Cha mẹ dạy gì cho con?: Bài học từ việc chơi thể thao
Vai trò của gia đình – đặc biệt là cha mẹ – có ảnh hưởng rất lớn đến việc hình thành nhân cách và định hướng phát triển lâu dài cho con ngay từ khi còn nhỏ.
Chơi thể thao hoặc tham gia hoạt động văn hóa lành mạnh nào đó, con sẽ học được nhiều điều có ích cho cuộc sống – ẢNH: ĐÀO NGỌC THẠCH
Loay hoay tìm kiếm
Vợ chồng chúng tôi sinh con gái đầu lòng vào đầu thập niên 1980, khi cả nước đang sống trong thời kỳ bao cấp với rất nhiều khó khăn. Buổi đầu làm cha, làm mẹ lại phải lo toan quá nhiều cho cuộc sống thường nhật trong lúc kinh nghiệm nuôi con chưa có gì, thật tình chúng tôi hết sức băn khoăn.
Chưa kinh qua thì phải lo tìm hiểu, nhưng thực tế cũng chẳng dễ gì. Những người lớn tuổi quanh mình, nuôi con từ 20 – 30 năm trước, lúc đó nhờ các cụ bày vẽ giúp cũng có việc nghe theo được, nhưng cũng có đôi điều phân vân “có còn hợp thời?”. Thời điểm đó, mạng internet làm gì có mà tra cứu để chọn lựa phương án phù hợp nhất; sách viết về nuôi con nhỏ cũng quá hiếm hoi nên chúng tôi đành lục tìm trên các loại báo tình cờ có được. Lâu lâu thấy đâu đó một mẩu báo hoặc một quyển sách giấy đã ố vàng có nêu chút kiến thức nuôi con là cắt ra để cất giữ, làm “vốn” nuôi con khỏe mạnh chuẩn bị rời nhà đi học mẫu giáo!
Lớn thêm vài tuổi nữa, thời gian “rời nhà” của cháu lại càng nhiều vì có vẻ việc học ở nhà trường chưa đủ đáp ứng cho các cháu những kỹ năng làm việc trong tương lai. Khi đã có con, lo lắng lớn nhất của chúng tôi lúc đó là các thời điểm con phải rời khỏi vòng tay ấm êm của mình.
Mở “ con đường sáng”
Video đang HOT
Chúng tôi lại quyết tâm vận dụng tất cả kinh nghiệm từ chính cuộc sống và nghề nghiệp của mình để tiếp tục bổ sung cho con. Cả hai đều là nhà giáo, đều tham gia sinh hoạt trong các đoàn thể thanh niên trước đây nên chúng tôi quen được với nhiều hoạt động công tác xã hội phục vụ cộng đồng. Bản thân tôi còn rất ham thích luyện tập thể dục thể thao. Lúc còn học trung học ở một tỉnh miền Trung, nhờ thường tìm đến các câu lạc bộ bóng bàn để tập luyện sau giờ học văn hóa ở trường nên không chỉ có sức khỏe, mà tôi còn tránh xa được những việc tiêu cực ngoài đời.
Được hưởng lợi từ hoạt động thể thao lành mạnh nên khi con sắp đến tuổi vào lớp 1, vợ chồng tôi hướng con mình tập bóng bàn. Đó là ý muốn chủ quan của chúng tôi nhưng may mắn là dần dần bé cũng chuyển thành đam mê của chính mình, tự sắp xếp được lịch sinh hoạt để vừa học tốt ở trường, vừa đạt một số thành tích trong thi đấu.
Tiếp đó, đứa con trai của chúng tôi xem chị thi đấu cũng thích thú. Vậy là đến lượt cậu út này cũng gắn bó với bóng bàn ngay từ những năm đầu tiểu học và theo suốt đến nay khi đã có công việc ổn định.
Sống với thể thao suốt thời gian dài trong thời niên thiếu, các con của tôi có nhiều cơ hội rèn luyện những tính tốt cho cuộc sống tương lai, trong đó nổi bật nhất là biết sống tự lập, kỷ luật, tinh thần đồng đội cao… Khi đi theo đội bóng bàn của tỉnh thi đấu ở xa, ngay từ nhỏ các cháu đã tự lo được các sinh hoạt cá nhân như giặt áo quần, ăn ngủ đúng giờ quy định, chủ động trong việc chi tiêu tiền theo kế hoạch… Trong quá trình thi đấu, tinh thần phấn đấu cũng được rèn luyện. Điểm kết thúc một ván bóng bàn là 11, nhưng cậu út của tôi có lần kể: “Có những ván đối thủ của con vượt lên điểm 10, nhưng con vẫn cố thắng từng điểm một để quân bình 10 đều. Sau đó, hai đứa con phải giao bóng luân lưu để cố thắng ván đấu”.
