Chung trách nhiệm ngăn chặn bạo lực học đường
Thời gian gần đây, liên tiếp xảy ra những vụ việc học sinh đánh nhau ở một số địa phương, trong đó có thành phố Hà Nội, khiến dư luận bức xúc, phụ huynh học sinh lo lắng.
Vấn đề quản lý, giáo dục học sinh trong và ngoài nhà trường một lần nữa lại được xới xáo. Nỗ lực chung sức, tăng trách nhiệm chính là giải pháp căn cơ để ngăn chặn bạo lực học đường.
Giáo viên Trường Trung học cơ sở Chu Văn An (quận Tây Hồ) trò chuyện với học sinh chủ đề ngăn chặn bạo lực học đường.
Tình trạng học sinh đánh nhau tăng
Từ tháng 3 trở lại đây, các cấp học đều chứng kiến tình trạng gia tăng của các vụ việc học sinh đánh nhau xảy ra ở một số địa phương. Điển hình, tại Hà Nội, ngày 1-4 vừa qua, đã xảy ra vụ việc nghiêm trọng, khi một học sinh lớp 8 của Trường Trung học cơ sở Hồng Hà (huyện Đan Phượng) bị học sinh cùng trường đâm tử vong.
Trước đó, vào tháng 3, trên địa bàn Hà Nội cũng xảy ra nhiều sự việc học sinh ẩu đả, như nhóm học sinh nữ lớp 8 ở huyện Phúc Thọ đánh nhau; một nữ sinh lớp 10 ở huyện Mỹ Đức bị bạn lột áo, kéo lê trên đường…
Hay tại tỉnh Thanh Hóa, hồi tháng 1, xảy ra việc một học sinh nam đánh bạn tại cổng trường, khiến bạn bị vỡ xương sọ não, thương tật 49%. Tháng 3 vừa qua, hai học sinh nữ của một trường trung học phổ thông ở thành phố Hồ Chí Minh cũng đánh nhau trong lớp… Nguyên nhân của các vụ đánh nhau kể trên đều bắt nguồn từ những va chạm, mâu thuẫn khi giao tiếp trong lớp, ở trường hoặc qua mạng xã hội.
Theo Vụ trưởng Vụ Giáo dục chính trị và Công tác học sinh, sinh viên ( Bộ Giáo dục và Đào tạo) Bùi Văn Linh, ngành Giáo dục đã triển khai nhiều giải pháp, nhằm nâng cao chất lượng giáo dục đạo đức. Đa phần các học sinh đều có ý thức tốt, chấp hành nghiêm túc các quy định của nhà trường và pháp luật, song vẫn còn một số học sinh có hành vi chưa đúng.
Có nhiều nguyên nhân dẫn đến tình trạng này, song chủ yếu do một số cơ quan quản lý giáo dục địa phương, nhà trường chưa tuân thủ nghiêm túc các quy định trong quản lý, giáo dục học sinh; công tác giáo dục đạo đức cho học sinh chưa được quan tâm…
Video đang HOT
Còn theo Tiến sĩ Nguyễn Tùng Lâm, Phó Chủ tịch Hội Khoa học tâm lý giáo dục Việt Nam, nguyên nhân chính là do lứa tuổi học sinh có nhiều biến động về tâm sinh lý, suy nghĩ chưa chín chắn, trong khi việc giáo dục giá trị sống, kỹ năng sống ở một số nhà trường, giữa các cấp học chưa được triển khai một cách hệ thống và đầy đủ.
Ở góc độ phụ huynh, bà Trần Thị Lan, phụ huynh học sinh Trường Trung học phổ thông Trương Định (quận Hoàng Mai) cho rằng, xảy ra tình trạng bạo lực học đường có trách nhiệm của gia đình khi chủ quan, buông lỏng trong quản lý con em mình.
Cán bộ công an phổ biến, giáo dục kiến thức pháp luật cho học sinh Trường Trung học cơ sở Lê Quý Đôn (quận Hà Đông). Ảnh: Linh Nhi
Chung sức với tinh thần trách nhiệm cao
Tăng cường phối hợp giữa gia đình, nhà trường và xã hội, chung sức với tinh thần trách nhiệm cao để khắc phục những tồn tại trong công tác giáo dục đạo đức, kịp thời hóa giải những mâu thuẫn để ngăn chặn hiệu quả tình trạng bạo lực học đường là quyết tâm của các trường học trên địa bàn Thủ đô.
