Chuyển đổi từ “lớp học” sang “phòng học” có được không?
Nếu bây giờ ngành giáo dục và các nhà trường thực hiện học theo phòng chức năng thì sẽ tận dụng tối đa được sách giáo khoa mà phụ huynh phải mua hàng năm.
Kể từ khi nước nhà giành được độc lập cho đến nay, về cơ bản thì các lớp học phổ thông không có nhiều thay đổi. Vẫn là hình ảnh thầy cô miệt mài giảng bài bên chiếc bảng đen, vẫn là mấy chục học trò ngồi phía dưới nghe thầy cô giảng bài rồi chăm chú viết theo thầy cô.
Có thay đổi hơn chăng là phòng học bây giờ khang trang hơn, sạch đẹp hơn trước đây và mỗi lớp được trang bị thêm chiếc ti vi và một số cây quạt hay chiếc máy lạnh trong phòng học.
Như vậy, về cơ bản thì phương pháp, cách tổ chức dạy học bây giờ vẫn chưa có nhiều thay đổi so với trước đây và tất nhiên cách dạy, cách học cũng không có nhiều thay đổi.
Nếu như khi chương trình mới được dạy đại trà, ngành giáo dục và các nhà trường thay đổi từ lớp học biên chế sang phòng học bộ môn, thì chúng tôi tin không chỉ chất lượng giáo dục và hiệu quả đổi mới sẽ tăng, mà còn tiết kiệm được rất nhiều thứ…
Việc học tại các phòng bộ môn sẽ tận dụng tối đa được trang thiết bị và sách giáo khoa – (Ảnh minh họa: Báo Giáo dục và Thời đại)
Lãng phí nhìn từ những bộ sách giáo khoa
Cả nước hiện có gần 20 triệu học sinh phổ thông cũng đồng nghĩa mỗi năm có chừng ấy bộ sách giáo khoa và hàng chục triệu cuốn sách bài tập, sách tham khảo… được bán ra.
Đa phần, những bộ học liệu này chỉ dùng trong một năm học rồi bỏ đi để bán phế liệu. Vì, học liệu hiện hành có nhiều đầu sách được thiết kế học một lần. Sách bài tập thì đương nhiên chỉ dùng có một năm học sẽ bỏ.
Trong những cuốn sách mà phụ huynh mua, học sinh, sinh viên tự mua có những cuốn được học tập trong một năm học và có những cuốn mua chỉ vì đã được các nhà sách đóng thành một bộ hoặc nhà trường bán trọn gói nên có những cuốn sách mua nhưng không sử dụng đến.
Tất nhiên, dù mới hay cũ thì sau mỗi năm đều bỏ đi bởi giờ đây, phụ huynh cũng ít khi cho con xin hay mượn sách của những anh chị học ở khóa trước mà cứ vào năm học mới là đi mua cho con.
Vì thế, mỗi năm học có hàng chục triệu bộ sách giáo khoa được bán ra rồi bỏ đi một cách lãng phí vô cùng. Bởi mỗi bộ sách học một năm của học sinh mua hết nhiều trăm ngàn nhưng sau một năm học thì chỉ bán được mấy ngàn tiến giấy phế liệu.
Số tiền mua sách cả hàng ngàn tỉ đồng mà phụ huynh bỏ đi mỗi năm mà gần như ít người quan tâm, để ý. Sự lãng phí này cứ lặp đi, lặp lại suốt hai chục năm qua trong khi kinh tế nhiều gia đình và đất nước còn nghèo.
Chuyển đổi từ lớp học sang phòng học được không?
Hiện nay, ở các trường phổ thông có điều kiện cũng chỉ có một số phòng học chức năng như phòng Tin học, Tiếng Anh, Âm nhạc, Mĩ Thuật, phòng thực hành Lí, Hóa, Sinh để học những tiết thực hành.
Đối với các môn học còn lại đều học tại các lớp học thông thường, học sinh vẫn ngồi 2-3 em/ 1 chiếc bàn và đầu năm thì giáo viên hay kiểm tra xem học sinh đã mua sách giáo khoa, sách bài tập hay chưa.
Nếu chưa mua, tất nhiên học sinh sẽ được thầy cô yêu cầu mua sách bởi đây đã là một thói quen từ nhiều năm.
Chúng tôi cho rằng nếu bây giờ ngành giáo dục và các nhà trường thực hiện học theo phòng học chức năng thì việc đầu tiên là sẽ bớt đi được rất nhiều thứ, nhất là tận dụng tối đa được sách giáo khoa phụ huynh phải mua hàng năm.
Nếu trường nhỏ thì mỗi môn học bố trí 1 phòng học chức năng, môn nào nhiều tiết thì có thể bố trí một vài phòng. Những trường lớn thì bố trí mỗi môn vài phòng bộ môn và quản lý theo từng phòng chức năng.