Thi đấu có lúc thắng lúc thua, nhưng nhờ những “cọ xát” thường xuyên bên bàn bóng như thế mà các cháu hình thành dần nỗ lực vượt khó sau này khi vào đời.
Thật lòng mà nói, nhờ có hoạt động thể thao mà chúng tôi có được cuộc sống lành mạnh, hướng cho con chú trọng học văn hóa nhưng không quên rèn luyện thể dục thể thao nên các con sớm ý thức được trách nhiệm với gia đình và xã hội. Bây giờ, chúng lại trở thành cha mẹ. Thật trùng hợp, cách đây 2 năm, khi đứa cháu ngoại của chúng tôi 5 tuổi đã trở thành học viên nhỏ tuổi nhất của lớp bóng rổ trong mùa hè. Thấy đứa cháu “thế hệ thứ ba” này khỏe hẳn ra, nhanh nhẹn hơn và nhất là đến nay hằng tuần vẫn tiếp tục hăng hái tập luyện môn thể thao này, chúng tôi rất mừng.
Hướng cho con sớm làm quen với một hoạt động lành mạnh
Tôi nghiệm ra rằng, thay vì cho con vui đùa tự do không định hướng, nếu cha mẹ biết làm gương trong mọi sinh hoạt thường nhật của gia đình, hướng con mình sớm làm quen với bất cứ một hoạt động lành mạnh nào ngay từ khi còn nhỏ – một môn thể thao hay hoạt động văn hóa nào đó chẳng hạn – để theo đuổi thì sẽ được lợi rất nhiều. Ít nhất là nhờ các hoạt động này mà các cháu sẽ khỏe hơn, chịu khó hơn… để vững bước vào đời. Đặc biệt, thà để cho con em đắm mình vào các hoạt động như thế, còn hơn ngồi đó nơm nớp lo âu, sợ con rảnh rỗi rồi lao vào những hoạt động không lành mạnh.
“Thi đấu thì có lúc thắng lúc thua, nhưng nhờ những “cọ xát” thường xuyên bên bàn bóng như thế mà các cháu hình thành dần nỗ lực vượt khó sau này khi vào đời”
Theo thanhnien
Cha mẹ dạy gì cho con?: Những giá trị làm người
Những bài học làm người từ cha mẹ đã giúp cho nhiều thế hệ trưởng thành và còn nguyên giá trị trong mọi thời đại, xã hội.
Giáo sư Nguyễn Minh Thuyết thời trẻ (ngoài cùng bên phải) cùng cha mẹ (ngồi) và người thân trong gia đình - NVCC
Nghị lực học tập
GS-TS Trần Hồng Quân, nguyên Bộ trưởng Bộ GD-ĐT, Chủ tịch Hiệp hội Các trường CĐ, ĐH VN, kể lại: "Tôi sinh ra ở một vùng quê nghèo, gia đình vất vả. Bố tham gia cách mạng từ rất sớm. Từ khi lấy mẹ tôi, bố đã dặn dò: Dù có cực nhọc, khổ sở thế nào, cũng phải cho con đi học. Chỉ có học, con người mới có thể trưởng thành. Không có trường học thì tìm cách tự học. Sau này, khi tôi còn nhỏ cho đến lúc lớn, mẹ đã nhắc đi nhắc lại lời căn dặn đó".
Hình ảnh người cha ngồi trên lưng trâu nhưng lúc nào cũng cầm cuốn sách để đọc, hình ảnh người mẹ vất vả, chưa bao giờ đến trường nhưng vẫn biết chữ và có nhiều kiến thức do tự học đã có tác động lớn đến cuộc đời GS-TS Trần Hồng Quân. Ông tiếp tục chia sẻ: "Thời đó, do trong cuộc kháng chiến chống Pháp, không có trường học nên những đứa trẻ 10 - 11 tuổi như tôi vẫn được đi theo các cơ quan của bố mẹ để làm những công việc như sắp xếp tài liệu, đưa thư. Đó chính là một cách để chúng tôi học chữ, tập đọc, tập viết, học đạo nghĩa... Đến năm 17 tuổi, đi bộ đội, nhớ lời dạy của cha, tôi tiếp tục tự mua sách học. Chúng tôi dựng lều bạt, ban ngày đi làm, buổi tối lại chong đèn học bên bờ suối. Học môn vật lý thì lại tự mày mò làm dây điện cuốn... Trong bất cứ hoàn cảnh nào, tôi đều đọc sách và học".
