Bệnh hiểm nghèo, sĩ tử vẫn quyết đi thi
Vượt qua khó khăn, bệnh tật, Tiền không ngưng nghỉ những nỗ lực để vào được giảng đường đại học.
Ngày Lê Hà Tiền sắp rời BV Phong-Da liễu Trung ương Quỳnh Lập (xã Quỳnh Lập, huyện Quỳnh Lưu, Nghệ An) lên đường vào TP Vinh thi đại học cũng là lúc cha Tiền đổ bệnh. Rời làng phong đến cổng trường thi, thấy các bạn được bố mẹ đưa đón mà nước mắt Tiền cứ rưng rưng. Bởi Tiền vừa lo, thương cha, vừa tủi vì bàn chân trái đang bị bệnh “hủi” ăn, hoại tử.
Cha ôm con rời quê chữa bệnh, kiếm cái chữ
Tiền là con út trong gia đình có bốn anh em. Quê Tiền ở xã Hành Trung, huyện Nghĩa Hành, Quảng Ngãi. Năm lên bốn tuổi, đầu các ngón chân trái của Tiền bắt đầu nổi vết mờ rồi lở loét, đau nhức… Đó là căn bệnh giống cha của Tiền – ông Lê Thành, đang bị ở đầu ngón tay.
Ban đầu hai cha con điều trị bằng nhiều thứ thuốc mà vẫn không khỏi. Nghe chỗ nào có thầy thuốc hay, vợ chồng ông Thành dành dụm tiền mang con đến chữa trị nhưng đều bất lực. Cho đến năm bảy tuổi, thấy các bạn và anh chị đi học, Tiền cũng đòi bố mẹ cho đến trường.
Sáng thức dậy, Lê Hà Tiền quấn vải vào khúc chân phải để lắp chân giả vào đến phòng thi cho bớt đau nhức
Trận lụt lịch sử năm 1999, gia đình ông Thành bị thiệt hại nặng, rơi vào cảnh đói kém. Lúc đó bệnh trên tay chân hai cha con Tiền đã nặng thêm. Một phóng viên khi đi thực tế, gặp hoàn cảnh hai cha con Tiền đã chỉ đường ra Hà Nội khám, chữa trị. Lúc này hai cha con mới biết mình mắc bệnh phong. Tiền còn bị thêm chứng hẹp bàng quang nên không tự mình kiểm soát được tiểu tiện.
Hai cha con được các bác sĩ sắp xếp về điều trị tại BV Phong-Da liễu Trung ương Quỳnh Lập, nơi có ngôi trường dành cho các bệnh nhân và con em làng phong, để Tiền có cơ hội đến trường học lên.
Hằng ngày, ông Thành lên núi đốn củi mang ra chợ bán, rồi ai thuê gì làm nấy kể cả khâm liệm xác chết, bốc mồ thuê… để kiếm tiền nuôi con ăn học. Rồi ông Thành được chữa khỏi hoàn toàn nhưng Tiền vẫn không thôi bệnh. Do bị hẹp bàng quang, mỗi ngày lên lớp học Tiền phải mặc bỉm vào như trẻ em.
Video đang HOT
Năm 2008, bác sĩ bảo phải cắt chân phải, Tiền khóc: “Con không muốn bị cụt chân”. Nhưng căn bệnh phong vẫn cứ xâm nhập ăn sâu vào bàn chân phải của Tiền và dù đã tháo ngón chân nhưng bệnh vẫn không khỏi. Tiền được đưa ra Hà Nội phẫu thuật cắt chân phải. Lúc tỉnh dậy thấy chân đã cụt đến gần đầu gối, con ôm cha khóc nức nở. “Một thời gian sau em đỡ buồn hơn và vết cắt chân thôi rỉ máu nên bắt đầu lắp chân gỗ vào tập đi. Do tuổi của em xương còn phát triển nên càng ngày chiếc xương cắt ngang cứ dài đội cả da đắp ngang chân cụt. Hè năm 2010 em lại phải ra Hà Nội phẫu thuật cắt xương tiếp và phải chờ vết thương lành mới lắp chân giả vào tập đi” – Tiền nói.
Niềm tin ở cuối con đường
Vượt lên khó khăn, bệnh tật Tiền vẫn chăm học và học khá, thi đậu vào lớp 10 Trường THPT Bắc Quỳnh Lưu với số điểm cao. Nhưng con đường học lên của Tiền chông gai hơn bởi trường cách làng phong hơn 10 km. Ban đầu thì hằng ngày ông Thành đạp xe chở Tiền đến trường. Sau đó, các bạn cùng trường biết hoàn cảnh, thương hai cha con nên đến chở Tiền đi, về. Rồi ông cũng chắt chiu, vay mượn mua được chiếc xe máy cũ để đưa đón con đến trường vào những ngày trời mưa.
