Chiến cuộc Ukraine: Phản công hay chạy đua?

Chiến thắng trên chiến trường là một chuyện, nhưng mức độ chịu đựng về lâu dài của “các nhà tài trợ”, chủ yếu là Mỹ, sẽ sớm trở thành một thách thức lớn.

Thời gian không đứng về phía lực lượng vũ trang Ukraine trong cuộc phản công kéo dài này.

Hiện tại, Ukraine không chỉ phải chiến đấu chống lại quân đội hùng mạnh của Nga, mà còn cả đồng hồ thời tiết ở Đông Âu và cuộc bầu cử Tổng thống Mỹ.

Câu chuyện hậu thuẫn từ Nhà Trắng

“Các cuộc bầu cử ở Mỹ rõ ràng đang chống lại Ukraine, vì để Tổng thống Biden tái đắc cử, thì xung đột giữa Nga và Ukraine phải chấm dứt. Nếu xung đột quân sự vẫn tiếp diễn thì lá phiếu bầu của cử tri đương nhiệm sẽ bị mất”, tờ Telegraph viết.

Khó có thể làm suy yếu hệ thống phòng thủ của Nga bằng sức mạnh không quân, sự chuẩn bị của Ukraine đã phải dựa vào lực lượng trinh sát, tên lửa và pháo binh để tấn công sở chỉ huy và các tuyến đường tiếp tế, song song với việc thăm dò các yếu điểm để lên kế hoạch với lực lượng mặt đất. Có vẻ như Ukraine đã xác định được trục tấn công thuận lợi nhất, từ phía nam Zaporizhia về phía Melitopol và họ dường như đang giao trách nhiệm cho Quân đoàn tác chiến số 10 được NATO trang bị và huấn luyện. Trong số nhiều lựa chọn khác nhau, đó sẽ là cách hiệu quả nhất, có khả năng giúp Kiev phá vỡ hành lang trên bộ của Nga từ phía Đông, cô lập Crimea và lực lượng phía Tây đất nước.

Người phát ngôn Bộ Ngoại giao Nga, bà Maria Zakharova, cho rằng Tổng thống Ukraine Volodymyr Zelensky đang gây nguy hiểm cho Washington bằng cách thực hiện các cuộc tấn công khủng bố nhắm vào các cơ sở hạ tầng dân sự của Nga.

Dù cho quân đội Ukraine có thành công trong việc chọc thủng tuyến phòng thủ đầu tiên – điều mà họ chưa đạt được – thì con đường phía trước vẫn còn rất dài và đẫm máu. Họ phải đối mặt với hàng dặm chướng ngại vật bao gồm: bẫy xe tăng, dây thép gai, bãi mìn, các lô cốt, súng máy, xe tăng, hỏa lực pháo binh, máy bay chiến đấu, trực thăng tấn công, máy bay không người lái và tên lửa.

Chiến tranh khó lường hơn bất kỳ hoạt động nào khác của con người và không ai, kể cả những người chỉ huy quân sự ở Kiev hay Moscow, có thể biết liệu Ukraine sẽ thành công hay không hoặc ở mức độ nào. Nhưng sau khi dành hai tháng quý giá để cố gắng định hình chiến trường, khi mùa thu đến gần, các kế hoạch tấn công lớn sẽ phải tạm dừng ít nhất cho đến khi bắt đầu đợt đóng băng mùa đông vào tháng 11 năm nay và thậm chí có thể cho đến mùa xuân năm sau.

Điều này có lẽ đã được đưa vào kế hoạch chiến đấu của cả Ukraine và Nga. Nhưng có một vấn đề nan giải hơn là cuộc Tổng tuyển cử mùa đông thất thường, có thể có lợi cho cả hai bên, ở Mỹ, nhưng nhiều khả năng sẽ chống lại Kiev. Ông Biden mong muốn cuộc chiến này có thể kết thúc trước khi mùa bầu cử diễn ra, vì ông biết rằng, đối với phần lớn người dân Mỹ, chiến tranh là thứ để họ vận động chống lại hơn là ủng hộ. Tiếp tục chiến đấu có nhiều khả năng để mất phiếu bầu hơn là giành được chúng, đặc biệt nếu mọi thứ diễn ra không như ý muốn tại Ukraine. Tuy nhiên, Chính quyền Biden có thể chọn leo thang xung đột ở Ukraine.

Hai ứng cử viên hàng đầu từ các đảng chính đang tham gia vào chiến dịch tranh cử Tổng thống Mỹ, trong đó có cựu Tổng thống Mỹ Donald Trump của đảng Cộng hòa, ông đang bị cáo buộc với nhiều tội danh làm ảnh hưởng đến sự tín nhiệm của mình. Mặc dù luật pháp Hoa Kỳ không cấm bất kỳ cá nhân nào đang bị điều tra tham gia tranh cử với tư cách ứng cử viên, nhưng có thể việc này sẽ được Tòa án Tối cao Mỹ giải quyết và đưa ra phán quyết cuối cùng.

