Các loại nấm mốc gây ngộ độc thực phẩm không thể bỏ qua
Có nhiều loại nấm mốc gây ngộ độc thực phẩm cấp tính hoặc mãn tính vô cùng nguy hiểm với sức khoẻ con người. Đặc biệt là các loại nấm mốc có trong ngũ cốc, bánh mì, bơ, phomat… có thể gây ung thư nếu cơ thể bị nhiễm độc.
Việc tìm hiểu các loại nấm mốc gây ngộ độc thực phẩm giúp chúng ta bảo vệ sức khỏe tốt hơn. Đồng thời tìm ra biện pháp xử lý đúng cho từng loại thực phẩm. Dưới đây là một số loại nấm mốc gây ngộ độc thực phẩm không thể bỏ qua, chúng ta cần hiểu rõ để xử lý phù hợp.
1. Nấm mốc gây ngộ độc thực phẩm là gì?
Nấm mốc gây ngộ độc thực phẩm là các tế bào cực nhỏ phát triển trên rau củ, thịt, bơ, sữa… hoặc các loại hạt bảo quản ở môi trường ẩm ướt. Nấm mốc xuất hiện trên bề mặt thực phẩm khiến chúng bị thối hỏng, gây ngộ độc khi sử dụng.
Thực tế có hàng ngàn loại nấm mốc khác nhau. Chúng có thể gây ra những ảnh hưởng nhất định đến sức khỏe con người. Tùy vào môi trường phát triển, các loại nấm mốc có kiểu dáng và màu sắc rất dễ nhận biết.
Chẳng hạn như nấm mốc phát triển trên quả chanh thường có màu xanh lam, dạng bột. Nấm mốc phát triển trên dâu tây có dạng lông tơ màu trắng xám. Nấm mốc bánh mì ban đầu trông giống như lông tơ bông trắng. Vài ngày sau nó sẽ chuyển sang màu đen, có thể gây ngộ độc.
Các loại nấm mốc gây ngộ độc thực phẩm – Ảnh: Internet
2. Các loại nấm mốc gây ngộ độc thực phẩm phổ biến
Nhiều loại nấm mốc có độc tố vô cùng nguy hiểm. Chúng có thể gây ra ngộ độc cấp tính hoặc mãn tính. Các loại nấm mốc gây ngộ độc thực phẩm thường xuất hiện ở các loại hạt, ngũ cốc, bánh mì, thịt hun khói, trái cây, đồ hộp quá hạn sử dụng…
2.1. Nấm mốc gây ngộ độc thực phẩm từ ngũ cốc
Nấm mốc gây ngộ độc thực phẩm từ ngũ cốc chứa chất Mycotoxin vô cùng nguy hiểm. Đây là chất độc được tìm thấy từ nấm mốc phát triển ở gạo, ngô, khoai, sắn, các loại đậu và tinh bột. Bên cạnh đó, nó cũng được tìm thấy ở cần tây, nước ép nho, táo và các sản phẩm quá hạn sử dụng.
Bên cạnh Mycotoxin, ngũ cốc bị mốc meo còn chứa độc tố aflatoxin, nguyên nhân gây ung thư hàng đầu thế giới. Chất độc này có trong thức ăn chăn nuôi, nhiều nhất là ngô và lạc mốc.
Aflatoxin tác động trực tiếp đến thịt của động vật nuôi, khiến chúng bị nhiễm độc. Khi con người ăn thịt từ gia súc, gia cầm được nuôi bằng ngô, lạc mốc cũng sẽ bị ngộ độc mãn tính. Đây là chất độc hại rất khó kiểm soát trong an toàn vệ sinh thực phẩm.
2.2. Nấm mốc từ bánh mì, bánh kem
Bánh mì, bánh kem được chế biến từ tinh bột, có nguồn gốc từ ngũ cốc. Việc sử dụng bánh mì nhiễm nấm mốc luôn đi kèm với các mối nguy cho sức khoẻ. Nấm mốc từ bánh mì có thể sản sinh ra chất aflatoxin gây hại cho gan và các bộ phận khác của cơ thể.
Nấm mốc thường phát triển khi bảo quản bánh mì không đúng cách. Hoặc để bánh tiếp xúc với nước và môi trường ẩm ướt. Độc tố từ nấm mốc sẽ khởi sinh từ bề mặt bánh. Sau đó lan dần vào bên trong, chúng ta rất khó nhận biết điểm dừng của nó. Đặc biệt, độc tố từ nấm mốc trong bánh mì rất bền với nhiệt. Bạn hoàn toàn có thể bị ngộ độc nặng hoặc nhẹ khi ăn chúng.
