Bộ GD&ĐT lý giải việc thí sinh trúng tuyển vượt quá chỉ tiêu

Bộ GD&ĐT cho biết một số đại học lấy danh sách trúng tuyển vượt quá chỉ tiêu để dự phòng trường hợp thí sinh không nhập học. Trường đại học tuyển sinh vượt chỉ tiêu sẽ bị xử lý.

Trong đợt xét tuyển đại học bằng kết quả thi tốt nghiệp THPT vừa qua, một số trường đưa ra danh sách trúng tuyển với số lượng lớn hơn chỉ tiêu tuyển sinh đã công bố nhiều lần, thậm chí gấp gần 16 lần.

Bộ GD&ĐT đã đưa ra các nhận định, lý giải về tình trạng này cũng như biện pháp xử lý nếu có sai phạm.

Dự phòng thí sinh ảo

Bộ GD&ĐT cho biết theo Luật Giáo dục Đại học và các quy định tuyển sinh hiện hành, các trường được quyền tự chủ quyết định và có trách nhiệm giải trình trong công tác xét tuyển.

Cụ thể, trường có thể lựa chọn thi tuyển, xét tuyển và kết hợp giữa thi tuyển với xét tuyển, được tổ chức xét tuyển nhiều lần trong năm, xét tuyển theo các phương thức khác nhau… Việc này dẫn đến một thí sinh có thể trúng tuyển vào nhiều trường khác nhau.

Trong quá trình tuyển sinh sử dụng kết quả thi tốt nghiệp THTP đợt 1, một số trường lập danh sách thí sinh trúng tuyển vượt chỉ tiêu của ngành học nhưng đây chưa phải số lượng sinh viên tuyển được thực tế.

Theo phân tích thống kê kết quả tuyển sinh hàng năm, chỉ các trường thuộc khối ngành công an, quân đội là đảm bảo số thí sinh trúng tuyển sẽ nhập học 100%. Còn lại, đa số trường sẽ có một tỷ lệ nhất định thí sinh trúng tuyển nhưng không nhập học.

“Vì vậy, các trường thông báo dự phòng một lượng thí sinh nhất định do phải tính đến có tỷ lệ thí sinh sẽ nhập học vào các trường khác theo những phương thức khác nhau”, trích văn bản của Bộ GD&ĐT.

Bên cạnh đó, trong bối cảnh dịch bệnh phức tạp gây nhiều khó khăn, xáo trộn, nhiều trường xét tuyển bằng các phương thức khác (kết quả học tập THPT, thi đánh giá năng lực…) không đạt được chỉ tiêu như đã xác định. Do vậy, trường đã xem xét điều chỉnh chỉ tiêu sang xét kết quả thi tốt nghiệp THPT.

Bộ GD&ĐT thông tin có trường thông báo số thí sinh trúng tuyển gấp 3-4 lần chỉ tiêu đã xác định nhưng khi kết thúc tuyển sinh cũng chỉ đạt được 30% chỉ tiêu tuyển sinh, nhiều ngành không có thí sinh hoặc rất ít thí sinh trúng tuyển, nhập học.

Theo quy định tại Thông tư xác định chỉ tiêu hiện hành, chỉ tiêu tuyển sinh được xác định theo khối ngành. Tuy nhiên, căn cứ tình hình thực tế, vào công tác đào tạo, đồng thời để tạo thuận lợi cho việc chọn ngành của thí sinh, đa số trường thường xác định chỉ tiêu và tuyển sinh theo ngành (trừ nhóm ngành đào tạo giáo viên).

Trong trường hợp một số ngành không tuyển sinh được, các trường thực hiện quyền tự chủ trong tuyển sinh, có thể sắp xếp điều chỉnh lại chỉ tiêu sang các ngành khác trong khối ngành, trong lĩnh vực, theo quy định nhưng không vượt quá năng lực đào tạo.

Tuy nhiên, Bộ GD&ĐT cũng không loại trừ trường hợp có thể một số trường thực hiện sai.

Về tình trạng thí sinh ảo, bộ lưu ý thêm phần mềm lọc ảo giúp giảm thiểu tình trạng thí sinh “ảo” và đảm bảo mỗi thí sinh trúng tuyển một nguyện vọng vào một ngành của một trường ở mức tốt nhất theo năng lực của thí sinh lựa chọn, chứ không giải quyết hết mọi vấn đề “ảo” của các trường, bởi thí sinh có quyền nhập học hoặc từ chối nhập học.

Trong bối cảnh dịch Covid-19 diễn biến phức tạp vào giai đoạn thi tốt nghiệp THPT và tuyển sinh, phải thực hiện giãn cách xã hội tại nhiều địa phương trên cả nước, ngày 20/8, Bộ GD&ĐT đã có công văn hướng dẫn các trường tổ chức nhập học và xác nhận nhập học cho thí sinh khi chưa thể nộp được bản chính Giấy chứng nhận kết quả thi cho các trường.

Nhằm tránh xảy ra sai sót, nhầm lẫn, làm ảnh hưởng quyền lợi của các thí sinh đối với nhiều trường hợp, các trường nếu chưa có đủ thông tin chắc chắn sẽ không nhập thí sinh trúng tuyển ở các phương thức khác lên hệ thống để loại thí sinh khỏi danh sách xét tuyển trước khi lọc ảo.

Bộ GD&ĐT cho rằng đây cũng là một trong những nguyên nhân làm tăng lượng thí sinh ảo. Vì vậy, các trường phải cân nhắc quyết định để tăng thêm số thí sinh khi xác định điểm trúng tuyển và số lượng trúng tuyển.

Nếu các trường thật sự tuyển vượt quá chỉ tiêu và chịu các chế tài xử lý, thí sinh vẫn được đảm bảo về quyền lợi trúng tuyển đại học của mình. Ảnh minh họa: Chí Hùng.

Sẽ xử lý nếu có sai phạm

Bộ GD&ĐT thông tin thêm đến thời điểm này, số thí sinh chính thức nhập học (xét tất cả các phương thức tuyển sinh) trên toàn hệ thống chưa tới 62% tổng chỉ tiêu.

Do đó, bộ cho rằng hiện tại, chưa thể kết luận những trường có số lượng thí sinh thông báo được trúng tuyển cao hơn chỉ tiêu là đã tuyển vượt quá chỉ tiêu theo quy định. Bởi thực tế, số lượng thí sinh có thể “ảo” khá nhiều. Một số thí sinh dù đã nhập học cũng có thể đi du học khi dịch bệnh được kiểm soát.

Theo quy chế tuyển sinh, các trường tuyển sinh nhiều đợt trong năm, công tác tuyển sinh năm 2021 sẽ được báo cáo đầy đủ vào ngày 31/12 với số lượng thí sinh nhập học chính thức.

“Bộ GD&ĐT sẽ thực hiện nghiêm công tác thanh tra, kiểm tra và xử lý sai phạm nếu có”, bộ khẳng định.

Năm 2020, Bộ GD&ĐT có nhiều công văn chấn chỉnh, xử lý các trường tuyển sinh vượt chỉ tiêu quy định. Một số trường đã bị phạt hành chính trong lĩnh vực giáo dục và khấu trừ chỉ tiêu tuyển sinh vào năm tiếp theo.

Trong trường hợp sau khi thí sinh nhập học, nếu các trường thật sự tuyển vượt quá chỉ tiêu và chịu các chế tài xử lý, sinh viên vẫn được đảm bảo về quyền lợi trúng tuyển đại học của mình.