Chặn suy giảm kinh tế: Cần giảm thuế, phí
Trước tác động từ dịch Covid-19, ngoài chính sách giảm lãi suất, các quốc gia cần giảm thuế, phí… cho doanh nghiệp nhằm hạn chế suy giảm kinh tế
Trong bối cảnh dịch bệnh đang lan rộng đến 103 quốc gia và vùng lãnh thổ, mới đây, Quỹ T.iền tệ quốc tế (IFM) dự báo tăng trưởng kinh tế toàn cầu năm 2020 giảm 0,1% – còn 3,3% (trước đó IMF dự báo tăng trưởng 3,4%). Còn tại Việt Nam, nếu Covid-19 được khống chế trong quý I/2020 thì kinh tế nước ta được dự báo tăng trưởng 6,3%, thấp hơn rất nhiều so với mục tiêu đặt ra.
Giảm lãi suất vẫn chưa đủ
Để giảm thiểu suy giảm kinh tế toàn cầu, cách đây vài ngày, Cục Dự trữ Liên bang Mỹ (FED) đã giảm 5 điểm % lãi suất USD, từ 1,5%-1,75% xuống còn 1%-1,25% – mức cắt giảm mạnh nhất kể từ năm 2008 đến nay. Đồng thời, FED còn cho biết sẽ giảm thêm lãi suất vào ngày 18-3 tới nhưng lại không đề cập tới gói kích thích kinh tế như đã từng thực hiện trong đợt khủng khoảng tài chính giai đoạn 2007-2008.
Cùng mục tiêu với FED, Ngân hàng Thế giới (World Bank), IMF cũng đưa ra gói hỗ trợ khẩn cấp tổng cộng 62 tỉ USD cho nhiều quốc gia. Theo đó, các quốc gia nhận vay vốn sẽ được miễn lãi suất hoặc chỉ trả lãi suất rất thấp.
Ngoài lãi suất, hiện doanh nghiệp cần thêm hỗ trợ khác về thuế, phí cũng như đầu tư công để vượt qua giai đoạn khó khăn trước mắt. Ảnh: TẤN THẠNH
Tuy nhiên, thị trường tài chính lại có phản ứng thiếu tích cực với những quyết sách nói trên. Điển hình là ngay khi FED giảm lãi suất vào rạng sáng 4-3, thị trường chứng khoán quốc tế đỏ sàn, giá vàng thế giới tăng gần 50 USD/oune. Giới đầu tư cho rằng thị trường tài chính có thể gia tăng rủi ro, kinh tế toàn cầu khó tránh khỏi suy giảm, nên không ít người đã chuyển tài sản vào vàng khiến giá kim loại quý thế giới trong các ngày gần đây tăng gần 70 USD/ounce.
Dù rằng việc giảm lãi suất sẽ giúp cho kinh tế tăng trưởng nhưng thực tế cho thấy trong năm 2019, Mỹ đã 3 lần giảm lãi suất với tổng cộng 7,5 điểm % nhưng kinh tế nước này chỉ tăng trưởng 2,1%. Hàng chục quốc gia khác cũng liên tục giảm lãi suất, thậm chí có nhiều nước áp dụng lãi suất âm nhưng kinh tế vẫn tăng trưởng không đáng kể, riêng kinh tế Nhật Bản năm 2019 tăng trưởng âm.
Như vậy, giảm lãi suất chỉ là biện pháp thúc đẩy kinh tế đi lên trong dài hạn. Còn trong ngắn hạn, đặc biệt là trước ảnh hưởng Covid-19, lãi suất chưa đủ lực để hỗ trợ doanh nghiệp (DN) vượt qua khó khăn, hạn chế suy giảm kinh tế.