Theo các chuyên gia thì nấm mốc từ bánh mì, bánh kem thường gây ngộ độc nặng. Nó có thể làm hại gan, ngộ độc thần kinh, xuất huyết hoặc gây ung thư. Chính vì thế, đối với bánh mì dù nhiễm nấm mốc ít hay nhiều, tốt hơn hết nên vứt bỏ nó.
2.3. Nấm mốc gây ngộ độc từ trái cây, bánh kẹo, thạch hoa quả
Thực tế, bạn chỉ phát hiện thực phẩm bị nấm mốc trên bề mặt với các biểu hiện đặc trưng rõ ràng. Một số biểu hiện khác như các chấm xanh mờ, lông xám, bụi trắng, vòng tròn nhỏ mịn trên trái cây, thạch hoa quả thường bị bỏ qua. Trong khi đó, tất cả những biểu hiện trên đều cho thấy thực phẩm đã bị nhiễm nấm mốc.
Video đang HOT
Nấm mốc gây ngộ độc thực phẩm từ trái cây – Ảnh: Internet
Khi thực phẩm có dấu hiệu nấm mốc phát triển mạnh, các sợi rễ xâm nhập sâu vào bên trong. Chất độc hại đã lan ra khắp bề mặt thực phẩm đó. Chính vì thế khi thấy hoa quả, thạch trái cây các loại mứt kẹo có dấu hiệu bị mốc, tốt hơn hết bạn nên vứt bỏ.
Tìm hiểu thêm bài viết: Ăn trái cây bị mốc để trong tủ lạnh có khiến bạn gặp vấn đề về sức khỏe không?
2.4. Nấm mốc phát triển trong tủ lạnh gây ngộ độc thực phẩm
Hầu hết các loại nấm mốc phát triển mạnh ở nhiệt độ nóng ẩm. Nhưng không loại trừ các loại nấm mốc ưa nhiệt độ lạnh cũng có thể gây ngộ độc. Nấm mốc hoàn toàn có thể phát triển bên trong tủ lạnh nếu không được vệ sinh sạch sẽ. Nó có khả năng chịu được muối và đường tốt hơn virus và vi khuẩn.
Chính vì thế, bạn có thể thấy nấm mốc xuất hiện trên bề mặt các loại thịt mặn, mứt và đồ ngọt. Một số thực phẩm đã được xử lý cũng có nguy cơ bị mốc khi để trong tủ lạnh như giăm bông, thịt xông khói, xúc xích Ý và thịt ba chỉ. Khi ăn các loại thực phẩm nhiễm nấm mốc kể trên bạn sẽ bị ngộ độc thực phẩm cấp hoặc mãn tính.
2.5. Nấm mốc từ các dụng cụ ăn uống, chế biến thực phẩm
Dụng cụ ăn uống, chế biến thực phẩm lâu ngày không sử dụng cũng có thể phát triển nấm mốc gây hại. Chúng có thể lan sang thực phẩm gây ô nhiễm dẫn tới ngộ độc. Đặc biệt là các dụng cụ như dao, thớt, bát đũa không được rửa sạch sẽ sau khi sử dụng.
Nấm mốc từ các dụng cụ có thể lây lan nhanh chóng ra trái cây, rau, củ. Để khắc phục tình trạng này bạn cần làm sạch dụng cụ bằng baking soda hòa tan với nước sạch. Đồng thời bảo quản bát đĩa, khăn lau, dao, thớt ở khu vực khô thoáng, sạch sẽ. Vứt bỏ những thứ không thể làm sạch. Giữ độ ẩm trong nhà càng thấp càng tốt để hạn chế nấm mốc phát triển.
3. Cách bảo quản thực phẩm khỏi nấm mốc
Để bảo quản thực phẩm khỏi nấm mốc, bạn cần tránh để thức ăn tiếp xúc với bào tử nấm trong không khí. Sử dụng màng bọc thực phẩm để giữ ẩm trước khi bỏ vào tủ lạnh.
- Bảo quản thực phẩm ở nơi khô ráo, độ ẩm thấp với nhiệt độ phù hợp. Đối với các loại thực phẩm dễ hỏng bạn cần bỏ vào hộp đựng sạch sẽ rồi bảo quản trong tủ lạnh.