Trưởng phòng Giáo dục và Đào tạo quận Đống Đa Tạ Ngọc Thắng cho biết, Phòng tăng cường chỉ đạo, giám sát các nhà trường trong việc xây dựng trường học an toàn; coi trọng việc bồi dưỡng, nâng cao chất lượng đội ngũ nhà giáo theo các tiêu chí nhà giáo mẫu mực của ngành Giáo dục Thủ đô là “phẩm chất tốt, chuyên môn giỏi, phong cách đẹp” để làm gương cho học sinh.
Còn theo Hiệu trưởng Trường Trung học cơ sở Thủy Xuân Tiên (huyện Chương Mỹ) Nguyễn Thị Hồng Thúy, bên cạnh sự chủ động phối hợp với gia đình trong công tác quản lý, giáo dục học sinh một cách toàn diện, nhà trường cũng tập trung tổ chức giảng dạy hiệu quả tài liệu chuyên đề “Giáo dục nếp sống thanh lịch, văn minh cho học sinh Hà Nội”, duy trì hiệu quả công tác tư vấn học đường…
Về vấn đề này, giáo viên chủ nhiệm lớp 8A6, Trường Trung học cơ sở Dịch Vọng (quận Cầu Giấy) Vũ Bích Phương chia sẻ: “Với lứa tuổi học sinh có nhiều thay đổi về tâm sinh lý, môi trường tương tác của học sinh chủ yếu là ở trường, trong khi một số phụ huynh không có nhiều thời gian dành cho con nên chúng tôi luôn cố gắng gần gũi, lắng nghe, kịp thời phát hiện các mâu thuẫn phát sinh”.
Trước thực trạng gia tăng bạo lực học đường, Phó Giám đốc Sở Giáo dục và Đào tạo Hà Nội Phạm Xuân Tiến cho biết, Sở đã yêu cầu các nhà trường đẩy mạnh công tác phòng, chống tai nạn thương tích, bảo đảm an ninh, an toàn trường học theo chỉ đạo của UBND thành phố tại Công văn số 781/UBND-KGVX ngày 18-3-2021; thực hiện nghiêm quy chế phối hợp giữa ngành Giáo dục với lực lượng công an trong việc bảo đảm an ninh, an toàn trường học.
“Tăng cường trao đổi thông tin, phối hợp với gia đình, có biện pháp quản lý, giáo dục học sinh hiệu quả, quan tâm đến các học sinh có hoàn cảnh đặc biệt; nắm bắt tâm tư, tình cảm và diễn biến tâm lý của học sinh hằng ngày, nhất là ở trên môi trường mạng internet để kịp thời hóa giải những khúc mắc, va chạm của học sinh là giải pháp được ngành Giáo dục Thủ đô tiếp tục triển khai nhằm ngăn chặn hiệu quả bạo lực học đường”, ông Phạm Xuân Tiến nhấn mạnh.
Chuyên gia mách nước dạy con ứng phó với bạo lực học đường
Thực tế, kỹ năng ứng phó với bạo lực học đường của một bộ phận học sinh hiện nay còn nhiều hạn chế. Theo các chuyên gia, cha mẹ cần dạy trẻ cách xử lý khôn ngoan khi đối diện tình huống bạo lực và tự bảo vệ mình.
Ảnh minh hoạ (Nguồn: Internet)
Trẻ thiếu kỹ năng ứng phó với bạo lực học đường
Bạo lực học đường, câu chuyện không mới nhưng lại luôn là vấn đề gây nhức nhối với xã hội bởi nó liên quan trực tiếp đến giới trẻ. Các vụ bạo lực học đường được đưa trên phương tiện thông tin đại chúng cho thấy mức độ ngày càng nghiêm trọng khi không chỉ học sinh đánh nhau mà cả nhóm đánh một học sinh, thậm chí là phụ huynh đánh học sinh ngay trong trường học. Vấn nạn này đã để lại những hậu quả đau lòng về mặt tâm lý xã hội và gây ảnh hưởng nặng nề với cả thể chất lẫn tinh thần của trẻ.
