Chọn trường để không thất nghiệp

Học sinh chọn trường có điểm chuẩn cao để thử sức hay theo đám đông bạn bè… là thực tế được nhiều trường phản ánh. Một số thầy, cô cho rằng, điều này sẽ gây bất lợi cho thí sinh.

Chỉ còn 4 tháng chuẩn bị để học sinh bước vào kỳ thi THPT quốc gia năm 2016. Theo lãnh đạo nhiều trường THPT tại Hà Nội, công tác tư vấn chọn nghề nghiệp đã và đang được đẩy mạnh. Tuy nhiên, nhiều học sinh lớp 12 vẫn chọn nghề theo cảm tính.

Thi trường top để thử sức

Nhà giáo ưu tú Đặng Đình Đại – Hiệu trưởng trường THPT Wellspring, Hà Nội, bày tỏ: “Tôi rất buồn vì những em có học lực không tốt nhưng dứt khoát chọn trường top đầu. Các em nói thi để thử thách, nhưng như vậy chỉ mang lại rối loạn”.

Sự rối loạn sẽ diễn ra khi thí sinh nộp NV1 không được sẽ chuyển sang NV2 và những nguyện vọng khác. Đó là chưa kể mỗi nguyện vọng còn có sự lựa chọn khác nhau. Có em đợi đến giai đoạn gần chốt hồ sơ mới nộp, kéo dài thêm thời điểm mệt mỏi.

Vị hiệu trưởng này cho biết, trường đã tổ chức những buổi tư vấn chọn ngành nghề dựa trên nguyện vọng không chỉ của học sinh, mà cả gia đình. Ví dụ, trong một gia đình có truyền thống theo ngành Y, bố mẹ mong muốn con theo ngành này, nhà trường sẽ tư vấn thêm.

Tuy nhiên, nhà giáo Đặng Đình Đại cho hay, một số học sinh không nghe theo tư vấn. “Nhiều em muốn thi cùng trường với bạn mình. Đây là thực tế mà không phải lúc nào thầy cô và cha mẹ cũng tham gia góp ý được”, thầy Đại nói.

Học sinh trao đổi thông tin về kỳ thi đại học. Ảnh: Hoàng Hà.

Tại trường THPT Sóc Sơn, Hà Nội, Hiệu trưởng Nguyễn Tu Tập cho biết, việc hướng nghiệp được giao cho bộ phận chuyên nghiệp, trong đó thầy cô chủ nhiệm là người sát sao và hiểu rõ nhất về khả năng của học sinh.

Ngay từ đầu năm học, trong mỗi buổi chào cờ, trường THPT Sóc Sơn đã định hướng cho học sinh về việc chọn trường, nghề. Trong đó, các em căn cứ sở thích cá nhân, bàn bạc với gia đình, người thân.

Ông Tập thông tin, chủ nhật tuần này, Huyện đoàn Sóc Sơn sẽ phối hợp một số đơn vị khác tư vấn hướng nghiệp cho học sinh. Ngoài ra, trường cũng tạo điều kiện cho một số công ty chuyên tư vấn làm việc tại trường để giúp đỡ các em có nhiều thông tin hơn, trước khi cân nhắc, lựa chọn.

Phân luồng học sinh và thống kê nhân lực

Báo cáo của Viện Khoa học Lao động và Xã hội tháng 12/2015, Bộ Lao động Thương binh và Xã hội, cho thấy, tỷ lệ thất nghiệp chung đã giảm nhưng số lượng người có trình độ đại học, sau đại học thất nghiệp tăng cao: 225.500 người.

“Tư vấn nghề nghiệp phải làm sao để học sinh chọn ngành sau này không hụt hẫng” là trăn trở của Hiệu trưởng trường THPT Sóc Sơn. Còn thầy Đặng Đình Đại nêu quan điểm: “Việc đào tạo của nước ta hiện nay không theo nhu cầu định hướng của xã hội. Điều này không phải lỗi của học sinh hay phụ huynh”.

Thầy Đại đề xuất, những người làm quản lý trong ngành giáo dục cần đưa ra được thống kê cụ thể. Ví dụ, đến năm 2020, Việt Nam cần đội ngũ nhân lực như thế nào? Học sinh dựa trên số liệu đó để chọn ngành. Thời gian đại học chiếm 4-5 năm, nếu bây giờ học sinh chỉ chạy theo ngành hot sẽ dẫn đến hàng vạn cử nhân, thạc sĩ thất nghiệp trong tương lai.

Đồng tình ý kiến này, PGS Văn Như Cương, Chủ tịch Hội đồng trường THPT Lương Thế Vinh, Hà Nội, kiến nghị, trước mùa tuyển sinh, Bộ GD&ĐT phải công bố số nguồn nhân lực của từng ngành nghề đang thừa hay thiếu trong tương lai.

Theo đề xuất của PGS Trần Xuân Nhĩ – nguyên Thứ trưởng GD&ĐT, cần cải thiện sự phân luồng học sinh. Hết bậc THCS, chúng ta phải chia luồng học sinh sao cho số theo đại học chiếm khoảng 40-50%, còn lại theo trung học nghề, vừa học văn hóa vừa đào tạo công nhân lành nghề.

Theo PGS.TS Đỗ Văn Dũng, Hiệu trưởng Đại học Sư Phạm Kỹ Thuật TP HCM, Công nghệ thông tin đang là ngành đòi hỏi nhu cầu nhân lực lớn. Năm 2015, trường tuyển sinh ngành này với 300 chỉ tiêu, các chuyên ngành gồm Hệ thống thông tin, Kỹ thuật phần mềm, Quản trị mạng. Trường dự kiến mở thêm chuyên ngành An ninh mạng để đáp ứng nhu cầu nhân lực trong lĩnh vực này.

Nhóm ngành Công nghệ và Kỹ thuật dự kiến cũng có nhu cầu nhân lực cao trong những năm tới. Sự kết hợp giữa nhóm ngành trên dẫn đến sự xuất hiện các ngành: Kỹ thuật thương mại, Quản trị viên của các ngành kỹ thuật.

Những ngành này đòi hỏi tính ứng dụng cao, do đó ngoài mặt lý thuyết, học sinh cần rèn luyện khả năng thực hành, kỹ năng làm việc nhóm và quản lý thời gian hiệu quả.

Một ngành học khác dự kiến cũng có nhu cầu nhân lực cao trong vài năm tới là Tâm lý học. Theo tiến sĩ tâm lý Phạm Mạnh Hà, giảng viên Học viện Thanh thiếu niên Việt Nam, Bộ GD&ĐT đang dự thảo đề án đưa cán bộ tâm lý học đường vào các trường phổ thông.

Theo đó, mỗi trường đều phải có cán bộ chăm sóc tâm lý cho học sinh. Đây là cơ sở để nhu cầu nhân lực ngành Tâm lý học tiếp tục tăng và đi sâu vào các chuyên ngành Tâm lý học tham vấn, Tâm lý học trị liệu.

Thí sinh có thể học ngành này tại các trường lớn như Đại học Khoa học xã hội và Nhân văn – Đại học Quốc gia Hà Nội, Khoa tâm lý Đại Sư phạm Hà Nội, Đạị học Giáo dục – Đại học Quốc gia Hà Nội.

Theo Zing