Có nên tăng độ khó của đề thi tốt nghiệp THPT 2021?
Một số ý kiến từ các trường đại học cho rằng nên tăng độ khó của đề thi tốt nghiệp THPT để thuận tiện cho công tác xét tuyển của các trường. Ngoài ra, cũng cần tính đến việc xây dựng các trung tâm khảo thí độc lập.
Theo thống kê của Bộ GD-ĐT, năm 2020, cả nước có hơn 900.000 thí sinh tham dự kỳ thi tốt nghiệp THPT, 650.000 thí sinh đăng ký xét tuyển đại học với khoảng 2,5 triệu nguyện vọng.
Cả nước có tổng số 467.000 thí sinh trúng tuyển đại học, trong đó có hơn 390.000 thí sinh trúng tuyển theo kết quả thi tốt nghiệp THPT.
PGS.TS Nguyễn Thu Thủy, Vụ trưởng Vụ Giáo dục Đại học (Bộ GD-ĐT) cho biết, hầu hết các trường vẫn đang sử dụng kết quả của kỳ thi tốt nghiệp THPT làm căn cứ tin cậy trong xét tuyển đại học. Dự báo, trong năm 2021, xét tuyển dựa vào điểm thi tốt nghiệp THPT vẫn là phương thức hữu hiệu của nhiều trường đại học.
GS Nguyễn Hữu Tú, Phó Hiệu trưởng ĐH Y Hà Nội cho rằng, hiện nay kết quả của kỳ thi tốt nghiệp THPT vẫn còn giá trị lớn trong tuyển sinh tại các trường đại học. GS Tú kiến nghị trong năm 2021, Bộ GD-ĐT tiếp tục giữ vai trò chủ đạo trong các khâu trọng yếu như ra đề, coi thi, chấm thi.
Phó Hiệu trưởng ĐH Y Hà Nội cũng cho rằng, năm 2020 do tình hình dịch bệnh diễn biến phức tạp, ảnh hưởng đến học sinh trên cả nước, do đó đề thi ra ở mức vừa phải. Năm 2021, khi tình hình dịch bệnh phần nào ổn định hơn, học sinh đi học bình thường, đề thi cũng cần có tính phân hóa cao hơn để thuận lợi hơn cho các trường trong công tác tuyển sinh.
PGS.TS Đỗ Văn Dũng, Hiệu trưởng trường ĐH Sư phạm Kỹ thuật TP HCM lại cho rằng, kỳ thi tốt nghiệp THPT được tổ chức phục vụ mục đích chính là xét tốt nghiệp và các trường đại học có thể tận dụng kết quả này để xét tuyển đại học nhằm tiết kiệm chi phí cho thí sinh và xã hội. Theo dõi đề thi các năm gần đây, PGS.TS Đỗ Văn Dũng cho rằng, đề có khoảng 70% câu hỏi học sinh khá có thể làm được, 30% câu hỏi còn lại để tìm học sinh giỏi. Theo Hiệu trưởng ĐH Sư phạm kỹ thuật TP HCM, độ khó như đề thi năm 2020 khá phù hợp do không xảy ra tình trạng mưa điểm 10, không có các ngành điểm chuẩn 30 hoặc trên 30. Nguyên tắc trong tuyển sinh đại học theo kiểu “thuyền lên, nước lên”, các trường sẽ xét từ cao xuống thấp, do đó không ảnh hưởng đến quá trình tuyển sinh.
Tiến tới xây dựng các trung tâm khảo thí độc lập
GS Nguyễn Minh Đức, Trưởng ban Đào tạo ĐH Quốc gia Hà Nội kiến nghị Bộ GD-ĐT cần tiếp tục giữ vai trò chủ chốt trong kỳ thi tốt nghiệp THPT. Năm 2021, ĐH Quốc gia Hà Nội tái khởi động kỳ thi đánh gia năng lực, nhiều trường đại học phát huy tinh thần tự chủ, có các phương án tuyển sinh chung và riêng. Tuy nhiên, GS Đức cho rằng, trong lộ trình dài hơn, cần hình thành các trung tâm khảo thí độc lập, trong đó đề thi có mức độ tương đương nhau, có mặt bằng chung. Bộ GD-ĐT giữ vai trò giám sát chung.
Video đang HOT
PGS.TS Nguyễn Đào Tùng, Phó Giám đốc Học viện Tài Chính ủng hộ việc tổ chức các kỳ thi đánh giá năng lực, song PGS Tùng cũng băn khoăn nếu thời gian tới, nhiều trường tổ chức thi đánh giá năng lực sẽ tạo ra sự không đồng nhất giữa các trường, “trăm hoa đua nở”. Do đó, PGS.TS Nguyễn Đào Tùng cho rằng, cần gộp các trung tâm khảo thí riêng lẻ, tạo ra sự thống nhất trên cả nước, hoặc thành lập các trung tâm khảo thí lớn lại các vùng.
Theo PGS.TS Đỗ Văn Dũng, Hiệu trưởng ĐH Sư phạm Kỹ thuật TP HCM, Luật Giáo dục đại học quy định các trường có quyền tự chủ trong tuyển sinh, song việc xét tuyển dựa theo 1 kết quả thi chung như kỳ thi tốt nghiệp THPT sẽ tạo ra mặt bằng chung, công bằng và tiết kiệm cho các thí sinh.
