Chuyên gia: Bệnh suy thận mạn tính ngày càng trẻ hóa
Theo TS.BS Nghiêm Trung Dũng, hiện rất nhiều người trẻ đang điều trị nội trú do viêm cầu thận mạn.
Có những thanh niên còn rất trẻ đã bị bệnh thận ở giai đoạn cuối.
Ngày 16/1, Bệnh viện Bạch Mai thông tin, Trung tâm Thận tiết niệu và Lọc má.u của bệnh viện hiện có khoảng 160-180 bệnh nhân suy thận đang điều trị nội trú. Trung bình mỗi ngày, nơi đây tiếp nhận 30-40 bệnh nhân mới.
Đáng chú ý, trong số những bệnh nhân nhập viện ngày càng có nhiều người dưới 30 tuổ.i, độ tuổ.i đang là lao động chính trong gia đình.
TS.BS Nghiêm Trung Dũng, Giám đốc Trung tâm Thận tiết niệu và Lọc má.u (Bệnh viện Bạch mai) cho biết, có rất nhiều người trẻ đang điều trị nội trú tại Trung tâm. Hầu hết những người này phải nhập viện là do viêm cầu thận mạn. Có những thanh niên còn rất trẻ đã bị bệnh thận ở giai đoạn cuối. Thậm chí bệnh nhân chỉ mới 15 -16 tuổ.i khi được chẩn đoán mắc bệnh thận mạn thì đã ở vào giai đoạn cuối.
TS.BS Nghiêm Trung Dũng, Giám đốc Trung tâm Thận tiết niệu và Lọc má.u kiểm tra sức khỏe cho bệnh nhân đang điều trị tại Trung tâm. Ảnh: Nguyên Hà.
TS.BS Nghiêm Trung Dũng cho biết thêm, khi không phát hiện bệnh ở giai đoạn sớm thì chi phí điều trị vừa tốn kém hơn mà thời gian điều trị bảo tồn cũng không được lâu.
Có nhiều bệnh nhân đến Trung tâm Thận tiết niệu và Lọc má.u ở giai đoạn phải lọc má.u cấp cứu, lúc đó thận suy rất nặng kèm theo nhiều biến chứng ở các cơ quan như: tim mạch, hô hấp… Điều đó sẽ hạn chế quyền lựa chọn của người bệnh trong phương pháp điều trị thay thế thận suy”.
Video đang HOT
“Có những người bệnh, gia đình có điều kiện, bố mẹ hoàn toàn có thể cho thận, nhưng tình trạng suy tim đã quá nặng, bệnh nhân không thể tiến hành ghép thận. Lúc đó buộc phải chấp nhận phương án tối ưu nhất là lọc màng bụng hoặc thận nhân tạo”, TS. BS Nghiêm Trung Dũng chia sẻ.
Theo BS. Dũng, xu hướng trẻ hóa người bị suy thận liên quan đến nhiều vấn đề, trong đó ngoài nguyên nhân do viêm cầu thận thì thói quen ăn uống, sinh hoạt không điều độ của người trẻ cũng là yếu tố nguy cơ thúc đẩy các bệnh lý chuyển hóa sớm gây ra nhiều bệnh lý trong đó có bệnh thận mạn.
“Người trẻ bây giờ sử dụng quá nhiều đồ uống không rõ nguồn gốc, ăn nhiều đồ ăn tiện lợi như mì gói với hàm lượng muối cao cộng thêm thói quen sinh hoạt không điều độ, không đúng theo nhịp sinh học. Ngủ quá muộn, lười vận động dẫn đến béo phì. Đây là những yếu tố nguy cơ của nhiều bệnh lý, trong đó có bệnh thận”, TS.BS Nghiêm Trung Dũng nhấn mạnh.
Không chỉ bệnh thận mà nhiều bệnh khác, cách duy nhất để phát hiện sớm là khám sức khỏe định kỳ, tuy nhiên nhiều người dân chưa có thói quen này, thậm chí lười và ngại đến các cơ sở y tế kiểm tra sức khỏe.
