Cách đơn giản để phát hiện trẻ suy dinh dưỡng thấp còi sớm và chính xác

Suy dinh dưỡng thấp còi ở trẻ là một trong những gánh nặng sức khỏe hàng đầu hiện nay bởi gây nên nhiều hậu quả lâu dài khác nhau. Các biểu hiện như chiều cao, cân nặng thấp, kém tập trung,… là những biểu hiện thường thấy khi trẻ mắc suy dinh dưỡng thấp còi.

1. Suy dinh dưỡng thấp còi là gì?

Suy dinh dưỡng thấp còi là tình trạng thiếu hụt các chất dinh dưỡng cho cơ thể trẻ dẫn đến sự chậm phát triển về chiều cao và cân nặng của trẻ. Hiện nay, suy dinh dưỡng thấp còi ở trẻ được các tổ chức y tế đánh giá là một trong các vấn đề sức khỏe hàng đầu trên toàn cầu khi mà có đến 24,3% trẻ em mắc suy dinh dưỡng thấp còi.

Có khá nhiều nguyên nhân khác nhau có thể gây nên suy dinh dưỡng thấp còi ở trẻ như suy dinh dưỡng bào thai, thiếu thốn dinh dưỡng, hấp thu kém, bệnh tật,… Trong phần lớn các trường hợp, suy dinh dưỡng thấp còi không phải là hậu quả của một nguyên nhân đơn độc mà là hậu quả của sự phối hợp của nhiều nguyên nhân khác nhau, bởi giữa các nguyên nhân này có những mối liên hệ nhất định.

Suy dinh dưỡng thấp còi gây nên nhiều gánh nặng rất lớn cho sức khỏe của trẻ, để lại nhiều hậu quả sức khỏe khác nhau nếu không được phát hiện và xử lý kịp thời. Các hậu quả thường thấy của suy dinh dưỡng thấp còi bao gồm chậm phát triển thể chất, suy giảm đề kháng, chậm phát triển trí tuệ,… Những hậu quả sẽ càng trầm trọng nếu suy dinh dưỡng thấp còi diễn ra càng sớm và càng nặng.

2. Các triệu chứng thường gặp ở trẻ suy dinh dưỡng thấp còi

- Chiều cao, cân nặng thấp: Chiều cao và cân nặng của trẻ thấp là triệu chứng điển hình, đặc trưng để ta có thể chẩn đoán suy dinh dưỡng thấp còi. Khi chiều cao và cân nặng của trẻ thấp hơn so với mức chuẩn của lứa tuổi lớn hơn 10%, điều này có nghĩa suy dinh dưỡng thấp còi đang diễn ra.

- Kém tập trung, chậm trí tuệ: Kém tập trung, chậm trí tuệ vừa là hậu quả của suy dinh dưỡng thấp còi, nhưng cũng là biểu hiện để ta có thể phát hiện tình trạng suy dinh dưỡng ở trẻ. Bởi sự thiếu dưỡng chất nuôi dưỡng hệ thần kinh sẽ khiến khả năng tập trung, học tập của trẻ bị suy giảm, trí tuệ phát triển kém hơn các trẻ bình thường.

- Thường xuyên mắc các bệnh lý nhiễm khuẩn: Một triệu chứng dễ thấy ở các trẻ suy dinh dưỡng thấp còi là việc thường xuyên mắc đi mắc lại các bệnh lý nhiễm khuẩn, đặc biệt là nhiễm khuẩn tiêu hóa (thường gặp nhất là tiêu chảy) và hô hấp.

Bên cạnh đó, suy dinh dưỡng thấp còi ở trẻ còn có thể biểu hiện bằng một số triệu chứng khác như cơ bắp của trẻ có cảm giác nhão hơn, không có sức, lớp mỡ dưới da rất ít nên da thường nhẽo hơn, da xanh, tóc rụng,…

3. Làm thế nào để phát hiện sớm suy dinh dưỡng thấp còi

Theo khuyến cáo của tổ chức y tế thế giới, cách phát hiện chính xác nhất trẻ bị suy dinh dưỡng thấp còi là kiểm tra tỷ số chiều cao, cân nặng của trẻ và đối chiếu chúng với chuẩn lứa tuổi mà không cần chờ các biểu hiện khác. Bởi những biểu hiện khác của suy dinh dưỡng thấp còi thường là các biểu hiện khi suy dinh dưỡng đã trở nên khá nặng nề, đôi khi là các biểu hiện biến chứng của bệnh.

Do đó, trẻ cần được theo dõi chiều cao và cân nặng định kỳ để theo dõi sự tăng trưởng bình thường của chiều cao và cân nặng. Nên cho trẻ kiểm tra 1 lần/tháng với trẻ nhỏ hơn 1 tuổi, với trẻ tử 2-5 tuổi nên kiểm tra 6 tháng một lần.

Việc kiểm tra chiều cao và cân nặng của trẻ có thể được thực hiện tại cơ sở y tế hoặc phụ huynh đo ngay tại nhà khi đã được hướng dẫn về cách đọc kết quả đo.

Có thể thấy rằng, suy dinh dưỡng thấp còi ở trẻ là tình trạng sức khỏe hết sức nghiêm trọng, cần được phát hiện và can thiệp sớm nhất có thể để hạn chế tối đa các hậu quả mà nó gây ra. Vì vậy, cha mẹ hãy thường xuyên cho trẻ kiểm tra chiều cao và cân nặng để có thể phát hiện suy dinh dưỡng ở trẻ nếu có.