Bộ cần rà soát lại đội ngũ ra đề xem có tập trung vào “nhóm” nào không
Trước mắt cần xây dựng lại quy trình ra đề thi, trong đó đội ngũ giáo viên ra đề phải được chọn ngẫu nhiên từ các giáo viên giỏi khắp các tỉnh thành trên cả nước.
Chuyện “Bậc học phổ thông hiện có nhiều giáo viên không có khả năng ra đề thi”; “Vòng quay của những đề kiểm tra trong nhà trường”; … đã được Tạp chí điện tử Giáo dục Việt Nam phản ánh.
Đây là nỗi đau phải “vạch áo cho người xem lưng”, một thực tế “nhức nhối” trong ngành giáo dục hiện nay.
Hậu quả của chuyện nhân bản đề thi, đề kiểm tra, là những câu chuyện cười ra nước mắt, không ít lần ngành giáo dục phải chứng kiến “Thêm bất ngờ về đề thi học sinh giỏi Ngữ văn cấp tỉnh giống đề Olympic như đúc”; “Xôn xao đề thi môn văn vào lớp 10 giống hơn 80% đề kiểm tra học kỳ lớp 9″[1]…
Hậu quả đau lòng nhất không phải là ai đó bị kỉ luật, cơ sở giáo dục nào bị lên án, kì thi phải tổ chức lại…; đau lòng nhất chính là ngành giáo dục mà không mang tính … giáo dục trong đề thi, đề kiểm tra đán.h giá học sinh.
Bệnh “ văn mẫu” quá nặng nên có “nhân bản” đề kiểm tra trong trường học?
Tác giả Phan Tuyết viết: ” Một bộ phận giáo viên khác thi điểm đầu vào chỉ đạt 9-12 điểm 3 môn nhưng vẫn được nhiều trường cao đẳng, đại học tuyển vào khoa sư phạm.
Những giáo viên này sau vài năm học ra trường đi dạy chuyên môn thật vẫn luôn xếp yếu, trung bình.
Dù thế, trong số những giáo viên này “sống lâu lên lão làng” hoặc có nhiều mối quan hệ bên trên, biết ngoại giao và hợp thời lại được cất nhắc lên làm cán bộ phụ trách chuyên môn tổ.
Và chẳng hiểu sao, nhiều người trong số đó lại trở thành giáo viên cốt cán của huyện rồi tỉnh.
Với trình độ như vậy sao có thể ra đề? Sao có thể phản biện đề để biết cái gì sai, bất hợp lý? Thế là đề nào đưa ra cũng nhất trí, cũng đúng.
Và hậu quả đề giống đề, giống trên mạng, trong sách tham khảo cứ ngày một nhiều hơn là thế “.
Đề kiểm tra “nhân bản” trong trường học do tác động một phần không nhỏ của bệnh ngụy thành tích, bệnh “văn mẫu”.
Nhà trường muốn đảm bảo chỉ tiêu đầu năm nên buộc giáo viên chuẩn bị đề cương ôn tập cho học sinh; đề cương ôn tập cho học sinh thế nào, đề kiểm tra phải ra thế đó.
Giáo viên dạy tủ, học sinh biết thầy cô “mớm đề” nên học tủ, học vẹt; đề bài giáo viên đã ôn tập, ra trong đề cương, chính là “văn mẫu” được sao chép từ sách giáo khoa, sách bài tập, các tài liệu bồi dưỡng nâng cao, để học tốt bộ môn…
Cứ thế, vòng đời đề kiểm tra trở nên “bất diệt” trong trường học, kéo dài từ nơi này sang nơi khác, từ năm này sang năm khác, “văn mẫu” là bệnh của các thế hệ giáo viên và học sinh.
Đừng để “văn mẫu” vào tận… đề thi trung học phổ thông
Video đang HOT
Chuyện thầy giáo Phan Khắc Nghệ, dạy môn Sinh học ở Hà Tĩnh ôn thi giống 80% đề thi môn Sinh học trong kỳ thi tốt nghiệp trung học phổ thông vừa qua, đã trở thành “hiện tượng mạng xã hội” trong thời gian gần đây.
Đề thi, đề ôn thi, đúng từ kênh chữ đến kênh hình, phải chăng người ra đề thi và thầy giáo Phan Khắc Nghệ “đồng môn”, cùng chép từ một nguồn “văn mẫu”? Phải chăng “văn mẫu” vào tận… đề thi trung học phổ thông?