Bệnh thận mạn, khi phát hiện giai đoạn sớm đem lại nhiều lợi ích: Giúp kéo dài thời gian điều trị bảo tồn với chi phí điều trị thấp, hiệu quả, thời gian tái khám thưa… Nhưng khi phát hiện bệnh ở giai đoạn muộn, kéo theo chi phí điều trị lớn, thời gian điều trị bảo tồn rút ngắn lại, ảnh hưởng lớn đến sức khỏe, chất lượng cuộc sống của bệnh nhân. Phát hiện bệnh thận ở giai đoạn cuối chỉ có 3 lựa chọn đó là chạy thận nhân tạo chu kỳ, lọc má.u màng bụng và ghép thận. Dù là lựa chọn nào thì gánh nặng của bệnh tật cũng sẽ theo người bệnh và gia đình suốt cuộc đời còn lại.
Tăng huyết áp gây suy thận, cần làm gì để tránh?
Tăng huyết áp là nguyên nhân hàng đầu dẫn đến suy thận và cũng là yếu tố thúc đẩy tình trạng bệnh diễn tiến xấu hơn.
Chính vì vậy, việc chủ động phòng ngừa, kiểm soát chỉ số huyết áp ở ngưỡng cho phép giúp bảo tồn chức năng của thận là vô cùng quan trọng.
Tăng huyết áp gây suy thận và ngược lại, khi chức năng của thận bị suy yếu cũng làm huyết áp tăng cao. Nguyên nhân là huyết áp tăng cao và kéo dài sẽ làm tổn thương và phá hủy các mạch má.u trong cơ thể, làm giảm lượng má.u cung cấp đến thận. Hơn nữa, huyết áp tăng cao khiến các mạch má.u tại thận phải chịu áp lực lớn, phá hủy bộ lọc ở cầu thận, khiến thận không thể loại bỏ những chất cặn bã độc hại cũng như lượng nước dư thừa ra ngoài.
Mặt khác, một khi các chức năng của thận bị suy yếu sẽ làm cho thể tích má.u trong lòng mạch tăng, từ đó lại làm huyết áp tăng cao, tạo thành một vòng bệnh lý luẩn quẩn, gây ảnh hưởng nghiêm trọng đến sức khỏe người bệnh.
Tăng huyết áp là nguyên nhân hàng đầu dẫn đến suy thận.
Với bệnh nhân suy thận, huyết áp cao lại làm cho bệnh thận trầm trọng hơn. Có thể thấy, tăng huyết áp và suy thận là hai biến chứng có mối liên hệ tác động qua lại lẫn nhau. Khi huyết áp tăng dẫn đến biến chứng suy thận và ngược lại, bởi vậy, bệnh nhân cần có biện pháp thích hợp để phòng tránh biến chứng nguy hiểm này. Biểu hiện suy thận ở người tăng huyết áp
Ghi nhận cho thấy có những bệnh nhân không biết mình bị tăng huyết áp, hoặc biết nhưng thấy bản thân khỏe, nghĩ không nguy hiểm nên không điều trị. Đến lúc nhập viện đã phát hiện suy thận.
Bởi vậy, suy thận thường được phát hiện muộn do những tổn thương tiến triển âm thầm, hầu hết người bệnh không tự phát hiện khi suy thận ở mức độ nhẹ. Khi có triệu chứng lâm sàng, thường bệnh đã ở giai đoạn nặng. Một số triệu chứng thường gặp là phù, thường xuyên mệt mỏi, da thay đổi màu sắc như nhợt nhạt, sạm, tiểu nhiều lần nhưng lượng nước tiểu ít hơn bình thường, giấc ngủ không sâu, huyết áp tăng cao...
Nhiều bệnh nhân tăng huyết áp đến cơ sở y tế trong tình trạng đã suy thận mức độ 3-4, thậm chí là suy thận mạn giai đoạn cuối không hồi phục và buộc phải lọc má.u định kỳ. Điều này gây ảnh hưởng nhiều đến đời sống, sinh hoạt và công việc, đòi hỏi người bệnh phải tuân thủ điều trị.