Video đang HOT
Cần thêm chính sách hỗ trợ
Vấn đề mà DN mong muốn lúc này là chính phủ các quốc gia, vùng lãnh thỗ cần tăng thêm hỗ trợ qua việc giảm thuế, phí… và tăng chi tiêu của chính phủ (chính sách tài khóa). Bởi, khi giảm thuế, phí, DN sẽ giảm bớt gánh nặng về tài chính. Còn việc chính phủ tăng chi tiêu tức là số t.iền dành cho đầu tư công sẽ nhiều hơn, tạo thêm việc làm giúp cho nền kinh tế có thêm t.iền, làm tăng sức mua, kích thích DN sản xuất hàng hóa. Như thế, tại thời điểm này, việc hỗ trợ DN thông qua chính sách tài khóa sẽ quan trọng hơn chính sách t.iền tệ (giảm lãi suất, chính phủ bơm thêm t.iền ra thị trường…).
Tại Việt Nam, tỉ giá hối đoái những ngày qua biến động không đáng kể. Giá vàng trong nước cao hơn thế giới 1 triệu đồng/lượng nhưng không có hiện tượng nhập lậu vàng vì nhu cầu thị trường rất thấp. Mặt khác, do ảnh hưởng Covid-19 nên cung – cầu USD không có sự đột biến; thị trường lãi suất, ngoại tệ không bị xáo trộn… tạo điều kiện cho nhà nước kiểm soát lạm phát, ổn định kinh tế vĩ mô.
Theo đó, để hỗ trợ DN bị ảnh hưởng Covid-19, các ngày gần đây, Chính phủ Việt Nam đã nhanh nhạy thúc đẩy các bộ, ngành giải ngân vốn đầu tư công; định hướng Bộ Tài chính sớm ban hành gói hỗ trợ khoanh, giãn thuế 30.000 tỉ đồng. Các ngân hàng thương mại cũng đã tính đến việc khoanh, giãn nợ, dành sẵn 285.000 tỉ đồng cho vay với lãi suất thấp.
Thế nhưng, cũng như các quốc gia khác, cái mà DN Việt Nam cần gấp trong năm 2020 là Chính phủ sớm có lộ trình giảm thuế để giảm chi phí, hỗ trợ sản xuất – kinh doanh, ngăn chặn kinh tế suy giảm. Do đó, trước mắt nhà nước có thể giảm thuế khoán đối với hộ kinh doanh vì thuế suất của sắc thuế này do chính quyền các tỉnh, thành phố quyết định. Còn việc giảm lãi suất sẽ hỗ trợ một phần cho DN tăng năng lực sản xuất trong vài năm tới, tiếp tục thúc đẩy kinh tế đi lên.
Mặt khác, trong xu hướng Mỹ giảm lãi suất, chi phí vay vốn nước ngoài của Việt Nam sẽ giảm theo, giúp cho nền kinh tế có thêm nguồn lực để phát triển. Đặc biệt, mới đây, Tổ chức Tài chính quốc tế (IFC) cam kết tài trợ gần 300 triệu USD cho 4 ngân hàng thương mại của Việt Nam với giá rẻ, DN nước ta có thể tiếp cận nguồn vốn này để vượt qua khó khăn.
Như thế, nếu trong năm 2020, Mỹ và nhiều quốc gia khác tiếp tục giảm lãi suất, tăng thêm chính sách giảm thuế, phí… cho DN, nhiều khả năng kinh tế toàn cầu sẽ kìm hãm được đà suy giảm do Covid-19.
Lãi suất có thể giảm vì Covid-19
Báo cáo kinh tế vĩ mô 2 tháng đầu năm của Viện Đào tạo và Nghiên cứu Ngân hàng BIDV cho thấy tính đến ngày 19-2, tăng trưởng tín dụng của hệ thống ngân hàng ở mức âm 0,28% so với cuối năm (theo Ngân hàng Nhà nước), thấp hơn so với cùng kỳ 2 năm trước. Nguyên nhân chủ yếu do tính thời vụ khi dịp Tết nguyên đán dài ngày và dịch Covid-19 khiến hoạt động sản xuất – kinh doanh, tiêu dùng của doanh nghiệp, hộ kinh doanh gặp nhiều khó khăn. Với diễn biến này, dự báo tăng trưởng tín dụng 6 tháng đầu năm cũng ở mức thấp hơn cùng kỳ các năm, vào khoảng 7,36%.
