Cơn giận dữ của nông dân Đức
Nông dân Đức đã biểu tình trên khắp đất nước trong hơn một tuần qua. Họ đang phản đối về việc chính phủ quyết định cắt các khoản trợ cấp với xăng dầu được sử dụng trong ngành nông nghiệp.
Sự phẫn nộ đã lên đến đỉnh điểm vào thứ Hai tuần này với một cuộc biểu tình lớn ở Berlin.
Từ cuối tuần trước, hàng ngàn máy kéo đã bắt đầu di chuyển đến thủ đô nước Đức sau khi chính phủ thông báo hủy trợ cấp vào tháng 12/2023, trong đó có quyết định xóa dần trợ cấp với dầu diesel cho thiết bị nông nghiệp trong vòng 3 năm.
Chính phủ quyết định cắt một số khoản trợ cấp theo lệnh của các thẩm phán Hội Đồng Bảo Hiến về thắt chặt quy định ngân sách của Đức. Nông dân ngủ trên máy móc của họ để chuẩn bị cho cuộc biểu tình lớn tuần này. Nông dân Đức cho đến nay vẫn là một trong những tầng lớp xã hội ít được quan tâm kể từ khi chính phủ hiện tại lên nắm quyền. Bộ trưởng Bộ Nông nghiệp mặc dù theo chủ nghĩa môi trường, Cem Ozdemir, song không muốn đối đầu trực tiếp với những người trong chính phủ. Nhưng sự bế tắc về ngân sách cần được giải quyết vào cuối năm 2023 đã dẫn đến một loạt biện pháp tiết kiệm. Nhiều khoản trợ cấp khác nhau đã được xem xét lại, trong đó có hai khoản trợ cấp cho nông dân: miễn thuế đối với máy móc nông nghiệp và hỗ trợ công cho dầu diesel sử dụng trong nông nghiệp.
Một nông dân Đức giận dữ trong cuộc biểu tình trước cửa ngõ Brandenburg.
Trước sự bất bình của nông dân, chính phủ đã khẩn trương thu hồi quyết định liên quan đến việc bãi bỏ miễn thuế đối với máy móc nông nghiệp. Nhưng điều này không đủ để xoa dịu cuộc phản kháng của những người liên quan. Một nông dân đến từ Brandenburg (miền đông nước Đức), người tham gia cuộc biểu tình hôm thứ Hai ở Berlin đã tóm tắt: “Các yêu cầu của chúng tôi là chính đáng và phải được đáp ứng, nếu không trang trại của chúng tôi sẽ bị đe dọa. Thật buồn khi chính phủ phải mất 4 tuần mới đồng ý thảo luận”.
Trước sự phẫn nộ của hàng nghìn nông dân, Bộ trưởng Bộ Tài chính, Christian Lindner, đã phát biểu vào giữa trưa ngày 15/1 trước cửa ngõ Brandenburg rằng: “Mọi người đều phải đóng góp. Vì lợi ích của người nộp thuế, tôi phải luôn tự hỏi bản thân xem những khoản trợ cấp nào là cần thiết và có những lựa chọn thay thế nào”. Bộ trưởng cũng nhắc lại rằng nông dân Đức đã nhận được gần 10 tỷ euro t.iền hỗ trợ công từ chính phủ Berlin và Liên minh châu Âu.
Video đang HOT
Một số vật thể đã bị ném đến sân khấu nơi bộ trưởng đang đứng nhưng đã được những người bảo vệ chắn thành hàng rào phía trước che chắn. Bộ trưởng Bộ Tài chính bày tỏ sự thông cảm với ngành nông nghiệp nhưng không có gì khác ngoài điều này. Những đề xuất về giảm quan liêu hoặc cải cách hệ thống thuế đã không xoa dịu được những người biểu tình. Các quan chức ngành nông nghiệp đã nhóm họp với các nghị sĩ của liên minh cầm quyền. Tại Hạ viện, các biện pháp tiết kiệm do chính phủ đề xuất phải được nhanh chóng quyết định thông qua hoặc không. Bộ trưởng Bộ Nông nghiệp, và các quan chức nông nghiệp khác, đang đề xuất tăng khoản thuế đối với các loại thực phẩm nông nghiệp với hy vọng sẽ mang lại lợi ích cho các trang trại.
Cuộc xung đột hiện tại chắc chắn sẽ dẫn đến một thỏa hiệp khiến chính phủ không thể rút hoàn toàn các khoản ưu đãi dành cho giới nông nghiệp, thậm chí phải chứng tỏ thiện chí của mình đối với nông dân. Tầng lớp chính trị đã nhận thức được rằng các cuộc biểu tình hiện nay đã vượt ra ngoài các biện pháp hỗ trợ giá dầu diesel và phản ánh tình trạng bất ổn kéo dài. Thậm chí tình trạng bất ổn này vượt xa những thách thức của ngành nông nghiệp. Cuộc biểu tình tại Berlin vào thứ Hai tuần này đã xuất hiện nhiều biểu ngữ yêu cầu chính phủ Thủ tướng Scholz từ chức. Tỷ lệ ủng hộ Thủ tướng Đức Olaf Scholz gần đây đã chạm mức thấp lịch sử, khi một cuộc khảo sát của viện thăm dò INSA cho thấy 64% số người được hỏi muốn ông từ chức. Trước cửa ngõ Brandenburg, một số người hô vang: “Chúng tôi là nhân dân”, khẩu hiệu nổi tiếng của cuộc cách mạng hòa bình của CHDC Đức vào mùa thu năm 1989.