Đến giờ học môn nào thì học sinh đến phòng chức năng của bộ môn đó học tập. Sách giáo khoa sẽ dùng chung và để tại phòng bộ môn.
Lớp này ra, lớp khác vào học. Mỗi khối học chỉ cần trang bị mấy chục cuốn sách giáo khoa, nhiều thì chỉ khoảng trên dưới 100 cuốn/ môn là đủ.
Giáo viên bộ môn và ban cán sự các lớp có thể quản lý sách của học sinh theo từng tiết học. Hết tiết, học sinh để sách lên trên mặt bàn để lớp khác vào học, hết buổi thì bỏ sách vào hộc bàn hoặc gom lại cất vào tủ tại học phòng học.
Việc thực hiện các phòng học chức năng không khó, các phòng học hiện tại của nhà trường chỉ cần cơ cấu lại cho phù hợp để đặt tên phòng bộ môn cụ thể.
Sách giáo khoa thì có thể đầu năm học phụ huynh học sinh đóng góp một ít và nhà trường có thể tận dụng chính sách xã hội hóa giáo dục một phần. Hơn nữa, khi mà học sinh cả khối chung tay mua bộ sách học chung thì có lẽ giá cả sẽ giảm đi một phần đáng kể.
Nếu như hiện nay hàng năm phụ huynh phải bỏ từ vài trăm ngàn đến cả gần 1 triệu đồng để mua sách học tập cho con em mình thì việc mua sách chung chỉ cần vài chục ngàn có thể đủ được.
Điều quan trọng là bộ sách có thể tận dụng được nhiều năm học và số lượng học sinh dùng chung bộ sách sẽ nhiều hơn, bớt đi những lãng phí không cần thiết.
Không chỉ sách giáo khoa mà các thiết bị học tập cũng có thể tận dụng chung được. Làm như vậy, học sinh cũng đỡ phải mang sách giáo khoa, đỡ phải mang theo các thiết bị và cũng giảm bớt đi áp lực bài về nhà.
Trong mỗi buổi học thì giáo viên có thể ra cho học sinh một vài bài tập cụ thể cho học sinh chép vào vở để làm.
Việc chuẩn bị bài mới, học sinh có thể tham khảo trên mạng Internet hoặc bỏ qua hoạt động này vì suy cho cùng việc chuẩn bị bài mới bây giờ rất hình thức, học sinh lên mạng chép để đối phó với thầy cô mà thôi.
Điều quan trọng là khi học ở phòng học chức năng thì các thầy cô có thể tận dụng tối đa những thiết bị đã được nhà trường trang bị để giảng dạy cho học sinh của mình, không phải lỉnh kỉnh mang theo mỗi khi giáo viên di chuyển lớp mà các giáo viên cũng có thể dễ dàng sử dụng chung được.
Điều quan trọng là giúp cho học sinh, giáo viên tận dụng được tối đa cơ sở vật chất, trang thiết bị dạy học của nhà trường, của giáo viên và học sinh
Thiết nghĩ, đất nước còn nghèo, nhiều phụ huynh còn khó khăn, cơ cực mà mỗi năm hàng ngàn tỉ đồng bỏ đi thì quả là rất phí phạm.
Hơn nữa, hàng chục triệu bộ sách được in ấn, phát hành đâu chỉ là câu chuyện lãng phí về tiền bạc mà nó còn đi kèm với rất nhiều vật liệu khác đi kèm nữa.
Nhưng, chỉ sau 9 tháng học tập, thậm chí nhiều sách chỉ thiết kế 1 học kỳ thì những sản phẩm mua mất mấy trăm ngàn đồng bị bỏ đi để bán lấy vài ngàn đồng tiền phế liệu thì uống phí quá!
Sách tham khảo, sách bài tập: Hoa cả mắt nhưng không thể không dùng!
'Con lớn của tôi năm nay đang học lớp 5 nhưng tôi chưa bao giờ nghĩ đến việc phải mua sách tham khảo cho cháu. Nhưng năm nay, con út vào lớp 1 mới được 2 tuần mà vợ chồng tôi đã phải tìm đến sách tham khảo như một cái phao cứu sinh'.
Học sinh lớp 1 Trường TH Kỳ Đồng Q.3, TP.HCM - Ảnh: NHƯ HÙNG
Chị Hoàng - phụ huynh lớp 1 ở quận Phú Nhuận, TP.HCM - cho biết như trên khi nói về lý do phải mua 6 cuốn sách tham khảo để dạy cho đứa con đang học lớp 1 của mình.
Chị Hoàng kể: "Do chương trình lớp 1 năm nay quá nặng, con tôi bị cô giáo chê là học chậm hơn các bạn. Tối nào tôi cũng kèm con học nhưng con không nghe theo lời mẹ, tôi dạy cháu đánh vần hay tập viết cháu đều nói: "Mẹ dạy không giống như cô giáo".
Quá căng thẳng, tôi phải ra nhà sách tìm đọc rồi mua một loạt sách để biết chương trình lớp 1 mới năm nay khác chương trình ngày xưa chúng tôi học như thế nào".
