Bệnh Zona: Tác nhân làm tăng biến cố tim mạch và đột quỵ
Theo Tổ chức Y tế Thế giới (WHO) năm 2021, bệnh lý tim mạch (bao gồm thiếu má.u cơ tim và đột quỵ) là một trong những nguyên nhân gây t.ử von.g hàng đầu thế giới.
Song song đó, nhiều nghiên cứu đã chỉ ra rằng bệnh Zona, xảy ra do sự tái kích hoạt virus varicella-zoster, không chỉ gây đa.u đớ.n và biến chứng nghiêm trọng kéo dài mà còn làm gia tăng nguy cơ xảy ra các biến cố tim mạch hiếm gặp 3,4.
Vì thế, mối liên quan giữa Zona và các bệnh lý tim mạch cho thấy vai trò của các biện pháp phòng ngừa, đặc biệt trong quản lý bệnh lý tim mạch.
Bệnh tim mạch được xem là một trong những yếu tố gia tăng nguy cơ khởi phát bệnh Zona3. Theo nghiên cứu tại Nam Isreal, trong đó hơn 32% bệnh nhân Zona mắc các bệnh lý tim mạch như tăng huyết áp và nhồi má.u cơ tim. Bên cạnh đó, nguy cơ khởi phát Zona ở bệnh nhân có bệnh lý tim mạch đồng mắc tăng đến 34%.
Các chuyên gia khuyến cáo, bệnh zona là tác nhân làm tăng biến cố tim mạch và đột quỵ
Bệnh nhân nhập viện do Zona còn có nguy cơ cao hơn với các biến chứng nghiêm trọng về tim mạch. Các báo cáo cũng chỉ ra rằng nguy cơ nhồi má.u cơ tim ở bệnh nhân Zona có bệnh tim mạch đồng mắc tăng 69%, trong khi nguy cơ suy tim tăng đến 92%.
Để tìm ra phương pháp phòng ngừa các biến chứng của Zona lên bệnh lý tim mạch, các chuyên gia y tế hàng đầu trong lĩnh vực dự phòng và điều trị đã cùng nhau thảo luận tại phiên Hội thảo chuyên đề “Gánh nặng bệnh Zona trên người bệnh tim mạch và biện pháp phòng ngừa bằng vắc-xin” được tài trợ bởi GSK, TS. BS. Bùi Thế Dũng – Trưởng khoa Nội Tim mạch – Bệnh viện Đại học Y Dược TP. Hồ Chí Minh cho biết, tỉ lệ mắc Zona và đau thần kinh sau Zona tăng theo tuổ.i, tăng cao ở người trên 50 tuổ.i:
” Tỷ lệ nhiễm Herpes zoster, kéo theo sau là tình trạng đau dây thần kinh sau Zona (PHN), dự kiến sẽ tăng do dân số già hóa và sự phát triển của các tình trạng suy giảm miễn dịch liên quan đến lão hóa. Bên cạnh đó, các bệnh mạn tính như bệnh tim mạch càng làm tăng nguy cơ mắc bệnh Zona. Đáng lưu ý là mắc bệnh Zona có thể gây các biến chứng tiêm mạch hiếm gặp như làm tăng nguy cơ đột quỵ, và nguy cơ này tăng cao ngay sau khi nhiễm”.
Theo các chuyên gia, hiện nay, những lựa chọn điều trị Zona và các biến chứng của Zona vẫn còn hạn chế và chưa được tối ưu. Vì thế, công tác dự phòng được đán.h giá là một trong những giải pháp quan trọng trong việc quản lý bệnh tim mạch nhờ làm giảm đáng kể nguy cơ mắc bệnh Zona và nguy cơ biến cố tim mạch hiếm gặp.
Nghiên cứu tại Mỹ cho thấy biện pháp phòng ngừa herpes zoster làm giảm đáng kể nguy cơ đột quỵ ở những người từ 60 – 69 tuổ.i.