Gần đây nhất là sự việc một phụ huynh xông vào tận lớp hành hung một học sinh lớp 6 ở tỉnh Điện Biên gây phẫn nộ với bộ phận đông đảo phụ huynh và dư luận khắp nơi. Một nữ sinh lớp 10 ở Bến Tre bị một nhóm bạn cùng khoá đánh hội đồng một cách tàn nhẫn bằng tay, chân, ghế nhựa rồi xé rách áo dài ngay trong lớp học. Vụ việc được các học sinh khác quay lại rồi tung lên mạng khiến dư luận giận dữ.
Theo số liệu của Bộ GD-ĐT, chỉ trong một năm học, toàn quốc xảy ra gần 2.000 vụ học sinh đánh nhau cả trong và ngoài lớp học. Trung bình mỗi ngày, ở Việt Nam vẫn còn khoảng 5 vụ học sinh đánh nhau, chủ yếu ở lứa tuổi học sinh trung học cơ sở và trung học phổ thông.
Các nghiên cứu dịch tễ cho biết, tỷ kệ bạo lực học đường có xu hướng trẻ hoá từ 10 đến 15 tuổi so với 10 năm trước, số vụ bạo lực học đường đã tăng 10 lần. Các vụ bạo lực trên thực tế hiện nay đang trở nên phức tạp hơn dưới ảnh hưởng của phim ảnh trên mạng, game bạo lực và nhiều hình thức bắt nạt trên mạng xã hội.
Những vụ việc bạo lực học đường xảy ra ngày càng gia tăng cho thấy kỹ năng ứng phó với bạo lực học đường của một bộ phận học sinh hiện nay vẫn còn hạn chế. Theo kết quả nghiên cứu của các chuyên gia tâm lý về những vụ bạo lực học đường, hầu hết trẻ gây ra bạo lực học đường hay trẻ là nạn nhân của bạo lực học đường đều do trẻ thiếu kỹ năng sống để ứng phó trước những hoàn cảnh bạo lực cụ thể. Đó chính là các kỹ năng sống, cách ứng xử, hành vi, lời nói để thoát ra khỏi những bế tắc trong các tình huống nảy sinh bạo lực như bắt nạt, cô lập, hành hung...
Ảnh minh hoạ (Nguồn: Internet)
Hiểu để phòng tránh và hình thành kỹ năng
Để giải quyết các vấn đề bạo lực học đường, các chuyên gia giáo dục cho rằng, cần sự chung tay, chung sức của các bậc cha mẹ, giáo viên chủ nhiệm và các lực lượng giáo dục trong nhà trường cũng như các lực lượng chức năng trong xã hội. Đặc biệt, cha mẹ cần nắm rõ tâm sinh lý lứa tuổi của con mình, cần quan tâm tới các con một cách toàn diện cả về vật chất lẫn tinh thần. Cha mẹ cần trang bị cho con những kỹ năng cần thiết để tránh xa bạo lực học đường và tự bảo vệ mình.
Theo cô Hà Thị Thu Trang, giáo viên Trường Tiểu học Bần Yên Nhân 2 (Hưng Yên) bạo lực học đường có những dấu hiệu tiềm ẩn biểu hiện qua các ứng xử hàng ngày giữa học sinh với nhau. Các dấu hiệu như nhìn thiếu thân thiện, trêu đùa quá khích, tẩy chay, nói xấu nhau đều là nguyên nhân trực tiếp gây ra bạo lực học đường. Vì vậy, cha mẹ nên dạy con những kỹ năng nhận biết các dấu hiệu có nguy cơ bạo lực học đường, trẻ sẽ biết cách né tránh khỏi khả năng bị bắt nạt. Trong các vụ bạo lực học đường, trẻ đều phải gánh chịu tổn thương về sự phát triển tâm sinh lý, nhân cách. Nên cha mẹ hãy dạy con kỹ năng nhận biết, đánh giá các hành vi, phân định được đâu là hành vi đúng - sai, tốt - xấu. Nhờ đó, trẻ sẽ biết được gây ra bạo lực học đường là hành vi xấu và sẽ lựa chọn cách ứng xử phù hợp.
