“Ngày tận thế” của TikTok tại Mỹ đang kéo đến?

Ngày 20/1/2025, khi Tổng thống đắc cử Mỹ Donald Trump nhậm chức tại Nhà Trắng, ông sẽ có một chủ đề nóng trên bàn làm việc: TikTok.

Theo luật, vào ngày 19/1/2025, ByteDance – công ty mẹ của TikTok sẽ phải bán nền tảng này hoặc bị cấm ở Mỹ.

ByteDance đã hy vọng nhận được sự ân xá bằng cách viện dẫn bản sửa đổi đầu tiên của Hiến pháp Mỹ nhằm bảo vệ quyền tự do ngôn luận, nhưng họ đã phải chịu một sự thất vọng nặng nề vào ngày 6/12.

Một tòa phúc thẩm liên bang ở Washington đã nhất trí bác bỏ kháng cáo của công ty nhằm lật ngược luật này.

“Tu chính án thứ nhất tồn tại để bảo vệ quyền tự do ngôn luận ở Mỹ. Ở đây, Chính phủ hành động chỉ để bảo vệ quyền tự do đó trước một quốc gia đối địch nước ngoài và hạn chế khả năng của họ trong việc thu thập dữ liệu về người dân ở Mỹ”, tác giả của phán quyết, Douglas Ginsburg, viết trong phần kết luận dài 92 trang.

Tổng thống sắp mãn nhiệm Joe Biden đã ký luật này vào tháng 4, được thông qua như một phần của thỏa thuận lưỡng đảng giữa Đảng Dân chủ và Đảng Cộng hòa.

Các nhà lập pháp đã nhận được thông tin mật từ cộng đồng tình báo về mối đe dọa mà ứng dụng này có thể gây ra đối với an ninh quốc gia. Thực tế những mối đe dọa và rủi ro này chưa bao giờ được công bố trước công chúng.

ByteDance chật vật thoát lệnh cấm

Đối mặt với mối đe dọa này, ByteDance đã tăng cường truy đòi pháp lý. Đáng chú ý, công ty Trung Quốc đã yêu cầu lệnh khẩn cấp từ Tòa án Tối cao để tạm thời đình chỉ việc áp dụng luật, cho rằng luật vi phạm Bản sửa đổi đầu tiên của Hiến pháp Mỹ, nhằm bảo vệ quyền tự do ngôn luận.

Nhưng những nỗ lực này cho đến nay đã thất bại: Tòa phúc thẩm Liên bang ở Washington đã giữ nguyên tính hợp pháp của lệnh cấm.

TikTok tuyên bố rằng lệnh cấm của họ sẽ gây ra tổn thất lớn cho hệ sinh thái kinh tế Mỹ.

Theo ước tính của họ, người sáng tạo nội dung sẽ mất gần 300 triệu USD doanh thu hàng tháng, trong khi các doanh nghiệp nhỏ trên nền tảng này sẽ chứng kiến hơn 1 tỷ USD bốc hơi trong cùng thời gian.

Ngoài ra, TikTok ước tính nền tảng đã đóng góp 8,5 tỷ USD vào GDP của Mỹ vào năm 2023 thông qua các hoạt động của mình.

Dù chúng ta nghĩ gì về TikTok, việc cấm một trong những mạng xã hội phổ biến nhất thế giới chắc chắn sẽ tạo nhiều tranh cãi ở nước Mỹ.

Tổng thống Donald Trump: Hy vọng cuối cùng của TikTok

Vai trò của Tổng thống Donald Trump, người sẽ chính thức nhậm chức vào ngày 20/1, hứa hẹn sẽ có tính chất quyết định trong vụ việc này.

Ông là người đã cố gắng cấm TikTok vào năm 2020 vì những lý do tương tự, ngày nay lại áp dụng một quan điểm có vẻ mơ hồ hơn.

Hãy nhớ rằng, trong chiến dịch tranh cử của mình, Tổng thống mới đắc cử đã sử dụng TikTok như một công cụ chiến lược để tiếp cận người trẻ, điều này khiến nhiều người nghĩ rằng ông muốn “cứu” nền tảng này.

Hiện cuộc bầu cử đã kết thúc, Tổng thống Donald Trump đang điều chỉnh những nhận xét của mình. Trong một cuộc phỏng vấn gần đây với NBC News, Đảng Cộng hòa cho rằng việc bán TikTok cho một công ty không phải của Trung Quốc có thể là một giải pháp có thể chấp nhận được.

Quan điểm này dường như chỉ ra rằng cuối cùng, TikTok thực sự có thể bị cấm theo luật kể từ ngày 19/1/2025.

Sau sự đảo ngược này, nhiều người tin rằng Donald Trump sẽ thay đổi hướng đi sau cuộc gặp với Mark Zuckerberg, CEO của Meta.

Lệnh cấm TikTok trên thực tế sẽ mở đường cho Meta gần như độc quyền trên thị trường mạng xã hội ở Mỹ với WhatsApp, Facebook và Instagram; tỷ phú Zuckerberg sẽ có hầu hết mọi thứ (ngoại trừ X, thuộc sở hữu của Elon Musk).

Triển vọng của TikTok là gì?

Vài tuần trước thời hạn, ByteDance đang cố gắng thương lượng để được hoãn lại. Nếu việc bán TikTok cho một công ty không phải của Trung Quốc dường như là kết quả được Washington ưa chuộng, hoạt động này vẫn phức tạp để tổ chức trong thời gian ngắn như vậy.

Hơn nữa, ngay cả khi Tổng thống Donald Trump quyết định can thiệp để ủng hộ TikTok, ông sẽ phải đối mặt với sự phản đối chính trị mạnh mẽ, kể cả trong phe của chính mình.

Đối với các chuyên gia, tương lai của TikTok tại Mỹ sẽ phụ thuộc nhiều vào các quyết định pháp lý cũng như động lực chính trị.

Như hiện tại, ứng dụng này có thể trở thành một trường hợp điển hình về quy định của nền tảng kỹ thuật số trong bối cảnh cạnh tranh địa chính trị: căng thẳng giữa Trung Quốc và Mỹ thể hiện rất rõ ràng trong thế giới công nghệ.

Trước thềm trở lại Nhà Trắng, Tổng thống Donald Trump có thể trở thành niềm hy vọng cuối cùng của TikTok.

Dù ứng dụng này được cứu hay bị cấm, vụ việc chắc chắn sẽ đánh dấu một thời điểm quan trọng trong lịch sử quan hệ Mỹ – Trung và trong sự phát triển của quản trị công nghệ toàn cầu.