Video đang HOT
Theo TS. BS. Trần Vũ Minh Thư – Trưởng khoa Nội Tim mạch 2, Trung tâm Tim mạch – Bệnh viện Đa khoa Tâm Anh TP. Hồ Chí Minh cho biết: “Người từ 50 tuổ.i trở lên và người trên 18 tuổ.i có tình trạng suy giảm miễn dịch, là nhóm có nguy cơ cao mắc Zona. Do đó, cần sớm chủ động phòng ngừa Zona và các biến chứng do Zona gây ra” .
“Nghiên cứu trên thế giới cho thấy, vắc xin ngừa zona đã chứng tỏ có hiệu lực lên đến 97.2% phòng bệnh zona và hơn 91% phòng các biến chứng của Zona khi chủng ngừa ở nhóm người từ 50 tuổ.i trở lên có hệ miễn dịch hoàn chỉnh, ngay cả khi nhóm đối tượng này có các bệnh lý nền đi kèm. Hơn thế nữa, hiệu lực phòng bệnh kéo dài đã được chứng minh trong các nghiên cứu theo dõi dài hạn của biện pháp này”, bác sĩ Trần Vũ Minh Thư cho biết.
5 biến chứng hay gặp khi mắc bệnh zona thần kinh
Zona do virus varicella zoster gây ra (virus gây bệnh thủy đậu), bệnh hay gặp ở tr.ẻ e.m, người già, người suy giảm miễn dịch.
Nhiều người cho rằng bệnh zona thần kinh không nguy hiểm nên thường tự điều trị, việc này dẫn đến nhiều hệ lụy.
Bệnh zona thần kinh phổ biến, tái phát nhiều lần và xảy ra quanh năm. Khi gặp các điều kiện thuận lợi như hệ miễn dịch bị suy yếu, stress, cơ thể suy nhược, ..., virus hoạt động trở lại gây bệnh zona.
Biểu hiện của bệnh zona thần kinh
Khi bị mắc zona sẽ có các triệu chứng:
Thông thường nhất, phát ban bệnh zona phát triển dưới dạng một dải các chùm mụn nước bao quanh bên trái hoặc bên phải của thân (chỉ 1 bên cơ thể). Các mụn nước nhỏ có thể liên kết thành mụn nước lớn hoặc có thể bị nhiễ.m trùn.g thành mụn mủ.
Đau hoặc ngứa ran ở một bên mặt hoặc thân.
Sốt cao, đau đầu, mệt mỏi. Nhạy cảm với ánh sáng.
Ghi nhận thực tế, hầu hết người bệnh mắc zona thần kinh đều có cảm giác đau đầu tiên. Với một số người, cơn đau có thể dữ dội. Tùy thuộc vào vị trí của cơn đau, đôi khi có thể nhầm lẫn với các vấn đề về cơ, tim, phổi hoặc thận. Cũng có một số trường hợp người bệnh bị đau do zona nhưng lại không kèm sốt hoặc phát ban.
Zona thần kinh là bệnh hay gặp ở tr.ẻ e.m, người già, người suy giảm miễn dịch.
Biến chứng thường gặp của zona thần kinh
1. Ngứa, châm chích (rối loạn cảm giác da) sau zona thần kinh
Các cảm giác khác liên quan đến biến chứng hậu zona bao gồm mất cảm giác, ngứa ran và lạnh. Các trường hợp nghiêm trọng của ngứa sau zona có thể dẫn đến trầm cảm, sụt cân và mất ngủ.
2. Giảm thị lực hoặc tổn thương mắt
Các biến chứng nghiêm trọng có thể bao gồm nhạy cảm với ánh sáng, sưng mí mắt, tăng nhãn áp, viêm và sẹo giác mạc, suy giảm thị lực.
3. Đau dây thần kinh
Các triệu chứng bệnh zona thường biến mất khi hết phát ban. Nhưng với chứng đau dây thần kinh sau zona có thể cảm thấy đau, rát trong nhiều tháng hoặc nhiều năm sau khi phát ban đã lành. Có thể gặp đau giật từng cơn làm người bệnh khó chịu và ảnh hưởng đến sinh hoạt và các hoạt động thường nhật.
