Cha mẹ cần lắng nghe con nhiều hơn thay vì áp đặt
Theo PGS.TS Trần Xuân Nhĩ, nguyên Thứ trưởng Bộ GD&ĐT, việc xây dựng hệ giá trị văn hóa trong nhà trường cần có sự kết hợp nhuần nhuyễn giữa giá trị truyền thống và tiếp cận các phương pháp hiện đại.
Thay vì áp đặt, cần tôn trọng trẻ. Thay vì truyền thụ kiến thức một cách thụ động, hãy để trẻ nói lên tiếng nói của mình.
Ảnh minh họa
- Ông đán.h giá như thế nào về những giá trị văn hóa trong môi trường học đường hiện nay?
Tôi cho rằng đó vẫn là giá trị văn hóa “không thầy đố mày làm nên”, là “ tôn sư trọng đạo”. Vai trò của người thầy vì thế vẫn rất quan trọng bên cạnh các lễ nghi văn hóa trong nhà trường. Học sinh phải tôn trọng thầy, cô giáo và thầy, cô giáo phải thương yêu học sinh với tinh thần “tất cả vì học sinh thân yêu”. Những giá trị văn hóa này ở nhà trường đã được đúc kết nhiều năm và vẫn tồn tại nguyên vẹn cho đến bây giờ.
- Những giá trị này có sự thay đổi như thế nào khi cuộc sống ngày càng mở hơn, khi mà học sinh không hẳn là răm rắp nghe lời mà còn làm bạn với thầy cô?
Với cuộc sống hiện đại, mối quan hệ này ít nhiều có sự thay đổi. Các giá trị truyền thống vẫn tồn tại nhưng trong thời đại mới, dân chủ trong nhà trường được đề cao thì chắc chắn thầy, cô giáo cần tôn trọng các em, ngược lại học sinh cũng cần thẳng thắn nói lên suy nghĩ của mình.
Hai bên có sự liên kết chặt chẽ, đảm bảo dân chủ trong nhà trường, đây chính là mối quan hệ ở một chiều cạnh mới. Bởi có dân chủ thì thầy cô mới hiểu học sinh hơn để dạy học tốt hơn. Còn với học sinh, thực hiện dân chủ có chừng mực, trên cơ sở tôn trọng thầy, cô giáo để từ đó thể hiện được khả năng tư duy của mình. Theo tôi, đây chính là văn hóa mới trong nhà trường chứ không còn là nhất nhất “thầy nói trò nghe” như ngày xưa nữa.
PGS.TS Trần Xuân Nhĩ, nguyên Thứ trưởng Bộ GD&ĐT
Video đang HOT
Thầy nói để học sinh suy nghĩ, nếu đúng thì tiếp thu nhưng nếu không đúng, các em có thể bày tỏ quan điểm một cách có chừng mực. Đó phải là sự tôn trọng, còn nếu không tôn trọng thầy cô thì không còn là văn hóa trong nhà trường nữa. Trẻ con bây giờ thông minh lắm, rất nhạy bén! Nhiều em thông qua mạng xã hội biết kiến thức mới để cập nhật rồi phản biện. Các em có nhiều nguồn thông tin, nguồn kiến thức nên tư duy rất mở, phong phú hơn. Bản thân người thầy vì thế không thể cho rằng mình biết hết tất cả. Thầy cô hãy biết lắng nghe học sinh để sửa mình, điều này khác hẳn ngày xưa.
- Trong môi trường gia đình hiện đại, theo ông có sự thay đổi như thế nào trong cách thức nuôi dạy con của các bậc phụ huynh?
Điều này so với trước, rõ ràng khác rất nhiều. Đơn cử như việc tr.ẻ e.m bây giờ tiếp xúc nhiều với công nghệ, lạm dụng công nghệ, gây nhiều hệ lụy tiêu cực nếu cha mẹ không kịp thời quan tâm, sát sao điều chỉnh. Vì vậy, điều quan trọng nhất trong xây dựng giá trị văn hóa gia đình mà xuất phát từ việc xây dựng yếu tố con người, theo tôi là cha mẹ cần dành thời gian cho con nhiều hơn, cần cân đối giữa công việc và thời gian dành cho các con, không nên bỏ mặc con.