Ngày Tiền sắp lên đường thi đại học thì ông Thành trong lần đi khâm liệm và khiêng quan tài bị tai nạn do quan tài đè vào người. Ông đổ bệnh nên không thể chạy xe máy vượt hơn 100 km chở con vào TP Vinh thi như ý định ban đầu.
Tiền được các sơ trong làng phong Quỳnh Lập đón xe đò đưa vào ĐH Vinh. Các sinh viên tình nguyện ĐH Vinh biết được hoàn cảnh nên đã đưa Tiền về nhà trọ nuôi ăn ở, đưa đón ba ngày thi. Sáng thức dậy, Tiền tự băng bó vết thương chân trái, xỏ chân phải vào chân giả rồi mặc bỉm vào để đi thi với các thí sinh bình thường. Hết môn thi cuối, Tiền tự tin cho biết: “Em làm bài cũng rất tốt”.
Kết thúc kỳ thi, Tiền về phòng trọ băng bó lại vết thương chân trái, quấn thêm giẻ vào khúc chân cụt để đi đường xa chân giả không bị rơi ra rồi vội vã trở về chăm sóc cha. Khi hỏi: “Cực khó vậy, đã bao giờ em nghĩ đến nghỉ học?”. Tiền ngước mắt nhìn lên rồi nói: “Em chưa bao giờ nghĩ mình bỏ học ở nhà. Hoàn cảnh của em chỉ có cách học lên thôi. Em đăng ký vào khoa Công nghệ thông tin Trường ĐH Vinh để thỏa ước nguyện khám phá công nghệ và mong sớm kiếm được việc làm vừa sức, giúp đỡ gia đình và làng phong…”.
“Chưa có tiền đi cắt nốt chân trái”
“Bàn chân trái của em đang bị hoại tử, bác sĩ bảo em phải sớm cưa chân. Căn bệnh hẹp bàng quang của em người ta nói cũng chữa được nhưng em gắng thi xong đại học đợt này rồi tính tiếp” – Tiền buồn buồn nói.
Năm nay đã 21 tuổi, Tiền chưa có một giấc ngủ ngon lành, luôn chập chờn với những giấc mơ và nỗi lo cơm áo, bệnh tật ngày mai, lo cánh cổng trường khép lại, dở dang ước mơ giảng đường…
Theo pháp luật Tp.HCM
Thi xưa: Mang "phao" bị gông cổ một tháng
Cũng như các triều đại trước, hệ thống thi cử dưới thời Nguyễn gồm có ba kỳ: thi hương, thi hội và thi đình. Thi hương là kỳ thi ở địa phương, gồm một số tỉnh thi chung một trường, nhằm mục đích kén chọn người tài để vào dự thi hội và thi đình. Các trường miền Bắc thi hương khoảng tháng 10, miền Trung và Nam khoảng tháng 3 đến tháng 7.
Thi từ sáng sớm đến tối mịt
Trống điểm canh tư (chừng 1g sáng) thí sinh phải có mặt ở trường thi để nghe gọi tên, đến khoảng canh năm tám khắc (khoảng 5g sáng) thì thí sinh phải vào hết trong trường. Thí sinh làm bài cho đến giờ Thân (3-5 giờ chiều) thì bắt đầu nộp bài, hạn cuối là hết canh một (tức 19g). Vì vậy, thí sinh vào trường phải chuẩn bị đầy đủ lều, chõng, chiếu, tráp đựng nghiên, bút, giấy, mực, dao kéo... và thức ăn dùng trong một ngày.
Quan trọng nhất là chuẩn bị quyển thi (tức giấy làm bài thi đóng thành quyển), phải giữ gìn hết sức sạch sẽ. Quyển thi là do thí sinh đem nộp trước cho dinh đốc học để kiểm tra, đóng dấu. Khi quan trường gọi đúng tên, thí sinh phải "dạ" thật to rồi vào cổng trường thi để nhận lại quyển thi. Vào trường thi, thí sinh tìm chỗ cắm lều, đặt chõng, đến khi sáng rõ mặt thì xong để chuẩn bị làm bài thi.
