Cải tổ quân đội, Trung Quốc “vượt mặt” Mỹ ở Biển Đông?
Trung Quốc cải cách quân đội giúp tăng cường năng lực tác chiến chung nhưng vẫn còn đó những thách thức ngăn Bắc Kinh chiếm thế thượng phong ở Biển Đông.
Chủ tịch Trung Quốc Tập Cận Bình đảm nhận chức vụ Tổng Tư lệnh quân đội.
Chủ tịch Trung Quốc Tập Cận Bình đã tiến hành cải tổ quân đội mạnh mẽ kể từ sau cuộc duyệt binh kỷ niệm 70 năm chiến thắng phát xít ngày 3.9.2015. Bên cạnh việc cắt giảm 300.000 quân nhân, cải cách nhằm loại bỏ các thành phần tham nhũng trong quân đội, điều chỉnh cơ cấu chỉ huy, hướng đến các hoạt động chung và hợp nhất các trung tâm chỉ huy.
Theo các nhà phân tích, cuộc đại cải cách quân đội của ông Tập giống như những thay đổi trong quân đội Mỹ theo Đạo luật Goldwater-Nichol năm 1986, hướng đến lực lượng thu nhỏ, tác chiến hiệu quả hơn.
Điều này có thể dẫn đến những thách thức mới đối với quân đội Mỹ ở phía Tây Thái Bình Dương, giới hạn khả năng của Mỹ khi can thiệp vào các điểm nóng trong khu vực.
Trung Quốc tăng cường năng lực ở Biển Đông
Hai chuyên gia Joel Wuthnow và Phillip C. Saunders, đến từ Trung tâm nghiên cứu quân đội Trung Quốc thuộc Đại học Quốc phòng Mỹ mới đây đã đưa ra nhận định về vấn đề này trên trang China File.
Tàu chiến Trung Quốc phóng tên lửa trong một cuộc tập trận trên biển Đông.
Chuyên gia Mỹ cho rằng, cải cách quân sự có thể giúp Quân Giải phóng Nhân dân Trung Quốc (PLA) triển khai hoạt động hiệu quả hơn, đặc biệt tại Đài Loan hay Biển Đông.
Thành phần của PLA chuyển từ sự tập trung vào lục quân sang lực lượng hỗn hợp cân bằng hơn, bao gồm cả hải quân, không quân và các đơn vị tên lửa. Hải quân và không quân dự kiến sẽ tiếp tục được chú trọng cả về số lượng và ngân sách.
Lực lượng Hỗ trợ Chiến lược mới có thể cải thiện khả năng của PLA trong việc kết hợp không gian, tác chiến điện tử, không gian mạng vào nhiệm vụ chiến đấu.
PLA sẽ có hệ thống chỉ huy và kiểm soát hiện đại, trong đó các lực lượng được tích hợp chặt chẽ hơn. Điều này góp phần cải thiện khả năng thực hiện các nhiệm vụ phức tạp.
Video đang HOT
Đây là những dấu hiệu đặt ra những thách thức mới đối với khả năng can thiệp của Mỹ ở Đài Loan hay Biển Đông. Quân đội Mỹ sẽ phải đối mặt với lực lượng hải quân và không quân Trung Quốc được trang bị tốt hơn.
Những thách thức này ngày càng trở nên lớn hơn bởi những tiến bộ về vũ khí của PLA, bao gồm tên lửa đạn đạo chống hạm và các cảm biến hiện đại, vốn đã và đang khiến cho lực lượng Mỹ trong khu vực lo ngại.
Chưa thể sớm vượt qua Mỹ
Tuy nhiên, quân đội Trung Quốc sẽ phải đối mặt với nhiều trở ngại để có thể tiến hành cải cách toàn diện. Một vấn đề quan trọng đó là sự cạnh tranh trong nội bộ quân đội.
Tàu sân bay USS John C. Stennis di chuyển cùng tàu tiếp tế USNS Rainier và tàu tuần dương mang tên lửa dẫn đường USS Mobile Bay trên Biển Đông hồi đầu năm nay.
Trong giai đoạn kinh tế Trung Quốc tăng trưởng chậm, các lực lượng sẽ cạnh tranh để giành được phần ngân sách lớn nhất và chiếm ưu thế độc nhất. Điều này có thể dẫn đến hợp tác một cách hạn chế.
