Cô giáo nhọc nhằn ‘đòi’ tiền bảo hiểm khi nghỉ việc sang Mỹ định cư

Nhiều ngày qua một nữ giáo viên ở Huế đã nhọc nhằn đi nhận tiền BHXH sau khi cô nghỉ việc sang Mỹ kết hôn và định cư. Hồ sơ thanh toán BHXH của cô bị từ chối nhưng nguyên nhân thiếu thuyết phục.

Bà Anh Thư đến BHXH TP.Huế nhận lại hồ sơ bị trả do “không đủ điều kiện” hưởng BHXH một lần – ẢNH: ĐÌNH TOÀN

Đó là trường hợp của bà Trương Thị Anh Thư (38 tuổi), cựu giáo viên Trường THCS Chu Văn An, TP.Huế, tỉnh Thừa Thiên – Huế.

Định cư hay không định cư ?

Đến nay bà Thư đã công tác và đóng BHXH bắt buộc 14 năm (từ 2004). Gần đây do sang Mỹ kết hôn và đoàn tụ gia đình nên bà Thư xin nghỉ việc. Sau khi nhận đơn của bà Thư cùng với các tờ trình của phòng chức trách tham mưu, ngày 4.7, Chủ tịch UBND TP.Huế đã ký công văn thống nhất việc chấm dứt hợp đồng làm việc đối với viên chức (bà Anh Thư). Lý do bà Thư xuất cảnh là “định cư tại Mỹ”. Cùng ngày, hiệu trưởng Trường THCS Chu Văn An đã ký quyết định chấm dứt hợp đồng làm việc đối với bà Thư. Ngày 5.7 bà Thư nộp hồ sơ đề nghị thanh toán bảo hiểm xã hội (BHXH) một lần lên BHXH TP.Huế. Ngày 7.7, bà Thư bất ngờ nhận thông báo trả lại hồ sơ của BHXH TP.Huế với lý do loại visa (thị thực) của bà “không thuộc loại visa định cư nước ngoài” nên không đủ điều kiện thanh toán BHXH một lần.

Theo giải thích của nhân viên Tổ thực hiện chính sách BHXH TP.Huế thì BHXH TP.Huế đã chuyển hồ sơ thanh toán BHXH một lần của bà Thư lên BHXH tỉnh Thừa Thiên – Huế, nhưng BHXH tỉnh từ chối với lý do vừa nêu trên. Thay vào đó bà Thư chỉ có thể hưởng BHXH một lần theo quy định tại khoản 1, điều 1, nghị quyết 93/2015 (do Quốc hội ban hành ngày 22.6.2015 về chính sách hưởng BHXH một lần). Tức bà Thư thuộc đối tượng “người lao động tham gia bảo hiểm xã hội bắt buộc sau một năm nghỉ việc”, rút BHXH sau một năm nghỉ việc.

Theo thông tin và hồ sơ bà Thư cung cấp cho phóng viên thì bà được Hợp chủng quốc Hoa Kỳ cấp thị thực nhập cảnh vào Hoa Kỳ theo hồ sơ bảo lãnh số WAC1790478749. Ngày cấp là 20.6.2018, ngày hết hạn thị thực là 21.11.2018; hạng thị thực là K1.

Hạng thị thực K1 đã được Đại sứ quán và Tổng lãnh sự quán Hoa Kỳ tại Việt Nam giải thích rõ trên website của cơ quan này, rằng “thị thực không định cư diện hôn phu (hôn thê) K1 dành cho hôn phu hoặc hôn thê của công dân Hoa Kỳ. Thị thực K1 cho phép hôn phu (hôn thê) người nước ngoài của công dân Hoa Kỳ đến Hoa Kỳ và kết hôn với người bảo lãnh trong vòng 90 ngày kể từ ngày nhập cảnh.”. Cơ quan này cũng giải thích, sau khi kết hôn, đương đơn sẽ phải đến Sở Di trú và Nhập tịch Hoa Kỳ (USCIS) thuộc Bộ An ninh Nội địa (DHS) để nộp đơn điều chỉnh tình trạng thành Thường Trú Nhân (LPR). Vì thị thực diện hôn phu/hôn thê cho phép đương đơn được nhập cảnh Hoa Kỳ và kết hôn với công dân Hoa Kỳ trong thời gian ngắn sau khi nhập cảnh, nên đương đơn phải đáp ứng những yêu cầu dành cho thị thực định cư.

