Các chủ đề môn học Vật lý hấp dẫn học sinh
TS Cao Tiến Khoa – Giảng viên Khoa Vật lý, Trường ĐH Thái Nguyên, phân tích và đánh giá về bản dự thảo môn học Vật lý ở cấp THPT trong Chương trình giáo dục phổ thông mới mà Bộ GD&ĐT vừa công bố.
ảnh minh họa
Chuyển từ tiếp cận nội dung sang tiếp cận năng lực
Thưa ông, nhìn tổng thể dự thảo CT môn học Vật lý bậc THPT có những thay đổi, được giảm tải như thế nào so với môn học hiện hành? Chương trình có tính kế thừa hai môn học trước của môn Khoa học (tiểu học) và Khoa học tự nhiên (THCS) không?
Sự thay đổi ở đây chính là Chương trình đã chuyển từ tiếp cận nội dung sang tiếp cận năng lực. Nghĩa là học sinh không chỉ biết kiến thức mà phải hình thành được kỹ năng, phát triển được năng lực. Chương trình không chỉ là kế thừa mà nó được thiết kế xuyên suốt từ tiểu học đến THPT, thông qua các môn học: Tự nhiên và Xã hội (lớp 1, lớp 2 và lớp 3); Khoa học (lớp 4 và lớp 5); Khoa học tự nhiên (THCS); Vật lý (THPT).
Về việc có giảm tải hay không trong CTGDPT mới, có thể đánh giá trên một số khía cạnh sau đây: Cách thiết kế CTGDPT tổng thể đã là một yếu tố góp phần làm giảm tải chương trình môn Vật lý. Trong chương trình mới, không phải tất cả học sinh đều học Vật lý mà chỉ có những học sinh có thiên hướng vật lý, kỹ thuật hoặc công nghệ mới lựa chọn.
Tiếp đó, việc giảm tải chương trình được thực hiện không phải giảm kiến thức một cách cơ học mà là do cách tiếp cận kiến thức. Nếu cách tiếp cận mà thể hiện được sự chú trọng vào bản chất, ý nghĩa vật lý của các đối tượng, đề cao tính thực tiễn, tránh khuynh hướng thiên về toán học thì không chỉ làm giảm tải chương trình mà còn hấp dẫn người học. Các yêu cầu cần đạt của từng đơn vị kiến thức được trình bày trong dự thảo là căn cứ để biên soạn sách giáo khoa cho học sinh. Các tác giả sách giáo khoa phải tìm con đường trình bày kiến thức sao cho không sử dụng nặng nề về toán.
Video đang HOT
Về thời lượng chương trình môn học “các nội dung giáo dục cốt lõi có thời lượng 70 tiết/năm học, những học sinh có định hướng nghề nghiệp cần vận dụng nhiều tri thức vật lý được học thêm 35 tiết chuyên đề/năm học”; theo tôi đánh giá thời lượng như vậy là chấp nhận được, mặc dù còn ít so với thời lượng chương trình môn học này ở các nước tiên tiến trên thế giới.
Các chủ đề sắp xếp từ trực quan đến trừu tượng
Quan điểm xây dựng chương trình môn học được đưa ra là: “…Giúp học sinh phát triển tư duy khoa học dưới góc độ vật lý, khơi gợi sự ham thích ở học sinh, tăng cường khả năng vận dụng tri thức vào thực tiễn..”, vậy thực tế trong dự thảo CT môn học, các chủ đề đã được thiết kế, sắp xếp đúng theo mục tiêu này chưa, thưa ông?
Chương trình đã sắp xếp các chủ đề theo quan điểm từ trực quan đến trừu tượng, từ đơn giản đến phức tạp, từ hệ được xem như một hạt đến nhiều hạt.
Cách sắp xếp như vậy cùng với cách tiếp cận không nặng về toán học, chú ý đến bản chất vật lý thì tự thân nó sẽ giúp học sinh phát triển tư duy khoa học dưới góc độ vật lý, khơi gợi sự ham thích ở học sinh.
Dự thảo môn học có một số sắp xếp ngược với chương trình hiện hành như đưa phần Sóng trước phần Dao động là một ví dụ cho quan điểm xây dựng chương trình. Sóng nước (là sóng cơ) rất gần gũi và tác động trực tiếp lên các giác quan của con người.
Học sinh tiếp cận hiện tượng sóng từ các trải nghiệm để hình thành các khái niệm. Ví dụ khái niệm Tốc độ truyền sóng được học sinh hiểu là tốc độ dịch chuyển của đỉnh sóng (Ngọn sóng, con sóng) chứ không phải cách tiếp cận là Tốc độ lan truyền trạng thái (pha) dao động như hiện hành (cần học phần Dao động trước Sóng).
Ở cấp THPT, các đặc điểm của Sóng cơ (có thể quan sát trực tiếp được) cũng được áp dụng mở rộng áp dụng cho Sóng điện từ không quan sát trực tiếp được. Chương trình đã sắp xếp chung các hiện tượng Sóng ở lớp 11 trong đó có cả Sóng điện từ (với nội dung thang sóng điện từ). Đây là điểm mới của chương trình.