Những "người bạn" của sách giáo khoa
Đi cùng với 5 bộ sách giáo khoa (SGK) lớp 1 không chỉ có các loại vở bài tập (được in như sách) mà còn có rất nhiều sách tham khảo ăn theo.
Theo tìm hiểu của chúng tôi, trên các trang web chính thức giới thiệu về một số bộ SGK lớp 1, các nhóm tác giả còn giới thiệu luôn các đầu sách tham khảo và gọi đó là "những người bạn của SGK", "đồng hành cùng SGK", "bám sát SGK"...
Như trang web giới thiệu về một bộ SGK do nhóm tác giả ở TP.HCM thực hiện thì các đầu sách tham khảo được giới thiệu là: "Vui học cùng chữ viết", "Vui đọc thơ văn lớp 1", "Vui học chính tả lớp 1", "Vui học từ và câu", "Bộ tranh hỗ trợ dạy học kể chuyện tiếng Việt" (được giới thiệu là tranh được sắp xếp theo chủ đề trong SGK), "Luyện tập toán 1", "Bài tập phát triển năng lực học toán cho học sinh lớp 1"...
Một đơn vị xuất bản SGK lớp 1 đã giới thiệu với nhiều nhà trường một combo sách tham khảo với môn tiếng Việt lớp 1 gồm 6 đầu sách. Trên một trang thông tin, số sách tham khảo này được gọi với tên ý nghĩa là "những người bạn" đi kèm với SGK.
Cụ thể gồm các cuốn như "Vở bài tập tiếng Việt 1", "Vở luyện viết", "Truyện đọc lớp 1", "Thực hành tiếng Việt", "Em luyện viết đúng, viết đẹp", "Phiếu ôn luyện cuối tuần tiếng Việt 1".
Đáng nói là khi biên soạn và giới thiệu sách, nhóm biên soạn rất chú ý gắn liền sách tham khảo với SGK lớp 1 mới năm nay cả về nội dung chủ đề, mạch kiến thức, thậm chí là ngữ liệu theo hướng mở rộng, phát triển thêm.
Điều này khiến phụ huynh hoặc bị thuyết phục, hoặc lo lắng sợ không mua, không cho con học thêm sẽ không theo kịp bạn bè trên lớp. Ví dụ trong phần giới thiệu cuốn "Bài tập tiếng Việt" của nhóm này có lưu ý cuốn sách tạo điều kiện cho thầy cô và phụ huynh theo dõi, đánh giá kết quả học tập của học sinh.
Hay ở cuốn "Truyện đọc dành cho học sinh lớp 1" sắp xếp các truyện theo chủ đề tương tự như trong SGK Tiếng Việt. Ở cuốn "Em luyện viết đúng, viết đẹp" còn giới thiệu đưa những bài tập chép gắn với SGK Tiếng Việt, gồm các câu/đoạn văn trong bài học được mở rộng, nâng cao.
Tương tự, cuốn "Phiếu ôn luyện cuối tuần" cũng gắn với bài học. Mỗi phiếu sẽ tương ứng với kiến thức được học trong một tuần theo phân bổ của SGK.
Với cách biên soạn sách tham khảo có liên kết chặt chẽ với SGK, các đơn vị xuất bản dễ phát hành được theo hệ thống nhà trường cùng với SGK đã được các nhà trường lựa chọn.
Tôi muốn đặt câu hỏi: Bộ GD-ĐT đã có quy định nhà trường, giáo viên không được quảng cáo, giới thiệu sách tham khảo, tuy nhiên thực tế lại khác. Các sở và phòng GD-ĐT đã có biện pháp nào chấn chỉnh tình trạng này chưa?
Anh Th. (phụ huynh lớp 1 ở quận Tân Phú, TP.HCM)
Khi giáo viên giới thiệu
"Con tôi về nhà đưa cho ba mẹ xem thư ngỏ của một đơn vị về việc phát hành 3 cuốn sách tham khảo dùng cho học sinh lớp 1 ở 3 môn: toán, tiếng Việt, tiếng Anh với giá 185.000 đồng. Cháu nói với ba mẹ: "Cô giáo bảo cả lớp là về kêu ba mẹ mua 3 cuốn này, sách in đẹp lắm".
Tôi trả lời rằng nhà mình đã có khá nhiều sách tham khảo, chủ yếu là ba mẹ đọc chứ con chưa biết hết các vần, chưa đọc được thì mua làm gì. Cháu cứ năn nỉ mẹ là mẹ mua đi, không mua là cô buồn đó. Tôi thấy đây mới là cách "không ép vẫn phải mua" rất hiệu quả" - anh Th., phụ huynh lớp 1 ở quận Tân Phú, phản ánh.
Anh Th. cho biết: "Giá sách tham khảo ở nhà sách trung bình 30.000 - 50.000 đồng/cuốn mà sách do cô giáo giới thiệu có giá cao hơn, 45.000 - 70.000 đồng/cuốn. Tôi cũng làm việc trong ngành xuất bản nên tôi biết mức chiết khấu dành cho sách tham khảo rất cao, tùy từng cuốn sách và tùy vào nhà xuất bản, mức chiết khấu từ 25 - 50% tính theo giá bán ra.
