Cần lời giải quyết đoán
Việc nhà trường dạy học qua mạng trong mùa dịch bệnh, cho đến nay, theo 2 hình thức chính: Thứ nhất, giáo viên gửi clip bài giảng lên YouTube, rồi gửi link cho học sinh tự học, kiểm tra kiến thức bằng các bài tập ( trắc nghiệm, qua docs.google.com) và thứ hai, tổ chức lớp học trực tuyến qua các ứng dụng theo kiểu cuộc gọi video nhiều người với khung giờ cố định.
Việc tổ chức những lớp học trực tuyến theo cách thứ hai thường dành cho học sinh cấp 2, cấp 3, có thể chủ động trong việc sử dụng thiết bị công nghệ như máy tính, điện thoại… Điều đáng lo ngại nhất của phương thức dạy học này đó là việc sử dụng các ứng dụng liên lạc trực tuyến có tính bảo mật yếu có thể dễ dẫn đến những sơ suất kéo theo hệ quả khó lường.
Trong khi đó, cách dạy theo phương thức gửi kho bài giảng cho học sinh sẽ phù hợp với học sinh nhỏ tuổi, khả năng sử dụng thiết bị công nghệ chưa thật thành thạo và chủ động. Bài giảng có thể được nghe đi nghe lại nhiều lần, song không có khả năng tương tác sư phạm. Trong trường hợp này đòi hỏi phụ huynh phải tham gia vào quá trình sư phạm khá sâu, thậm chí phải ngồi bên con để hướng dẫn những bài học mới.
Cả 2 giải pháp nêu trên đều mang tính tạm thời trong thời gian trường đóng cửa.
Một vấn đề tế nhị mà phụ huynh học sinh gần đây đã bối rối, đó chính là học phí cho các chương trình triển khai này được tính toán thế nào, trên thực tế chưa có sự đồng nhất quan điểm.
Hiện tại, ở khu vực trường công gần như chưa có đề cập nào đến học phí các lớp học online. Cách dạy học chủ yếu qua kho bài giảng “tĩnh”, học sinh theo học, ôn tập với tinh thần tự giác và đa số các trường không đề cập tới chuyện thu học phí.
Trong khi đó, băn khoăn lớn nhất là phụ huynh các trường tư thục với chế độ đóng học phí trước theo hằng năm, nhiều trường vẫn thu học phí và thu thế nào thì mỗi trường có một chính sách khác nhau. Đã có những phụ huynh đồng ý trừ học phí như một sự hưởng ứng nhà trường lúc khó khăn nhưng cho dù như vậy, bản thân họ cũng đòi hỏi những kiến giải rõ ràng từ phía nhà trường về mặt phương pháp sư phạm thay thế.
Video đang HOT
Trước tình hình này, mỗi trường học từ công lập đến tư thục cần có những trao đổi và thông báo rõ ràng đến học sinh và phụ huynh về giải pháp mà nhà trường chọn lựa trong việc dạy học, mỗi giải pháp cần đến sự hỗ trợ của phụ huynh ở mức độ nào, kể cả minh bạch, giải thích rõ về vấn đề thu học phí (nếu có). Sự tường minh và đồng thuận của phụ huynh với các giải pháp giáo dục của nhà trường là cần thiết để tránh những hoang mang về việc học của con cái trong bối cảnh cuộc sống vốn đã nhiều áp lực.
Ngoài cơ chế đồng thuận giữa nhà trường và gia đình, cũng cần những giải pháp kịp thời từ ngành giáo dục để hướng dẫn các phương thức và lộ trình thực hiện các phương thức giáo dục thay thế nếu diễn tiến dịch bệnh còn phức tạp và việc đóng cửa trường học vẫn tiếp tục trong thời gian dài. Việc giảng dạy và thi cử với chương trình rút gọn sẽ được thực hiện thế nào khi quỹ thời gian năm học ngày càng thu hẹp cũng là điều mà xã hội đang quan tâm, cần những câu trả lời quyết đoán và khoa học của ngành giáo dục.
Nguyễn Vĩnh Nguyên
Lo ngại tính bảo mật, an toàn cho học sinh khi dạy học online
Người lạ xâm nhập gửi hình nhạy cảm, gây ồn ào, nhắn tin quấy rối... là những điều mà không ít lớp học trực tuyến trong đợt nghỉ tránh dịch COVID-19 đang phải đối mặt.
