Covid-19: Trên thế giới tổ chức tốt nghiệp THPT và xét tuyển ĐH ra sao?

Dịch Covid-19 đang diễn biến phức tạp và chưa biết dịch bao giờ kết thúc. Do đó, nhiều nước trên thế giới đã xây dựng các phương án về tốt nghiệp THPT và xét tuyển đại học cho phù hợp.

Các thí sinh thi đại học tại một trường trung học ở Seoul năm 2017. Ảnh: AFP

Trước diễn biến phức tạp của của Covid-19, các nước, tổ chức đánh giá chất lượng quốc tế đều phải có những giải pháp để ứng phó.

Cụ thể, kỳ thi A-level và IB đã bị hủy, thay vào đó là phương pháp tính điểm quá trình của học sinh. Kỳ thi thường dùng để xét tuyển vào đại học của Mỹ như SAT và ACT cũng đã tạm hủy đối với Tháng 4 và 5/2020.

Các nước cũng có nhiều giải pháp để xử lý tình huống, tuy nhiên cách thực hiện rất đa dạng bởi việc tổ chức đánh giá kết quả tốt nghiệp và xét tuyển đại học khác nhau (xét tuyển hay tổ chức thi, thời gian thi, số lượng môn thi).

Dưới đây là tổng hợp kinh nghiệm của 19 nước về phương thức đánh giá tốt nghiệp THPT và tuyển sinh đại học trong đợt dịch Covid-19 của Bộ GD&ĐT như sau:

2 cách phổ biến đánh giá tốt nghiệp THPT

- Kỳ thi tốt nghiệp THPT quốc gia, kết quả kỳ thi này có thể sử dụng để tuyển sinh đại học, thường là các nước châu Á và các nước thuộc hệ thống Liên Xô cũ: Trung Quốc, Đài Loan, Hàn Quốc, Thái Lan, Indonensia, Malaysia, LB Nga, Hungary, Ucraina, Belarus. Bên cạnh đó có Vương Quốc Anh tổ chức kỳ thi A-Level, Pháp có kỳ thi Tú tài…

- Không có kỳ thi chung, các địa phương tổ chức riêng hoặc có phương án xét tốt nghiệp riêng: Mỹ, Nhật Bản, Úc, New Zealand, Canada, Đức.

Các cơ sở giáo dục đại học tự chủ tuyển sinh

- Nhiều nước có kỳ thi 2 trong 1 hoặc kỳ thi tuyển sinh đại học riêng để các trường đại học sử dụng như là một thành tố của điểm tuyển sinh đại học (tương tự như Việt Nam). Thực tế, nhiều trường đại học lớn của các nước (Nhật) có thể chủ động tiếp nhận học sinh thông qua tiến cử của trường THPT.

- Nhiều nước, khi không có kỳ thi chung, các trường đại học chủ động công tác xét tuyển, VD: Úc, New Zealand, Canada, Mỹ… và có thể sử dụng kết quả các kỳ thi quốc tế (SAT, ACT…)

Về số môn thi tốt nghiệp THPT

Đối với các nước tổ chức thi tốt nghiệp THPT quốc gia, số lượng môn thi tương đối đa dạng. Các nước có số môn thi khá nhiều, VD: Hàn Quốc (7 1: 7 bắt buộc, 1 tự chọn); Úcraina (3); Hungary (4 1); Thái Lan (5).

Tuy nhiên, 3 môn: toán, văn học và ngoại ngữ thường là những môn bắt buộc và có mặt trong tất cả các kỳ thi này; các môn học khác như lịch sử, địa lý, sinh vật, vật lý, hóa học.

Có một số nước ghép môn số nội dung/môn học thành môn khoa học tự nhiên và môn khoa học xã hội. Một số nước có các môn tự chọn là: âm nhạc, mỹ thuật, thể dục… Qua tổng hợp cho thấy số môn thi của Việt Nam là rất phù hợp.

Thời gian thi hoặc xét tốt nghiệp

Thời gian tốt nghiệp của các nước khá đa dạng. Tuy có phần lớn các nước kết thúc năm học vào Tháng 5 hoặc Tháng 6.

Có một số ít nước kết thúc năm học vào cuối năm dương lịch và lịch học năm mới vào đầu năm như: Úc, New Zealand, Nhật Bản…Do vậy, hoạt động đánh giá tốt nghiệp của những nước này cũng đỡ bị ảnh hưởng hơn.

Công tác tổ chức thi và xét tốt nghiệp năm 2020

Có thể chia công tác tổ chức thi tốt nghiệp THPT thành 4 nhóm chính:

- Nhóm hủy thi tốt nghiệp: Indonensia, Anh, Pháp. Theo đó, các nước này lấy điểm của quá trình học tập (VD: 5 học kỳ cuối).

- Nhóm lùi thi tốt nghiệp: Thái Lan, Trung Quốc, Đài Loan, Hàn Quốc, LB Nga, Ucraina, Belarus, Hungary, Malaysia: Thời gian lùi tốt nghiệp từ 2 ngày đến 3 tháng tùy vào thời gian cách ly “giãn cách” xã hội. Có nước dự kiến chia kỳ thi quốc gia này thành 2 đợt: đợt 1 cho những địa phương bị ảnh hưởng ít và đợt 2 cho các địa phương ảnh hưởng kéo dài (Trung Quốc, Ucraina).

- Nhóm chưa có kế hoạch cụ thể (khả năng sẽ lùi): Belarus, Singapore (hủy kỳ thì giữa kỳ nhưng kỳ thi cuối năm kéo dài và kết thúc vào cuối Tháng 11 đầu Tháng 12)

- Nhóm không bị ảnh hưởng nhiều bởi thời gian tốt nghiệp và cách thức xét tốt nghiệp: Canada, Nhật Bản, Úc, New Zealand. Những nước này sẽ xét tốt nghiệp trên cơ sở kết quả học tập trong năm của học sinh và kết hợp với một bài kiểm tra hay thi cuối cùng để lấy điểm xét tốt nghiệp.

VD: Nhật Bản có kỳ thi tuyển sinh vào đại học tổ chức vào Tháng 1 hoặc 2 hàng năm; Úc và New Zealand xét tốt nghiệp vào Tháng 11 hàng năm.

Hồng Hạnh