Cảnh báo căng thẳng leo thang trên bán đảo Triều Tiên

Sau hai lần phóng thất bại trước đó, CHDCND Triều Tiên ngày 22/11 tuyên bố phóng thành công vệ tinh trinh sát Malligyong-1 vào quỹ đạo khiến Nhật Bản, Hàn Quốc và Mỹ đồng loạt lên tiếng cảnh báo về căng thẳng có thể tái leo thang trên bán đảo Triều Tiên.

Hãng thông tấn Trung ương Triều Tiên (KCNA) ngày 22/11 đưa tin, Cơ quan công nghệ hàng không vũ trụ quốc gia nước này đã phóng thành công loại tên lửa đẩy mới có tên là Chollima-1 mang theo vệ tinh trinh sát Malligyong-1 từ bãi phóng vệ tinh Sohae ở tỉnh Bắc Phyongan vào đêm trước đó.

Cơ quan này khẳng định, vụ phóng vệ tinh là quyền hợp pháp của Bình Nhưỡng nhằm tăng cường năng lực tự vệ và thành công này sẽ góp phần đáng kể vào quá trình nâng cao khả năng sẵn sàng chiến đấu của quân đội Triều Tiên, phù hợp với môi trường an ninh được tạo ra ở bên trong và xung quanh đất nước.

Hình ảnh về vụ phóng tên lửa được KCNA công bố ngày 22/11.

Đích thân nhà lãnh đạo Kim Jong-un đã tới thị sát vụ phóng tại hiện trường và nhiệt liệt chúc mừng toàn thể đội ngũ cán bộ, nhà khoa học, kỹ thuật viên của Cơ quan công nghệ hàng không vũ trụ quốc gia, cùng các cơ quan hữu quan đã “đạt được thành tựu to lớn, góp phần nâng cao năng lực răn đe chiến tranh của Triều Tiên, cũng như thực hiện một cách chính xác nhất và xuất sắc nhất nghị quyết của Đại hội lần thứ 8 Đảng Lao động Triều Tiên”.

Vụ phóng mới nhất của Triều Tiên diễn ra 89 ngày sau khi nỗ lực thứ 2 đưa vệ tinh vào quỹ đạo gặp thất bại do lỗi phát sinh từ hệ thống kích nổ khẩn cấp trong hành trình bay thuộc giai đoạn 3 hôm 24/8 vừa qua.

Tuyên bố thử tên lửa của Triều Tiên đã ngay lập tức vấp phải phản ứng mạnh từ các nước láng giềng. Các đặc phái viên hạt nhân của Hàn Quốc, Mỹ và Nhật Bản đã ngay lập tức tổ chức các cuộc điện đàm sau khi Triều Tiên phóng vệ tinh mà 3 nước cho là vệ tinh quân sự. Thủ tướng Nhật Bản Fumio Kishida lên án vụ phóng tên lửa của Triều Tiên, cho rằng đây là hành động vi phạm nghị quyết của Hội đồng Bảo an Liên hợp quốc về việc cấm Triều Tiên phóng hệ thống sử dụng công nghệ tên lửa đạn đạo.

Chánh văn phòng Nội các Nhật Bản Hirokazu Matsuno cho biết, Bình Nhưỡng đã thực hiện các vụ phóng tên lửa bất chấp lời kêu gọi liên tục của cộng đồng quốc tế về việc từ bỏ các chương trình phát triển hạt nhân tên lửa và đây là vụ phóng mới nhất ngoài khung thời gian đã thông báo. Theo ông Matsuno, hàng loạt hành động khiêu khích của Triều Tiên đặt ra mối đe dọa nghiêm trọng đối với an ninh Nhật Bản và là điều vô cùng đáng tiếc, hoàn toàn không thể chấp nhận được.

Thủ tướng Hàn Quốc Han Duck-soo đã triệu tập cuộc họp khẩn của nội các và cho biết trong bài phát biểu trên truyền hình rằng chính phủ đang tiến tới đình chỉ một phần thỏa thuận liên Triều đã ký với Bình Nhưỡng năm 2018. Phát biểu với báo giới, Thủ tướng Hàn Quốc nhấn mạnh: “Cho đến khi Hàn Quốc và Triều Tiên có được sự tin tưởng với nhau, bằng không, chúng tôi đang lên kế hoạch đình chỉ một phần thỏa thuận liên Triều. Đây là biện pháp cần thiết và là hành động phòng vệ tối thiểu vì an ninh quốc gia. Đây cũng là biện pháp hợp pháp phù hợp với các quy định của pháp luật”.

Ngay sau tuyên bố của Thủ tướng Hàn Quốc, Bộ Quốc phòng nước này cho biết, Seoul sẽ nối lại các hoạt động giám sát hàng không gần biên giới với Triều Tiên ngay sau khi Chính phủ đình chỉ một phần thỏa thuận liên Triều. Ông Heo Tae-keun, Thứ trưởng Chính sách Quốc phòng Hàn Quốc, khẳng định sẽ “trừng phạt nhanh chóng và mạnh mẽ” Triều Tiên nếu nước này lấy động thái của Seoul là cái cớ để tiến hành bất kỳ hành động khiêu khích nào khác.

Cùng ngày, Tổng Thư ký Liên hợp quốc Antonio Guterres và chính phủ Mỹ đã bày tỏ quan ngại về vụ phóng, cho rằng đây là hành động có thể làm gia tăng căng thẳng và có nguy cơ gây bất ổn an ninh trong khu vực. Trong thời gian này, tàu sân bay USS Carl Vinson của Mỹ cũng đã cập quân cảng tại Busan, miền Nam Hàn Quốc nhằm phô diễn sức mạnh quân sự và thị uy chương trình hạt nhân và tên lửa của Triều Tiên.

Trước diễn biến căng thẳng trên bán đảo Triều Tiên, Bộ Ngoại giao Trung Quốc đã kêu gọi các bên tránh căng thẳng và giải quyết qua đàm phán. Phát biểu tại cuộc họp báo ngày 21/11, Người phát ngôn Bộ Ngoại giao Trung Quốc Mao Ninh nhấn mạnh, Trung Quốc cam kết duy trì hòa bình và sự ổn định cũng như thúc đẩy các giải pháp chính trị trên bán đảo Triều Tiên.

“Trung Quốc đã ghi nhận báo cáo liên quan việc Triều Tiên phóng vệ tinh và chúng tôi cũng ghi nhận sự hiện diện thường xuyên của tàu sân bay ném bom chiến lược của Mỹ gần bán đảo. Tôi muốn nhấn mạnh rằng điều đó ảnh hưởng không tốt đến lợi ích cơ bản. Chúng tôi kêu gọi các bên liên quan nhìn thẳng vào mấu chốt của vấn đề, chấm dứt đối đầu và gây áp lực, có hành động cụ thể nhằm thúc đẩy giải quyết vấn đề bằng chính trị và bảo vệ hòa bình và sự ổn định trên bán đảo Triều Tiên”.

Trước vụ phóng ngày 21/11, các quan chức Hàn Quốc cáo buộc Triều Tiên có thể nhận được sự hỗ trợ công nghệ của Nga cho chương trình phóng vệ tinh trinh sát, như một phần trong nỗ lực của hai nước nhằm tăng cường quan hệ đối tác. Mỹ, Hàn Quốc và một số đồng minh cáo buộc Triều Tiên vận chuyển vũ khí thông thường để hỗ trợ cuộc chiến của Nga ở Ukraine để đổi lấy việc nhận công nghệ cao của Nga nhằm tăng cường các chương trình quân sự của nước này. Cả Triều Tiên và Nga đều phủ nhận cáo buộc này.