Bất ổn trường tư
Thuở ban đầu ở nhiều trường ngoài công lập, quan hệ giữa những người điều hành và các nhà đầu tư như câu chuyện đẹp, cùng có chung mục tiêu. Thế nhưng những ngày tháng tươi đẹp đó không kéo dài được lâu.
Trong 23 năm tồn tại, hàng loạt vụ việc cùng nhiều mâu thuẫn trong nội bộ các trường vẫn liên tục xảy ra…
Tháng 8-2010, Bộ GD-ĐT đã đồng thời ra quyết định tạm ngừng tuyển sinh đối với hai trường ĐH là Phan Châu Trinh (Quảng Nam) và Công nghệ Đông Á (Bắc Ninh). Lý do được bộ nêu ra là cả hai trường này đều vi phạm quy chế tổ chức và hoạt động của ĐH tư thục. Sau khi thành lập một thời gian dài, các trường vẫn chưa ban hành được quy chế tổ chức và hoạt động của trường, hội đồng quản trị (HĐQT) trường mất đoàn kết…
Mâu thuẫn âm ỉ
Tại Trường ĐH Phan Châu Trinh, từ khi thành lập hơn hai năm trường không tổ chức họp đại hội đồng cổ đông, không tổ chức họp HĐQT theo quy định và trường không có ban kiểm soát… Một số cá nhân trong HĐQT trường gửi đơn tố cáo chủ tịch HĐQT và hiệu trưởng gây ra bất ổn.
Tuy nhiên, theo ông Nguyên Ngọc, chủ tịch HĐQT nhà trường: “Không phải chúng tôi không triệu tập các cuộc họp theo đúng quy định mà không thể họp được. Do sự khống chế của nhóm tố cáo (các cổ đông của trường – PV) nên các cuộc họp HĐQT chưa bao giờ bàn thảo được một câu về giáo dục, nội dung xây dựng và phát triển trường, chỉ chăm chăm vào việc kiếm tiền. Nhiều cuộc họp đã tan vỡ vì mỗi lý do đó!”. Cuối cùng, hiệu trưởng Phan Ngọc Thu chấp nhận ra đi vào tháng 6-2011.
Trong một thời gian khá dài, tập thể cổ đông Trường ĐH Công nghệ thông tin Gia Định đã mâu thuẫn gay gắt với một số thành viên trong HĐQT và ban giám hiệu. Theo các cổ đông, họ không được ban giám hiệu, chủ tịch HĐQT cung cấp thông tin minh bạch về tài chính. Báo cáo của ban kiểm soát nhà trường khẳng định tình hình hoạt động tài chính của trường có dấu hiệu không minh bạch, dẫn đến nhiều thiệt hại và thất thoát lớn tiền của do cổ đông đầu tư. Các chi phí khảo sát, thẩm định, xây dựng cơ sở vật chất, chi phí đối ngoại… đều cao hơn giá thành thực tế.
Sau những mâu thuẫn ngày càng nghiêm trọng, tháng 11-2008, Bộ GD-ĐT chỉ đạo chấn chỉnh lại hoạt động nhà trường, bổ nhiệm ông Nguyễn Văn Quang làm hiệu trưởng (thay ông Trần Hiếu Hạnh). Nội bộ trường vẫn lục đục, ông Quang lại từ chức. Một thời gian trường này không có hiệu trưởng…
Trường CĐ Công nghệ thông tin TP.HCM khi thành lập (năm 2001) đến nay tình hình nội bộ vẫn rất rối ren. Ngay cả chức vụ hiệu trưởng nhà trường (được công nhận từ tháng 5-2008) đến nay vẫn chỉ là quyền hiệu trưởng… vì bất đồng với chủ tịch HĐQT nhà trường.
Nhiều năm nay, nội bộ trường liên tục gửi đơn đến các cơ quan chức năng kiện cáo nhau. Có thời điểm lãnh đạo nhà trường và nhà đầu tư đã tranh nhau mua cổ phần để chiếm giữ quyền kiểm soát nhà trường… Những vụ việc tương tự cũng đang xảy ra tại Trường CĐ Kinh tế kỹ thuật Sài Gòn vì mâu thuẫn trong nội bộ nhà trường giữa các thành viên HĐQT và hiệu trưởng đến mức không thể tự giải quyết được.