Nhiều nhóm cực đoan đã thâm nhập vào các cuộc biểu tình trong những ngày gần đây. Liên đoàn Nông dân Đức bác bỏ lời kêu gọi bạo lực. Thủ tướng Olaf Scholz cũng lên án những hành động bạo lực trong một tin nhắn video đăng tải vào thứ Bảy tuần trước. Đảng cực hữu – Giải pháp thay thế cho nước Đức (AfD) tìm cách khơi dậy sự bất mãn sâu sắc này, như họ đã làm trước đây với các cuộc biểu tình khác, dù trong chính sách của mình, AfD đã từ chối trợ cấp cho ngành nông nghiệp.
Ba năm sau cuộc suy thoái lớn do COVID-19 gây ra, Đức rơi vào suy thoái vào năm 2023. GDP giảm 0,3%. Đây là thành tích tệ nhất trong G7, đúng như dự đoán của Quỹ T.iền tệ quốc tế (IMF). Lạm phát đã làm xói mòn sức mua của các hộ gia đình và từ đó làm hỏng động cơ tiêu dùng của kinh tế Đức. Động lực tăng trưởng khác của Đức, một ngành công nghiệp định hướng xuất khẩu, cũng bị mắc kẹt vì nhu cầu đang cạn kiệt. Và bởi vì cuộc chiến ở Ukraine đã tước đi một trong những tài sản có khả năng cạnh tranh của các nhà công nghiệp Đức, đó là năng lượng giá rẻ, trong trường hợp này là khí đốt của Nga. Ngành hóa chất và luyện kim của Đức tiêu tốn nhiều năng lượng đã chứng kiến sản lượng của họ giảm 20% trong hai năm qua.
Cũng trong ngày 15/1, nông dân và tài xế xe tải Romania đã nối lại các cuộc diễu hành bằng máy kéo trên đường phố sau khi các cuộc đàm phán với chính phủ thất bại vào 14/1. Trong khi đó, ở Ba Lan, nông dân và tài xế xe tải đã chặn các cửa khẩu biên giới với Ukraine kể từ tháng 11, cáo buộc Ukraine “cạnh tranh không công bằng” và việc nới lỏng các quy định tiếp cận của Liên minh châu Âu đối với các công ty Ukraine. Nông dân Ba Lan đã dỡ bỏ lệnh phong tỏa biên giới vào tuần trước nhưng hôm 15/1 đã công bố kế hoạch biểu tình trên toàn quốc vào cuối tháng này.
Các chuyên gia cho rằng, mặc dù các cuộc biểu tình máy kéo của giới nông dân một số nước châu Âu bắt nguồn từ những tình huống cụ thể khác nhau, nhưng chúng đều có một điểm chung đó là nỗi bất an của người nông dân và việc họ muốn bảo vệ những quyền lợi cũ. Nhiều người nông dân chia sẻ rằng họ đang bị dồn vào chân tường bởi các biện pháp mới nhằm tăng cường tiêu chuẩn môi trường của Liên minh châu Âu và chi phí tăng cao
Nguồn cơn khiến người nông dân châu Âu bất bình đổ ra đường biểu tình
Hàng dài máy cày từ khắp nước Đức đã hướng đến Berlin ngày 15/1, đây là vụ việc mới nhất trong hàng loạt cuộc biểu tình của nông dân châu Âu trong thời gian gần đây.
Nông dân lái máy kéo tham gia cuộc biểu tình tại Wiesbaden, Đức, ngày 8/1. Ảnh: THX/TTXVN
Nhiều người nông dân chia sẻ rằng họ đang bị dồn vào chân tường bởi các biện pháp mới của Liên minh châu Âu (EU) và chi phí tăng cao. Giá phân bón và nhiên liệu tăng vọt ở châu Âu sau khi Nga phát động chiến dịch quân sự đặc biệt tại Ukraine, người nông dân cho biết họ đang đối mặt với sức ép trên khắp lục địa.
Đức là quốc gia châu Âu mới nhất chịu tác động bởi làn sóng phản đối của giới nông dân. Trong tuần trước, người nông dân đã biểu tình, đưa máy cày chặn các lối vào cao tốc, gây gián đoạn giao thông khắp nước Đức. Họ phản đối kế hoạch từ chính phủ của Thủ tướng Olaf Scholz chủ trương xóa bỏ mức giảm thuế với nhiên liệu họ sử dụng. Trong tháng 1, người biểu tình còn bao vây Bộ trưởng Kinh tế Đức Robert Habeck khi ông cố gắng xuống phà trong kỳ nghỉ cùng gia đình.
