Bộ trưởng Quốc phòng Mỹ bất ngờ bác bỏ nhiều tham vọng của chính quyền Ukraine

Bộ trưởng Quốc phòng Mỹ Pete Hegseth đã gây chú ý khi tham dự cuộc họp đầu tiên của Nhóm liên lạc quốc phòng Ukraine vào ngày 12/2 với những phát biểu đi ngược lại quan điểm mà Tổng thống Ukraine Volodymyr Zelensky từng khẳng định.

Bộ trưởng Quốc phòng Mỹ Pete Hegseth. Ảnh: REUTERS/TTXVN

Trong tuyên bố của mình, ông Hegseth nhấn mạnh rằng việc giành lại toàn bộ lãnh thổ Ukraine mà quân đội Nga đang kiểm soát là một mục tiêu “không thực tế”, đồng thời nhấn mạnh tầm quan trọng của việc sớm kết thúc xung đột bằng biện pháp ngoại giao.

“Máu phải dừng lại và cuộc chiến này phải kết thúc”, Bộ trưởng Quốc phòng Mỹ phát biểu, và cho biết đây là một trong những mô tả chi tiết nhất về thỏa thuận hòa bình Ukraine-Nga được chính quyền mới của Tổng thống Donald Trump đề ra.

Ông nhấn mạnh rằng ưu tiên hàng đầu của Tổng thống Trump là chấm dứt chiến tranh và thiết lập hòa bình lâu dài. Bộ trưởng Quốc phòng Mỹ đã nhấn mạnh những điều này tại cuộc họp Nhóm liên lạc quốc phòng Ukraine do phía Anh chủ trì. Đây cũng đán.h dấu việc lần đầu tiên nhóm này tổ chức họp mà không phải do Mỹ chủ trì điều hành.

Ông Hegseth khẳng định Tổng thống Trump có ý định chấm dứt cuộc xung đột bằng biện pháp ngoại giao, đưa cả Nga và Ukraine vào bàn đàm phán. “Chúng tôi sẽ chỉ chấm dứt cuộc chiến tàn khốc này và thiết lập một nền hòa bình lâu dài bằng cách kết hợp sức mạnh của đồng minh với đán.h giá thực tế về chiến trường”, ông nhấn mạnh thêm.

Quan điểm trên của Bộ trưởng Quốc phòng Mỹ đối lập với những gì chính quyền Kiev tuyên bố, vốn khẳng định mục tiêu giành lại tất cả các vùng lãnh thổ Ukraine, dù bằng con đường quân sự hay ngoại giao, dựa trên biên giới quốc tế được công nhận vào năm 1991.

Chính phủ Ukraine cũng yêu cầu đảm bảo an ninh từ phương Tây, lý tưởng nhất là dưới tư cách thành viên NATO và sự bảo vệ của Điều 5 Hiệp ước NATO về việc phòng thủ tập thể. Tuy nhiên, Bộ trưởng Quốc phòng Mỹ đã bác bỏ những tham vọng này trong thời điểm hiện tại.

“Chúng tôi muốn, giống như các bạn, một Ukraine có chủ quyền và thịnh vượng, nhưng chúng ta phải bắt đầu bằng cách nhận ra rằng việc quay trở lại biên giới trước năm 2014 là một mục tiêu không thực tế”, ông Hegseth nhấn mạnh với các đồng minh tham dự cuộc họp. Ông cũng nói thêm: “Theo đuổi mục tiêu ảo tưởng này sẽ chỉ kéo dài chiến tranh và gây ra nhiều đau khổ hơn”.

Đồng thời, ông cũng bày tỏ sự hoài nghi về khả năng Ukraine gia nhập NATO trong tương lai gần khi đã nói: “Mỹ không tin rằng tư cách thành viên NATO của Ukraine là kết quả thực tế của một giải pháp đàm phán. Thay vào đó, bất kỳ sự đảm bảo an ninh nào cũng phải được hỗ trợ bởi các lực lượng quân sự có năng lực của châu Âu và ngoài châu Âu”.