4. Liệt một phần cơ mặt
Liệt một phần cơ mặt vừa là triệu chứng nhiễm virus zona hạch gối, đồng thời cũng là biến chứng zona thần kinh nguy hiểm. Người bệnh có thể dễ dàng nhận biết được biến chứng này khi gương mặt bị mất các biểu cảm, méo miệng hoặc mất khả năng nhăn trái, cử động các vùng cơ trên phần mặt bị liệt.
5. Nhiễ.m trùn.g da
Trong giai đoạn mụn nước, tổn thương chỗ da của bệnh zona nếu như các bóng nước bị vỡ sẽ dẫn đến tình trạng các loại vi khuẩn, tụ cầu xâm nhập. Điều đó sẽ dẫn đến tình trạng mưng mủ, chảy dịch, làm trầm trọng hơn các tổn thương da, khiến cho bệnh trở nặng và dễ để lại sẹo xấu.
Ngoài ra, người bệnh mắc zona thần kinh còn có thể bị các biến chứng khác như: viêm phổi, viêm não, nếu ở phụ nữ mang thai còn có thể nguy hiểm tới thai nhi.
Viêm phổi là biến chứng hiếm gặp nhưng cực kỳ nguy hiểm. Chúng chủ yếu xuất hiện ở các bệnh nhân đã suy giảm miễn dịch trước đó, cảnh báo nguy cơ t.ử von.g nếu không được can thiệp điều trị kịp thời.
Viêm não cũng là một biến chứng zona thần kinh nguy hiểm, chúng có thể xuất hiện sau vài ngày trong giai đoạn tổn thương da của người bệnh, đặc biệt là những người nhiễm zona tai. Vì tai có cấu tạo đặc biệt, thông với hệ thống não bộ, nhiều dây thần kinh dày đặc dưới da, cho nên khi virus xuất hiện và xâm nhập ở vị trí này sẽ làm tăng nguy cơ lây lan bệnh lên não.
Bệnh zona thần kinh khi mang thai hiếm khi gây biến chứng cho em bé. Nếu bị bệnh zona ngay trước khi sinh hoặc trong những ngày sau đó, hãy bảo vệ trẻ tránh tiếp xúc với vết phát ban của bệnh zona. Che vết phát ban và rửa tay thường xuyên là một biện pháp hữu hiệu.
Thường xuyên có chế độ ăn uống giàu vitamin nhằm nâng cao sức để kháng.
Mặc dù là biến chứng ít khi nguy hiểm đến tính mạng tuy nhiên khi có biểu hiện của bệnh cần có sự tư vấn điều trị của các bác sĩ tránh những biến chứng nguy hại cho sức khỏe. Đặc biệt người bệnh cần theo dõi để phát hiện sớm các biến chứng, nếu có cần nhanh chóng nhập viện để các bác sĩ chẩn đoán, can thiệp điều trị ngay lập tức. Lời khuyên thầy thuố.c
Các biện pháp phòng ngừa zona thần kinh bao gồm tránh tiếp xúc với những người mắc bệnh zona khi cơ thể còn vết mụn nước. Tiêm vaccine ngừa bệnh để bảo vệ khỏi thủy đậu và tránh được bệnh zona.
Thường xuyên có chế độ ăn uống, sinh hoạt khoa học nhằm nâng cao sức để kháng. Cần ngủ đủ giấc, không hút thuố.c, chế độ nghỉ ngơi hợp lý, tránh căng thẳng, tập thể dục để tăng sức đề kháng.
Hiện nay, zona thần kinh chưa có cách chữa khỏi hoàn toàn, tuy nhiên người bệnh có thể sử dụng thuố.c điều trị giảm thiểu triệu chứng theo chỉ định của bác sĩ, từ đó giảm tần suất tái phát cũng như tình trạng bệnh.
Cứ ba người lớn sẽ có một người bị zona Theo nhiều bác sĩ, cứ 3 người lớn sẽ có 1 người bị zona. Đặc biệt, người trên 50 tuổ.i, mắc bệnh mạn tính có nguy cơ mắc bệnh zona cao hơn người thường.(KTSG Online) - Theo nhiều bác sĩ, cứ 3 người lớn sẽ có 1 người bị zona. Đặc biệt, người trên 50 tuổ.i, mắc bệnh mạn tính có nguy cơ...