Có thể nói rằng, chương trình đã chú ý đến những vấn đề mang tính ứng dụng cao và tiêu biểu như chụp X quang, chụp cắt lớp, hay kĩ thuật điện tử, thông tin và truyền thông, các hiện tượng thiên văn, vấn đề bảo vệ môi trường. Những vấn đề này đều là những vấn đề mà các tác giả sách giáo khoa và các giáo viên có điều kiện để làm cho các bài viết trong sách và bài giảng trên lớp thêm sinh động.
Theo ông, từ thực tế hiện nay các trường phổ thông có gặp khó khăn gì không khi đưa CT – SGK mới vào giảng dạy, có đủ phương tiện để học sinh thí nghiệm, thực hành hay không?
TS Cao Tiến Khoa
Các phòng thí nghiệm ở trường phổ thông được Nhà nước trang bị hiện tại vẫn được duy trì, bảo dưỡng, sử dụng trong dạy học, hàng năm vẫn phải bổ sung các vật tư tiêu hao. Nếu thiết bị sẵn có còn hoạt động tốt thì đáp ứng được yêu cầu về dạy học Vật lý trong chương trình môn học mới.
Tuy nhiên qua khảo sát một số tỉnh phía Bắc, các trang thiết bị dạy học môn Vật lý, Hoá học, Sinh học còn sử dụng được không nhiều. Trong thời gian tới Bộ cần nghiên cứu xây dựng danh mục thiết bị tối thiểu để trang bị cho các trường phổ thông theo yêu cầu của chương trình. Ngoài nguồn thiết bị thí nghiệm được Bộ trang bị, các trường phổ thông cần có liên hệ chặt chẽ với các trường đại học, đặc biệt là các trường ĐH Sư phạm để có thể được sử dụng hệ thống trang thiết bị thí nghiệm đáp ứng các yêu cầu của giáo dục theo định hướng phát triển năng lực của học sinh.
Dạy học tiếp cận năng lực đối với các môn học thuộc lĩnh vực khoa học tự nhiên như Lý, Hoá, Sinh, giáo viên và học sinh hoàn toàn có thể sử dụng các phương tiện sẵn có ở trong tự nhiên, đời sống, thiết bị kĩ thuật… thậm chí tự thiết kế, xây dựng thiết bị thí nghiệm theo các dự án do học sinh đề xuất, giáo viên hướng dẫn, định hướng. Đây chính là hướng đi mà các nước trong khu vực như Thái Lan, Singapore… và các nước phát triển như Anh, Úc, Mỹ… đã triển khai thực hiện theo định hướng giáo dục STEM.
Theo Giaoducthoidai.vn
Chương trình giáo dục phổ thông mới có những môn học gì?
Theo GS Nguyễn Minh Thuyết, Tổng chủ biên Chương trình giáo dục phổ thông mới, nội dung chương trình được giảm tải, hình thành một số môn học mới mang tính tích hợp. Mục tiêu của chương trình mới là giúp hình thành năng lực, phẩm chất nên sắp tới, cách dạy học, kiểm tra, đánh giá học sinh cũng phải thay đổi hoàn toàn.
Chương trình môn học mới nội dung được giảm tải, hình thành một số môn học mới mang tính tích hợp.
Cụ thể các môn học:
- Tiểu học, các môn học bắt buộc gồm: Tiếng Việt, Toán, Ngoại ngữ 1, Đạo đức, Giáo dục lối sống, Tự nhiên và xã hội, Lịch sử và Địa lý, Khoa học, Tin học và Công nghệ, giáo dục thể chất, Nghệ thuật. Hai môn học tự chọn: Ngoại ngữ 1 và Tiếng dân tộc thiểu số.
- THCS, các môn học bắt buộc gồm: Ngữ Văn, Toán, Ngoại ngữ 1, giáo dục công dân, Khoa học tự nhiên, Tin học, Công nghệ, giáo dục thể chất, Lịch sử và Địa lý, Nghệ thuật. Môn tự chọn: Tiếng dân tộc thiểu số và ngoại ngữ 2.
- THPT, các môn bắt buộc chỉ còn: Toán, Ngữ văn, Ngoại ngữ 1, Giáo dục thể chất và giáo dục quốc phòng, an ninh. Ngoài ra, học sinh ở cấp học này được lựa chọn học theo nhóm gồm các môn Khoa học xã hội (Giáo dục kinh tế và pháp luật, Lịch sử và Địa lý), Khoa học Tự nhiên (Vật lý, Sinh học, Hóa học), Công nghệ và Nghệ thuật (Công nghệ, Tin học và Nghệ thuật).
Theo Baodansinh.vn
Giáo viên có đáp ứng chương trình phổ thông mới? Nỗi lo lớn nhất khi triển khai chương trình phổ thông mới là chất lượng giáo viên, việc thiếu, thừa giáo viên ở nhiều môn học. ảnh minh họa Theo dự thảo chương trình phổ thông mới do Bộ GD&ĐT vừa công bố để lấy ý kiến, năm 2019-2020 sẽ bắt đầu áp dụng cho cấp học đầu tiên là tiểu học, cụ...