Ông cũng nhấn mạnh rằng nếu một lực lượng gìn giữ hòa bình được triển khai tại Ukraine, họ phải hoạt động trong khuôn khổ như một phần nhiệm vụ không thuộc NATO và không được bảo vệ bởi Điều 5. Đáng chú ý, Bộ trưởng Quốc phòng Mỹ khẳng định sẽ không có binh sĩ Mỹ nào được triển khai đến Ukraine như một phần của bất kỳ cam kết an ninh nào.

Tổng thống Trump đã nhiều lần tuyên bố rằng ông sẽ chấm dứt chiến tranh bằng cách đưa cả Moskva và Kiev trở lại bàn đàm phán sau gần ba năm xung đột toàn diện. Bộ trưởng Hegseth cho rằng các chính sách năng lượng trong nước của Tổng thống Trump sẽ là một công cụ để gây sức ép lên Điện Kremlin. “Giá năng lượng thấp hơn cùng với việc thực thi hiệu quả hơn các lệnh trừng phạt sẽ giúp đưa Nga vào bàn đàm phán”, ông nhận định.

Ngoài vấn đề Ukraine, ông Hegseth cũng đưa ra cảnh báo về sự thay đổi trong cam kết của Mỹ với an ninh châu Âu. Ông kêu gọi các đồng minh châu Âu tăng cường hỗ trợ quân sự cho Ukraine và mở rộng năng lực sản xuất công nghiệp quốc phòng của họ. Ngoài ra, ông cho biết “thực tế chiến lược khắc nghiệt” trong cuộc cạnh tranh với Trung Quốc ở Ấn Độ Dương – Thái Bình Dương và việc Mỹ tập trung vào việc bảo vệ biên giới trong nước đã “ngăn cản Mỹ tập trung chủ yếu vào an ninh của châu Âu”.

Do đó, ông nhấn mạnh rằng các nước châu Âu cần chuẩn bị tinh thần chi tiêu nhiều hơn cho quốc phòng, vượt xa mức 2% GDP mà NATO đã đặt ra vào năm 2014. Ông khẳng định: “Mức này là không đủ. Tổng thống Trump đã kêu gọi mức chi tiêu 5% GDP và tôi đồng ý”.

Ông Hegseth cũng cho biết rằng Mỹ sẽ không còn “dung thứ cho một mối quan hệ mất cân bằng khuyến khích sự phụ thuộc” giữa Washington và các đồng minh châu Âu. “Thay vào đó, mối quan hệ của chúng ta sẽ ưu tiên trao quyền cho châu Âu để tự chịu trách nhiệm về an ninh của chính mình… Việc tăng cường cam kết của bạn đối với an ninh của chính bạn là khoản thanh toán ban đầu cho tương lai”, ông nhấn mạnh.

Sau bài phát biểu của ông Hegseth, Bộ trưởng Quốc phòng Anh John Healey đã cho biết: “Chúng tôi lắng nghe cam kết của ngài đối với NATO, với Điều 5, với một Ukraine có chủ quyền và với quan hệ đối tác quốc phòng của ngài với châu Âu. Chúng tôi cũng lắng nghe những lo ngại của ngài”.

Ông khẳng định Anh sẽ tiếp tục hành động vì Ukraine và an ninh châu Âu, đồng thời nhấn mạnh sự đoàn kết của phương Tây. Ông cho biết với sức mạnh của 50 quốc gia đang tham dự cuộc họp thì họ sẽ quyết tâm hợp lực để chấm dứt cuộc chiến hiện nay tại Ukraine.

Cuộc họp Nhóm liên lạc quốc phòng Ukraine lần này cho thấy sự thay đổi đáng kể trong cách tiếp cận của Mỹ đối với cuộc chiến ở Ukraine, cũng như sự điều chỉnh chiến lược của châu Âu trước những tín hiệu mới từ Washington.

Trong bối cảnh cuộc chiến kéo dài gần ba năm và chưa có dấu hiệu hạ nhiệt, những động thái từ Mỹ và các đồng minh chắc chắn sẽ có tác động lớn đến cục diện chiến trường cũng như triển vọng đàm phán hòa bình giữa Kiev và Moskva.