Thách thức thứ hai là tầm ảnh hưởng của lục quân bên trong quân đội Trung Quốc. Mặc dù cải cách nhưng lực lượng trên mặt đất vẫn chiếm quân số lớn nhất và đa số các sĩ quan cấp cao của PLA vẫn sẽ tiếp tục phục vụ trong quân ngũ. Điều này có thể dẫn đến những khó khăn khi các lực lượng quân đội Trung Quốc tiến hành hoạt động chung.
Vấn đề thứ ba là việc quân đội Trung Quốc vẫn còn thiếu kinh nghiệm chiến đấu. PLA không tham gia vào cuộc chiến tranh quy mô lớn nào trong vòng 35 năm qua. Nghĩa là cách tổ chức, các học thuyết vẫn chưa được kiểm chứng trên thực tế.
Một lý do khác dẫn đến những hoài nghi là việc quân đội Mỹ đang nỗ lực tiếp tục giữ vững vị thế hàng đầu, bằng cách đầu tư phát triển công nghệ mới, các thiết kế mới để tiếp tục duy trì sự hiện diện tại các điểm nóng, như vùng biển ở châu Á.
Việc tăng cường năng lực tác chiến dưới nước và các phương tiện khác sẽ giúp Mỹ bù đắp lại những thiếu hụt trước ưu thế ngày càng gia tăng của Trung Quốc. Nếu thành công, Mỹ tiếp tục duy trì ưu thế khi đối đầu với Trung Quốc ở Đài Loan hay Biển Đông.
Theo Đăng Nguyễn – China File (Dân Việt)
Quân đội Trung Quốc có thể ngậm quả đắng nếu cải tổ bất thành
Để thực hiện tham vọng cải tổ lớn theo mô hình của Mỹ, quân đội Trung Quốc sẽ phải vượt qua những thách thức và tranh cãi suốt nhiều thập kỷ.
Ông Tập Cận Bình trao cờ cho các chỉ huy đơn vị quân đội mới thành lập. Ảnh:SCMP
Mới đây, SCMP dẫn lời một đại tá nghỉ hưu của quân đội Trung Quốc (PLA) cho hay lục quân nước này sẽ trải qua đợt tái tổ chức rất lớn, xóa bỏ 18 quân đoàn để xây dựng mô hình 25-30 sư đoàn theo kiểu Mỹ, hướng tới xây dựng một lực lượng bộ binh gọn nhẹ, tinh nhuệ và cơ động hơn.
Đây là một phần trong kế hoạch đầy tham vọng của Chủ tịch Tập Cận Bình nhằm thay đổi cấu trúc chỉ huy của quân đội, tăng cường khả năng sẵn sàng chiến đấu và tính linh hoạt của lực lượng tác chiến. Giới phân tích quốc tế nhận định quân đội Trung Quốc sẽ có diện mạo hoàn toàn khác sau cuộc đại cải tổ này, với hai kịch bản có thể xảy ra.
Trong kịch bản thứ nhất, quân đội Trung Quốc được tổ chức, sắp xếp lại sẽ trở thành một lực lượng tác chiến hiệu quả hơn trên nhiều khía cạnh và nhiều kịch bản chiến tranh khác nhau, kể cả xung đột xảy ra trên Biển Đông hay đảo Đài Loan, theo Joel Wuthnow, chuyên gia tại Trung tâm Nghiên cứu Quân đội Trung Quốc thuộc Đại học Quốc phòng Mỹ.
Trong bài bình luận trên ChinaFile, ông Wuthnow cho rằng theo kế hoạch cải tổ của ông Tập, PLA sẽ chuyển mình từ một lực lượng chủ yếu tập trung vào lục quân trở thành một đội quân có sự cân bằng hơn giữa các quân chủng hải, lục, không quân và lực lượng tên lửa. Hải quân và không quân sẽ được tăng cường quân số, ngân sách, trong khi lục quân bị cắt giảm đáng kể. Điều đó sẽ cho phép PLA có khả năng hoạt động trên không và trên biển xa hơn.