Hay nói cách khác, phải chăng ban ra đề thi tốt nghiệp trung học phổ thông môn Sinh học “mắc bệnh văn mẫu” quá nặng, thầy giáo “bác sĩ” Phan Khắc Nghệ bắt mạch đúng, tìm đúng “bài thuố.c”, đã ôn “trúng tủ”?
Giáo viên được chọn vào ban ra đề thi tốt nghiệp trung học phổ thông là “giới tinh hoa” của ngành giáo dục, vậy mà “văn mẫu” vào tận… đề thi trung học phổ thông, còn gì là giáo dục?
Đề thi, đề kiểm tra đán.h giá, là phương tiện, công cụ, biện pháp, phương pháp, để giáo dục học sinh trở thành người tử tế.
Chính vì vậy, “văn mẫu” trong đề thi, đề kiểm tra đán.h giá là “gam màu tối” không chấp nhận được trong giáo dục; giáo viên ra đề thi, đề kiểm tra dùng “văn mẫu” nhưng không ghi rõ nguồn gốc trích dẫn trong đề, không phải là người tử tế, làm sao giáo dục được học sinh?
Trong thời gian gần đây, cùng với sự nổi tiếng ôn trúng tủ của thầy giáo Phan Khắc Nghệ, thị trường sách thầy giáo Phan Khắc Nghệ viết cũng sôi động không kém; trên mạng xã hội, sách của thầy giáo Phan Khắc Nghệ viết được nhiều người bán, vạn người mua.
Ảnh chụp màn hình sách thầy giáo Phan Khắc Nghệ viết được rao bán trên mạng xã hội. (Ảnh do tác giả cung cấp)
Việc ôn thi giống 80% đề thi môn Sinh học trong kỳ thi tốt nghiệp trung học phổ thông vừa qua của thầy giáo Phan Khắc Nghệ đã vô hình trung làm “văn mẫu” trong môn Sinh học đã bùng phát, liệu nó có làm “di căn” mạnh hơn nữa vào đề thi tốt nghiệp trung học phổ thông năm sau?
Không có văn bản pháp luật nào cấm giáo viên ôn tập “trúng tủ” đề thi, đề kiểm; vấn đề là làm sao hạn chế “văn mẫu” phát bệnh để khỏi bị “bắt trúng mạch”.
Chuyện thầy giáo Phan Khắc Nghệ có đề ôn thi giống 80% đề thi môn Sinh học trong kỳ thi tốt nghiệp trung học phổ thông vừa qua là lời cảnh tỉnh cho ngành giáo dục trước thềm thực hiện chương trình mới.
Đề thi, đề kiểm tra đán.h giá trong chương trình mới phải tránh “di căn” của “văn mẫu”, nội dung đề phải thể hiện được mục tiêu “phát huy năng lực và phẩm chất” của người học, sáng tạo của người ra đề; có như thế, đề thi, đề kiểm tra đán.h giá mới mang tính giáo dục, tránh được “ôn tủ” của giáo viên, “học tủ” của học sinh, học chỉ để thi như hiện nay.
Muốn được như thế, nên chăng Bộ Giáo dục và Đào tạo cần phải rà soát lại đội ngũ ra đề thi xem có tập trung vào một nhóm người nào, đi theo một quy luật ngầm nào không?
Để tránh triệt để tình trạng này, thiết nghĩ trước mắt cần xây dựng lại quy trình ra đề thi, trong đó đội ngũ giáo viên ra đề phải được chọn ngẫu nhiên từ các giáo viên giỏi khắp các tỉnh thành trong cả nước, còn về lâu dài, cần phải đổi mới triệt để phương pháp khảo thí theo hướng đo năng lực, phẩm chất của người học chứ không kiểm tra khả năng ghi nhớ và thuộc lòng như bao năm nay.
Tài liệu tham khảo:
[1]https://vietnamnet.vn/vn/giao-duc/tuyen-sinh/xon-xao-de-thi-mon-van-vao-lop-10-giong-hon-80-de-kiem-tra-hoc-ky-lop-9-538489.html
(*) Văn phong, nội dung bài viết thể hiện góc nhìn, quan điểm của tác giả.
Chỉ hơn 1 điểm/môn đỗ lớp 10 là chất lượng kém, không thể đổ cho đề thi
5 môn thi mà có trường lấy 5 đến 6 điểm hoặc 9 đến 10 điểm thì phải khẳng định ngay rằng, chất lượng học tập của học sinh bậc trung học cơ sở đang có vấn đề.