Cô Trang cho biết, Trường Tiểu học Bần Yên Nhân 2 thường tổ chức các buổi giao lưu toạ đàm có sự tham gia của phụ huynh, đưa ra các tình huốn giả định, để trẻ tự nghĩ cách xử lý tình huống. Trẻ được diễn tập bằng lời nói, hành động, đóng vai theo chủ đề các cảnh bạo lực học đường, hướng dẫn thực hành, trình diễn để nhận thức hơn về các tình huống đó.
Về vấn đề này, Thạc sĩ tâm lý Nguyễn Thị Bình, Trung tâm giáo dục trẻ Hà Đông cho rằng, trẻ ở lứa tuổi học sinh chưa ổn định về mặt cảm xúc, dễ bị xáo trộn, kích động dẫn đến những hành vi tiêu cực. Vì vậy, cha mẹ cần dạy trẻ kỹ năng cân bằng tâm lý, kỹ năng kiểm soát cảm xúc để làm chủ và ứng phó với hệ luỵ do bạo lực học đường. Theo thạc sĩ tâm lý Nguyễn Thị Bình, học sinh thường rất coi trọng tình bạn, chỉ cần một chút bất hoà cũng làm cho trẻ mất ăn mất ngủ, thậm chí rơi vào trạng thái căng thẳng. Vì thế, cha mẹ cần dạy con cách cân bằng tâm lý bằng cách tránh trạng thái nổi loạn, ẩu đả gây bạo lực học đường, là một trong những nguyên nhân dẫn tới trầm cảm và nguy cơ dẫn đến các vụ tự tử.
"Cha mẹ hãy luôn quan tâm, gần gũi để trẻ có thể yên tâm và tin cậy chia sẻ mọi vấn đề chúng gặp phải ở trường. Hãy cho con biết, cha mẹ luôn ở bên và hỗ trợ con trong bất kỳ tình huống khó khăn nào. Sự can thiệp khéo léo và đúng lúc của phụ huynh sẽ giúp ngăn chặn nguy cơ khiến mâu thuẫn giữa bọn trẻ biến thành bạo lực.", Thạc sĩ tâm lý Nguyễn Thị Bình nhấn mạnh.
Theo TS. BS Nguyễn Thị Tuyết Minh, Trung tâm nghệ thuật Atelier Minh, nhiều trẻ xu hướng bạo lực nơi trường học thường có cuộc sống trong gia đình không mấy êm đẹp. Có thể trẻ sống trong gia đình bố mẹ quá khắt khe, hoặc bố mẹ hay cãi vã, dùng bạo lực để dạy dỗ con cái,... là những nguyên nhân hàng đầu tạo xu hướng bạo lực của trẻ khi ở trường. Bởi vậy, gia đình có vai trò vô cùng quan trọng trong việc dạy kỹ năng, làm gương và hướng trẻ tránh xa bạo lực học đường.
Cha mẹ nên khuyến khích trẻ tham gia các nhóm bạn học tiếng Anh, nhóm bạn học tập, nhóm bạn học các lớp nghệ thuật để con vừa có động lực học tập, tâm hồn cởi mở thoải mái, vừa là công cụ hiệu quả để phòng chống bạo lực học đường. Việc duy trì và phát triển sự thân thiết trong các mối quan hệ bạn bè giúp trẻ tương tác với nhau tích cực hơn. Kỹ năng này giúp trẻ biết chọn bạn mà chơi, tránh được những xung đột, gây sự, "đọc vị" được những người bạn "trái tính trái nết" để luôn vui vẻ, an toàn khi chơi cùng chúng bạn ở trường.
Kỷ luật học đường đang... có vấn đề Thời gian gần đây, tại nhiều trường học đã xảy ra những vụ việc đáng báo động về tình trạng học trò hỗn láo với thầy cô giáo, thậm chí có vụ việc trò tát cô trước lớp, hoặc bắn đạn giấy vào cô giáo. Bên cạnh đó là những vụ bạo lực giữa học trò với nhau đầy ám ảnh... khiến nhiều...