Ngày xưa, cha mẹ có thể không chú ý thì mức độ ảnh hưởng cũng chưa đến mức báo động nhưng với thời đại công nghệ số này nếu không quan tâm giáo dục con đúng mức thì một ngày nào đó chính công nghệ sẽ hại con của chúng ta, gây nhiều hệ lụy đáng tiếc.
- Vậy theo ông, vai trò của bố mẹ trong việc xây dựng nền tảng văn hóa cho các con là gì?
Tôi vẫn nhấn mạnh rằng, văn hóa trong gia đình phải có sự cân đối: Cha mẹ phải chăm lo cho con, không nên quá say sưa với công việc mà bỏ mặc con. Tuy vậy, việc uốn nắn một đứ.a tr.ẻ không đơn giản với cha mẹ trong thời hiện đại. Dạy con bằng đòn roi e rằng không còn phù hợp nữa. Tuy nhiên, điều này thực ra không đúng hoàn toàn. Đối với tr.ẻ e.m, cha mẹ cần hiểu khi nào cần dùng đến roi vọt. Vấn đề là nhiều người không hiểu nên đán.h vào đâu mà thường đán.h co.n theo cảm tính, gây ảnh hưởng đến sức khỏe, tinh thần của con.
Tôi vẫn khuyên là không nên đán.h co.n, gây tổn thương đến con. Thay vào đó có thể giải thích cho con hiểu, cần kết hợp nhiều phương pháp một cách linh hoạt để uốn nắn con. Cùng với đó là sự tôn trọng con. Cha mẹ cần lắng nghe con nhiều hơn để hiểu con thay vì áp đặt. Vai trò của người cha, người mẹ vì thế ngày càng khó hơn, dụng công hơn trong cuộc sống hiện đại. Cha mẹ phải chủ động điều chỉnh, không bỏ mặc cũng không quá chiều chuộng, cân đối trong vấn đề dạy dỗ và quan trọng nhất là phải dành thời gian cho con một cách có chất lượng.
- Trân trọng cảm ơn ông!
Trường Mầm non Trung Kiên giáo dục giá trị tình thân cho trẻ
Đề cao việc giáo dục tr.ẻ e.m các giá trị truyền thống cốt lõi của gia đình, Trường Mầm non Trung Kiên (TP Hà Tĩnh) đã đưa nhiều hoạt động trải nghiệm thú vị với sự tương tác của phụ huynh vào chương trình dạy học.
Sự tương tác giữa phụ huynh với giáo viên, nhà trường trong quá trình giáo dục học sinh là rất quan trọng, đặc biệt là với lứa tuổ.i mầm non. Xác định được tầm quan trọng đó, Trường Mầm non Trung Kiên thường xuyên tổ chức các hoạt động có sự tham gia, tương tác của phụ huynh.
Phụ huynh tham gia giờ học trên lớp cùng con.
Một trong những hoạt động thu hút sự quan tâm, tham gia của phụ huynh trong quá trình học của con là hoạt động "Khách mời đặc biệt". Theo đó, mỗi buổi sinh hoạt, một phụ huynh sẽ được mời lên lớp tham gia cùng các con. Trong không gian ấm áp, gần gũi của lớp học, phụ huynh có thể nói với các con về nghề nghiệp của mình, kể những câu chuyện nhỏ thú vị, lắng nghe chia sẻ của các bạn nhỏ về ước mơ trong tương lai...
Không gian lớp học được bố trí ấm áp, gần gũi để đón những "vị khách đặc biệt".
Cô Lê Thị Thùy - giáo viên Lớp Dolphin cho biết: "Qua hoạt động này, phụ huynh có cơ hội được gặp gỡ, giao lưu với giáo viên, các bạn học cùng lớp của con mình; có sự gần gũi, nắm bắt tâm lý của con để chia sẻ, hiểu con hơn. Về phía trẻ, khi có sự tham gia của bố mẹ, giờ học trở nên hứng thú hơn, trẻ sẽ cảm nhận được nhiều hơn sự quan tâm, tình yêu thương của bố mẹ dành cho mình".
