‘Đá nhựa’ được tìm thấy trên khắp thế giới – một phát hiện ‘đáng lo ngại’

‘Đá nhựa’ – những tảng đá được hình thành tự nhiên từ đá trầm tích và các mảnh vụn nhựa đã được tìm thấy trên khắp thế giới, trở thành một minh chứng mới về tác động tàn phá của con người đối với môi trường.

Những tảng đá nhựa màu xanh lục đã được tìm thấy trên bờ biển và đất liền ở khắp 5 châu lục và 11 quốc gia. Ảnh: Recyclemore

Những tảng đá nhựa có màu xanh lục trông khá kỳ quái này là những tảng đá được hình thành khi các vật liệu như kim loại nặng, dung môi hữu cơ và mảnh vụn vi nhựa được hợp nhất hoặc bám vào bề mặt của đá trầm tích. Chúng đã được tìm thấy trên khắp 5 châu lục và 11 quốc gia, bao gồm Mỹ, Bồ Đào Nha, Vương quốc Anh, Italy, Nhật Bản, Tây Ban Nha, Trung Quốc, Ấn Độ, Bangladesh, Brazil và Peru.

Được tìm thấy ngay cả trên những hòn đảo xa xôi, những tảng đá nhựa này đã khiến các nhà nghiên cứu lo lắng và đặt ra câu hỏi liệu đây có phải là sự khởi đầu của Anthropocene – một kỷ nguyên địa chất mới bị chi phối bởi các tác động của con người, làm thay đổi đáng kể bề mặt, bầu khí quyển, đại dương và hệ thống tuần hoàn dinh dưỡng của trái đất, và những tác động của chúng sẽ tồn tại lâu hơn sự tồn tại của con người trên hành tinh.

“Ô nhiễm nhựa trên đại dương đang gây ra sự thay đổi mô hình đối với các khái niệm về sự hình thành đá và địa tầng trầm tích”, một nghiên cứu được công bố hồi tháng 9/2023 do Giáo sư Santos dẫn đầu cho biết.

“Chúng tôi kết luận rằng con người hiện đang hoạt động như một tác nhân địa chất, ảnh hưởng đến các quá trình trước đây hoàn toàn tự nhiên, như sự hình thành đá”, Giáo sư Santos, đến từ Đại học Liên bang Parana ở miền Nam Brazil, nhấn mạnh và nói thêm rằng những phát hiện mới này rất “đáng lo ngại”.

Theo Giáo sư Santos, khi đá bị xói mòn, nhiều nguy cơ chúng sẽ thải vi nhựa vào môi trường và làm ô nhiễm thêm chuỗi thức ăn.

Tương tự, các nhà nghiên cứu từ Đại học Thanh Hoa của Trung Quốc cũng đã khám phá ra rằng “đá nhựa có thể làm thay đổi cộng đồng vi sinh vật trong môi trường xung quanh và có thể tạo ra một lượng đáng kể vi nhựa và nhựa nano”. Loại đá trầm tích mới này cung cấp bằng chứng thuyết phục về cách các hành động của con người có thể hoạt động như một quá trình địa chất ngoại sinh mạnh mẽ, định hình lại hồ sơ địa chất của hành tinh chúng ta.

Vào năm 2022, vi hạt nhựa lần đầu tiên được phát hiện trong máu người, với kết quả của một nghiên cứu chỉ ra rằng việc con người tiếp xúc với các hạt nhựa dẫn đến việc hấp thụ các hạt này vào máu, di chuyển đến các cơ quan.

Nghiên cứu cũng chỉ ra rằng trẻ bú bình có thể nuốt phải hơn 1 triệu mảnh vi nhựa mỗi ngày.

Được biết, nhựa nano là các hạt nhựa có chiều dài dưới 1 micromet hoặc 1/70 chiều rộng của sợi tóc người. Chúng gây ra mối đe dọa lớn hơn đối với sức khỏe người dân so với hạt vi nhựa vì chúng đủ nhỏ để xâm nhập vào tế bào con người, đi vào máu và tác động đến các cơ quan. Đồng thời, chúng cũng có thể đi qua nhau thai để vào cơ thể thai nhi.

Theo Chương trình Môi trường Liên Hiệp Quốc (UNEP), hơn 400 triệu tấn rác thải nhựa được sản xuất mỗi năm, trong đó chưa đến 10% được tái chế, làm tắc nghẽn các bãi chôn lấp và làm ô nhiễm đại dương. Đáng lo ngại, con số này ước tính sẽ tiếp tục gia tăng trong thập kỷ tới.