Và điều giáo viên, học sinh mong mỏi nhất là cơ quan chức năng có giải pháp để thầy và trò có những tiết học online hiệu quả, an toàn.
Nhiều trường học trên cả nước đã triển khai cho học sinh học online trong mùa dịch. Ảnh: Hải Nguyễn
Khi lớp học online bị "tấn công"
Để việc học tập của học sinh không bị gián đoạn trong thời gian tạm đóng cửa trường vì dịch COVID-19, ngành giáo dục đã đẩy mạnh triển khai dạy học trực tuyến. Nhiều địa phương đặt mục tiêu 100% học sinh được học tập qua internet. Việc chuyển đổi phương thức dạy học này cũng bước đầu mang lại hiệu quả, không chỉ dừng ở việc ôn tập mà còn giúp cung cấp kiến thức mới cho học sinh. Nhưng sau một thời gian triển khai, dạy học online cũng lộ những bất cập cần khắc phục.
Ngoài những yếu tố về chất lượng đường truyền, thiết bị công nghệ, thì gần đây nhiều giáo viên bày tỏ lo ngại về tính bảo mật của các phần mềm phục vụ dạy học trực tuyến. Tại Việt Nam, rất nhiều giáo viên, trường học đang sử dụng ứng dụng Zoom để dạy học, vì đây là phần mềm miễn phí, tiện lợi khi sử dụng.
Theo thạc sĩ Vũ Hoàng Sơn - Giáo viên một trường tiểu học tại quận Bình Thạnh, TPHCM, hiện nay phần mềm Zoom được nhiều giáo viên chọn sử dụng trong giảng dạy bởi sự đơn giản, đủ các tính năng dành cho giáo viên và học sinh. Việc sử dụng Zoom cũng không phải trả phí so với nhiều ứng dụng khác.
Bên cạnh đó, một ưu điểm của Zoom là phần mềm chuyên về "conference", hệ thống họp video qua web, cho phép mọi người nhìn thấy nhau, nói chuyện trực tiếp qua video, qua thoại nên chắc chắn nhẹ hơn hẳn so với các phần mềm khác.
Tuy nhiên, một số sự cố đã xảy ra. Một giáo viên Trường Tiểu học Tam Hiệp (huyện Thanh Trì, Hà Nội) cho biết, trong tiết dạy của mình, khi đang mở học liệu là các hình ảnh để minh họa cho bài giảng, thì trên màn hình bỗng xuất hiện nhiều nét vẽ nguệch ngoạc đè lên các hình minh họa. Khi cô hỏi cả lớp ai đang vẽ lên màn hình thì học sinh đều nói không biết. Lớp học phải dừng lại để giáo viên nhờ bộ phận công nghệ tìm người đang "phá tiết học".
Mới đây báo chí cũng đăng tải câu chuyện một giáo viên hốt hoảng phát hiện clip sex phát tán từ tài khoản trong lớp học. Sau sự việc trên, tìm hiểu mới biết lý do là một bạn học sinh trong lớp đã lên một nhóm trên Facebook, gửi ID và mật khẩu cho một nhóm người để nhóm này vào phá lớp. Nhiều giáo viên cũng phản ánh gặp phải các trường hợp đang dạy online thì thấy xuất hiện các clip của dân giang hồ mạng như Huấn hoa hồng, Khá "bảnh"... khiến lớp học bị ảnh hưởng.
Ứng dụng này đã ra đời được gần 10 năm nhưng chỉ chính thức phổ biến khi dịch bệnh COVID-19 bùng phát. Một số chuyên gia an ninh mạng cho hay, nền tảng này rất dễ bị hacker tấn công và đánh cắp thông tin, thậm chí còn chiếm quyền điều khiển hệ thống.
Tại Việt Nam, trước những thông tin về tính bảo mật của phần mềm này, cả giáo viên và học sinh đều có chung nỗi lo về việc lớp học trực tuyến của mình có thể bị tấn công bất cứ lúc nào.