Vì vậy, người bệnh tăng huyết áp cần tuân thủ chỉ định của bác sĩ và tái khám định kỳ, tiến hành xét nghiệm để đán.h giá được mức độ tổn thương thận.
Ngăn ngừa biến chứng suy thận do tăng huyết áp
Khi đã được chẩn đoán là tăng huyết áp, người bệnh bệnh cần chủ động theo dõi huyết áp bằng cách đo huyết áp tại nhà và ghi vào sổ, đồng thời nên đi khám sức khỏe định kì để kiểm tra được chức năng thận cũng như các bộ phận khác.
Tăng huyết áp dù được điều trị nhưng chưa đạt huyết áp mục tiêu vẫn có nguy cơ bị suy thận. Bởi vậy, để phòng ngừa biến chứng nguy hiểm này, bệnh nhân cần chú ý như sau:
Nếu đã được chẩn đoán tăng huyết áp, người bệnh cần uống thuố.c đều đặn, theo dõi mức huyết áp khi điều trị. Mức huyết áp mục tiêu thông thường là 130/80 mmHg, trừ một số trường hợp đặt biệt có mức mục tiêu khác sẽ được bác sĩ thông báo;
Cần kiểm tra định kỳ (ít nhất mỗi năm 1 lần) làm các kiểm tra như: Tổng phân tích nước tiểu, tỷ lệ microalbumin/creatinin niệu, đo điện tim, siêu âm tim, xét nghiệm chức năng thận, đường má.u, cholesterol má.u, chụp võng mạc, siêu âm động mạch cảnh...
Với người 50 tuổ.i nên đo tầm soát huyết áp mỗi 6 tháng - 1 năm/lần.
Người bệnh bệnh cần chủ động theo dõi huyết áp bằng cách đo huyết áp tại nhà và ghi vào sổ.
Ngoài ra, người tăng huyết áp cần kiểm soát tốt huyết áp không ăn quá nhiều muối vì sẽ làm hàm lượng natri trong má.u tăng cao, làm gia tăng áp lực thẩm thấu và kéo nước vào trong lòng mạch má.u.
Điều này khiến cho thể tích má.u tăng lên, tăng áp lực lên thành mạch từ đó, gây tăng huyết áp. Người bệnh tăng huyết áp, cụ thể chỉ nên ăn 2 -3g muối/ngày. Nên tập ăn rau luộc không chấm nước mắm mặn, các món canh nấu nhạt hơn so với khẩu vị bình thường. Tăng cường hấp luộc, hạn chế các món xào, kho mặn. Không ăn các thức ăn chế biến sẵn, không ăn dưa cà muối và các loại mắm: Mắm tôm, mắm tép...
Duy trì chế độ sinh hoạt lành mạnh như tập thể dục đều đặn, không hút thuố.c l.á, hạn chế rượu bia, kiểm soát cân nặng, ăn uống hợp lý, giảm căng thẳng, áp lực trong cuộc sống cũng góp phần phòng ngừa các biến chứng do tăng huyết áp gây ra.
Các hoạt động thể lực làm cho động mạch mềm mại, đàn hồi và dẻo dai hơn; làm cho các tĩnh mạch đưa má.u về tim nhanh chóng và đều đặn hơn, đẩy má.u nhiều hơn đến các cơ quan quan trọng như não, phổi, thận, gan. Từ đó làm giảm áp lực lên thành mạch, hạ huyết áp và duy trì ổn định huyết áp.
Nhiều người trẻ bị suy thận mạn Hiện nay, có nhiều người trẻ bị suy thận mạn, phải chạy thận nhân tạo hằng tuần để duy trì sự sống. Trước đó, họ đều không thấy các triệu chứng rõ ràng của căn bệnh nguy hiểm này. Bệnh diễn biến âm thầm Đang nằm chạy thận ở Khoa Thận nhân tạo, Bệnh viện Đa khoa (BVĐK) tỉnh, bệnh nhân N.T (29...