Trước đó, Công ty Chứng khoán Bảo Việt nhận định trong báo cáo kinh tế vĩ mô 2 tháng đầu năm cũng cho rằng dưới tác động của Covid-19, nhu cầu vay vốn của DN sẽ có sự giảm sút khi tính hết tháng 2, tín dụng mới tăng 0,77% thấp hơn cùng kỳ. Hiện Ngân hàng Nhà nước cũng đã có chỉ đạo các ngân hàng thương mại khoanh, giãn nợ và miễn, giảm lãi suất cho các doanh nghiệp bị ảnh hưởng. Trên cơ sở này, mặt bằng lãi suất được dự báo có thể giảm nhẹ trong thời gian tới.
TS Bùi Quang Tín
Theo NLD.com.vn
Cẩn trọng nới lỏng t.iền tệ
Nhiều Hiệp hội doanh nghiệp đã kiến nghị NHNN khoanh nợ, giãn nợ, giảm lãi suất cho vay... để hỗ trợ doanh nghiệp vượt qua khó khăn do dịch SARS-CoV-2.
Thế nhưng, đây đang là bài toán khó đối với nhà điều hành khi mà áp lực lạm phát vẫn đang có nguy cơ bùng phát, dù giá xăng dầu đã giảm mạnh.
VPBank quyết định giảm lãi suất cho vay 1,5%/năm đối với các khoản vay không có tài sản bảo đảm và 1%/năm đối với các khoản vay có tài sản bảo đảm để hỗ trợ doanh nghiệp thiệt hại do dịch COVID-19.
Doanh nghiệp kêu cứu
Dịch COVID-19 đã và đang tác động tiêu cực đến nhiều ngành nghề, qua đó ảnh hưởng tới mục tiêu tăng trưởng GDP 6,8% trong năm nay. TS. Cấn Văn Lực và nhóm tác giả Viện Đào tạo và Nghiên cứu BIDV vừa đưa ra 3 kịch bản tác động của dịch COVID-19 đến nền kinh tế Việt Nam. Trong đó với kịch bản cơ sở, GDP năm 2020 của Việt Nam giảm khoảng 0,83 điểm phần trăm; còn với kịch bản tiêu cực, GDP cả năm nay giảm tới 2,71 điểm phần trăm.
Trước thực trạng trên, nhiều Hiệp hội đã lên tiếng kiến nghị các Bộ, ngành chức năng hỗ trợ doanh nghiệp khắc phục thiệt hại do dịch COVID-19. Đơn cử Hiệp hội Nhựa Việt Nam (VPA) vừa có công văn gửi đến các Bộ Tài chính, Bộ Công thương... đề nghị hỗ trợ các doanh nghiệp ngành nhựa trong thời điểm COVID-19 tiếp tục diễn biến phức tạp. Theo đó, hiện không ít doanh nghiệp ngành nhựa nhập đa phần nguyên, phụ liệu đầu vào từ Trung Quốc. Nếu tình hình kéo dài đến hết quý 1/2020 thì sẽ không có nguyên liệu sản xuất, khiến hoạt động sản xuất kinh doanh của nhiều doanh nghiệp có nguy cơ bị đình trệ... Bởi vậy, VPA kiến nghị xem xét cơ chế hỗ trợ doanh nghiệp trước tác động của dịch bệnh như cho phép khoanh nợ, giãn nợ, giảm lãi suất vay, cơ cấu các khoản vay, giãn tiến độ nộp thuế...
Trong khi đó Hiệp hội Doanh nghiệp TP.HCM cũng đề nghị TP.HCM áp dụng các biện pháp khoanh nợ, giãn nợ, chậm nộp thuế, giảm lãi vay ngân hàng, giảm t.iền cho thuê đất, bổ sung ngành nghề vào chương trình kích cầu... để hỗ trợ doanh nghiệp.