- Không để đồ ăn dễ hỏng trong tủ lạnh quá 2 giờ. Đối với thức ăn thừa cần sử dụng trong vòng từ 3 – 4 ngày trước khi nấm mốc có cơ hội phát triển.
- Mua lượng thức ăn vừa đủ và có thể sử dụng nhanh chóng giúp ngăn ngừa nấm mốc phát triển.
- Làm sạch tủ lạnh, dụng cụ nấu nướng, bảo quản thực phẩm. Đồng thời vứt bỏ những đồ vật bị nấm mốc không thể làm sạch để tránh lây lan ra thực phẩm.
Trong trường hợp thực phẩm đã bị nhiễm nấm mốc bạn không nên ngửi chúng. Bởi nấm mốc từ thức ăn có thể gây ngộ độc đường hô hấp. Bên cạnh đó hãy loại bỏ chúng ngay để đảm bảo sức khỏe cho cả gia đình.
Bảo quản các loại hạt khỏi nấm mốc gây hại – Ảnh: Internet
4. Một số loại thực phẩm cần bỏ khi bị nấm mốc
Nấm mốc gây ngộ độc thực phẩm là điều hiển nhiên. Dưới đây là một số loại thực phẩm bạn cần vứt bỏ khi nhiễm nấm:
- Các loại thực phẩm chế biến sẵn như thịt xông khói, xúc xích, dăm bông bị nhiễm nấm hoặc hết hạn sử dụng.
- Thịt gia súc, gia cầm chăn nuôi bằng ngô, khoai, sắn, đậu bị mốc meo. Bởi thịt chứa độc tố gây ảnh hưởng đến sức khỏe con người khi sử dụng.
- Các loại thịt nấu chín để quá thời gian sử dụng, bị biến đổi về màu sắc, hình dáng, mùi vị.
- Các loại hạt, ngũ cốc bị nấm mốc. Phô mai mềm, phô mai kem, phô mai chevre, phô mai Bel…
- Các loại mứt, thạch, kem, sữa chua quá hạn sử dụng, có dấu hiệu bị mốc meo. Các loại trái cây, rau, củ mềm như dưa chuột, cà chua… Các loại bánh mì, bánh nướng, bánh kem bị nấm mốc.
Phân loại ngộ độc thực phẩm theo nguyên nhân gây bệnh
Thói quen mua sắm, dự trữ thực phẩm của đa số người tiêu dùng khiến thức ăn bị biến chất nếu không được bảo quản đúng cách.
Đó là nguyên nhân gây ngộ độc thực phẩm. Phân loại ngộ độc thực phẩm theo nguyên nhân gây bệnh giúp phòng tránh dễ dàng hơn.
Ngộ độc thực phẩm có thể xảy ra do nhiều nguyên nhân khác nhau. Tìm hiểu các loại ngộ độc thực phẩm thường gặp giúp chúng ta hiểu rõ nguyên nhân, dấu hiệu để phòng tránh và điều trị hiệu quả. Vậy ngộ độc thực phẩm là gì? Có mấy loại ngộ độc thực phẩm thường gặp? Cùng tìm hiểu cách phân loại ngộ độc thực phẩm dưới đây.
Ngộ độc thực phẩm còn được gọi là trúng thực. Đây là tình trạng gây ra do ăn, uống phải thực phẩm bị nhiễm khuẩn, nhiễm độc hoặc đã bị biến chất trong quá trình bảo quản, chế biến.
Ngộ độc thực phẩm gây nguy hại cho sức khỏe con người. Thậm chí trong trường hợp ngộ độc nặng có thể dẫn đến tử vong hoặc gây ra các bệnh nguy hiểm như ung thư, suy thận...
Khi bị ngộ độc thực phẩm người bệnh có thể gặp phải các triệu chứng như: Đau bụng quằn quại, buồn nôn, nôn mửa, tiêu chảy, sốt, đau đầu, choáng váng...
Trường hợp bị ngộ độc nặng, người bệnh có thể tiêu chảy ra máu, mất nước, thở nhanh, mắt trũng, trụy tim mạch, sốc nhiễm vi khuẩn...Để phòng tránh chúng ta cần hiểu rõ các loại ngộ độc thực phẩm cũng như dấu hiệu đặc trưng của chúng. Dưới đây là phân loại ngộ độc thực phẩm theo từng nguyên nhân cụ thể.
