Bỏ trần phí trạm BOT: Doanh nghiệp hào hứng, chuyên gia băn khoăn

Bộ GTVT đang chỉ đạo các đơn vị trực thuộc nghiên cứu, sửa đổi quy định thu phí tại các trạm BOT đặt trên dự án xây mới, cao tốc theo hướng, Nhà nước không quy định mức trần, tuỳ doanh nghiệp quyết định theo kiểu “lời ăn lỗ chịu”.

Theo quy định hiện nay, việc thu phí qua các trạm BOT do Nhà nước quản lý giá trần. Doanh nghiệp BOT muốn ấn định mức thu phí phải có văn bản đề xuất với Bộ GTVT, Bộ Tài chính. Ngoài ra, doanh nghiệp BOT muốn tăng phí qua trạm BOT cũng phải xin ý kiến từ cơ quan quản lý Nhà nước.

Tuy nhiên, mới đây, Bộ trưởng Bộ GTVT Nguyễn Văn Thể đã chỉ đạo các đơn vị trực thuộc bộ nghiên cứu, chỉnh sửa quy định theo hướng, bỏ trần mức phí tại các dự án BOT xây mới, dự án đường cao tốc. Mức trần phí BOT tùy doanh nghiệp quyết định, Nhà nước chỉ quy định mức trần tại các dự án BOT đường độc đạo.

Chỉ quy định trần tại các dự án BOT độc đạo?

Xung quanh nội dung này, ông Nguyễn Danh Huy, Vụ trưởng Vụ Đối tác công tư (Bộ GTVT) cho rằng, theo quy định hiện hành, Bộ GTVT là cơ quan ban hành mức phí giá dịch vụ đường bộ tại các dự án đầu tư xây dựng đường bộ để kinh doanh.

Trước đây, khi Bộ GTVT chưa ban hành Thông tư 35, Thông tư 159/2013 của Bộ Tài chính quy định, định kỳ 3 năm kể từ năm 2016 sẽ xem xét, điều chỉnh tăng phí một lần. Hiện nay, trong các hợp đồng BOT đã ký, tạm ký với nhà đầu tư đều quy định như vậy.

“Quan điểm của chúng tôi là khi sửa đổi Nghị định 149/2016 và Thông tư 35, cần bỏ trần giá sử dụng dịch vụ đối với các dự án đường cao tốc, dự án đường BOT có tuyến song hành cho người dân lựa chọn, mức giá sẽ do thị trường quyết định.

Bộ GTVT muốn sửa đổi mức phí qua trạm BOT xây mới sẽ do nhà đầu tư quyết định

Nhà đầu tư đưa ra giá cao, người dân sẽ không lựa chọn, nếu giá thấp, hợp lý, phương tiện sẽ đi vào. Cơ quan Nhà nước chỉ kiểm soát giá trần đối với các dự án đường độc đạo.

Trên thế giới, nhiều nước đã thực hiện thu giá sử dụng dịch vụ đường cao tốc theo giờ cao điểm với mức cao, giờ thấp điểm họ giá xuống rất thấp để người tham gia giao thông lựa chọn. Đây là giải pháp hiệu quả để điều tiết giao thông”- ông Huy nói.

Từng loại công trình nên có mức giá riêng

Về vấn đề này, chuyên gia kinh tế Ngô Trí Long cho hay, vướng mắc lớn nhất trong Thông tư 35 của Bộ GTVT là quy định trần giá sử dụng dịch vụ cho các dự án đường bộ. Các dự án không phân biệt là cầu, hầm hay dự án đường bộ đều bị khống chế bởi trần giá vé.

“Khi sửa đổi Thông tư 35 sắp tới, việc bỏ trần giá dịch vụ tại các dự án đường bộ sẽ khó khả thi vì bị ràng buộc bởi nhiều quy định hiện hành, nhất là từ phía Bộ Tài chính.

Bất cập khi quy định trần giá vé là chúng ta khống chế giá vé bên trên nhưng giá vé dưới đáy là bao nhiêu thì không quy định. Để giải quyết vấn đề này, tôi cho rằng, Bộ GTVT có thể đưa ra khung giá dịch vụ cho từng loại công trình đường cao tốc, hầm đường bộ, cầu… Trong đó, sẽ quy định mức giá thấp nhất và cao nhất về phí sử dụng dịch vụ cho từng loại công trình” – ông Ngô Trí Long chia sẻ.

Là một trong những doanh nghiệp đứng đầu về đầu tư dự án đường cao tốc trên cả nước, ông Mai Tuấn Anh, Chủ tịch HĐTV Tổng Công ty Đầu tư và phát triển đường cao tốc Việt Nam (VEC) cho rằng, các tuyến đường cao tốc do VEC làm chủ đầu tư đều là những tuyến xây mới và có đường song hành để người tham gia giao thông lựa chọn.

Tuy nhiên, mức giá sử dụng dịch vụ của các tuyến đường này đều đang chịu ảnh hưởng của Thông tư 35.

“Với các tuyến xây mới, có đường song hành, mức giá cần phải được điều chỉnh linh hoạt chứ không thể chốt cố định như hiện nay tại Thông tư 35. Trước đây, chúng tôi cũng đã từng đề xuất điều chỉnh mức giá trên cao tốc TP. HCM – Long Thành – Dầu Giây theo khung giờ thấp điểm, cao điểm. Phương tiện đi vào giờ cao điểm sẽ trả phí cao, thấp điểm trả phí thấp.

Đây là hình thức điều tiết giao thông bằng kinh tế khuyến khích các phương tiện đi vào các khung giờ thấp điểm nhằm giảm thiểu ùn tắc. Tuy nhiên, do vướng phải những quy định trong Thông tư 35 nên phương án trên đã không thể được thực hiện.

Hơn nữa, đối với những dự án cao tốc làm mới, hiệu quả rất cao, nếu chúng ta cứ giới hạn mức giá sử dụng dịch vụ sẽ dẫn tới việc hoàn vốn của các nhà đầu tư bị ảnh hưởng, khó thu hút các nhà đầu tư tham gia vào lĩnh vực hạ tầng giao thông.

Mức giá dịch vụ của các dự án đường cao tốc này cần tuân theo cơ chế nền kinh tế thị trường, phương tiện đi đường tốt được phục vụ với chất lượng cao thì phải trả giá cao”- ông Tuấn Anh phân tích.

Theo ANTD