Video đang HOT
Phát biểu lấy ý kiến về việc định giá tài sản tại hội nghị cán bộ nhân viên, giảng viên cơ hữu của Trường ĐH Hùng Vương (tháng 7-2011)
Bùng nổ bất ổn
Trong khi những bất ổn từ trước chưa được giải quyết, các trường đại học dân lập lại bị buộc phải chuyển sang loại hình trường tư thục một cách chóng vánh (theo quyết định số 122/2006/QĐ-TTg tháng 5-2006 của Thủ tướng Chính phủ) đã khiến những bất ổn vốn âm ỉ trong các trường bùng phát…
Suốt nhiều tháng qua, do nội bộ mâu thuẫn Trường ĐH Hùng Vương TP.HCM không thể tự giải quyết được nên UBND TP.HCM phải đứng ra giải quyết các bất đồng. Thanh tra TP hiện vẫn thanh tra toàn diện trường này. Từ khi chuyển sang loại hình tư thục (tháng 5-2010) đến nay, Trường ĐH Hùng Vương nảy sinh bất đồng giữa chủ tịch HĐQT và hiệu trưởng. Để giải quyết việc này, tháng 3-2011 ông Lương Ngọc Toản (chủ tịch HĐQT), Lê Văn Lý (hiệu trưởng) và Đặng Thành Tâm (nhà đầu tư) thỏa thuận để ông Toản và ông Lý cùng đề nghị HĐQT thôi chức của hai ông. Đồng thời đề nghị HĐQT bầu ra chủ tịch HĐQT và hiệu trưởng mới. Nhưng ngay sau đó tình hình của trường càng trở nên phức tạp hơn…
Với chức danh chủ tịch HĐQT, ông Đặng Thành Tâm đã mời ông Nguyễn Đăng Dờn làm hiệu trưởng mới của trường. Tuy nhiên, chỉ sau hai tháng ông Dờn làm quyền hiệu trưởng, ông Tâm lại ra quyết định ông Lê Văn Lý tiếp tục làm hiệu trưởng và buộc ông Dờn bàn giao công việc. Sau đó ông Tâm lại gửi văn bản đến các cơ quan chức năng đề nghị miễn nhiệm chức danh hiệu trưởng của ông Lý vì lý do không được HĐQT tín nhiệm. Ngay sau đó, ông Tâm cùng một số thành viên HĐQT có văn bản gửi UBND TP.HCM cho rằng từ năm 2005-2010 ông Lý có nhiều sai phạm tài chính, nhiều năm không kê khai nộp thuế… Đồng thời đề nghị cơ quan công an kinh tế làm rõ sai phạm về tài chính của nhà trường.
Tại đại hội cán bộ công nhân viên trường này (tháng 7-2011), hiệu trưởng Lý cho rằng: “Mâu thuẫn nảy sinh từ khi có quyết định chuyển đổi loại hình trường. Từ đây, chủ tịch HĐQT, nhà đầu tư mới lấn sân rất sâu và toàn quyền quyết định mọi hoạt động của nhà trường”.
Tuy nhiên một thành viên HĐQT cho biết: “Từ lúc trường chuyển sang tư thục đến tháng 3-2011, ông Đặng Thành Tâm đóng góp thêm nguồn lực tài chính cho trường và đã góp vào quỹ trường đủ 50 tỉ đồng như biên bản góp vốn đã ký kết… không hưởng lợi một chút gì. Đồng thời để ông Lý và ông Toản điều hành nhà trường, không hề can thiệp vào hoạt động chuyên môn. Bản thân ông Lý và ông Toản được Tập đoàn SGI ưu ái góp cổ phần cho để được làm thành viên HĐQT”.
