Có phải học phí đại học thấp thì chất lượng không cao!

Dư luận đang nóng về câu chuyện học phí, nói chính xác hơn là nhiều trường đồng loạt tăng học phí, thậm chí mức tăng rất cao. Tại sao lại đúng vào thời điểm này?

Tòa nhà điều hành (Thiên Lý) của ĐH Nông Lâm TP.HCM. Ảnh: TL

Hiện tại, các cơ sở giáo dục công lập đang thực hiện thu học phí theo quy định tại Nghị định 86 của Chính phủ quy định về cơ chế thu, quản lý học phí đối với cơ sở giáo dục thuộc hệ thống giáo dục quốc dân và chính sách miễn, giảm học phí, hỗ trợ chi phí học tập từ năm học 2015 – 2016 đến hết năm học 2020-2021.

Sang giai đoạn mới, các trường công tiến tới tự chủ toàn phần, do đó học phí sẽ tăng theo thời giá, tăng để duy trì và phát triển, bảo đảm chất lượng…

Tại hội nghị giao ban quý 1-2021 với các đơn vị hành chính sự nghiệp, sau khi nghe một trường đại học đề xuất phương án: “trong khi chờ nghị định mới, nhà trường vẫn giữ nguyên mức học phí như năm học trước”, nguyên Bộ trưởng Bộ GD& ĐT Phùng Xuân Nhạ đã đồng ý ngay và hoan nghênh đề xuất có lý có tình này, nhất là trong bối cảnh đời sống người dân khó khăn, phụ huynh học sinh sinh viên đang còn lao đao với dịch bệnh,..

Việc Bộ GD& ĐT yêu cầu các trường giữ ổn định học phí chắc chắn là một quyết định khó nhưng rất nhân văn. Đúng là khó cho các trường, nhưng một lần nữa, các trường, thầy cô giáo tiếp tục cố gắng gồng mình để làm phần việc khó hơn, góp phần mang lại sự ổn định cho người dân và cho xã hội.

Trong quá trình tự chủ và tư chịu trách nhiệm, các cơ sở giáo dục đại học đã làm một số việc mà tôi cho rằng rất phù hợp, đáng trân trọng, đó là, với uy tín của mình, các nhà trường phải tăng cường tìm kiếm nguồn thu khác ngoài học phí, kết nối doanh nghiệp, cựu sinh viên, các tổ chức xã hội để có thêm nguồn kinh phí giảm gánh nặng cho người học. Đây cũng chính là tiêu chí đánh giá năng lực quản trị của các trường đại học. Như vậy, rõ ràng KINH PHÍ khác với HỌC PHÍ. Một sự hỗ trợ từ phía doanh nghiệp vài tỉ đến vài chục tỉ đồng đầu tư phòng thí nghiệm, sân chơi thể thao, ký túc xá…có thể tương đương với hàng ngàn sinh viên phải gồng mình đóng học phí cả năm trời.

Tại sao học phí trường công thấp? Có phải học phí thấp là chất lượng không cao?

Người học đóng học phí mới chỉ là một phần. Tổng kinh phí để đào tạo ra một kỹ sư, cử nhân, bác sĩ bao gồm học phí nguồn kinh phí khác (gồm kinh phí ngân sách nhà nước và kinh phí từ xã hội hóa)

Lâu nay, các trường công lập được nhà nước đầu tư một phần chi thường xuyên và các dự án mục tiêu, trọng điểm như phòng thí nghiệm, trại thực nghiệm, giảng đường, nhà làm việc, sân chơi, ký túc xá ..giảm được bao nhiêu là gánh nặng cho người học. Khi đã được đầu tư phần cứng rồi, học phí được tính toán dựa trên cơ sở bảo đảm chi cho hoạt động để duy trì hay để phát triển.

Muốn phát triển phải dựa vào tiêu chí uy tín, chất lượng. Muốn chất lượng thì phải thu hút giảng viên giỏi, thiết bị chuẩn, tài liệu tiên phong, thực hành thực tập chuyên sâu, đặc biệt là khối kỹ thuật công nghệ, nông lâm ngư, liên quan đến động, thực vật… đòi hỏi sự đầu tư nghiêm túc để có chất lượng tương xứng! Chắc chắn mức học phí sẽ đồng biến với chất lượng và sự minh bạch. Vì vậy, rất trân quý việc doanh nghiệp đang xắn tay hợp tác cùng các trường.

Trường nào nằm trong nhóm đối tượng được nhà nước ưu tiên đầu tư, bên cạnh đó, trường càng quan hệ mạnh, tốt và hiệu quả với doanh nghiệp thì người học sẽ càng được hưởng lợi.

Đơn cử, tại ĐH Nông lâm TP.HCM, một số hạng mục công trình tiêu biểu được nhà nước và các doanh nghiệp đầu tư đã mang lại hiệu quả cực lớn và sinh viên được hưởng lợi rất nhiều, thay vì các em sẽ phải đóng học phí: Viện nghiên cứu Công nghệ Sinh học và Môi trường (RIBE); Nhà Thi đấu thể thao; Toà nhà Điều hành (Thiên Lý); Thư viện NLU; Nhà Phượng Vỹ; Giảng đường Rạng Đông; Bệnh viện Thú y; Ký túc xá Cao cấp & miễn phí Cỏ May…

Giá trị tạo ra các sản phẩm được kết tinh từ giá trị của các nguồn lực, từ truyền thống/thương hiệu của một ngôi trường, từ các hoạt động kết nối cộng đồng, doanh nghiệp, cựu sinh viên…

Người học có quyền thụ hưởng các giá trị đó. Nếu không có những giá trị này thì không dễ gì người học với chất lượng của trường đại học đạt chuẩn MOET và AUN về chương trình đào tạo lại được thụ hưởng mức học phí khoảng 10 triệu đồng một năm!