Dennis J. Blasko, cựu tùy viên quân sự Mỹ ở Bắc Kinh và Hong Kong, cho rằng cuộc đại cải tổ của PLA nhằm khắc phục những nhược điểm cố hữu của quân đội Trung Quốc, đó là "hai yếu" và "5 khó". "Hai yếu" là khả năng chiến đấu của binh sĩ và năng lực chỉ huy của cán bộ trong môi trường chiến tranh hiện đại còn yếu kém. "5 khó" là nhiều chỉ huy cấp cao khó đánh giá tình hình, khó nắm bắt được ý định của cấp trên, khó đưa ra quyết định tác chiến, khó triển khai quân, và khó đối phó với tình huống bất ngờ.
Lực lượng Hỗ trợ Chiến lược mới thành lập sẽ cải thiện khả năng tích hợp năng lực tác chiến điện tử, không gian mạng, vũ trụ vào các chiến dịch chiến đấu, cho phép quân đội Trung Quốc nhắm mục tiêu vào đối phương chính xác hơn, phá hoại các mạng lưới và cảm biến của đối thủ.
Hệ thống chỉ huy, kiểm soát của PLA cũng hiện đại hơn, trong đó các lực lượng từ tất cả quân binh chủng có thể hiệp đồng tác chiến chặt chẽ với nhau. Điều đó có thể giúp PLA tăng khả năng tiến hành các chiến dịch hiệp đồng phức tạp, chẳng hạn như chiến dịch đổ bộ chiếm đảo quy mô lớn.
Với nguồn kinh phí dồi dào và các trang thiết bị hiện đại hơn, PLA cũng đang tìm cách đẩy hệ thống chống tiếp cận/chống xâm nhập khu vực (A2/AD) của mình ngày càng ra xa bờ biển hơn. Những hình ảnh vệ tinh cho thấy Bắc Kinh đang xây dựng các trạm radar cao tần hiện đại trên các đảo nhân tạo phi pháp bồi lấp ở quần đảo Trường Sa của Việt Nam. Mạng lưới các trạm radar hiện đại này có thể kiểm soát, giám sát phần lớn diện tích Biển Đông, nơi rất nhiều tàu thuyền quân sự, dân sự của các nước đi qua.
Đội danh dự ba quân chủng Trung Quốc tham gia duyệt binh. Ảnh: Reuters
Kết hợp với nhau, tất cả các yếu tố đó sẽ đặt ra những thách thức mới cho Mỹ trong trường hợp xung đột nổ ra trên Biển Đông hoặc đảo Đài Loan, theo ông Wuthnow. Quân đội Mỹ có thể phải đối mặt với lực lượng không quân, hải quân lớn hơn, trang bị tốt hơn của PLA, cùng mạng lưới A2/AD được tổ chức chặt chẽ hơn của Trung Quốc.
Trở ngại
Tuy nhiên, giới chuyên gia cho rằng kinh nghiệm lịch sử cho thấy cuộc cải tổ quân đội đầy tham vọng này của Trung Quốc sẽ phải trải qua rất nhiều trở ngại, và trong kịch bản thứ hai, PLA có thể phải hứng chịu hậu quả tiêu cực nếu các mục tiêu cải tổ không đạt được.
Theo chuyên gia Wuthnow, một trong những trở ngại lớn nhất là tình trạng ganh đua nhau giữa các quân binh chủng. Trong bối cảnh kinh tế Trung Quốc đang tăng trưởng chậm lại, quân chủng nào cũng muốn giành miếng bánh ngân sách lớn hơn và cố níu giữ những đặc quyền của mình. Sự ganh đua đó có thể ảnh hưởng nghiêm trọng đến khả năng phối hợp, hiệp đồng tác chiến trong quân đội.
Thử thách thứ hai chính là tư tưởng coi trọng lục quân đã ăn sâu bám rễ trong PLA. Theo ông Blasko, học thuyết quân sự từ trước tới nay của Trung Quốc đều đề cao tư tưởng "đất liền trọng hơn biển", và PLA có thể phải mất vài thập kỷ mới có thể thay đổi hoàn toàn được tư tưởng này.
Bất chấp cuộc cải tổ, lục quân vẫn là quân chủng lớn nhất trong PLA, và hầu hết các tướng lĩnh cấp cao nhất trong quân đội đều có xuất thân từ lục quân. Thực tế này có thể cản trở mong muốn xây dựng một tư tưởng chung, nơi tất cả các quân chủng đều được coi trọng như nhau, Wuthnow nhận định. Quan trọng hơn, PLA chưa từng trải qua trận chiến lớn nào suốt hơn 35 năm qua, đồng nghĩa với việc các hệ thống tổ chức, học thuyết quân sự của họ chưa được thử lửa trên chiến trường.
