Căng thẳng Nga-Ukraine chia rẽ nhiều gia đình, bạn bè

Mariya Brovinska, người Ukraine, luôn cố gắng để gần gũi với những người họ hàng ở Nga, nhưng bất đồng hiện nay về cuộc khủng hoảng ở quê nhà cô đã khiến mối quan hệ bị cắt đứt.

Người dân ở miền đông Ukraine đang đối mặt với nhiều khó khăn.

Dì và những người anh em họ của cô ở tây bắc Nga đầu tiên cố gắng thuyết phục cô không ủng hộ các cuộc biểu tình của những người ủng hộ thân phương Tây ở Ukraine. Vì sau, họ xóa cô khỏi danh sách bạn bè trên mạng xã hội.

“Chúng tôi đã ngừng nói chuyện với nhau”, Brovinska, 28 tuổi, cho biết với hãng thông tấn Pháp AFP.

Cô đã cố gắng giữ liên lạc với bà cô, cũng đang sống ở tây bắc Nga, nhưng rất khó khăn.

Còn Muscovite Pyotr Loznitsa cho biết trong nhiều tháng qua, căng thẳng giữa anh và người anh em họ Ukraine có lúc gay gắt tới mức anh ngừng đăng bình luận trên facebook của người anh em này.

“Quan điểm của anh ta là: “Chúng tôi không giống anh và không phải việc của anh”, người đàn ông 49 tuổi này cho biết. “Có lúc chúng tôi không nói chuyện với nhau.”

Trong nhiều năm người Nga và người Ukraine có một loạt câu đùa mỉa mai nhau nhưng việc giết hại nhau trong một cuộc chiến anh em là điều không thể tưởng tượng được.

Giờ đây khi mà Nga bị cáo buộc ủng hộ cho phe ly khai và đưa quân vào Ukraine, những từ ngữ xúc phạm mới xuất hiện, thường liên quan tới Thế chiến II. Người Ukraine chế nhạo người Nga là “kẻ xâm chiếm” hay “người anh ở cửa nhà” – chơi chữ của “kẻ thù ở cửa nhà”.

Người Nga lại gọi người Ukraine là “phát xít” hay Banderovtsy, theo tên của Stepan Bandera, lãnh đạo chiến tranh siêu dân tộc chủ nghĩa.

“Tôi nhận ra tôi không thể nào trở lại Simferopol sau khi người anh em họ nói với tôi rằng “những người như anh đáng để “vỗ béo cho lợn”", Olga Mosova, 29 tuổi, người đã rời thành phố Crimea sau khi Mátxcơva cho sáp nhập vào Liên bang Nga.

Natalya Lovchikova, người Nga 46 tuổi ở thành phố Lviv của Ukraine đã gần như mất người em ủng hộ cho Putin của mình. Cô kết hôn với một người Ukraine đang tình nguyện chiến đấu cho phe ly khai ủng hộ thân Nga ở miền đông Ukraine. Điều này gây tranh cãi nảy lửa trong gia đình.

“Sụp đổ mối quan hệ con người”

Cách đây không lâu hai nước Nga-Ukraine được xem như là có mối quan hệ không thể tách rời, bởi có ngôn ngữ giống nhau, có vô số mối liên kết về con người, văn hóa, kinh tế và lịch sử. Khoảng 1,9 triệu người Ukraine sống ở Nga trước khủng hoảng và rất nhiều người Nga là gốc Ukraine.

Một cuộc điều tra hồi tháng 3/2013 cho thấy 40% người Ukraine nói tiếng Nga là tiếng mẹ đẻ.

Nhưng xung đột đã nhanh chóng gây tổn hại đến những mối quan hệ trên.

Bạn bè và người thân bắt đầu cắt đứt quan hệ khi các cuộc biểu tình ủng hộ thân phương Tây nổ ra ở Kiev hồi tháng 11 năm ngoái. Và mối quan hệ đó lạnh nhạt hơn khi Nga cho sáp nhập Crimea vào tháng 3. Rồi một tháng sau đó giao tranh ác liệt nổ ra giữa những người ly khai ủng hộ thân Nga và quân đội Ukraine.

“Chỉ một hay hai năm trước, người Ukraine được xem là những người thân thiết nhất”, Lev Gudkov, người đứng đầu trung tâm khảo sát Levada có tiếng ở Mátxcơva cho hay.

Theo Levada, giữa tháng 1 và 7, số người Nga có thái độ tích cực đối với Ukraine giảm từ 66% xuống 33%.

Volodymyr Paniotto, người đứng đầu Viện xã hội học quốc tế Kiev, cho rằng chiến tranh và sự ủng hộ lớn dành cho Tổng thống Putin tại Nga sẽ ảnh hưởng tới mối quan giữa người Nga và người Ukraine trên trong những năm tới.

“Đây là vấn đề lớn”, ông nói. “Toàn bộ khảo sát gần đây cho thấy sự sụp đổ về mối quan hệ con người, có sự gia tăng mạnh mẽ trong thái độ tiêu cực của người Ukraine đối với người Nga và của người Nga đối với người Ukraine”.

Một cuộc khảo sát gần đây của Trung tâm Razmkov của Ukraine cho thấy chỉ 1,9% người được hỏi cảm thấy mối quan hệ với Nga là thân thiện.

Các nhà xã hội học cho rằng sẽ phải mất nhiều năm nữa người Nga và người Ukraine mới ngừng làm tổn thương nhau.

Nhưng một số lại cho rằng họ sẽ không cho phép chính trị làm tổn thương mối quan hệ giữa họ. “Mọi người không thay đổi dù có ai đó muốn đầu độc chúng tôi đến mức nào”, Muscovite Yury Kraskov nói.

“Họ luôn là bạn bè, uống vodka và giao thương với nhau và thăm hỏi nhau. Điều này vẫn tiếp tục”, ông nói.

Trung Anh

Theo Dantri/ AFP