Khuyến khích sử dụng phần mềm có bản quyền
Để đảm bảo an toàn cho giáo viên, học sinh khi thực hiện dạy học trực tuyến, ngày 13.4, Bộ GDĐT đã có những quy định "siết" lại hoạt động này. Theo Bộ GDĐT, quá trình tổ chức dạy học qua Internet có xảy ra hiện tượng bị kẻ xấu xâm nhập vào địa chỉ lớp học/phòng học trực tuyến, đăng tải nội dung xấu, độc, phản cảm, phản giáo dục... có dấu hiệu lạm dụng, quấy rối và bắt nạt trẻ em, học sinh, sinh viên trên mạng, không đảm bảo an toàn và đã gây tâm lý hoang mang cho người học, người dạy; ảnh hưởng đến chất lượng dạy học qua Internet.
Bộ GDĐT đề nghị các Sở GDĐT, các trường tổ chức tuyên truyền, tập huấn phổ biến kiến thức, kỹ năng sử dụng Internet, mạng xã hội đảm bảo an toàn, an ninh mạng khi tham gia hoạt động dạy - học qua Internet. Đồng thời, giới thiệu, phổ biến cho giáo viên những giải pháp, phần mềm quản lý, tổ chức dạy học qua Internet tin cậy, có uy tín; khuyến khích các trường sử dụng phần mềm có bản quyền, những phần mềm do Bộ GDĐT và Bộ Thông tin và Truyền thông giới thiệu sử dụng miễn phí trong mùa dịch COVID-19.
Trước tình trạng học sinh làm lộ ID, mật khẩu của lớp học để người lạ "phá" lớp bằng clip phản cảm, Bộ GDĐT yêu cầu trong quá trình tổ chức thực hiện, nếu xảy ra các tình huống tiêu cực, giáo viên, học sinh, phụ huynh cần cung cấp thông tin kịp thời tới lãnh đạo nhà trường, cơ quan quản lý giáo dục, cơ quan công an để điều tra, xử lý theo quy định của pháp luật.
Theo ông Nguyễn Sơn Hải - Cục trưởng Công nghệ thông tin (Bộ GDĐT), thời gian qua, các tập đoàn, doanh nghiệp trong nước đã ký cam kết hỗ trợ ngành giáo dục và đào tạo một số nội dung nhằm phòng, chống dịch COVID-19.
Ví dụ như Viettel, VNPT hỗ trợ miễn phí hạ tầng công nghệ thông tin cho các cơ sở giáo dục đại học (máy chủ, chỗ đặt máy chủ, đường truyền bảo đảm dạy học trực tuyến); cung cấp miễn phí giải pháp đào tạo trực tuyến cho toàn bộ các trường đại học, phổ thông trên toàn quốc. Các trường học có thể liên hệ với các doanh nghiệp để được cung cấp và hướng dẫn sử dụng các phần mềm có bản quyền.
TS Lê Trường Tùng - Chủ tịch Hội đồng Quản trị Đại học FPT thì cho rằng, hiện hệ thống trong Đại học FPT thường xuyên dùng công cụ của Microsoft và Google là chính. Việc Zoom gặp phải những vấn đề về lỗi bảo mật, tính chất riêng tư khiến cho nhiều cơ quan, doanh nghiệp, đơn vị có thể "ngại" sử dụng.
Tuy nhiên, theo ông Tùng, trong học tập, sẽ không có nội dung nào là bí mật, riêng tư quá mức vì thế giáo viên vẫn có thể sử dụng với yêu cầu quản trị tốt. Khi không quản trị được để người lạ vào đưa thông tin lung tung là do cách thức sử dụng, vận hành của giáo viên. Phần mềm nào cũng sẽ có phần quản lý người học, việc đưa thông tin... nên giáo viên chỉ cần tìm hiểu kỹ cách sử dụng và quản trị thì có thể sử dụng được. Nếu giáo viên chưa có chuyên môn thì cần người có hiểu biết, hướng dẫn hoặc giúp đỡ phần quản trị lớp học.
ĐẶNG CHUNG - HUYÊN NGUYỄN
Dạy và học trực tuyến không phải để... vui là chính! Giáo viên chưa có kinh nghiệm, phụ huynh không biết sử dụng các thiết bị công nghệ, học sinh chưa có tinh thần tự học cao, các ứng dụng dạy học bị hạn chế... là những khó khăn gặp phải khi triển khai dạy học trực tuyến. Học sinh tại TP.HCM tham gia học trực tuyến, học qua truyền hình - Ảnh: Hoàng...