Đán.h giá trong bài viết: "Điểm chuẩn vào lớp 10 nhiều trường thấp không hẳn do chất lượng đầu vào" đăng trên Tạp chí điện tử Giáo dục Việt Nam đã làm cho tôi - một giáo viên có thâm niên nghề gần 30 năm và có rất nhiều cuộc nói chuyện, tiếp xúc với đông đảo đồng nghiệp khắp mọi miền đất nước cảm thấy bất ngờ.
Trường học lấy 5 môn 10 điểm thì chất lượng thật sẽ đáng báo động (Ảnh minh họa Lã Tiến)
Bất ngờ bởi, bài viết chính là chia sẻ của một chuyên gia giáo dục có kinh nghiệm trong công tác quản lý giáo dục (đề nghị không nêu tên) đã cho rằng, điểm chuẩn vào lớp 10 nhiều trường thấp không hẳn do chất lượng đầu vào.
Theo vị này: " Thực ra để đán.h giá chất lượng học sinh của bậc học phổ thông thì đã có bộ tiêu chí đán.h giá chuẩn đầu ra một cách rất khoa học.
Còn việc xác định điểm chuẩn đầu vào lớp 10 như thế nào thì nó lại phải căn cứ theo tình hình thực tiễn của từng địa phương.Trên thực tế, điểm số của các kỳ thi như thế này một phần cũng do khâu ra đề thi của mỗi địa phương quyết định.
Khi ra đề thi, nếu địa phương nào không xác định rõ được các yếu tố theo khung trung bình chung của chương trình Trung học cơ sở và yếu tố phù hợp với năng lực của các đối tượng học sinh khu vực đó thì rất dễ dẫn đến mặt bằng chung về điểm số khu vực đó sẽ rất thấp.
5 môn chưa đạt 10 điểm không vì chất lượng yếu thì vì gì?
Việc ra đề thi ở các địa phương hiện nay thường bám vào ma trận, đây chính là quy định chung của ngành và có barem cụ thể (nếu có xê dịch giữa các vùng miền cũng không đáng kể) như đề phải đảm bảo các yêu cầu sau:
Nhận biết: 40%; Thông hiểu: 30%; Vận dụng (vận dụng thấp và vận dụng cao): 30%.
Vậy là, nhận biết và thông hiểu đã chiếm tới 70% tổng số điểm. Một học sinh có lực học trung bình mà được đán.h giá đúng thì ít nhất phải đạt được 40% kiến thức mức sơ đẳng (nhận biết) và 10% kiến thức hiểu (cũng chỉ ở mức cơ bản).
Chỉ có 30% kiến thức vận dụng (trong đó có vận dụng thấp và vận dụng cao) để dành cho học sinh có lực học giỏi đạt được điểm 9, 10.
Thế nhưng, điểm chuẩn vào 10 có trường chỉ lấy 5 hoặc 6 điểm cho 3 môn (thực chất 5 môn), cao hơn chút là chưa tới 10 điểm thì mỗi môn đa phần học sinh chỉ thi được 2 điểm đã đỗ. Với điểm số quá thấp như vậy, không do chất lượng học tập quá yếu là vì lý do gì?
Đó là chưa nói đến việc đề thi vào 10 ở nhiều địa phương luôn được đán.h giá đúng chuẩn kiến thức kỹ năng, vừa sức với học sinh mà chất lượng điểm còn như thế. Vì vậy, nói là điểm chuẩn thấp do khâu ra đề hoàn toàn chưa thuyết phục.
Vị chuyên gia cho rằng: Nếu các vùng năng lực học tập chung của các học sinh đa phần là thấp, khi ra đề lại không bám sát vào thực tiễn của địa phương, các câu hỏi phần nhiều nằm ở mức độ vận dụng cao nhiều thì đến học sinh khá, giỏi còn gặp lúng chứ nói gì đến các học sinh học yếu hơn. Khi ấy điểm số của các học sinh ấy có thấp cũng là điều dễ hiểu.
Ra đề thi là phải căn cứ vào ma trận đề và có barem cụ thể theo đúng quy định chứ không phải kiểu muốn ra sao thì ra, muốn bao nhiêu câu vận dụng cao cũng được là hoàn toàn không đúng.
Theo người viết, do phải ra đề theo ma trận, nên dù là học sinh miền núi, học sinh vùng đặc biệt khó khăn thì chí ít các em vẫn phải đạt được mỗi môn thi 5 điểm (tệ lắm cũng phải điểm 4) thì mới đảm bảo yêu cầu.