Tâm tư của người nông dân
Theo tờ Guardian, trong những năm gần đây, nông dân Tây Âu gia tăng đấu tranh quyết liệt chống lại các chính sách bảo vệ hành tinh mà họ cho là tốn kém. Hà Lan là nơi ghi nhận phản ứng dữ dội nhất. Phán quyết của tòa án về lượng khí thải nitơ vào năm 2019 đã châm ngòi cho biểu tình phản đối nỗ lực của chính phủ nhằm đóng cửa các trang trại và cắt giảm số lượng gia súc gia cầm. Thậm chí một đảng chính trị mới đã ra đời vào năm 2019 sau diễn biến này với tên Phong trào Công dân Nông dân theo chủ nghĩa dân túy trọng nông (BBB).
Ở Bỉ, Tây Ban Nha và Pháp, nông dân cũng thể hiện bất bình về tác động của các kế hoạch cải cách môi trường và chi phí cao. Nông dân Tây Ban Nha đã xuống đường ở Madrid vào tháng 1/2023 sau khi chính phủ công bố kế hoạch hạn chế lượng nước họ có thể lấy từ con sông Tagus bị hạn hán. Tháng 2 cùng năm, nông dân Pháp lái máy cày qua Paris để phản đối lệnh cấm một số loại thuốc trừ sâu.
Ba Lan và các quốc gia Đông Âu khác cũng ghi nhận làn sóng tương tự, mặc dù chúng chủ yếu liên quan đến việc nhập khẩu ngũ cốc giá rẻ của Ukraina vào EU.
Cựu giáo sư tại Đại học Wageningen ở Hà Lan - ông Jan Douwe van der Ploeg nhận thấy những điểm tương đồng quan trọng trong các trường hợp này, đó là bảo vệ hiện trạng. Ông nhận định với kênh DW (Đức) rằng lo ngại thường liên quan đến quyền tiếp tục sử dụng các khoản trợ cấp hoặc duy trì tiêu thụ năng lượng hóa thạch, thuốc trừ sâu. Ông kết luận: "Tất cả đều là những biểu hiện rõ ràng của nền nông nghiệp công nghiệp hóa".
Rủi ro với mục tiêu khí hậu
Trên hết, các quan chức EU lo ngại về nguy cơ phải đẩy lùi các mục tiêu khí hậu đầy tham vọng đã chuyển thành luật theo Ủy ban châu Âu. EU đặt mục tiêu tổng thể đến năm 2050 đạt mức phát thải "bằng 0". Đối với nông nghiệp, những thay đổi được lên kế hoạch bao gồm giảm 50% lượng thuốc trừ sâu hóa học vào năm 2030.
Với cuộc bầu cử nghị viện châu Âu dự kiến diễn ra vào tháng 6, một số người lo lắng rằng những kế hoạch này sẽ không còn an toàn nếu nghị viện châu Âu nghiêng về cánh hữu. Ông Marco Contiero tại tổ chức Greenpeace phân tích nguy cơ này đã được thể hiện rõ ràng qua diễn biến liên quan đến Luật Phục hồi Thiên nhiên. Đạo luật này được Nghị viện châu Âu thông qua với tỉ lệ sít sao vào năm 2023 sau cuộc phản kháng vào phút chót bởi Đảng Nhân dân châu Âu (EPP). EPP chiếm nhiều ghế nhất trong nghị viện châu Âu muốn đóng vai người bảo vệ lợi ích của nông dân trước kế hoạch trả lại đất nông nghiệp cho môi trường sống tự nhiên. Ông Contiero nói với DW: "Các đảng bảo thủ cũng như nhiều đảng cánh hữu đã quyết định tận dụng các cộng đồng nông nghiệp như một công cụ bầu cử để đạt được kết quả tốt hơn".
Cô Anne-Kathrin Meister thuộc Liên đoàn Thanh niên Nông thôn Đức (BDL) cho rằng ngành nông nghiệp không phản đối cải cách môi trường nhưng cần được hỗ trợ nhiều hơn.
Theo cô, nông dân là những người chịu ảnh hưởng đầu tiên khi hệ thực vật và động vật bị suy thoái. Tuy nhiên, chi phí môi trường đi kèm với cái giá mà người tiêu dùng cũng phải sẵn sàng chi trả.
Thủ tướng Đức kêu gọi nông dân bình tĩnh và tuyên bố sẵn sàng thỏa hiệp Ngày 13-1, Thủ tướng Đức Olaf Scholz kêu gọi bình tĩnh và cho biết ông sẵn sàng chấp nhận thỏa hiệp khi nước này phải đối mặt với cơn thịnh nộ của nông dân về kế hoạch cắt giảm trợ cấp. Nông dân Đức biểu tình bằng máy cày suốt hơn 1 tuần qua ở nhiều thành phố khác nhau. Các cuộc biểu...