Biết vậy nhưng vợ tôi vẫn phải bấm bụng đăng ký mua 3 cuốn sách với giá cao mà chưa biết "mặt mũi" nó như thế nào, nội dung có phù hợp với việc học tập của con mình hay không?".
Anh Th. kể tiếp: "Rất may, một phụ huynh lớp 1 có hiểu biết về giáo dục đã lên phản ánh với ban giám hiệu nhà trường, rằng nhà trường làm như thế là sai quy định, nếu không cho ngưng thì phụ huynh sẽ kiện lên Sở GD-ĐT. Cách đây vài ngày chúng tôi đã được trả lại tiền".
Môn nào cũng có sách tham khảo
Trong bộ sách tham khảo của một đơn vị xuất bản SGK lớp 1, kể cả môn tin học cũng có sách tham khảo như "Tin học với đời sống"; môn âm nhạc có sách "Âm nhạc thực hành 1"; môn hoạt động trải nghiệm có sách "Thực hành kỹ năng sống qua hoạt động trải nghiệm 1", "Khám phá thế giới quanh em qua các chủ đề STEAM 1"...
Cho giáo viên chủ động liệu có nảy sinh kẽ hở?
Sách tham khảo lớp 1 được bày bán tại một nhà sách ở TP.HCM - Ảnh: H.HG.
Sau sự việc SGK Tiếng Việt lớp 1 của nhóm Cánh diều phải chỉnh sửa một số ngữ liệu không phù hợp ngay trong năm học, Thứ trưởng Bộ GD-ĐT Nguyễn Hữu Độ cho biết Bộ GD-ĐT đã yêu cầu các sở GD-ĐT hướng dẫn, hỗ trợ giáo viên chủ động chọn ngữ liệu khác phù hợp (nếu cần thiết) để tổ chức dạy học cho học sinh căn cứ vào yêu cầu về ngữ liệu được quy định trong chương trình, căn cứ vào trình độ học sinh, mục tiêu của hoạt động dạy học đúng theo quy định của chương trình và các văn bản hướng dẫn của Bộ GD-ĐT.
Đây là hướng thực hiện phù hợp với một chương trình được thiết kế mở, khích lệ các nhà trường, giáo viên chủ động, sáng tạo trong việc khai thác nguồn học liệu để sử dụng cho bài giảng, phù hợp với phương pháp, cách thức tổ chức dạy học.
Tuy nhiên, nếu không quản lý tốt thì một "hướng mở" có thể cũng tạo kẽ hở cho việc đưa sách tham khảo vào nhà trường, bắt buộc phụ huynh phải bỏ tiền mua. Hệ lụy của việc này không chỉ làm gánh nặng tiền trường của phụ huynh tăng thêm mà còn khiến học sinh chịu quá tải.
Điều lệ trường tiểu học vừa ban hành đầu năm học 2020 - 2021 quy định nhà trường trang bị tài liệu tham khảo phục vụ hoạt động giảng dạy và nghiên cứu của giáo viên; khuyến khích giáo viên sử dụng tài liệu tham khảo để nâng cao chất lượng giáo dục.
Theo đó, các giáo viên sẽ đề xuất, tổ chuyên môn tổng hợp và báo cáo lên lãnh đạo cơ sở GD-ĐT; hiệu trưởng là người quyết định cuối cùng việc lựa chọn tài liệu tham khảo cho giáo viên và học sinh trong quá trình dạy học.
Như vậy để giáo viên chủ động lựa chọn ngữ liệu phù hợp trong việc dạy tiếng Việt như ý kiến chỉ đạo của lãnh đạo Bộ GD-ĐT, các nhà trường cần đầu tư để có nguồn học liệu, tài liệu tham khảo dùng chung cho giáo viên và học sinh. Giáo viên chủ động khai thác nguồn học liệu của trường và của cá nhân trong khuôn khổ đảm bảo quy định để thiết kế bài dạy.
Nhưng vấn đề này chưa được các nhà trường phổ biến cụ thể, tường minh, kết hợp với kiểm soát chặt chẽ nên tình trạng giáo viên gợi ý cho phụ huynh mua sách và sử dụng nội dung sách tham khảo để dạy trên lớp, ra bài tập về nhà cho học sinh vẫn còn.
Kẽ hở này là cơ hội để các đơn vị xuất bản đưa sách vào nhà trường, nhất là theo hình thức "bán kèm".
(còn tiếp)
Hoa mắt với sách tham khảo, sách bài tập Nhiều phụ huynh đang khổ sở với các loại sách tham khảo, sách bài tập khi phải chi thêm tiền mua sách cho con nhưng có khi lại... không dùng đến. Quá nhiều sách tham khảo trên thị trường khiến phụ huynh hoa mắt - Ảnh: MAI THƯƠNG Theo chân chị Ngân - phụ huynh có con học lớp 1 ở TP.HCM -...