Theo GS Quân, thế hệ bây giờ có quá nhiều điều kiện tốt để học tập, học bất cứ đâu và học bất cứ thứ gì, nhưng ý chí tự học dường như không phải bạn trẻ nào cũng có. "Chính vì thế, bài học của cha mẹ dạy tôi, tôi lại nhắn nhủ tới con cháu mình, là phải luôn có ý chí, nghị lực trong học tập để làm chủ kiến thức, làm chủ cuộc sống", GS-TS Trần Hồng Quân chia sẻ.
Yêu lao động
Đối với GS-TS Vũ Gia Hiền, Giám đốc Trung tâm nghiên cứu và ứng dụng văn hóa - du lịch, tình yêu lao động đã được mẹ dạy từ khi còn rất nhỏ. GS Hiền cho hay: "Mẹ tôi dạy con phải biết yêu lao động, chăm chỉ lao động vì chỉ có lao động mới trở thành con người chân chính và làm chủ chính mình. 8 tuổi tôi đã được dạy để làm những công việc phù hợp như giã gạo, nuôi gà... Từ nhỏ, nhờ làm những công việc đó mà tôi nhận ra, nếu con người không chịu lao động thì cũng không thể có được niềm vui đón nhận thành quả do chính mình làm ra. Ai không lao động thì chỉ là con người vô dụng".
Không chỉ được dạy bài học yêu lao động, GS Hiền còn nhớ mãi lời dạy "yêu học tập" của mẹ, dù mẹ không biết chữ. "Cứ thấy con cái chăm chỉ học tập, cầm sách đọc là mẹ tôi rất vui. Thấy mẹ vui, tôi lại càng hăng say, muốn làm cha mẹ vui lòng hơn nữa. Bên cạnh đó, hình ảnh mẹ đi họp hợp tác xã lúc bấy giờ cũng khiến tôi nhớ mãi về sự nghiêm túc và đúng giờ của mẹ và mọi người. Cứ kẻng một cái là mọi người đã tập trung đầy đủ, không bao giờ đến trễ. Đó là sự tôn trọng chính mình, tôn trọng người khác và tạo nên hiệu quả công việc", GS Hiền kể.
Trong khi đó, GS Nguyễn Minh Thuyết, nguyên Phó chủ nhiệm Ủy ban Văn hóa - Giáo dục - Thanh niên - Thiếu niên - Nhi đồng của Quốc hội, cũng xúc động nhớ lại hình ảnh người chahôm nào cũng đi làm từ 5 giờ rưỡi sáng, dù 7 giờ 30 cơ quan mới làm việc. Ông rưng rưng: "Ngày nào bố tôi cũng gọi các con dậy từ 4 rưỡi sáng, phân công công việc như quét nhà, rửa ấm chén, nấu ăn. Bố tôi bảo làm công việc của bố (phó phòng hành chính - quản trị - tài vụ) luôn phải đi sớm hơn người khác để chuẩn bị công việc. Đó là bài học về sự chăm chỉ, quý trọng thời gian, yêu lao động. Nếp nhà, nếp sống của bố mẹ tôi đã có tác động rất lớn tới công việc và cuộc sống của chúng tôi sau này".
Theo GS Thuyết, dù nhà nghèo nhưng cha mẹ ông luôn răn dạy con phải sống trong sạch, liêm khiết, không dối trá, không nói bậy. "Bố tôi không bao giờ nhận quà của ai, và cũng không tặng quà cho cấp trên bao giờ. Lúc đó nhà tôi chật chội, chỉ có 18 m2. Dù nằm trong hội đồng phân phối nhà, được cơ quan cấp cho nhà ở Kim Liên nhưng bố tôi từ chối, nhường cho người khó khăn hơn", GS Thuyết cho biết.
Những bài học làm người đó, đến giờ, GS Thuyết lại tiếp tục dạy cho con, cháu mình. Đó là tình yêu lao động, học tập và trở thành con người tử tế, có ích trong xã hội.
"Bài học của cha mẹ dạy tôi, tôi lại nhắn nhủ tới con cháu mình, là phải luôn có ý chí, nghị lực trong học tập để làm chủ kiến thức, làm chủ cuộc sống"
GS-TS Trần Hồng Quân
Theo thanhnien
Cha mẹ dạy gì cho con?: Dạy theo cách... không dạy gì hết Hãy dạy con bằng cuộc sống, cách sống của mình. Dạy con bằng cách... không dạy gì hết. Cha mẹ tìm ra chính mình, thì sẽ luôn yên tâm khi dạy con mình. Đó là chia sẻ của ông Giản Tư Trung, Viện trưởng Viện Nghiên cứu giáo dục IRED. Ông Giản Tư Trung nói chuyện với sinh viên - ẢNH: NVCC 3...