Chức danh GS, PGS: “Không cần nhiều, nhưng phải có trình độ khoa học thật sự”
Đây là một trong những nhận định của NGƯT.TS Nguyễn Tùng Lâm sau sự việc để lọt 94 hồ sơ được phản ánh không đủ tiêu chuẩn trong tổng số 1226 ứng viên xét duyệt chức danh GS, PGS.
NGƯT.TS Nguyễn Tùng Lâm: “Không cần nhiều, nhưng phải có trình độ khoa học thật sự”
- Thưa thầy, theo báo cáo Thủ tướng của Bộ GD&ĐT, 94 ứng viên chức danh GS, PGS có phản ánh là chưa đủ điều kiện. Xin thầy cho biết đâu là nguyên nhân của việc để lọt ra những ứng viên không đủ điều kiện mà vẫn được xét duyệt các chức danh GS, PGS?
NGƯT. TS Nguyễn Tùng Lâm: Có một vài nguyên nhân mấu chốt đã dẫn tới tình trạng này trong đó, việc chuẩn đánh giá các công trình khoa học của chúng ta đang có vấn đề. Chúng ta không thể đánh đồng những công trình khoa học đem lại hiệu quả thực tế với những công trình bảo vệ xong chỉ “đắp chiếu”. Các công trình khoa học phải thực sự phát huy tác dụng, trước hết là trong nước, sau đó là nước ngoài nếu có thể.
Chúng ta cần có trách nhiệm trong việc công nhận chức danh GS, PGS. Theo tôi, hội đồng xét duyệt phải chịu trách nhiệm với công trình khoa học mà mình công nhận, từ hội đồng ngành cho tới hội đồng trường. Không thể để tình trạng hội đồng cứ thành lập xong rồi giải tán mà không biết ai là người phải chịu trách nhiệm khi để xảy ra sai sót trong việc xét duyệt chức danh GS, PGS.
- Mới đây, Tiến sĩ Đại học Công nghiệp TPHCM xin rút khỏi danh sách ứng viên PGS vì bị tố chép luận văn người khác, thầy có thể cho biết đây có phải là một trường hợp điển hình hay những việc tương tự đã diễn ra nhiều và từ lâu nhưng không bị phát hiện?
NGƯT. TS Nguyễn Tùng Lâm: Đây không phải là trường hợp duy nhất. Tuy nhiên, nhìn vào mặt tích cực, vị Tiến sĩ này đáng khen khi biết dừng lại trước khi “đi quá xa”.
Video đang HOT
Bên cạnh đó, hệ thống đào tạo của chúng ta cần ứng dụng công nghệ để siết chặt, tránh tình trạng “giả khoa học” xảy ra và để những người làm khoa học giữ được đạo đức nghề nghiệp.
- Thầy có thể cho biết một GS, PGS chất lượng cần đạt những yếu tố nào?
NGƯT. TS Nguyễn Tùng Lâm: Theo tôi, yếu tố quan trọng để trở thành một GS, PGS phải là một nhà khoa học “thật”, tích cực tham gia đào tạo bởi đây là hai yếu tố thể hiện bản chất của GS, PGS.
Những người có khả năng, chuyên môn giỏi không nhất thiết phải là một vị GS, PGS. Tuy nhiên, một GS, PGS phải là một nhà khoa học đứng đầu ngành trong trường đại học. Những chức danh này chúng ta không cần nhiều, nhưng phải có trình độ khoa học thật sự. Còn các tiêu chuẩn về bài báo quốc tế hay ngoại ngữ chỉ là những tiêu chuẩn đi kèm.
- Theo thầy, cần có giải pháp nào để khắc phục và tránh lặp lại tình trạng những người không xứng đáng nhưng vẫn được công nhận chức danh GS, PGS?
NGƯT. TS Nguyễn Tùng Lâm: Mấu chốt nằm ở tiêu chuẩn phải rõ ràng. Không thể đặt ra tiêu chuẩn mà khó thẩm định được chất lượng, thật-giả.