Phân loại ngộ độc thực phẩm theo nguyên nhân gây bệnh - Ảnh: Internet
Phân loại ngộ độc thực phẩm bao gồm: Ngộ độc thực phẩm do virus. Ngộ độc thực phẩm do nhiễm trùng. Ngộ độc thực phẩm do nấm mốc. Ngộ độc thực phẩm do hóa chất và kim loại nặng. Ngộ độc thực phẩm được phân loại theo nguyên nhân như sau:
1. Ngộ độc thực phẩm do nhiễm khuẩn
Đây là một trong các loại ngộ độc thực phẩm phổ biến nhất hiện nay. Thực phẩm nhiễm vi khuẩn thường do 4 nguồn chủ yếu đó là:
- Môi trường ô nhiễm, nước, đất, dụng cụ, vật dụng...không đảm bảo vệ sinh trong nuôi, trồng động, thực vật.
- Thiếu vệ sinh trong quá trình chế biến, tiếp xúc với thực phẩm. Thức ăn không được nấu chín kỹ. Đồ ăn sống hoặc tái.
- Quá trình bảo quản thực phẩm không đảm bảo vệ sinh. Không che đậy khiến côn trùng tiếp xúc với thức ăn mang theo vi khuẩn gây bệnh.
- Bản thân gia súc, gia cầm bị nhiễm khuẩn trước khi giết mổ. Thịt của chúng mang theo vi trùng gây bệnh hoặc do nhiễm khuẩn trong quá trình vận chuyển.
Một số vi khuẩn gây ngộ độc thực phẩm thường thấy là Salmonella, tụ cầu vàng, Clostridium botulium, Escherichia coli...
Phân loại ngộ độc thực phẩm do vi khuẩn - Ảnh: Internet
- Ngộ độc thực phẩm do Salmonella thường xảy ra trong giai đoạn ngắn. Biểu hiện của ngộ độc là buồn nôn, nhức đầu, choáng váng, sốt, tiêu chảy nhiều lần, phân nhiều nước, đôi khi có máu...Loại vi khuẩn này thường có trong thịt gia súc, gia cầm mắc bệnh, trứng, cá nuôi trong nguồn nước bị ô nhiễm.
- Khuẩn tụ cầu vàng cũng là nguyên nhân chủ yếu gây ngộ độc thực phẩm. Triệu chứng khi bị ngộ độc là chóng mặt, buồn nôn, nôn dữ dội, đau quặn bụng, tiêu chảy, mạch nhanh, có thể bị sốt nhẹ...Vi khuẩn tụ cầu vàng có trong sữa, thịt gia cầm nấu chưa kỹ, người bị nhiễm trùng mũi, họng, tay và ngoài da...
- Ngộ độc thực phẩm do clostridium botulium. Đây là một trong các loại ngộ độc cấp tính rất nặng có thể phá hủy hệ thần kinh trung ương, hành tủy dẫn đến tử vong.
Triệu chứng chính của ngộ độc là giảm trương lực cơ, liệt mắt, vòm hòng, lưỡi, hầu, liệt dạ dày, gây táo bón, trướng bụng. Người bị ngộ độc còn bị khó thở, giảm tiết dịch, khó tiểu tiện. Đôi khi có hiện tượng phân ly mạch và nhiệt độ bình thường. Thực phẩm gây ngộ độc thường là thịt, cá có dấu hiệu ôi thiu, bị ươn. Đồ hộp bị ô nhiễm trong quá trình chế biến.
Tìm hiểu thêm, Làm thế nào để lưu trữ thực phẩm ủ, muối, đóng hộp kín tại nhà an toàn và tránh ngộ độc botulism?
2. Ngộ độc thực phẩm do virus
Khi phân loại ngộ độc thực phẩm, chúng ta không thể bỏ qua các loại virus gây bệnh. Một trong những virus gây ngộ độc thực phẩm là HVA virus và Norwalk. Virus HAV là nguyên nhân gây bệnh viêm gan A và thường có ở các loài nhuyễn thể rất khó làm sạch.
Thực phẩm trung gian truyền HAV gây ra ngộ độc thực phẩm thường là rau sống, thức ăn chế biến nguội, bánh mì kẹp, bánh bao và các loài nhuyễn thể như sò, ốc, hến, bạch tuộc,...sống ở nguồn nước bị ô nhiễm. Triệu chứng khi bị ngộ độc HAV và Norwalk thường là tiêu chảy, nôn mửa ở người lớn và trẻ em.