Tổng thống Mỹ đương nhiệm, ông Joe Biden, đã đặt cược rất nhiều vào cuộc xung đột đang diễn ra ở Ukraine, chính xác hơn là không phải đặt cược vào cuộc xung đột giữa Nga và Ukraine, mặc dù đây là cuộc xung đột cục bộ và có thể kéo theo một cuộc Chiến tranh lạnh mới, mà coi đây là xung đột với Nga với tư cách là một cường quốc trên thế giới trong lĩnh vực quân sự, bởi vì xét về mặt vũ khí, Nga đang đi trước Mỹ, đặc biệt là lực lượng tái vũ trang. Do đó, ông Biden đang kiềm chế sức mạnh của Nga thông qua việc lựa chọn đường lối trong chính sách ở Ukraine.

Với những điều kiện đó, Chính quyền Biden không thể từ bỏ viện trợ cho Ukraine vì Mỹ đã đầu tư rất nhiều vào quốc gia này, đặc biệt về nguồn lực vật chất. Phần lớn sức ảnh hưởng chính trị của ông Biden phụ thuộc vào diễn biến ở Ukraine. Những nỗ lực luận tội ông Biden liên quan đến vụ bê bối tham nhũng chỉ có thể bị vô hiệu hóa nhờ những thành công của Mỹ ở Ukraine và đa phần sẽ phụ thuộc vào hiệu quả phản công của quân đội Ukraine, tức là phải có kết quả rõ ràng.

Phải chạy đua với thời tiết là một yếu tố bất lợi cho cuộc phản công của Ukraine.

Để làm được điều đó, Chính quyền Ukraine cần ngày càng nhiều nguồn lực hơn, nhưng cuối cùng, vấn đề về F-16 và máy bay ném bom đã được bàn luận. Tiếp theo, có thể bàn về các loại vũ khí hạng nặng hơn như tên lửa tầm xa và những vũ khí tương tự. Nhưng Chính quyền Biden không thể đi chệch khỏi con đường này, vì sẽ có người muốn vô hiệu hóa ảnh hưởng của chính trị Mỹ đối với cuộc chiến ở Ukraine. Đây là một phần trong đường lối chiến lược chung của Hoa Kỳ trong cuộc đấu tranh giữ gìn trật tự thế giới đơn cực.

Hơn nữa, điều này còn liên quan đến việc Mỹ vẫn coi Trung Quốc là đối thủ chính, nếu Nga suy yếu thì Mỹ sẽ giành lợi thế trong cuộc chiến với Trung Quốc và câu hỏi về trật tự thế giới mới sẽ được giải quyết trong thời gian ngắn, vì rõ ràng Mỹ sẽ làm trung tâm trong trật tự mới. Do đó, Ukraine đang phải đối mặt với những rủi ro rất cao và Mỹ sẽ không bỏ qua điều này. Có khả năng Chính quyền Biden sẽ chọn biện pháp leo thang ở Ukraine.

Cục diện chiến trường

Các cuộc tấn công bằng máy bay không người lái của Nga vào rạng sáng thứ Tư (ngày 2/8) nhằm vào các cơ sở hạ tầng dọc sông Danube của Ukraine đã gây ra thiệt hại đáng kể. Đây vốn là tuyến đường xuất khẩu ngũ cốc quan trọng của Ukraine. Trong đêm từ thứ Ba đến thứ Tư, thủ đô Kiev cũng là mục tiêu của các tên lửa ném bom, nhưng các thiết bị này đều bị bắn hạ, theo Chính quyền Ukraine. Hai cảng nhỏ nằm dọc sông của Ukraine giáp với Romania, Reni và Izmail, ở khu vực thành phố Odessa, đã trở thành con đường xuất khẩu then chốt cho các hàng hóa nông nghiệp của Ukraine kể từ khi Nga chấm dứt Thỏa thuận ngũ cốc Biển Đen vào giữa tháng 7.

Trong đêm từ thứ Ba đến thứ Tư (ngày 1-2/8), khu vực cảng Izmail đã bị tấn công, quân đội Ukraine đã đăng tải hình ảnh về các cơ sở vẫn còn bốc khói vào rạng sáng. Ngày 24/7, chính Reni đã phải hứng chịu các cuộc oanh tạc của Nga. Quân đội Ukraine đã đăng tải trên Telegram hình ảnh chiếc máy bay không người lái mang chất nổ “Shahed” do Iran sản xuất nhắm vào phía Nam của thành phố Odessa.