BHXH tỉnh cũng bối rối

Bức xúc trước việc bị trả hồ sơ từ chối thanh toán BHXH một lần, ngày 9.7, bà Trương Anh Thư đã liên hệ trực tiếp với lãnh đạo Phòng chế độ BHXH, BHXH tỉnh Thừa Thiên – Huế. Tiếp bà Thư có cả hai vị trưởng và phó phòng này. Lãnh đạo Phòng chế độ BHXH cho biết họ đã từng xem hồ sơ của bà và từ chối thanh toán BHXH một lần là do tại khoản 3.2.3, điều 20, Quyết định 636/QĐ-BHXH của Tổng giám đốc BHXH Việt Nam, quy định điều kiện thanh toán BHXH một lần đối với người ra nước ngoài để định cư là có thêm “Giấy tờ xác nhận về việc đang làm thủ tục nhập quốc tịch nước ngoài; giấy tờ xác nhận hoặc thẻ thường trú, cư trú có thời hạn từ 5 năm trở lên của cơ quan nước ngoài có thẩm quyền cấp”, bà Thư thì không có loại giấy tờ này.

Tuy nhiên, bà Thư thắc mắc tại khoản 3.2.2, điều 20 của quyết định 636 hướng dẫn một trong những loại giấy tờ để thanh toán BHXH một lần là có “Thị thực của cơ quan nước ngoài có thẩm quyền cấp có xác nhận việc cho phép nhập cảnh với lý do định cư ở nước ngoài” và bà có “lý do” để định cư nước ngoài khi được Lãnh sự quán Hoa Kỳ tại VN cấp visa bảo lãnh diện hôn phu hôn thê. Trước câu hỏi này, lãnh đạo phòng chế độ BHXH tỏ ra bối rối. Bà Tôn Nữ Khánh Hòa, Trưởng phòng đã phải điện đàm với bộ phận chức trách ở BHXH Việt Nam, sau đó xin ý kiến của lãnh đạo BHXH tỉnh, rồi yêu cầu bà Thư viết cam kết, nộp hồ sơ trở lại tại BHXH TP.Huế để giải quyết.

Chuyên gia pháp lý khẳng định được rút BHXH một lần

Theo tìm hiểu của phóng viên, điều 60 Luật BHXH năm 2014 quy định về điều kiện hưởng BHXH một lần, trong đó có lý do”Ra nước ngoài để định cư”. Tư vấn cho khách hàng, chuyên gia pháp lý thuộc Công ty luật TNHH Tuệ Minh viện dẫn các quy định của pháp luật, trong đó có quyết định số636/QĐ-BHXH của Tổng Giám đốc BHXH Việt Nam ban hành năm 2016, quy định về hồ sơ và quy trình giải quyết hưởng các chế độ BHXH, thì một trong những điều kiện giải quyết thanh toán BHXH một lần đối với người lao động ra nước ngoài định cư là có”Thị thực của cơ quan nước ngoài có thẩm quyền cấp có xác nhận việc cho phép nhập cảnh với lý do định cư ở nước ngoài”. Chuyên gia pháp lý công ty này khẳng định visa K1 là một trong những giấy tờ của cơ quan có thẩm quyền xác nhận cho phép thường trú tại nước ngoài nên trường hợp khách hàng (như bà Thư) sẽ được làm thủ tục rút BHXH một lần.

Theo thanhnien.vn