Canada: Gian nan cuộc chiến với ma túy

Canada chia sẻ đường biên giới dài với Hoa Kỳ. Vì Canada là “điểm cuối” hoặc “chặng dừng khứ hồi” đối với một vài chuỗi cung ứng buôn lậu ma túy toàn cầu nên không có gì phải ngạc nhiên khi đất nước này gánh chịu hậu quả tai hại do ma túy gây ra.

Nhiều tổ chức tội phạm quốc tế được cho là đang hoạt động mạnh mẽ ở Ontario và có liên quan đến buôn bán ma túy. Có thể kể đến Ndrangheta, Hells Angels, The Wolfpack, Nghiệp đoàn thế hệ mới Jalisco (CJNG), Sinaloa, và The Red Devils… Chỉ riêng Canada đã thống kê được hơn 2.600 tổ chức tội phạm có tổ chức hiện đang hoạt động.

Liên cảnh sát London – Ontario trước một lô ma túy vừa bị tịch thu.

Tội phạm và ma túy ở Ontario

Ontario, tỉnh đông dân cư nhất nằm ở miền Trung Canada đã có lịch sử khét tiếng về hoạt động tội phạm liên quan đến ma túy. Từ cuối thế kỷ 17, thực dân Pháp và Anh đã đưa rượu lậu vào các cộng đồng dân cư bản địa ở Canada, kích hoạt “những điểm bán rượu” trên đất nước này. Trong các thập niên sau đó, thuốc phiện được xem là hợp pháp ở Canada và do những người Âu châu mang tới, họ khai thác nó từ Trung Quốc, Ấn Độ và Trung Đông. Thập niên 1800, người Âu châu mang ca cao từ Nam Mỹ đến Canada và dùng nó làm nguyên liệu cho các loại thuốc, điển hình là thuốc ho. Cuối các thập niên 1800, 1900, do ảnh hưởng của người theo đạo Tin Lành mà y học không được chế tài bị cáo buộc là vô đạo đức.

Năm 1908, Luật thuốc phiện đã dẫn đến một thời kỳ hỗn loạn ở Canada. Năm 1911, Luật thuốc phiện và ma túy hay cocaine và morphine được điền thêm vào danh sách kiểm soát cùng số tiền án tăng theo. Đến năm 1920, Luật ma túy và thuốc phiện đi vào có hiệu lực đã tăng cường sự hiện diện của cảnh sát, tăng án tù, và một thị trường ma túy bất hợp pháp nổi lên. Trong 2 thập niên 1940, 1950, là quá trình chuyển đổi từ hút thuốc phiện sang tiêm chích. Trong các thập niên 1960, 1970, “tình dục, ma túy, nhạc rock & roll” đã làm bùng nổ nhu cầu sử dụng ma túy phi pháp. Năm 1988, Canada ký Công ước chống buôn bán trái phép chất gây nghiện và chất hướng thần. Sang đầu thập niên 2000, nảy sinh cuộc tranh luận về “giảm tác hại” từ ma túy, còn các địa điểm tiêm thuốc được giám sát chặt chẽ.

Con đường ma túy vào Canada

Ngày 1/2/2023, cảnh sát Toronto đã triệt phá thành công một vụ buôn bán ma túy có liên quan đến các nhóm tội phạm băng đảng. Cocaine, ma túy đá (crystal methamphetamine) và 3,8 kg Fentanyl bị tịch thu. Theo cảnh sát tỉnh Ontario (OPP) và CBSA thì Fentanyl được vận chuyển từ Trung Quốc thông qua các thư tín và vận tải container. Thêm nữa, năm 2021, số lượng dùng Opioid quá liều thì trong đó 91% có liên quan đến Fentanyl chỉ riêng ở Ontario. Dịch vụ phân tích thuốc (DAS) của Canada báo cáo rằng 69% Opioid (do cảnh sát thu thập) có chứa ít nhất một mức độ nào đó của Fentanyl.