Kiev cũng là mục tiêu tấn công bằng máy bay không người lái. Một vụ nổ lớn bằng máy bay không người lái khác nhắm vào thủ đô Kiev đã xảy ra vào đêm thứ Ba và thứ Tư vừa qua. Theo người đứng đầu cơ quan quản lý quân sự Ukraine, ông Sergey Popko, các máy bay không người lái của Shahed từ nhiều hướng đã đồng loạt tiến vào bầu trời thành phố, nhưng “tất cả các mục tiêu, hơn 10 máy bay không người lái, đã bị phát hiện và tiêu diệt kịp thời”. Tuy nhiên, các mảnh vỡ từ máy bay không người lái đã rơi xuống các khu vực lân cận như quận Solomiansky, Golossiivsky và Svyatochynsky, may mắn là không gây ra bất kỳ trường hợp tử vong hay thương tích nào.

“Các tòa nhà không dân cư và mặt đường đều bị hư hại, nhưng không bị phá hủy hay cháy nổ nghiêm trọng”, chính quyền quân sự Kiev cho biết thêm trên Telegram. Tại quận Golossiivsky, các mảnh vỡ rơi xuống một sân chơi trẻ em và một tòa nhà không có người ở.

Hiện trường một vụ tấn công bằng máy bay không người lái giữa thủ đô Moscow, Nga.

Thứ Ba vừa qua, Nga tuyên bố đã ngăn chặn làn sóng tấn công bằng máy bay không người lái trên không và trên biển nhằm vào Moscow, bán đảo Crimea và hạm đội Biển Đen của Nga. Một tòa nhà chọc trời ở khu tài chính của thủ đô Nga cũng đã bị tấn công lần thứ hai chỉ trong vài ngày.

Thứ Tư (ngày 2/8), Tổng thống Thổ Nhĩ Kỳ Recep Tayyip Erdogan đã đưa ra lời cảnh báo tới người đồng cấp Nga Vladimir Putin qua điện thoại, yêu cầu ông “không được thực hiện bất kỳ hành động nào có nguy cơ làm leo thang căng thẳng” ở Biển Đen. Ông cũng nhấn mạnh “tầm quan trọng của Sáng kiến Ngũ cốc Biển Đen, vì đây là cầu nối hòa bình”, liên quan đến thỏa thuận ngũ cốc mà Moscow đã rút khỏi, theo lời của Tổng thống Thổ Nhĩ Kỳ. Việc Nga vẫn “tiếp tục tấn công cơ sở hạ tầng dân sự của Ukraine dọc sông Danube, gần Romania, là không thể chấp nhận được”. Tổng thống Romania Klaus Iohannis cũng đã lên án hành động này.

Ngày 3/8, Bộ Ngoại giao Nga cho rằng Tổng thống Ukraine Volodymyr Zelensky đang gây nguy hiểm cho Washington bằng cách thực hiện các cuộc tấn công khủng bố nhắm vào các cơ sở hạ tầng dân sự của Nga. Đây là những gì có trong một thông cáo báo chí của người phát ngôn Bộ Ngoại giao Nga, bà Maria Zakharova, được cơ quan Nga Sputnik công bố. Trong bài phát biểu, bà nhắc lại các cuộc tấn công bằng máy bay không người lái gần đây của Ukraine đều nhắm vào thủ đô Moscow.

Bà Zakharova cho biết thêm: “Tổng thống Zelensky đang đặt Washington vào tình thế nguy hiểm khi triển khai loạt hành vi khủng bố nhắm vào cơ sở hạ tầng dân sự của Nga, và chính Tổng thống Mỹ Joe Biden cũng đang đi trên con đường hủy hoại với tư cách là quốc gia tài trợ cho chủ nghĩa khủng bố”. Bà Zakharova cũng nhận thấy rằng Tổng thống Ukraine đang gây sức ép lên Nhà Trắng để nhận được nhiều sự giúp đỡ hơn.

Cơ sở hạ tầng cảng Danube bị tấn công gây lo ngại cho các nỗ lực kêu gọi hòa bình.

Trước đó vào thứ Ba (ngày 1/8), Bộ Quốc phòng Nga thông báo rằng Moscow đã bị máy bay không người lái của Ukraine tấn công ngay trong đêm. Trong các video được đăng tải trên mạng xã hội, mọi người có thể nghe thấy âm thanh của các vụ nổ, có thể là của máy bay không người lái, ở khu vực “Thành phố Moscow”. Đây là lần tấn công thứ 3 chỉ trong vòng một tuần, thành phố này đã phải hứng chịu các cuộc tấn công tương tự vào ngày 24 và 28/7, không ghi nhận bất kỳ trường hợp thương vong nào.

Tổng thống Nga Vladimir Putin hôm thứ Bảy tuần trước cho biết Nga không từ chối ý tưởng đàm phán với Ukraine, đồng thời cho biết thêm rằng các sáng kiến hòa bình do các nước châu Phi hoặc Trung Quốc đưa ra có thể tạo cơ sở cho hòa bình. Người đứng đầu Điện Kremlin đã đưa ra tuyên bố này tại một cuộc họp báo sau cuộc gặp với các nhà lãnh đạo châu Phi ở Moscow. Ông Putin cũng cho rằng rất khó thực hiện lệnh ngừng bắn trong khi quân đội Ukraine đang ở thế tiến công.