Theo ông Lương Ngọc Toản, năm 2007 HĐQT trường đã chuyển trọng tâm vào việc chuyển đổi trường sang tư thục được toàn thể cán bộ nhân viên, giảng viên cơ hữu hoàn toàn đồng thuận và thống nhất mời Tập đoàn Đầu tư Sài Gòn (SGI) làm nhà đầu tư chính chiếm cổ phần quá bán. “Nhờ vậy HĐQT ban hành quy chế góp vốn phát triển trường làm cơ sở kêu gọi góp vốn vào trường. Đây là cơ sở chính để triển khai nhiệm vụ chuẩn bị chuyển đổi… Ban chỉ đạo chuyển đổi trường sang tư thục cũng được thành lập và đã xây dựng kế hoạch. Đồng thời thông báo trên báo kêu gọi góp vốn đầu tư để trở thành cổ đông của trường trong hai lần.
Cuối cùng Tập đoàn SGI đã ký biên bản góp vốn cho trường theo phương châm bất vụ lợi giai đoạn 1 đã ký đầu tư 50 tỉ đồng và nộp ứng trước 20% số vốn vào trường, 80% còn lại sẽ chuyển hết khi trường chuyển sang tư thục. Nhờ số vốn đầu tư này, trường có cơ sở đủ vốn điều lệ quy định lúc bấy giờ để xin chuyển sang tư thục…” – ông Toản cho biết.
Chuyển đổi bất thành Ngày 28-10-2011, Trường ĐH Văn Hiến tổ chức đại hội đồng cổ đông nhằm chuyển đổi sang trường tư thục. Nhưng ngay sau phần giới thiệu, đoàn chủ tịch liền bị nhiều cổ đông phản đối nên đại hội phải hủy giữa chừng. Theo một số cổ đông, HĐQT trường chưa có văn bản chính thức nào thông báo kế hoạch chuyển đổi trường sang tư thục theo quy định của Bộ GD-ĐT. Vì vậy nhiều cán bộ, giảng viên và nhân viên trường không biết phần tài sản chung của họ được xử lý ra sao. Ông Trần Chút – phó hiệu trưởng nhà trường – nói: “HĐQT nhà trường đã chấp nhận một cách tùy tiện nhà đầu tư chiến lược dẫn tới tình trạng không thể xác định VTC hay Công ty cổ phần VTC Truyền thông trực tuyến (VTC Online) là nhà đầu tư chiến lược của trường”. Cũng theo ông Chút, dựa vào những văn bản thiếu chuẩn mực, HĐQT đã nhanh chóng “ghi nhận việc chuyển vốn” cho VTC và tổ chức ngay những cuộc họp “bán vốn”.
Theo Trần Huỳnh (Tuổi trẻ)
Trường tư xung đột tiền - quyền
Nhà đầu tư khẳng định họ phải có quyền để đảm bảo nguồn vốn của họ. Trong khi đó, những người điều hành lại quan niệm rằng trường tư không phải là doanh nghiệp mà ở đó người có tiền làm chủ, giáo viên làm thuê.
Từ khi có chủ trương chuyển các trường ĐH dân lập sang loại hình trường tư thục đã nhận được sự đồng thuận của nhiều người. Tuy nhiên, khi cụ thể hóa chủ trương này, nhiều trường lại làm vội và đã "mắc cạn" khi chuyển đổi hoặc dẫn đến bùng nổ mâu thuẫn.
Theo quyết định 122, có 19 trường ĐH dân lập phải hoàn thành chuyển đổi trước thời hạn 30-6-2007. Nhưng đến nay mọi chuyện vẫn còn khá ngổn ngang, đầy phức tạp.
Chung thuyền khác hướng
Thực tế để thành lập trường ĐH ngoài công lập cần đến nguồn vốn, trong khi các nhà giáo lại không nhiều tiền nên đã mời gọi các nhà đầu tư góp vốn. Ngay từ đầu, những người sáng lập trường là các nhà giáo cùng các nhà đầu tư đã ngồi lại và hỗ trợ cho nhau khá tốt. Tuy nhiên sau quá trình hoạt động, bất đồng dần tích tụ và nảy sinh mâu thuẫn. Thông thường sau khi kết thúc nhiệm kỳ hội đồng quản trị (HĐQT), bất ổn ở các trường lại bùng lên. Đến lúc này đã lộ ra những điều chưa đầy đủ trong quy chế, văn bản pháp luật nên rất khó giải quyết...