Giờ học có vị khách mời đặc biệt trở nên thú vị hơn rất nhiều.
Cũng nằm trong chủ đề gia đình, hoạt động "Cây gia đình" lại trang bị cho trẻ những kiến thức cơ bản về các mối quan hệ trong gia đình, họ hàng. Với một hình vẽ cái cây có sẵn, trẻ sẽ dán ảnh của các thành viên trong gia đình lên đó theo thứ tự: ông bà là gốc rễ; bố mẹ, cô, dì, chú, bác, các con được dán lên các nhánh cây...
Bé giới thiệu về các thành viên thông qua hoạt động "Cây gia đình".
Sau khi hoàn thành bức tranh "Cây gia đình", các con sẽ tự giới thiệu cho cô và các bạn về gia đình mình. Thú vị và sáng tạo hơn, các bé còn hóa trang thành những thành viên trong gia đình, diễn các tiểu phẩm mang tính giáo dục tình yêu thương, sự sẻ chia...
Nếu như hoạt động "Khách mời đặc biệt", "Cây gia đình" mang lại sự hào hứng, sôi nổi thì "Nhật ký yêu thương" lại đưa các bé đến với những giây phút lắng đọng cảm xúc. Đó là lúc các con được nghe lời yêu thương, dặn dò thông qua những lá thư, video mà ông bà, bố mẹ đã gửi cho cô giáo.
Bé hóa thân thành các thành viên trong gia đình.
Trong những thời điểm việc học bị gián đoạn bởi dịch bệnh, việc tương tác giữa phụ huynh, học sinh và giáo viên vẫn được duy trì. Để đồng hành trong việc giáo dục con những ngày nghỉ học tránh dịch, nhà trường khuyến khích phụ huynh và bé tham gia hoạt động "Mỗi ngày một việc tốt".
"Mỗi ngày một việc tốt" giúp bé rèn tính tự lập, kỷ luật.
Mỗi việc tốt bé làm hằng ngày sẽ được phụ huynh chụp ảnh, quay video và gửi cho cô giáo. Những hình ảnh đó sẽ được đăng tải lên trang Facebook chính thức của nhà trường. Đồng thời, các cô giáo cũng thường xuyên cập nhật những thông tin bổ ích, các phương pháp giáo dục trẻ bằng tình yêu thương; hướng dẫn phụ huynh cách bảo vệ, chăm sóc trẻ mùa dịch...
Chị Nguyễn Thị Hương Giang - phụ huynh học sinh chia sẻ: "Nhà trường duy trì sự tương tác với phụ huynh khá thường xuyên bằng nhiều hình thức. Tôi thấy yên tâm hơn tham gia vào quá trình học của con".
Phụ huynh tham gia lễ hội Haloween cùng con.
Cô Hà Thị Tuyết Nhung - Hiệu trưởng nhà trường cho biết: "Trong quá trình giáo dục trẻ, nhà trường luôn tạo mối liên hệ khăng khít với phụ huynh, mong muốn có sự tham gia, đồng hành của phụ huynh. Điều này không chỉ giúp ích cho việc dạy và học mà còn giúp trẻ cảm nhận được giá trị của tình thân, góp phần hình thành nhân cách của trẻ".
Không có người thầy, ta sẽ 'đuối' trong bể thông tin nhưng vẫn 'đói' về tri thức Trong bối cảnh CMCN 4.0, nếu không có những người thầy, chúng ta sẽ đuối trong bể thông tin của thời đại số nhưng vẫn đói về tri thức. Vì vậy, xã hội vẫn cần sự tôn sư trọng đạo, trân trọng người thầy và dành cho họ những vị thế xứng đáng. PGS. TS. Trần Thành Nam nêu quan điểm, người thầy...