Từ thực tế, 5 môn thi mà có trường chỉ lấy 5 đến 6 điểm hoặc 9 đến 10 điểm thậm chí 11 hoặc 12 điểm thì phải khẳng định ngay rằng, chất lượng học tập của học sinh bậc trung học cơ sở ở nhiều địa phương hiện đang có vấn đề, hiện đáng báo động.
Nguyên nhân nào dẫn đến tình trạng chất lượng thấp như vậy?
Để tình trạng chất lượng học tập của học sinh bết bát như vậy, nguyên nhân chính phải kể đến gần như trường tiểu học nào cũng đán.h giá 100% học sinh hoàn thành chương trình lớp 5 và được lên lớp 6.
Trong số những học sinh này, có không ít em đọc chưa thông, viết chưa thạo, chưa nắm được kiến thức cơ bản của tiểu học nhưng vẫn được đán.h giá hoàn thành.
Giáo viên bậc trung học cơ sở dù có nỗ lực bao nhiêu vẫn khó bù đắp những kiến thức cơ bản lớp dưới cho các em. Và, kiến thức cũ chưa vững, kiến thức mới lại chất thêm nên nhiều học trò cứ đuối dần, đuối dần.
Cuối năm cũng vì chỉ tiêu, vì thành tích những học sinh yếu kém không được ở lại lớp mà tiếp tục được đẩy lên lớp cao hơn.
Cứ thế, và cứ thế cho tới lớp 9 cũng sẽ có em ngồi học lớp 9 nhưng nhận thức chỉ bằng học sinh lớp 6, lớp 7.
Khi tham gia kỳ thi vào 10, một kỳ thi được đán.h giá là thực chất nhất hiện nay nên điểm số các em có được chính là điểm số thật, điểm số phản ánh chất lượng thật của chính các em, của chính nhà trường nơi các em theo học.
Vị chuyên gia cho rằng: " Trước mắt các em là 3 năm học phổ thông nữa. Khi vào cấp 3 thì những gì học sinh ấy còn thiếu, còn yếu thì giáo viên và nhà trường ở đó họ sẽ bổ túc và hoàn thiện. Kết quả tốt ở cấp 3 mới khẳng định được giá trị của em đó với xã hội sau này".
Nhiều đồng nghiệp của tôi dạy ở bậc học này đã chia sẻ, những học sinh bị hổng kiến thức ở lớp dưới rất khó cho giáo viên bổ túc, kèm cặp để đạt mức trung bình. Tuy nhiên, cuối cùng các em vẫn được đán.h giá, xếp loại ít nhất ở mức trung bình phụ thuộc vào nhiều lý do chứ chưa hẳn lực học của những em này được cải thiện rõ rệt.
Ví như đi học thêm nhiều, được ôn đề, nhá đề, được kiểm tra lại khi điểm thấp, được thầy cô giáo nương tay thậm chí thầy cô giáo còn không dám đán.h giá học sinh yếu chưa đạt.
Còn " Kết quả tốt ở cấp 3 mới khẳng định được giá trị của em đó với xã hội sau này" như khẳng định của vị chuyên gia, theo cá nhân người viết là chưa chuẩn xác. Bởi, nếu Bộ Giáo dục không quy định lấy điểm tổng kết lớp 12 tham gia vào xét tốt nghiệp thì tỷ lệ học sinh đỗ tốt nghiệp khó đạt ở mức gần 100% như hiện nay.
Thế nên, điểm học bạ đã trở thành "phao cứu sinh" cho nhiều học sinh có lực học yếu, kém chứ hoàn toàn không phải cứ đỗ tốt nghiệp là tất cả học sinh đã đạt được chuẩn kiến thức kỹ năng.
(*) Văn phong, nội dung bài viết thể hiện góc nhìn, quan điểm của tác giả.
Vì sao được mời thử thách 1 triệu đô để làm lại thí nghiệm cũ mà tác giả xuất hiện trong đề Văn THPT 2021 không tới? Đề Văn THPT 2021 với trích đoạn được cho là của tác giả "ngụy khoa học". Đó có phải là lý do mà thử thách 1 triệu đô để làm lại thí nghiệm đã công bố ông cũng không tới? "Những thứ ông ấy nói chẳng liên quan gì đến thứ khoa học mà tôi biết" Lùm xùm đề Văn THPT 2021 vẫn...