Thêm vào đó, đối tượng phải đúng. Một vị GS, PGS phải gắn với công việc đào tạo. Hiện nay, chức danh này đang bị “Việt Nam hóa” khi nhiều người tham gia ứng tuyển chức danh GS, PGS chỉ để cho đẹp hồ sơ cá nhân.
Nên trao trả cho các trường đại học tự chủ trong việc thi tuyển và công nhận chức danh GS, PGS. Hiện nay chúng ta đang xảy ra tình trạng Nhà nước thì cứ phong GS, PGS còn các trường đại học có sử dụng hay không lại là một chuyện khác. Chức danh này chỉ nên có hiệu lực trong một trường đại học chứ không thể mang đi mọi nợi và đi theo suốt đời.
Theo Toquoc.vn
Hai kẽ hở trong xét công nhận chức danh giáo sư, phó giáo sư
Nhiều nhà khoa học chỉ ra việc bỏ phiếu kín tại các hội đồng và chấm điểm công trình khoa học còn chủ quan, dễ phát sinh tiêu cực.
ảnh minh họa
Phó giáo sư nổi tiếng của một trường đại học thuộc tốp đầu Việt Nam trong đợt xét công nhận chức danh giáo sư năm 2010 đã bị đánh trượt ở vòng bỏ phiếu kín của hội đồng ngành. Hồ sơ của ông trước đó được các nhà khoa học đánh giá là xuất sắc khi vượt chuẩn vì có nhiều nghiên cứu, bài báo quốc tế... Ông không được giải thích còn thiếu tiêu chuẩn gì.
PGS Ngô Tứ Thành (Đại học Bách khoa Hà Nội) cho rằng trường hợp trên không hiếm. Nhiều hồ sơ khoa học rất đẹp đã bị "trượt oan ức" chức danh giáo sư ở vòng bỏ phiếu kín của các hội đồng. Bởi theo quyết định 174 năm 2008, vòng thẩm định hồ sơ, xét công nhận ứng viên đạt tiêu chuẩn giáo sư và phó giáo sư, hội đồng 3 cấp (cơ sở; ngành, liên ngành và nhà nước) sẽ biểu quyết tín nhiệm bằng phiếu kín.
Cách thức bỏ phiếu này, theo ông, có hạn chế lớn là người thực hiện không phải chịu trách nhiệm về lựa chọn của mình nên có thể đưa ra quyết định một cách cảm tính hoặc vì lợi ích nào đó. "Điều quan trọng nhất là người bị trượt không biết mình chưa đạt tiêu chuẩn nào để tiếp tục phấn đấu. Họ phải đến hỏi từng thành viên trong hội đồng và dễ dẫn đến tiêu cực", ông Thành phân tích.
Một giáo sư trường đại học nổi tiếng khác cho biết, có trường hợp ứng viên bị "chơi xấu" là nhắn tin nặc danh tố cáo trước giờ hội đồng chức danh giáo sư nhà nước bỏ phiếu kín. "Khoa học không phải là chính trị, nếu ai đó đủ thang bậc, tiêu chuẩn thì phải công nhận người đó là giáo sư, phó giáo sư, chứ không thể vì bỏ phiếu theo cảm tính", ông nói và nhấn mạnh cần thay đổi cách bỏ phiếu tín nhiệm từ kín sang công khai, có giải thích rõ ràng lý do cho ứng viên.
Việc Hội đồng Chức danh nhà nước với 31 thành viên ở 28 lĩnh vực bỏ phiếu kín để xét công nhận ứng viên của ngành họ không hiểu biết, nhiều nhà khoa học cũng cho là phi lý, cần thay đổi.