Do bản chất của Fentanyl là không vị, không mùi nên nó có thể hấp thụ thông qua da. Điều này khiến hoạt động “giao thương” trở nên dễ dàng hơn khi mà cơ quan chức năng không dễ dàng phát hiện ra loại thuốc này. Ngoài ra, nhân viên thực thi pháp luật cũng rất có nguy cơ “dùng” quá liều Fentanyl mà không hề hay biết. Bên cạnh đó cần nên biết về mặt hàng Heroin chảy vào Canada thông qua con đường Afghanistan. Thuốc phiện (sau đó sẽ được tinh chế ra heroin) chảy từ Afghanistan qua Pakistan thông qua 2 khu vực biên giới Balochistan và Khyber Pakhtunkhwa. Từ đây nó sẽ được vận chuyển bằng tàu biển, thuyền, và thi thoảng có cả dùng máy bay đến Canada. Thuốc phiện cũng được mua trực tiếp – biến tướng mới trong thế giới buôn bán ma túy. Ngoài ra Ontario có số ca tử vong do dùng heroin quá liều cao nhất Canada, một trong những thực trạng mà chính quyền rất khó kiểm soát.

Một thực trạng nổi cộm khác có liên quan đến Mexico, nhà cung cấp cocaine chủ lực vào Canada. Các nghiệp đoàn ma túy ở Mexico đã có “số má” trong việc tuồn lậu cocaine vào Bắc Mỹ trong suốt nhiều năm. Họ đóng một vai trò cộm cán trong việc đưa lậu cocaine vào Ontario. CBSA đã khám phá ra việc đưa lậu cocaine vào Nam Ontario thông qua các hải cảng.. Các nghiệp đoàn ma túy Mexico ở Ontario có thể chỉ mặt là Sinaloa, CJNG, The Wolfpack. Vào năm 2020, cocaine tiếp tục là mặt hàng ma túy bất hợp pháp sinh lãi khủng ở Canada, 313 tổ chức tội phạm có tổ chức đã nhúng tay vào nó.

Cũng trong năm 2020, Cảnh sát hoàng gia Canada (RCMP) báo cáo rằng 11% trong số 313 nhóm tội phạm có tổ chức (OCGs) đang “đóng đô” ở Hamilton và Toronto (Ontario). Những nhóm tội phạm này có liên đới với mafia Ndrangheta ở Ý. Các OCGs tập trung vào những hành vi bạo lực, đe dọa, đốt phá, vận chuyển ma túy, giết người (lấy danh nghĩa Ndrangheta). Chỉ riêng ở Toronto đã có 7 gia đình “ xã hội đen máu mặt” và mỗi gia đình này lại liên kết với một mạng lưới buôn bán ma túy riêng. Bên cạnh đó, mục tiêu triệt phá ma túy và các đường dây buôn lậu súng ở Ontario vẫn đang được thực hiện gắt gao. Cảnh sát trưởng tỉnh Ontario (OPP) ông Paul Mackey, cho hay OPP đang làm việc với các lực lượng cảnh sát và những cơ quan thực thi hành pháp khác ở Canada thực hiện cái gọi là “Hướng tiếp cận thông minh tích hợp” và đã có những thành quả bước đầu.

Đầu 2023, OPP đã bắt giữ 27 trường hợp có liên quan đến các mạng lưới ma túy ở Ontario. Cảnh sát đã tịch thu 1,5 kg Fentanyl, 26 kg cocaine, 6 kg ma túy đá, 7 thành viên của băng Hell & Angels (băng quái xế khét tiếng ở Ontario) đã bị tóm. Ngày 18/2/2023, 12 người bị bắt giữ ở Khu vực đại đô Toronto do liên quan đến các mạng lưới tội phạm có tổ chức của Ontario, đây là một phần của Dự án điều tra Coyote.

Đến ngày 22/2/2023, 15 người bao gồm các thành viên của băng Hell & Angels và The Red Evils đã bị sờ gáy. Số tang vật bị tịch thu bao gồm 16 kg cocaine, 1,5 kg fentanyl, 6 kg ma túy đá, 400 viên ma túy đá, 9 kg cần sa, 500 gói cần sa và những loại khác.