James Holmes, giáo sư khoa Chiến lược tại Đại học Chiến tranh Hải quân Mỹ, cho biết ngay cả đối với những quân đội hiện đại như Mỹ, quá trình cải tổ, tái cấu trúc cũng không hề diễn ra dễ dàng. Cuối thập niên 1940, Mỹ đã thành lập Bộ Quốc phòng với mục tiêu cơ bản như Trung Quốc đang theo đuổi hiện nay.
Tuy nhiên, những rắc rối trong quá trình cải tổ đã khiến tướng Douglas MacArthur gặp rất nhiều khó khăn trong việc chỉ huy, điều hành lực lượng quân sự trong cuộc chiến trên bán đảo Triều Tiên nổ ra năm 1950. Tình hình tồi tệ đến mức tướng MacArthur đã công khai chỉ trích các lãnh đạo dân sự vì những thay đổi nửa vời đối với các lực lượng tác chiến.
Đến thập niên 1980, Quốc hội Mỹ ra đạo luật Goldwater-Nichols trong nỗ lực hoàn thiện kế hoạch tái cấu trúc quân đội vốn đang dở dang từ suốt 40 năm trước. Đến nay, quân đội Mỹ vẫn chưa hoàn toàn khắc phục được các vấn đề về cấu trúc chỉ huy, kiểm soát từ cuộc cải tổ đó, và các nghị sĩ vẫn đang bàn bạc khả năng áp dụng lại đạo luật Goldwater-Nichols.
Bởi vậy, giáo sư Holmes cho rằng ngay cả khi Trung Quốc chuyển đổi PLA thành một lực lượng liên quân nhanh gấp đôi tiến độ của Mỹ, họ vẫn có thể mất tới vài thập kỷ để hoàn thành quá trình này.
Trong quá trình đó, chắc chắn các tướng lĩnh của PLA sẽ phải trải qua những cuộc tranh luận rất gay gắt về học thuyết quân sự và quan điểm chỉ huy, kiểm soát. Theo Đô đốc J. C. Wylie, chiến lược gia quân sự của hải quân Mỹ, các chỉ huy quân sự có quan điểm chiến lược, chiến thuật, chiến dịch rất khác nhau, và chịu ảnh hưởng lớn từ đơn vị xuất thân của họ.
Binh sĩ Trung Quốc tham gia huấn luyện quân sự. Ảnh: Chinanews
Chẳng hạn như tướng lục quân luôn chú ý đến địa hình địa vật và tầm quan trọng của bộ binh trong đánh chiếm và kiểm soát lãnh thổ, trong khi chỉ huy hải quân chỉ quan tâm đến việc kiểm soát các tuyến đường biển, còn tướng không quân lại chú trọng hơn đến khả năng kiểm soát từ trên cao các sự kiện diễn ra bên dưới. Việc tìm được tiếng nói chung giữa các tướng lĩnh này sẽ là một quá trình rất gian nan, đòi hỏi nhiều nỗ lực chính trị của các lãnh đạo Trung Quốc.
Bởi vậy, giáo sư Holmes cho rằng kết quả kế hoạch cải tổ PLA hiện nay phụ thuộc rất lớn vào khả năng chế ngự các chỉ huy quân chủng của lãnh đạo Trung Quốc. "Nếu họ thành công, đó sẽ là một kỳ công trong nhiều thế hệ. Nhưng nếu họ thất bại, Bắc Kinh sẽ phải đối mặt với một hành trình dài, chậm chạp, đầy quan liêu, cùng sản phẩm là một lực lượng liên quân không thể phát huy hết tiềm năng của mình", Holmes nhấn mạnh.
Trí Dũng
Theo VNE
Trung Quốc xóa bỏ 18 quân đoàn, học theo nước Mỹ Khoảng 18 quân đoàn hiện nay của Trung Quốc sẽ được tổ chức thành 25-30 sư đoàn với nỗ lực xây dựng lực lượng chiến đấu trên bộ linh hoạt, nhanh nhẹn hơn. Theo Bưu Điện Hoa Nam Buổi Sáng (SCMP), ngày 24-8, lục quân Trung Quốc sẽ trải qua đợt cải tổ lớn, xóa bỏ mô hình quân đoàn với hơn một...