Tin đang nóng
Tin mới nhất

Còn nhiều băn khoăn về chứng nhận giỏi cấp tỉnh với học sinh điểm IELTS cao

Việc thực hiện chương trình, SGK mới còn nhiều khó khăn

Cấp phép tổ chức thi chứng chỉ HSK trở lại

Banner tìm hiểu ngày 22/12 của Trường ĐH Tôn Đức Thắng in hình lính Mỹ

Nhiều tỉnh cho học sinh nghỉ Tết hơn 10 ngày, Hà Nội lý giải nghỉ 8 ngày

Trường ĐH Kiên Giang dự kiến tuyển hơn 1.600 chỉ tiêu năm 2023

Trường Đại học Hồng Đức nâng cao chất lượng đào tạo sinh viên ngành giáo dục mầm non

Học sinh Hà Giang nghỉ Tết Quý Mão 12 ngày, từ 27 tháng Chạp

Nhiều tiết dạy sáng tạo tại hội thi giáo viên dạy giỏi Hà Nội

Trường Đại học Kinh tế Quốc dân công bố Đề án tuyển sinh đại học năm 2023

Tuyển sinh 2023: Đại học Kinh tế Quốc dân công bố đề án tuyển sinh

Cần cẩn trọng lựa chọn nhân sự, ra đề thi
Có thể bạn quan tâm

Cận cảnh căn bếp có giá 600 triệu đồng: Nhìn sơ qua là thấy toàn đồ bếp siêu xịn xò
Sáng tạo
00:58:39 11/03/2025
Bruno Fernandes ngồi cùng mâm với Mohamed Salah & Erling Haaland
Sao thể thao
00:56:14 11/03/2025
Bà mẹ nhờ ChatGPT hướng nghiệp cho con, ai ngờ tìm đúng ngành yêu thích, câu nói 28 chữ cuối cùng mới sốc
Netizen
00:55:41 11/03/2025
Drama không hồi kết: Trịnh Sảng bị tố làm "tiểu tam" nhận bao nuôi và mang thai với đại gia, con trai bà cả đích thân bóc phốt
Sao châu á
23:38:32 10/03/2025
Top 5 con giáp được hưởng tài lộc dồi dào trong tuần mới
Trắc nghiệm
23:24:12 10/03/2025
Mỹ nhân Hàn gây sốt MXH vì hóa Bạch Tuyết đẹp hơn bản gốc, từ làn da cho đến mái tóc đều như "xé truyện bước ra"
Hậu trường phim
23:23:53 10/03/2025
Quỷ Nhập Tràng: Hù dọa chất lượng nhưng kịch bản thì không!
Phim việt
23:17:32 10/03/2025
Đám cưới đang viral khắp MXH: Chú rể đẹp trai vô địch thiên hạ, cô dâu xinh yêu "hết nước chấm"
Phim châu á
23:09:00 10/03/2025
Cô giáo tiếng Anh không muốn làm dâu, đồng ý hẹn hò ông bố một con
Tv show
22:47:49 10/03/2025
Tom Cruise lo lắng khi 'đọ nhan sắc' cùng Brad Pitt
Sao âu mỹ
22:42:20 10/03/2025