng sai của hoạt động này nên mong HĐXX xem xét nội dung này để đánh giá lại hoàn cảnh, bối cảnh phạm tội cho bị cáo.
Cáo trạng nêu rõ, bị cáo Phương là người trực tiếp tiếp nhận chỉ đạo của bị cáo Lan phối hợp với Văn phòng HĐQT Tập đoàn Vạn Thịnh Phát, Nguyễn Phương Anh và các cá nhân liên quan lên phương án "giải quỹ", giúp sức cho bị cáo Lan chiếm đoạt số tiền đặc biệt lớn với 163.155.871.766.846 đồng, gây thiệt hại cho Ngân hàng SCB số tiền 99.228.168.116.343 đồng.
Tiếp đến là phần bào chữa của luật sư và tự bào chữa của bị cáo Nguyễn Văn Thanh Hải (cựu Phó chủ tịch HĐQT Ngân hàng SCB). Bị cáo Hải bị đại diện VKS đề nghị mức án từ 15 đến 16 năm tù. Bị cáo Hải xin HĐXX xem xét về bản chất của hành vi phạm tội, vì theo bản luận tội của đại diện VKS là chưa đầy đủ. Bị cáo Hải nhấn mạnh về quá trình tạo lập hồ sơ vay, tài sản thế chấp và tài sản gắn liền, mà bị cáo không tham gia. Đồng thời, bị cáo Hải thể hiện sự ăn năn, hối lỗi về hành vi phạm tội, mong xem xét giảm nhẹ mức án.
Theo cáo trạng, bị cáo Hải với chức vụ quyền hạn là Phó Chủ tịch HĐQT Ngân hàng SCB, đã giúp sức cho bị cáo Lan rút tiền của Ngân hàng SCB, sử dụng vào các mục đích của bị cáo Lan, gây hậu quả đặc biệt lớn. Từ ngày 28/6/2012 đến ngày 30/12/2020, bị cáo Hải đã ký hợp thức 649 khoản vay tại Ngân hàng SCB, có tổng dư nợ đến ngày 17/10/2022 là 467.560.297.502.973 đồng, gây thiệt hại cho Ngân hàng SCB 369.818.550.576.511 đồng Bào chữa cho Trần Thị Mỹ Dung (cựu Phó Tổng Giám đốc Ngân hàng SCB), luật sư cho rằng, bị cáo Dung thực hiện hành vi phạm tội theo sự chỉ đạo của Trương Mỹ Lan mà không được hưởng bất kỳ lợi ích vật chất nào. Hành vi của bị cáo Dung là thẩm định tài sản, hoàn thiện hồ sơ vay từ Ngân hàng SCB theo chỉ đạo của bị cáo Lan để xử lý các khoản vay đến hạn của Lan có từ năm 2012 (hay còn gọi là đảo nợ), không có các khoản vay mới.
Đồng thời, luật sư cũng lập luận, hành vi đảo nợ tại Ngân hàng SCB không bắt nguồn từ bị cáo Dung mà đã diễn ra trong nhiều năm trước khi bị cáo được bổ nhiệm làm Phó Tổng Giám đốc Ngân hàng SCB, phụ trách phê duyệt tín dụng và xử lý nợ. Bị cáo Dung chỉ tiếp nối hành vi của người tiền nhiệm chức vụ trước mình, dẫn đến việc phạm tội. Một nguyên nhân khác là do bị cáo Dung quá tin tưởng vào bị cáo Lan, thực hiện tất cả mọi mệnh lệnh được giao cho với niềm tin rằng bị cáo Lan sẽ giúp Ngân hàng SCB vực dậy trước khó khăn. Đối với số cổ phần mà bị cáo Dung khai được nhận vào năm 2021 từ bị cáo Lan, luật sư phân tích thêm, đây là phần thưởng năm theo chế độ của Ngân hàng SCB dành cho nhân viên, không phải là số cổ phần được bị cáo Lan cho riêng bị cáo Dung. Số cổ phần này không phải là sự thỏa thuận ăn chia lợi ích để thực hiện hành vi giúp sức cho bị cáo Lan.
Bị cáo Dung tự bào chữa rằng, mọi hành vi thực hiện đều theo sự chỉ đạo của bị cáo Lan. Thời điểm được bổ nhiệm lên chức Phó Tổng Giám đốc Ngân hàng SCB, bị cáo cùng nhiều nhân viên của Ngân hàng SCB có niềm tin sâu sắc vào bị cáo Lan do bị cáo này là một doanh nhân có sức ảnh hưởng rất lớn trong xã hội. Bị cáo nghĩ rằng, bị cáo Lan có khả năng giúp Ngân hàng SCB vượt qua khó khăn, phát triển mạnh mẽ. Bị cáo mong nhận được sự khoan hồng của pháp luật.
Trước đó, bị cáo Dung bị VKS đề nghị HĐXX tuyên mức án từ 19 đến 20 năm tù về tội "Tham ô tài sản". Cáo trạng nêu rõ, bị cáo Dung đã giúp sức tích cực để bị cáo Lan rút tiền của Ngân hàng SCB, gây thiệt hại đặc biệt lớn. Từ ngày 11/9/2019 đến ngày 15/8/2022, bị cáo Dung đã ký hợp thức cho 617 khoản vay, để bị cáo Lan chiếm đoạt số tiền 200.690.614.418.211 đồng, gây thiệt hại cho Ngân hàng SCB số tiền 69.023.359.900.940 đồng
Bị cáo ký kết luận thanh tra Ngân hàng SCB bị đề nghị mức án 3-4 năm tù Bị cáo Nguyễn Văn Du, cựu Quyền Chánh thanh tra Cơ quan Thanh tra giám sát Ngân hàng Nhà nước là bị cáo duy nhất trong đoàn thanh không nhận tiền hối lộ từ SCB. Tuy nhiên, Viện Kiểm sát (VKS) xác định bị cáo Du là người trực tiếp ký kết luận thanh tra tại Ngân hàng SCB, gây thiệt hại hơn...