Thầy Dũng cho biết: “Trong những năm gần đây, trường ĐH Sư phạm Kỹ thuật TP HCM không tổ chức thi đánh giá năng lực vì lo ngại sẽ không tạo ra sự công bằng cho các thí sinh khu vực khó khăn. Khi dành chỉ tiêu cho phương thức này, đồng nghĩa với việc chỉ tiêu cho xét dựa trên kết quả thi tốt nghiệp THPT mà phần lớn thí sinh tham gia sẽ giảm đi. Khi tổ chức thi riêng, về lâu dần cũng có thể hình thành nên các lò “ôn tủ”, luyện thi đánh giá năng lực”.
Thầy Đỗ Văn Dũng cho rằng, nếu thành lập các trung tâm khảo thí độc lập, Cục Khảo thí Bộ GD-ĐT cần đóng vai trò đảm bảo chất lượng đề thi, tránh việc mỗi trung tâm ra đề có mức độ khó khác nhau, hoặc hạ độ khó của đề để thí sinh đăng ký dự thi đông hơn.
Theo Bộ GD-ĐT, năm 2021, kỳ thi tốt nghiệp THPT về cơ bản được giữ ổn định như năm 2020. Bộ GD-ĐT cũng khuyến khích, ủng hộ các trưởng sử dụng kết quả thi tốt nghiệp THPT làm căn cứ xét tuyển. Bên cạnh đó, Bộ cũng khuyến khích các trung tâm khảo thí độ lập cùng phồi hợp xây dựng ngân hàng đề thi và thống nhất các phương thức, chuẩn về đề thi. Mục tiêu cuối cùng là đảm bảo chất lượng và tạo thuận lợi cho thí sinh.
Thi tốt nghiệp THPT trên máy tính: Quan trọng là an toàn, chất lượng
GS.TS Nguyễn Tiến Thảo, Phó Trưởng ban Ban Đào tạo - Giám đốc Trung tâm Khảo thí, ĐHQG Hà Nội, cho rằng: Chỉ nên triển khai thi trên máy với những cơ sở, trung tâm nào thực sự đáp ứng được yếu tố chất lượng, an toàn, bảo mật, khách quan, không lấy mục tiêu số lượng trong thời gian đầu.
Thi trên máy tính là xu thế chung dựa trên nền tảng am hiểu công nghệ. Ảnh minh họa
Phù hợp xu thế
- Ông có quan điểm như thế nào về việc tổ chức thi tốt nghiệp THPT trên máy tính theo một lộ trình thích hợp?
- Tại hội nghị tổng kết công tác thi, xét tốt nghiệp THPT giai đoạn 2015 - 2020, định hướng giai đoạn 2021 - 2025, đa phần ý kiến đại biểu thống nhất đề xuất giữ ổn định và từng bước hoàn thiện mô hình Kỳ thi tốt nghiệp THPT năm 2020 trong giai đoạn tới; tiếp tục tổ chức thi trên giấy đồng thời từng bước triển khai thi trên máy tính ở những nơi có đủ điểu kiện; tích cực chuẩn bị tổ chức thi theo lộ trình áp dụng Chương trình giáo dục phổ thông mới.
Nguyên tắc là bảo đảm tính ổn định của lộ trình đổi mới thi/tuyển sinh; không gây xáo trộn với việc dạy, học của giáo viên và học sinh; không gây bức xúc xã hội; bảo đảm đúng quy định của Luật Giáo dục 2019 và Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Giáo dục ĐH. Kế thừa những thành tựu đã đạt được trong tổ chức Kỳ thi THPT quốc gia giai đoạn 2015 - 2019 và Kỳ thi tốt nghiệp THPT năm 2020, đáp ứng yêu cầu Nghị quyết số 29-NQ/TW về đổi mới căn bản, toàn diện GD-ĐT.
Ứng dụng hiệu quả các thành tựu của khoa học đo lường và đánh giá trong giáo dục; áp dụng lý thuyết khảo thí hiện đại và ứng dụng công nghệ thông tin trong tổ chức thi, tham khảo các mô hình tổ chức thi của các tổ chức khảo thí quốc tế, từng bước tiếp cận xu hướng thi/tuyển sinh của các nước tiên tiến trên thế giới. Huy động và phân bổ hợp lý các nguồn lực để triển khai theo mục tiêu và yêu cầu chất lượng.
Tôi cho rằng, việc tổ chức thi trên máy phù hợp với xu thế hiện nay; tuy nhiên khi thực hiện cần lấy yếu tố chất lượng, an toàn, bảo mật khách quan lên trên hết, chứ không phải quy mô hay số lượng thí sinh tham gia. Việc thi trên máy tính hiện được các tổ chức khảo thí độc lập uy tín trên thế giới thực hiện. Việt Nam cũng có thể theo hướng trên và việc chúng ta có 3 - 5 trung tâm khảo thí trong giai đoạn 2021 - 2023 để lo việc này là hoàn toàn khả thi.