Tứ trường và thiên kinh vạn quyển
Theo Khâm Định Đại Nam Hội điển sự lệ, thi hương có khi thi ba vòng (người xưa gọi tam trường) có khi thi bốn vòng (tứ trường). Vòng một thi kinh nghĩa (tức các sách tứ thư, ngũ kinh của Nho giáo), vòng hai thi chiếu biểu (tức soạn thảo các văn bản hành chính như chiếu, biểu, sớ, dụ...), vòng ba thi thơ phú (sáng tác theo chủ đề của đề thi), vòng bốn thi văn sách (tương tự như thi tự luận).
Vòng thi kinh nghĩa tương đối dễ với thí sinh, chỉ cần thuộc lòng tứ thư, ngũ kinh và trình bày cho đúng ý của người xưa. Vòng thi chiếu biểu phải thuộc hàng trăm bài loại này rồi chắt lọc tinh hoa để viết thành bài thi. Dễ làm và khó đỗ nhất là kỳ thi thơ phú. Dễ vì suốt cả ngày chỉ cần sáng tác một bài thơ tối đa 16 câu và một bài phú tám câu, nhưng cái khó là phải hay, vì cái hay nó vô cùng.
Vòng bốn thi văn sách thì tự do trình bày theo kiến giải riêng của mình, tương tự như thi tự luận ngày nay. Muốn qua được vòng thi này, không những phải làu thông kinh sử mà còn phải biết vận dụng sở học của mình để trình bày những kiến giải mới lạ. Đề thi thường hỏi đủ mọi lĩnh vực: thiên văn, địa lý, bói toán, y học... đặc biệt là những câu hỏi về thời sự, đòi hỏi thí sinh phải có những kiến giải độc đáo và đưa ra giải pháp khả thi. Thi tứ trường nhưng phải học thiên kinh vạn quyển là thế!
Quang cảnh trường thi Nam Định khoa thi năm Nhâm Tý (1912) với chòi canh và lều chõng của thí sinh - Ảnh tư liệu
Mang tài liệu vào trường thi: gông cổ, đánh 100 roi
Không được mang tài liệu vào trường thi không nói chuyện ồn ào, đi lại lộn xộn không được quên đóng dấu "nhật trung" (là dấu giáp lai các trang bài thi, dấu xác định bài thi được làm tại trường thi...) cấm ngồi không đúng chỗ, tự ý vứt bỏ hoặc sửa chữa bảng tên cấm kê khai gian lận tên tuổi cấm nộp bài trễ hạn. Các quy định đó xem ra cũng không khác gì bây giờ, nhưng hình phạt cho người vi phạm thì rất nghiêm khắc. Nếu bị phát hiện mang tài liệu vào phòng thi sẽ bị đóng gông một tháng, sau đó bị đánh 100 roi. Nói chuyện ồn ào thì không những thí sinh bị trị tội mà còn truy tội cả các vị quan đốc học, giáo thụ và huấn đạo ở địa phương.
Trong bài thi lại có những quy định khác, rắc rối và ngặt nghèo hơn, chủ yếu là những lỗi về hình thức mà thí sinh phải tránh. Đầu tiên là lỗi khiếm tị (không biết tránh chữ húy). Bài thi của thí sinh phải tránh viết những chữ húy kỵ của triều đình, đó là tên của tất cả các đời vua, hoàng hậu, kể cả ông bà tổ tiên vua rồi thì tên lăng, miếu, cung, điện, làng quê của vua...
Sau lỗi khiếm tị là lỗi khiếm trang và khiếm đài. Khiếm trang có nghĩa là thiếu phần tao nhã, do dùng những từ thô tục về nghĩa cũng như về âm, thiếu tôn kính với các từ tôn nghiêm. Đang hành văn mà gặp những từ tôn kính như thiên, địa, đế, hậu... thì phải tự động sang hàng và đài (nâng cao lên trong dòng chữ). Nếu không là mắc lỗi khiếm đài.