Thậm chí đã xuất hiện nhiều ý kiến đề nghị NHNN nên nới lỏng t.iền tệ để hỗ trợ nền kinh tế và cộng đồng doanh nghiệp vượt qua những khó khăn hiện nay. Đơn cử như một trong 6 giải pháp ngắn hạn mà TS. Cấn Văn lực và nhóm nghiên cứu kiến nghị để hỗ trợ nền kinh tế đó là "tính đến phương án phải nới lỏng nhẹ t.iền tệ và tài khóa".
Thế khó của cơ quan điều hành
Nhiều chuyên gia cho rằng, nới lỏng t.iền tệ đang là bài toán khó đối với NHNN và chưa chắc đã phát huy hiệu quả trong bối cảnh hiện nay. Bởi nới lỏng t.iền tệ thường được biểu hiện qua việc tăng cung t.iền, tăng tín dụng và giảm lãi suất.
Tuy nhiên, việc tăng tín dụng xem ra khá khó bởi hiện tổng dư nợ tín dụng đối với nền kinh tế đã ở trên 135% GDP- một mức rất cao trong khu vực. Nếu tiếp tục đẩy tín dụng tăng nhanh, sẽ gây nhiều rủi ro đến hệ thống tài chính và tiềm ẩn nguy cơ bất ổn kinh tế vĩ mô. Bởi dịch COVID-19 đã khiến nhu cầu tiêu dùng giảm mạnh, nếu tiếp tục kích cầu, nền kinh tế sẽ không hấp thụ được, khiến dòng vốn chảy sang các kênh đầu tư rủi ro, như chứng khoán, bất động sản...
Còn với lãi suất cho vay, theo TS. Nguyễn Đức Độ - Phó Viện trưởng Viện Kinh tế - Tài chính, mặt bằng lãi suất hiện nay cũng đang ở mức thấp; cân đối với chi phí huy động và chi phí vận hành thì thực tế ngân hàng không còn nhiều dư địa để giảm lãi vay.
Chưa kể, hiện các ngân hàng vẫn đang chịu áp lực lớn trong việc huy động vốn trung- dài hạn. Đó chính là lý do mà hiện lãi suất huy động trung- dài hạn vẫn được các nhà băng neo ở mức rất cao, phần nhiều là trên 8% đối với kỳ hạn trên 18 tháng.
Trong khi đó, dù giá xăng dầu giảm, nhưng giá cả nhiều mặt hàng tiêu dùng tăng mạnh do dịch COVID-19, có nguy cơ đẩy lạm phát tăng cao, đây là một trở ngại lớn đối với việc giảm lãi suất. Theo Tổng cục Thống kê, CPI tháng 1/2020 tăng 6,43% so với cùng kỳ năm 2019, mức tăng cao nhất trong 7 năm gần đây, trong đó có phần "đóng góp" khá lớn của t.iền tệ khi mà lạm phát cơ bản cũng tăng tương ứng là 0,76% và 3,25%.
Do đó, nhiều chuyên gia cho rằng, NHNN không nên nới lỏng t.iền tệ quá mức, mà chỉ nên tập trung hỗ trợ đối với các doanh nghiệp chịu ảnh hưởng trực tiếp từ dịch COVID-19 và một số lĩnh vực ưu tiên để góp phần đảm bảo ổn định kinh tế vĩ mô.
Hà Anh
Theo Enternews.vn
Chính sách t.iền tệ thời Covid-19: Dư địa cung t.iền không còn nhiều Nhận định mức độ ảnh hưởng của dịch Covid-19 gây ra "rất nghiêm trọng", Bộ Kế hoạch - Đầu tư đưa ra 2 kịch bản tăng trưởng kinh tế 2020 đều thấp xa so với mục tiêu 6,8% được Chính phủ và Quốc hội đề ra. Chính sách t.iền tệ, tài khóa nên ra sao vào thời điểm này? ĐTTC trao đổi với...