Biden muốn gia hạn hiệp ước hạt nhân với Nga

Chính quyền Biden muốn gia hạn hiệp ước New START với Nga thêm 5 năm, Lầu Năm Góc cho rằng thỏa thuận sẽ bảo đảm an toàn cho người Mỹ.

“Tổng thống đã làm rõ từ lâu rằng Hiệp ước Giảm Vũ khí Tấn công Chiến lược Mới ( New START ) phục vụ lợi ích an ninh của Mỹ. Việc gia hẹn sẽ càng có ý nghĩa khi quan hệ với Nga mang tính đối đầu vào thời điểm này”, thư ký báo chí Nhà Trắng Jen Psaki cho biết trong cuộc họp báo hôm 21/1.

Lầu Năm Góc cũng ra thông cáo khẳng định người dân Mỹ sẽ “an toàn hơn rất nhiều” nếu hiệp ước được duy trì và gia hạn.

Biden họp báo tại Nhà Trắng hôm 21/1. Ảnh: AFP .

Đây là một trong những quyết định lớn đầu tiên về chính sách đối ngoại của chính quyền Tổng thống Mỹ Joe Biden . Thông tin được đưa ra trong bối cảnh chỉ còn hai tuần trước khi New START hết hiệu lực vào ngày 5/2. Washington sẽ không còn bị ràng buộc bởi bất cứ hiệp ước kiểm soát vũ khí nào với Moskva nếu từ bỏ New START.

Hiệp ước mang tính ràng buộc cho phép Mỹ và Nga triển khai không quá 1.550 đầu đạn hạt nhân, mức thấp nhất trong hàng chục năm qua. Hai nước cũng bị giới hạn về số lượng tên lửa đạn đạo phóng từ mặt đất và tàu ngầm, cũng như oanh tạc cơ mang bom và tên lửa hành trình hạt nhân.

Cựu tổng thống Donald Trump không muốn gia hạn New START vì cho rằng hiệp ước không liệt kê đầy đủ các loại vũ khí hạt nhân của Nga , đồng thời muốn đưa Trung Quốc vào khuôn khổ kiểm soát vũ khí rộng hơn. Nhiều nghị sĩ Mỹ và chuyên gia coi đề xuất này là biện pháp phá hủy New START và chấm dứt giới hạn kiểm soát kho vũ khí hạt nhân chiến lược của Mỹ, do Trung Quốc đã bác bỏ hoàn toàn ý tưởng trên.

Điện Kremlin hôm 20/1 cho biết vẫn cam kết gia hạn hiệp ước New START và hoan nghênh những nỗ lực được chính quyền Biden hứa hẹn nhằm đạt thỏa thuận.

Tổng thống Biden cũng giao nhiệm vụ cho cộng đồng tình báo Mỹ đánh giá toàn diện vụ tấn công mạng nhằm vào nhiều cơ quan chính phủ nước này, cũng như những cáo buộc nhằm vào Nga như can thiệp bầu cử Mỹ năm 2020, đầu độc lãnh đạo đối lập Alexei Navalny và treo thưởng để phiến quân Taliban sát hại lính Mỹ ở Afghanistan.

“Ngay cả khi chúng tôi làm việc với Nga để thúc đẩy lợi ích Mỹ, chúng tôi cũng sẽ buộc họ chịu trách nhiệm với những hành động đối đầu và liều lĩnh”, Psaki nói thêm.

Nga hy vọng hóa giải bất đồng với Mỹ về Hiệp ước New START

Ngày 20/10, Nga đã bày tỏ hy vọng hóa giải những bất đồng với Mỹ về Hiệp ước Cắt giảm vũ khí tấn công chiến lược mới (New START) vốn sẽ hết hạn vào tháng 2/2021.

Người phát ngôn Điện Kremlin, Dmitry Peskov nhấn mạnh Nga hy vọng tiếp tục đối thoại với Mỹ về việc gia hạn hiệp ước New START.

Phát biểu trên được đưa ra một ngày sau khi Mỹ hoan nghênh đề xuất của Moskva gia hạn hiệp ước này thêm 1 năm nếu cả hai bên nhất trí phong tỏa toàn bộ kho đầu đạn hạt nhân của mình trong giai đoạn đó.

Tên lửa được phóng từ hệ thống S-400 của Nga tại căn cứ quân sự Ashuluk. Ảnh tư liệu: AFP/TTXVN

Trước đó, Mỹ đã từ chối đề xuất của Nga gia hạn vô điều kiện New START thêm 1 năm, cho rằng bất cứ đề xuất nào như vậy phải bao gồm việc phong tỏa toàn bộ đầu đạn hạt nhân. Ngày 20/10, Nga tuyên bố sẵn sàng "đóng băng" toàn bộ số đầu đạn hạt nhân của nước này nếu Mỹ làm tương tự để gia hạn New START thêm 1 năm.

New START giữa Nga và Mỹ được hai cựu Tổng thống Nga và Mỹ, ông Dmitry Medvedev và ông Barack Obama ký vào năm 2010 và chính thức có hiệu lực vào ngày 5/2/2011 và hiện là hiệp ước cuối cùng giữa Mỹ và Nga về hạn chế số lượng đầu đạn hạt nhân, tên lửa và bom chiến lược mà mỗi nước có thể triển khai.

Các điều khoản trong Hiệp ước này quy định mỗi bên sẽ giảm kho vũ khí hạt nhân của mình sau 7 năm kể từ khi ký hiệp ước và tiếp sau đó tổng số vũ khí không vượt quá 700 tên lửa đạn đạo xuyên lục địa, tên lửa đạn đạo trên tàu ngầm và máy bay ném bom hạng nặng cũng như 1.550 đầu đạn và 800 bệ phóng đã triển khai và chưa triển khai.

Thỏa thuận quy định Nga và Mỹ mỗi năm 2 lần phải trao đổi thông tin về số lượng đầu đạn và các phương tiện mang phóng. Ngày 5/2/2018 là thời hạn chót để Nga và Mỹ đạt được các chỉ tiêu quy định trong New START và sau đó đến ngày 5/2/2021 hai bên cần phải ký gia hạn hiệp ước.