Chưa hết, bài thi phải viết loại chữ chân phương, thiếu một nét, một chấm xem như mắc lỗi. Quyển thi nếu bị ố bẩn, tì vết, xem như làm dấu cũng bị đánh rớt. Lệ còn quy định mỗi quyển thi không được đồ (xóa bỏ), di (sót), câu (móc), cải (sửa) quá 10 chữ. Khi làm xong bài, cuối quyển thi phải ghi rõ số chữ đã đồ, di, câu, cải. Nếu đồ, di, câu, cải vượt quá 10 chữ, hoặc sai sót, ố bẩn, tì vết không thể khắc phục thì đem lên quan trường xin đổi quyển thi khác hợp lệ. Phạm vào lỗi gì đều được niêm yết rõ lên bảng con ở mỗi khu vực cho thí sinh biết vì sao mà hỏng thi.
Những thí sinh chỉ đỗ được ba trường thi hương thì được học vị tú tài. Những thí sinh vượt qua được cả bốn trường thì được học vị cử nhân, được ban cấp áo mão, ban yến (đãi tiệc), rồi vinh quy bái tổ.
Tiếp tục cuộc đua tiến sĩ
Tân cử nhân về quê tiếp tục đèn sách đợi sang năm vào kinh đô dự kỳ thi hội, cùng với những cử nhân của các khoa trước đó, những thí sinh đã vượt qua một kỳ khảo hạch đặc biệt do triều đình, và một số ít quan lại muốn có học vị cao hơn. Cách thức làm bài và trường quy thi hội không khác mấy với thi hương, chỉ khác là phạm quy thì bị tội nặng hơn.
Thi hội không có truyền lô (xướng danh) nhưng lễ yết bảng (công bố kết quả) rất long trọng. Bảng chính ghi tên những người đạt hạng trúng cách, bảng thứ ghi tên người hạng thứ trúng cách.
Chỉ những người trúng cách mới được tiếp tục tham gia thi đình, tổ chức trong cung đình, do đích thân nhà vua ra đề và là người chấm thi cuối cùng. Quyển thi và quyển nháp đều do bộ Lễ cấp, có rọc phách hẳn hoi. Vua chấm thi vẫn không biết bài đó của ai. Thi đình thực chất là cuộc phúc tra cuối cùng nhằm thẩm định và xếp hạng các tân tiến sĩ.
Sau khi vua chấm bài thì học vị của các sĩ tử được quyết định và bảng vàng ghi danh là vinh hiển tột cùng. Các tiến sĩ có tên niêm yết trên bảng vàng sẽ được ban yến tiệc trong cung, được bệ kiến hoàng thượng, được thăm hoa ở vườn ngự uyển, được cưỡi ngựa dạo khắp kinh thành, rồi vinh quy bái tổ. Phần thưởng cao quý nhất cho tiến sĩ là được khắc tên vào bia đá đặt ở Văn Miếu để lưu danh mãi mãi.
Hệ thống học vị dưới triều Nguyễn 1. Thi hương đỗ tam trường (ba vòng đầu), đạt học vị: tú tài đỗ tứ trường: hương cống (về sau gọi là cử nhân) đỗ thủ khoa: giải nguyên. 2. Thi hội: đỗ bảng chính gọi là trúng cách được tiếp tục dự thi đình đỗ bảng thứ là thứ trúng cách, được học vị: phó bảng đỗ thủ khoa: hội nguyên. 3. Thi đình: đỗ thi đình đạt học vị chung là tiến sĩ đỗ thủ khoa: đình nguyên. Trong đó, đỗ từ 8-10 điểm được xếp bậc đệ nhất giáp. 10 điểm được lấy đỗ đệ nhất giáp tiến sĩ cập đệ đệ nhất danh, thường gọi là trạng nguyên. 9 điểm: đệ nhất giáp tiến sĩ cập đệ đệ nhị danh, thường gọi là bảng nhãn. 8 điểm: đệ nhất giáp tiến sĩ cập đệ đệ tam danh, thường gọi là thám hoa.
Theo tuổi trẻ
Đạp xe từ Nghệ An ra Hà Nội thi ĐH: 300km của nghị lực và hy vọng Đó là những vòng xe thẫm mồ hôi trên một con đường dài đầy khó khăn, vất vả nhưng ngập tràn tình người của cậu học sinh nghèo Nguyễn Văn Thuận (Yên Thành, Nghệ An) để theo đuổi niềm đam mê được học tập, ước mơ giảng đường. Hành trình ấy đã viết nên một câu chuyện cảm động về niềm tin và...