TS Phan Ngọc Thu, nguyên hiệu trưởng Trường ĐH Phan Châu Trinh, cho rằng nguyên nhân sâu xa của tình hình trên là do mâu thuẫn sâu sắc về quan điểm giáo dục. "Một số nhà đầu tư quyết dùng nhà trường làm cuộc buôn bán giáo dục lớn và trắng trợn. Chúng tôi tôn trọng quyền lợi chính đáng và hợp lý của các nhà đầu tư nhưng quyết không buôn bán giáo dục" - ông Thu khẳng định.
Ngay sau khi có quyết định 122, hàng loạt trường sốt sắng hoàn tất hồ sơ chuyển sang tư thục. Chính việc chuyển đổi chóng vánh này cùng với những toan tính mưu cầu lợi ích đã đẩy nhiều trường bùng phát những bất ổn nghiêm trọng. Lãnh đạo của nhiều trường ĐH ngoài công lập cho rằng mâu thuẫn lớn nhất xảy ra ở các trường hiện nay là vấn đề sở hữu tài sản và quyền quyết định cơ cấu tổ chức.
Theo GS.TSKH Đào Văn Lượng - hiệu trưởng Trường ĐH Công nghệ Sài Gòn, quy chế 61 và thông tư 20 không thể hiện rõ vai trò của các nhà giáo và người học. "Theo các quy chế hiện hành, HĐQT trường ĐH tư thục có quyền rất to, quyết định rất nhiều vấn đề về tổ chức, nhân sự, tài chính, tài sản, quy hoạch, kế hoạch và phương hướng đầu tư phát triển trường... Rõ ràng người có tiền được quyết định rất nhiều thứ. Điều này chỉ phù hợp với doanh nghiệp. Đây là sai lầm của chính sách" - ông Lượng khẳng định.
Đồng quan điểm này, rất nhiều lãnh đạo các trường ĐH tư thục cho rằng quan niệm người đầu tư vào trường càng nhiều tiền thì được làm chủ là không hợp lý. Chính vì chính sách như vậy nên nhiều người có tiền muốn nhảy vào trường ĐH với mục tiêu kinh doanh giáo dục.
Đại diện ban giám hiệu Trường ĐH Văn Lang nhận định: "Trong quá trình chuyển đổi luôn đề cao những người có tiền (cổ đông) đã tạo tâm lý không tốt. Trường tư thục không thể là một công ty cổ phần mà ở đó người có tiền làm chủ, giáo viên làm thuê, sinh viên là khách hàng. Nhưng trên thực tế nhiều trường tư thục đang làm theo cách này. Vì vậy nhiều người không chấp nhận được...".
Trong khi đó ông Nguyễn Minh Đức, chủ tịch HĐQT Trường CĐ Công nghệ thông tin TP.HCM, cho rằng: "Người góp vốn phải có những quyền để đảm bảo nguồn vốn của họ. Đã là trường tư thục phải thừa nhận cơ chế này. Thực tế trường hoạt động thua lỗ thì cổ đông chịu". Cũng theo ông Đức, hệ thống pháp luật trong vấn đề xã hội hóa giáo dục hiện vẫn chưa minh bạch. Do cơ chế không rõ ràng về quyền sở hữu tài sản nên tiền của trường thường rơi vào túi những người điều hành, hiệu trưởng... "Nếu không làm rõ vấn đề này thì không ai dám đầu tư vào giáo dục" - ông Đức khẳng định.
Dự án đầu tư xây dựng của trường vẫn còn nằm trên giấy. Trong ảnh: khu đất dự kiến xây trường của Trường ĐH Văn Hiến tại huyện Bình Chánh, TP.HCM.