- Nếu thi trên máy tính, điều kiện cốt lõi chúng ta phải chuẩn bị ngay bây giờ và trong lộ trình sắp tới là gì?
- Việc đầu tiên cần chuẩn bị là các văn bản, quy định; bởi thi trên máy không đơn thuần là chúng ta lấy mô hình thi trên giấy sau đó số hóa. Ví dụ, thi trên máy có yêu cầu về số lượng đề đáp ứng đủ nhu cầu thi nhiều đợt trong năm, các đề phải cân bằng về độ khó để bảo đảm thí sinh thi các lần khác nhau nằm trong hệ số tương quan cho phép.
Tiếp đến, cần hệ thống phần mềm bảo đảm tính khách quan, trung thực, an toàn, bảo mật. Quy định xét công nhận tốt nghiệp thế nào cũng cần tính đến, vì hiện nay Kỳ thi tốt nghiệp THPT, các thí sinh dự thi đồng loạt để lấy kết quả xét tốt nghiệp; trong khi thi trên máy có thể sẽ dải ra nhiều đợt trong năm. Hiệu lực của kết quả các đợt thi trên máy cần được quy định cụ thể để các cơ sở giáo dục ĐH sử dụng xét tuyển, cũng như sở GD&ĐT sử dụng để xét công nhận tốt nghiệp.
GS.TS Nguyễn Tiến Thảo.
Cần am hiểu nghiệp vụ và kỹ năng công nghệ
- Thi tốt nghiệp THPT trên máy là hình thức hoàn toàn mới. Theo GS, cần lưu ý những vấn đề có thể phát sinh như thế nào?
- Trong bất kỳ hình thức thi nào, dù là thi trên giấy hay thi trên máy tính, đều có vấn đề kỹ thuật phát sinh. Đơn giản như thi trên giấy, chúng ta có các vấn đề về quy trình, thủ tục, con người. Trong khi đó, thi trên máy sẽ phụ thuộc nhiều vào điều kiện cơ sở vật chất, máy tính, mạng lưới điện...
Với hình thức thi truyền thống, chúng ta đã có bề dày kinh nghiệm; hầu hết cán bộ quản lý chất lượng, tuyển sinh, đào tạo có đủ kinh nghiệm để xử lý vấn đề nảy sinh, hay có kế hoạch cho những tình huống phát sinh. Nhưng thi trên máy phức tạp hơn ở chỗ không phải các cán bộ đều có kiến thức, kỹ năng về công nghệ thông tin để xử lý được mọi tình huống, mà đòi hỏi phải đội ngũ cán bộ kỹ thuật.
Nhưng thông thường, đội ngũ cán bộ kỹ thuật lại chuyên về công nghệ thông tin và phần mềm nhiều hơn là quy trình, nghiệp vụ. Cho nên, đòi hỏi sự phối hợp ăn ý giữa 2 bộ phận, hoặc đòi hỏi cán bộ phải đồng thời am hiểu cả nghiệp vụ và kỹ năng công nghệ là việc khó. Nhưng điều đó, cùng với thời gian, tôi tin chúng ta sẽ tích lũy dần, không thể đòi hỏi một sớm, một chiều.
- GS có thể chia sẻ cụ thể hơn về giải pháp có thể tháo gỡ những khó khăn này?
- Chúng ta có lộ trình từng bước, từ quy mô nhỏ, thử nghiệm ở cơ sở giáo dục có kinh nghiệm. Sau đó, tổ chức các đợt tập huấn, cũng như xây dựng văn bản hướng dẫn để có sức lan tỏa nhiều hơn. Điều quan trọng, chỉ nên triển khai khi cơ sở, trung tâm nào thực sự đáp ứng được yếu tố chất lượng, an toàn, bảo mật, khách quan, không lấy mục tiêu số lượng trong thời gian đầu.
- ĐHQG Hà Nội có sự chuẩn bị gì để đón đầu hình thức thi trên máy?
- ĐHQG Hà Nội đã tổ chức trên máy ở quy mô tương đối lớn những năm 2015 -2016 và chúng tôi vẫn đang duy trì các hình thức đánh giá với khoảng 30 - 40 nghìn sinh viên hàng năm. Nên việc thi trên máy tính ở ĐHQG Hà Nội không là vấn đề gì khó khăn. Có thể nói, chúng tôi hoàn toàn hội tụ đủ điều kiện về trang thiết bị, cơ sở vật chất, nhân lực, con người, kinh nghiệm tổ chức, cũng như ban hành văn bản trong áp dụng triển khai thi trên máy.
- Xin cảm ơn GS!
Thi tốt nghiệp xong học sinh Phú Quý khăn gói về lại đảo Bộ chuyển đề qua thư điện tử. Chỉ cần khóa mã là đảm bảo bí mật. Đến trước thời điểm thi, điểm thi ngoài đảo mở khóa và in sao đề tại chỗ. Kỳ thi trung học phổ thông quốc gia năm 2019-2020 đợt I đã kết thúc cũng là lúc gần 200 em học sinh lớp 12 thuộc huyện đảo Phú Quý...