Câu chuyện giáo dục: Đau với ‘con nhà người ta’
Chiều đón con tan trường, bé khoe bạn được chọn đi thi viết chữ đẹp, tôi vô tình buột miệng hỏi: ‘Thế con không được chọn à?’. Tôi cũng buông câu khuyên nhủ: ‘Con cố gắng rèn chữ cho bằng bạn nghe!’, rồi dắt con rời trường.
Phụ huynh đừng nên so sánh với “con nhà người ta” – ẢNH MINH HỌA: ĐÀO NGỌC THẠCH
Tối đến, tôi lướt mạng và bắt gặp hình ảnh những cô bé, cậu bé bằng tuổi con đang loay hoay rửa chén, quét nhà, gấp quần áo được bố mẹ bọn trẻ chụp lại và tải lên nhóm chung. Tôi đưa cho con gái xem và một lần nữa tặc lưỡi: “Con xem các bạn giỏi chưa kìa! Chừng ấy tuổi đã biết phụ giúp bố mẹ bao nhiêu là việc, chẳng bù cho con, mẹ phải hối thúc bên hông mới làm”.
Bé con im lặng nhìn hình ảnh trên màn hình di động, cắn nhẹ môi ngần ngừ rồi xoay qua nhìn mặt tôi hỏi: “Mẹ có thể đừng so sánh con nữa được không? Mỗi lần bị mẹ so sánh với bạn này bạn kia, con thấy buồn lắm luôn…”. Tôi giật mình, im lặng.
Câu nói của con tối ấy cứ xoắn lấy tâm trí tôi suốt mấy hôm. “Con nhà người ta” – cụm từ mang tính so sánh từng khiến bao đứa trẻ gánh trên vai áp lực phải “học giỏi”, “đậu trường chuyên lớp chọn”, “giàu kỹ năng sống”, “biết yêu thương” và vô số thành tích khác rồi buồn bã, u uất, mất hết cả tuổi thơ.
Kỳ vọng của một người mẹ muốn con giỏi giang trong tôi đã vô tình khiến con buồn mỗi khi buông câu so sánh “con nhà người ta” ư?
Một người bạn thân của tôi kể câu chuyện như một minh chứng cho việc đừng so sánh con nhà người ta. Bạn bảo bạn chính là nạn nhân của cái kiểu so sánh ấy.
Học hành chẳng may sa sút, bạn bị đe nẹt rằng chẳng bằng mấy đứa trẻ suốt ngày đi chăn trâu vẫn học giỏi. Làm việc nhà vụng về, bạn bị chê bai chẳng được tích sự gì. Thi đại học điểm thấp, bạn bảo những ngày kinh hoàng phải nghe lời mắng vốn của bố mẹ cứ nối dài.
Video đang HOT
Đau đớn, buồn bã, thất vọng với chính bản thân mình là những cảm xúc tiêu cực mà bạn phải gặm nhấm suốt những ngày thơ ấu đến khi trưởng thành. Và bạn tự hứa với lòng sẽ không bao giờ lặp lại “vết xe đổ” lên cuộc đời con cái mình.
Bạn khuyên tôi hãy bình tĩnh lắng nghe nỗi lòng của con, kiên nhẫn ghi nhận thành tích của con và động viên con phấn đấu một cách khéo léo hơn…
Bé 5 tuổi vật vờ học đủ thể loại, không kịp ăn bữa tối
Kết thúc học chữ ở trường mầm non lúc 18h, bé G. được cô giúp việc đến đón với hộp cơm trên tay. Cháu được đút ăn ngay trước cổng trường để kịp vào lớp học đàn lúc 18h30.
"Nuốt nhanh, ăn nhanh lên để còn vào lớp", ngồi ở ghế đá đút cho đứa bé đang học lớp Lá, bác giúp việc lớn tuổi tên Thịnh không ngừng giục giã. Lâu lâu, bác đưa tay vỗ vỗ người bé như động tác nhắc ăn nhanh, nuốt nhanh.
Để con "phát triển toàn diện" hay kỳ vọng thành thiên tài, thần đồng..., nhiều gia đình đẩy những đứa con mới tí tuổi đầu đến đủ các loại lớp học từ kiến thức đến năng khiếu. (ảnh minh họa)
Khi bé ăn được hơn nửa hộp cơm, bác đưa hộp sữa, cắm sẵn ống hút, cầm tận nơi cho bé uống. Rồi bác giục: "Vào lớp nhanh lên, trễ giờ rồi! Vào lớp trễ giờ mẹ biết là la đấy!".
Trường mầm non và lớp học nhạc cùng nằm trong khuôn viên một chung cư ở Thủ Đức, TPHCM. Cháu L.G. vùng vằng, bước đi từng bước nặng nhọc. Nghe giục, cháu bé như càng cố tình đi chậm, quay ngang quay ngược nhìn bạn.
Bác giúp việc lại kéo tay cháu bé, lôi xềnh xềnh đi về phía hướng lớp. Cô bé mếu máo, phản ứng: "Con không muốn học, con không muốn học!". Vậy nhưng, cháu vẫn bị đẩy vào lớp học với khuôn mặt mệt mỏi, đầy nước mắt nước mũi.