Tin đang nóng
Tin mới nhất

Còn nhiều băn khoăn về chứng nhận giỏi cấp tỉnh với học sinh điểm IELTS cao

Việc thực hiện chương trình, SGK mới còn nhiều khó khăn

Cấp phép tổ chức thi chứng chỉ HSK trở lại

Banner tìm hiểu ngày 22/12 của Trường ĐH Tôn Đức Thắng in hình lính Mỹ

Nhiều tỉnh cho học sinh nghỉ Tết hơn 10 ngày, Hà Nội lý giải nghỉ 8 ngày

Trường ĐH Kiên Giang dự kiến tuyển hơn 1.600 chỉ tiêu năm 2023

Trường Đại học Hồng Đức nâng cao chất lượng đào tạo sinh viên ngành giáo dục mầm non

Học sinh Hà Giang nghỉ Tết Quý Mão 12 ngày, từ 27 tháng Chạp

Nhiều tiết dạy sáng tạo tại hội thi giáo viên dạy giỏi Hà Nội

Trường Đại học Kinh tế Quốc dân công bố Đề án tuyển sinh đại học năm 2023

Tuyển sinh 2023: Đại học Kinh tế Quốc dân công bố đề án tuyển sinh

Cần cẩn trọng lựa chọn nhân sự, ra đề thi
Có thể bạn quan tâm

Tài xế lái xe riêng của tỷ phú Lý Gia Thành từ chối 6,5 tỷ vì đã tiết kiệm được 65 tỷ: Ai cũng sốc khi nghe cách để giàu
Netizen
12:22:40 22/02/2025
Không phải Park Bom, Lee Min Ho từng hôn một thành viên 2NE1 đến 50 lần và nhận cú tát điếng người
Nhạc quốc tế
12:10:11 22/02/2025
Binz bị "bóc trần" điểm yếu theo cách không ngờ tới
Nhạc việt
12:05:22 22/02/2025
Sử dụng alpha arbutin làm trắng da như thế nào cho đúng?
Làm đẹp
11:48:38 22/02/2025
Dồn dập các vụ côn đồ đường phố, tự cho mình quyền 'mạnh được, yếu thua'
Pháp luật
11:33:48 22/02/2025
Cubarsi muốn học theo phong cách chơi của Van Dijk
Sao thể thao
11:28:43 22/02/2025
Ba Lan đề nghị Kiev hợp tác với Tổng thống Mỹ
Thế giới
11:22:25 22/02/2025
Cô gái bất ngờ nổi rần rần nhờ góc ban công 3m2 ngập tràn hoa tươi, cư dân mạng cảm thán: "Tuyệt đối điện ảnh"
Sáng tạo
11:06:08 22/02/2025
Nữ thạc sĩ Cambridge xin vào sở thú làm công việc 'bốc mùi', 8h sáng đến 5h chiều chỉ quanh quẩn chăm thú
Lạ vui
11:05:16 22/02/2025
Vợ sao nam Vbiz nổi đóa trước thềm đám cưới, đáp trả căng: "Nghiệp từ miệng mà ra!"
Sao việt
11:03:12 22/02/2025