3. Ngộ độc thực phẩm do sán lá gan
Khi phân loại ngộ độc thực phẩm theo nguyên nhân gây bệnh thì sán lá gan là yếu tố không thể bỏ qua. Mầm bệnh gây ngộ độc thường là ấu trùng bên trong thịt và các loại cá như chép, mè, trắm, trôi, diếc...
Khi bị nhiễm độc, người bệnh không có triệu chứng rõ rệt. Trong trường hợp bị nhiễm trên 100 con sán người bệnh sẽ bị rối loạn hệ tiêu hoá, chán ăn, đi ngoài lỏng xen kẽ táo bón.
Ngoài ra người bệnh có thể bị mẩn ngứa, bạch hầu tăng, đau bụng, vàng da, gan to và cứng. Nếu không được điều trị kịp thời sẽ xuất hiện dấu hiện viêm đường mật và xơ gan.
Phân loại ngộ độc thực phẩm do sán lá gan - Ảnh: Internet
4. Ngộ độc thực phẩm do nấm mốc
Nấm mốc cũng là một trong những nguyên nhân được cân nhắc khi phân loại ngộ độc thực phẩm. Không chỉ gây ra ngộ độc cấp tính, thực phẩm bị nấm mốc còn là nguyên nhân gây ra các bệnh nguy hiểm như ung thư gan, suy thận, ung thư buồng trứng.
Một số thực phẩm dễ bị nhiễm độc tố vi nấm như bánh mì, mứt, bánh ngọt, các loại bánh từ gạo nếp. Các loại hạt bao gồm, gạo, ngô, đậu nành, đậu phộng, hướng dương,...Các loại bột dinh dưỡng từ ngũ cốc. Để phòng tránh ngộ độc thực phẩm do nấm mốc, tốt hơn hết nên vứt bỏ ngay khi có dấu hiệu hỏng.
5. Ngộ độc thực phẩm do hóa chất, kim loại nặng
Thuốc bảo vệ thực vật, chất bảo quản thực phẩm...là một trong những nguyên nhân gây ngộ độ. Trong quá trình phân loại ngộ độc thực phẩm thì đây là nguyên nhân không thể bỏ qua. Khi bị ngộ độc thực phẩm do hóa chất, người bệnh sẽ bị tổn thương hệ thần kinh.
Một số dấu hiệu thường thấy là nhức đầu, giảm trí nhớ, mất ngủ, ra mồ hôi, co thắt tim mạch, loạn nhịp tim, viêm đường hô hấp. Hủy hoại hệ tiêu hóa gây viêm dạ dày, gan, mật. Thiếu máu, giảm bạch cầu, xuất huyết... dẫn đến tử vong nếu không được điều trị kịp thời.
Bên cạnh thuốc bảo vệ thực vật thì các chất phụ gia ngoài danh mục cho phép cũng có thể gây ngộ độc. Chất bảo quản, bao bì, chất tẩy rửa,... cũng là nguyên nhân gây ngộ độc nếu bị nhiễm vào thực phẩm.
Kim loại nặng cũng là nguyên nhân gây ngộ độc nếu thực phẩm có nồng độ cao. Một số kim loại độc nguy hiểm như Arsenic, chì, thủy ngân, Sélenium gây ảnh hưởng đến thần kinh trung ương. Đồng thời chúng có thể gây chết người nếu nhiễm độc nặng. Các loại thực phẩm được nuôi trồng ở nguồn nước bẩn rất dễ nhiễm kim loại nặng gây ngộ độc.
Phân loại ngộ độc thực phẩm theo nguyên nhân gây bệnh giúp bạn có biện pháp phòng tránh và nhận biết dấu hiệu bệnh dễ dàng hơn. Hãy đảm bảo sức khỏe cho gia đình bằng cách thực hiện đúng các nguyên tắc đảm bảo an toàn vệ sinh thực phẩm. Trong trường hợp bị ngộ độc hãy đến ngay bệnh viện để được thăm khám, xử lý kịp thời.
Tổng hợp các biện pháp phòng tránh ngộ độc thực phẩm Ngộ độc thực phẩm gây nhiều nguy hiểm nhưng hoàn toàn có thể phòng tránh được. Chính vì thế, để phòng tránh ngộ độc thực phẩm cần phải thực hiện tốt các biện pháp như lựa chọn thực phẩm đảm bảo an toàn, bảo quản và chế biến thực phẩm đúng cách, nấu chín thức ăn trước khi sử dụng,... Ngộ độc thực...