Ngồi ngoài chờ, bác giúp việc kể, học nhạc xong, đến 7h30 tối, cháu L.G. sẽ vào lớp học chữ của một cô giáo dạy kèm trước khi vào lớp 1 ngay trong chung cư. Bé học chữ ở đây từ lâu, còn ở trường mới tổ chức gần đây, mẹ bé cũng đăng ký cho bé theo học cho yên tâm.
Tuần 3 buổi theo lịch, học cả ngày ở trường mầm non đến 4h30, ở lại tiếp tục học chữ 1,5 tiếng, đi học đàn rồi lại học chữ. Đến 9h tối, cháu mới về nhà tắm rửa, ăn uống thêm.
Điều cơ bản cần thiết nhất cho trẻ là được ăn uống, sum vầy cùng gia đình, được ngủ đủ giấc, được vui chơi, được kết nối, được chia sẻ... (ảnh minh họa)
Còn các ngày khác trong tuần, cháu bé cũng kín lịch với học vẽ, học bơi, học tiếng Anh và cả học võ. Suốt cả tuần, từ sáng đến tối, chỉ duy nhất trống vào sáng thứ 7.
"Bây giờ bọn trẻ học kinh lắm, công việc chính của tôi là đứa đón cháu đi học thôi đây mà còn hết hơi. Tôi phải ghi thời khóa biểu của cháu ra giấy để đưa đón cho đúng giờ, để khỏi quên", bà Thịnh cho hay.
Huy động cả nhà đưa đón trẻ đi học
Lịch "nhồi nhét" đủ thể loại vào đứa trẻ 5 tuổi như cháu L.G. không phải là trường hợp hiếm. Mới đây, chị Thùy Nhung, nhà ở Bình Thạnh, TPHCM, có con chuẩn bị vào lớp 1 cũng vừa đăng ký thêm cho con trai học chữ trước, học võ và đang lên kế hoạch phải cho con học bơi.
Hiện tại, cháu đã học tiếng Anh tuần 3 buổi ở trung tâm, học nhạc tuần 2 buổi, học vẽ tuần 2 buổi, học cờ vua tuần 3 buổi. Chị Nhung thấy cháu hơi nhỏ con nên muốn cháu học thêm vận động để phát triển thể chất. Nhưng nói bớt các môn khác thì... chị không biết bớt môn nào.
Cả gia đình từ hai vợ chồng, cô em gái chồng, cho đến cô giúp việc thay nhau luân phiên đưa đón cháu đi học. "Bỏ môn nào tôi cũng thấy tiếc, cứ sợ thiếu rồi con thua thiệt", người mẹ nói.
Với lịch học như vậy bên cạnh lịch học chính ở trường mầm non, con trai chị Nhung hầu như không bao giờ ăn cơm ở nhà. Cháu ăn cơm quán, ăn tạm ổ bánh mỳ, bánh bao, ly sinh tố để kịp đến các lớp học.
Ngay từ bé, trẻ nhỏ ngày nay đã gánh rất nhiều áp lực về học tập, kỳ vọng từ gia đình (Ảnh minh họa)
Để con "phát triển toàn diện" hay kỳ vọng thành thiên tài, thần đồng..., nhiều gia đình đẩy những đứa con mới tí tuổi đầu đến đủ các loại lớp học từ kiến thức đến năng khiếu. Cảnh trẻ nhỏ phản ứng bằng cách khóc lóc, gào thét vẫn bị đẩy bằng được vào các lớp học là hình ảnh rất dễ thấy.
Để "nhồi" con học, nhiều bố mẹ sẵn sàng tước bỏ của con những điều cơ bản cần thiết nhất như được ăn uống, sum vầy cùng gia đình, được ngủ đủ giấc, được vui chơi, được kết nối, được chia sẻ...
Điều này cũng phản ánh, bố mẹ ngày càng có xu hướng đẩy việc giáo dục con ra bên ngoài, cậy hết vào trường lớp, vào thầy cô. Nhiều người đang bỏ quên yếu tố quan trọng nhất cho sự phát triển của mọi đứa trẻ là giáo dục gia đình, là vai trò của bố mẹ.
Chưa kể, để lại hậu quả lâu dài là ngay từ khởi đầu, trẻ đã mất đi động lực học tập là học cho mình, học để khám phá bản thân. Các em mang ấn tượng xấu về việc học, hay xem việc học như để "trả nợ" cho bố mẹ.
Trong lần chia sẻ về trầm cảm tuổi học trò, bác sĩ tâm lý Nguyễn Minh Tiến, CLB tâm lý Trăng Non nhấn mạnh, chưa một thời đại nào, trẻ nhỏ gánh nhiều áp lực, kỳ vọng từ xã hội, từ gia đình như hiện nay.
Khi sự kỳ vọng vượt quá khả năng, sẽ dẫn tới sự khủng hoảng ở lứa tuổi học sinh, kéo theo rất nhiều hệ lụy đau lòng.
Xu hướng "phổ cập cao học", đi học chỉ để xóa bằng tại chức, chuẩn hóa chức danh Trong xã hội hiện nay đang xuất hiện xu hướng "phổ cập cao học" khi mà tỷ lệ người học cao học ngày càng tăng, chương trình các trường mở ra "trăm hoa đua nở". Thực tế cho thấy, bậc học này ở nhiều nơi được đánh giá đem lại ít kiến thức, học hời hợt, nhiều trường hợp đi học chủ yếu...