Rắc rối "tài sản không chia"
Ông Trần Chút, phó hiệu trưởng Trường ĐH Văn Hiến, cho rằng việc chuyển đổi các trường từ dân lập sang tư thục thực chất là chuyển đổi từ hình thức sở hữu tập thể sang hình thức sở hữu tư nhân. "Tuy nhiên, trong khi quy chế 61 và thông tư 20 lại không hề quan tâm đến vấn đề chuyển đổi sở hữu này. Theo thông tư 20, việc chuyển đổi thực tế là mang tài sản tập thể sang cho cá nhân. Cái vướng lớn nhất là ở đây" - ông Chút nói.
Một thành viên đoàn giám sát của Ủy ban Thường vụ Quốc hội đánh giá vấn đề phức tạp khi xây dựng văn bản chuyển đổi là việc xử lý tài sản tích lũy được của trường dân lập. Theo quy định, tài sản tích lũy trong quá trình hoạt động của trường dân lập sau khi trừ các chi phí là tài sản không chia. Tuy vậy, không phải các cá nhân sáng lập và nhà góp vốn đều thông suốt quan điểm này, có người đề nghị phải chia và chia nhiều, chia hết... Một khó khăn khác trong quá trình chuyển đổi là khi thành lập các trường dân lập đều có các tổ chức bảo trợ, khi chuyển sang tư thục sẽ không có tổ chức bảo trợ. Các tổ chức này cũng đòi được phân chia quyền lợi.
Theo quy định, thành viên HĐQT của trường ĐH tư thục phải là những người có số lượng cổ phần đóng góp ở mức cần thiết theo quy định của trường đó. Lãnh đạo nhiều trường cho rằng HĐQT là những người có tiền được bầu ra. Vì vậy, khi chuyển đổi trường sang tư thục nếu đem giao khối tài sản này cho HĐQT là điều khó chấp nhận.
Trong khi nhiều người ở trường dân lập góp công làm nên khối tài sản chung không chia này lại không có tiền để góp vốn vào trường tư thục, và như vậy họ không được quyền bầu ra HĐQT. Do đó, họ bị tước mất quyền sở hữu đối với khối tài sản này. Và khi tài sản này giao cho những người không đại diện cho họ quản lý, tất nhiên họ không đồng ý.
Trường bị định giá thấp Nhiều cán bộ, giảng viên Trường ĐH Hùng Vương (TP.HCM) cho rằng việc xác định tài sản nhà trường để chuyển sang tư thục đang có vấn đề, đồng thời sai cả về mặt pháp lý. Năm 2007, trường này được định giá hơn 16,94 tỉ đồng (chỉ tính tiền mặt hiện có gửi trong ngân hàng). Nhưng đến ngày 12-6-2009 (thời điểm các nhà đầu tư mới góp vốn để chuyển sang tư thục), HĐQT của trường lại xác định tài sản nhà trường là 16,92 tỉ đồng. Trong khi đó theo tìm hiểu của chúng tôi, từ năm 2005 tổng giá trị tài sản của trường này đã là 18,72 tỉ đồng. Còn tại thời điểm cuối năm 2009, giá trị tài sản của trường là 21,77 tỉ đồng. Chính việc làm này tạo sự hoài nghi rằng đã có sự toan tính khi định giá tài sản của trường thấp để nhà đầu tư dễ dàng nhảy vào khuynh đảo trường. Tuy nhiên theo ông Lương Ngọc Toản (chủ tịch HĐQT), ban chỉ đạo chuyển đổi đã quan tâm việc xác định một cách thỏa đáng số vốn góp của nhà sáng lập, đánh giá đầy đủ tài chính và tài sản của trường, kể cả tài sản vô hình. Và đã giao đại diện công đoàn trường, đại diện nhà sáng lập, trưởng phòng tài vụ, cán bộ trường đảm trách việc này.
Theo TTO
Loạn phí trường tư Không có khung học phí, cũng không có quy định cụ thể về tiền trường trong khối trường ngoài công lập. Ràng buộc duy nhất là quy định mơ hồ "tiền trường thu theo mức do phụ huynh và nhà trường thỏa thuận". Điều này khiến tiền học tại trường tư vốn đã cao nay còn tăng đến chóng mặt. Một buổi liên...