Thiếu quy định rõ ràng trong tính điểm công trình khoa học
PGS Trần Văn Tớp (Đại học Bách khoa Hà Nội) chỉ ra khâu có nhiều quyết định cảm tính trong lựa chọn ứng viên giáo sư, phó giáo sư là tính điểm quy đổi. Thông tư 16 năm 2009 hướng dẫn lượng hóa các tiêu chí về bài báo khoa học được công bố, sách phục vụ đào tạo đã xuất bản, đề tài nghiên cứu khoa học đã nghiệm thu... của ứng viên. Tuy nhiên, văn bản này đặt ra dải điểm từ 0 đến 2 hoặc 0 đến 1,5... cho từng tiêu chí mà không có barem cụ thể. Việc cho điểm như thế nào phụ thuộc hoàn toàn vào cảm tính của người chấm.
"Với trình độ, cách nhìn của mỗi người, một báo cáo khoa học có thể là bình thường, tốt hoặc xuất sắc. Điểm số họ chấm cho bài báo ấy do đó sẽ chênh lệch, dựa theo cảm tính cá nhân. Vậy sao chúng ta không đưa ra thang điểm rõ ràng, ví dụ bài báo ISI thuộc nhóm Q1 được a điểm, nhóm Q2 được b điểm... để người chấm cho chính xác, tường minh", ông Tớp nói.
Một giáo sư ngành y cũng cho rằng, người chuyên về nhãn khoa không thể thẩm định sách chuyên khảo của ứng viên chuyên về tim là tốt hay không để cho điểm từ 0 đến 3. Ngoài ra, việc tính điểm bài báo khoa học đăng trên tạp chí trong nước và quốc tế cần có ranh giới vì "một người có hàng trăm bài báo đăng trên tạp chí khoa học trong nước, nhưng không thể làm nổi một bài trên tạp chí quốc tế thuộc hệ thống ISI, Scopus vì có quá nhiều tiêu chí khắt khe". Ông từng mất 3 năm để sửa bài báo của mình mới đáp ứng tiêu chí của tạp chí khoa học quốc tế.
Giáo sư Vũ Tuấn (nguyên Hiệu trưởng Đại học Sư phạm Hà Nội) cũng cho rằng cần định ra tiêu chuẩn nghiêm túc với thang điểm rõ ràng cho các công bố trong nước và quốc tế. "Ứng viên công bố bài báo khoa học trên tạp chí thuộc mình quản lý thì cần xem xét kỹ chất lượng sản phẩm như thế nào", ông Tuấn nói và đề xuất đưa bài báo quốc tế ở tạp chí khoa học uy tín làm tiêu chuẩn bắt buộc để được xét công nhận chức danh giáo sư, phó giáo sư.
Trước đó, một báo cáo của Bộ Giáo dục và Đào tạo cho biết, Việt Nam có khoảng 9.000 giáo sư, phó giáo sư và trên 24.300 tiến sĩ, nhưng "kết quả nghiên cứu khoa học của Việt Nam tụt xa so với các nước trong khu vực ASEAN". Trong 10 năm (1996-2005) các nhà khoa học Việt Nam chỉ công bố 3.456 công trình nghiên cứu trên các tạp chí thuộc danh mục ISI. Kết quả này bằng 1/5 so với Thái Lan, 1/3 so với Malaysia và 1/4 so với Singapore.
Trong giai đoạn 2006 đến 2010, Việt Nam chỉ có 5 bằng sáng chế được đăng ký tại Mỹ. Số lượng tạp chí khoa học có mã chuẩn quốc tế ISSN xuất bản toàn phần hoặc một phần bằng tiếng Anh ở nước ta cũng "khiêm nhường".
Theo VNE
'Chúng tôi rất suy nghĩ khi bỏ phiếu cho bà Nguyễn Thị Kim Tiến' Chia sẻ với báo, giáo sư (GS) Phạm Gia Khánh, Chủ tịch hội đồng chức danh giáo sư ngành y, cho biết trường hợp ứng viên GS Nguyễn Thị Kim Tiến rất được các thành viên hội đồng ngành y cân nhắc khi bỏ phiếu. Bộ trưởng Nguyễn Thị Kim Tiến Mấy tháng nay, dư luận không ngớt bàn tán về trường hợp...