Tin đang nóng
Tin mới nhất

Còn nhiều băn khoăn về chứng nhận giỏi cấp tỉnh với học sinh điểm IELTS cao

Việc thực hiện chương trình, SGK mới còn nhiều khó khăn

Cấp phép tổ chức thi chứng chỉ HSK trở lại

Banner tìm hiểu ngày 22/12 của Trường ĐH Tôn Đức Thắng in hình lính Mỹ

Nhiều tỉnh cho học sinh nghỉ Tết hơn 10 ngày, Hà Nội lý giải nghỉ 8 ngày

Trường ĐH Kiên Giang dự kiến tuyển hơn 1.600 chỉ tiêu năm 2023

Trường Đại học Hồng Đức nâng cao chất lượng đào tạo sinh viên ngành giáo dục mầm non

Học sinh Hà Giang nghỉ Tết Quý Mão 12 ngày, từ 27 tháng Chạp

Nhiều tiết dạy sáng tạo tại hội thi giáo viên dạy giỏi Hà Nội

Trường Đại học Kinh tế Quốc dân công bố Đề án tuyển sinh đại học năm 2023

Tuyển sinh 2023: Đại học Kinh tế Quốc dân công bố đề án tuyển sinh

Cần cẩn trọng lựa chọn nhân sự, ra đề thi
Có thể bạn quan tâm

Biểu cảm của cụ ông khi bác sĩ trả kết quả tầm soát ung thư làm dân mạng cười theo trong vô thức
Netizen
10:34:53 23/02/2025
Tử vi 3 con giáp may mắn nhất Chủ nhật (23/2), phú quý đủ đường, vận may ngập lối
Trắc nghiệm
10:34:27 23/02/2025
Bắt nhanh đối tượng cầm dao xông vào cửa hàng FPT Shop cướp tài sản
Pháp luật
10:26:11 23/02/2025
Văn Toàn và Hoà Minzy lại có động thái mới sau cử chỉ thả tim gây sốt
Sao thể thao
10:13:37 23/02/2025
Hamas tố Israel vi phạm thỏa thuận ngừng bắn khi hoãn thả tù nhân Palestine
Thế giới
09:50:25 23/02/2025
Làn da của người lười bôi kem chống nắng
Làm đẹp
09:23:16 23/02/2025
Sao Hàn 23/2: Chồng Từ Hy Viên dừng sự nghiệp, Sunmi bị tố lừa đảo
Sao châu á
09:20:14 23/02/2025
Chiếc áo khoác sang trọng, đa năng đáng sắm nhất mùa nắng là đây
Thời trang
09:09:22 23/02/2025
Dọn dẹp phòng ngủ của chị gái, tôi tái mặt khi phát hiện lý do chị luôn mặc quần áo rộng thùng thình, càng sợ hãi hậu quả của nó
Góc tâm tình
09:06:54 23/02/2025