Bảo đảm quyền lợi cho người học lấy chứng chỉ ngoại ngữ

Vài ngày nay, dư luận xã hội đặc biệt quan tâm tới việc một số trung tâm thông báo tạm dừng tổ chức thi cấp chứng chỉ năng lực ngoại ngữ tại Việt Nam.

Bộ Giáo dục và Đào tạo cũng vừa có văn bản yêu cầu các sở giáo dục và đào tạo tăng cường kiểm tra, giám sát hoạt động này trên địa bàn. Vì sao có hiện tượng này và phương án giải quyết của Bộ Giáo dục và Đào tạo ra sao là mối quan tâm hiện nay.

Hoạt động tổ chức thi cấp chứng chỉ năng lực ngoại ngữ đang có xu hướng phát triển mạnh.

Trao đổi với phóng viên ngày 10-11, Thứ trưởng Bộ Giáo dục và Đào tạo Nguyễn Hữu Độ khẳng định, việc tăng cường giám sát để các đơn vị chấp hành đúng quy định của Việt Nam là cần thiết với mục tiêu quan trọng nhất là bảo vệ quyền lợi của người học.

Còn nhiều bất cập

Về hoạt động liên kết tổ chức thi cấp chứng chỉ nói chung, chứng chỉ năng lực ngoại ngữ nói riêng của nước ngoài, Bộ Giáo dục và Đào tạo đánh giá, hoạt động này có xu hướng phát triển. Tuy nhiên, bên cạnh những mặt tích cực, việc liên kết tổ chức thi cấp chứng chỉ ngoại ngữ ở Việt Nam cũng còn nhiều bất cập. Cụ thể, hoạt động liên kết tổ chức thi cấp chứng chỉ ngoại ngữ còn tràn lan với nhiều loại chứng chỉ, nhiều ngôn ngữ, khó kiểm soát về chất lượng.

Việc liên kết tổ chức thi cấp chứng chỉ ngoại ngữ ở Việt Nam chủ yếu tuân thủ theo quy định của đối tác nước ngoài, chưa tuân thủ đầy đủ các quy định về điều kiện, tiêu chí liên kết tổ chức thi của Việt Nam (về cơ sở vật chất, thiết bị, đội ngũ cán bộ coi thi, giám sát…). Tình trạng này dẫn đến một số tiêu cực mà báo chí trong và ngoài nước đã phản ánh như: Thi hộ, gian lận trong hồ sơ, giả mạo giấy tờ….

Những tiêu cực này gây dư luận xấu, ảnh hưởng đến quyền lợi của người được cấp chứng chỉ, ảnh hưởng đến quyền và lợi ích của các tổ chức triển khai thi, cấp chứng chỉ nghiêm túc. Người dân cũng lúng túng trong việc lựa chọn chứng chỉ, đơn vị tổ chức thi, giảm sức hút, sự minh bạch của môi trường đầu tư kinh doanh trong lĩnh vực giáo dục tại Việt Nam.

Việc liên kết tổ chức thi cấp chứng chỉ năng lực ngoại ngữ của nước ngoài tại Việt Nam hiện nay được quy định tại Nghị định số 86/2018/NĐ-CP về hợp tác đầu tư của nước ngoài trong lĩnh vực giáo dục. Nghị định này giao Bộ Giáo dục và Đào tạo quy định cụ thể về việc liên kết tổ chức thi cấp chứng chỉ năng lực ngoại ngữ của nước ngoài tại Việt Nam.

Nhằm tăng cường vai trò quản lý nhà nước, bảo vệ quyền, lợi ích của người được cấp chứng chỉ và các bên liên kết, Bộ Giáo dục và Đào tạo đã ban hành quy định về liên kết tổ chức thi cấp chứng chỉ năng lực ngoại ngữ của nước ngoài (Thông tư số 11/2022/TT-BGDĐT); đôn đốc, chỉ đạo các sở giáo dục và đào tạo tham mưu UBND cấp tỉnh thực hiện đúng trách nhiệm, chức năng quản lý nhà nước theo quy định.

Sẽ công khai danh sách các trung tâm đủ điều kiện

Lý giải về việc một số trung tâm tạm dừng tổ chức thi cấp chứng chỉ ngoại ngữ trong vài ngày gần đây, Thứ trưởng Nguyễn Hữu Độ cho biết, Bộ Giáo dục và Đào tạo đang tiếp nhận hồ sơ đề nghị phê duyệt đề án liên kết tổ chức thi cấp chứng chỉ năng lực ngoại ngữ tại Việt Nam. Mặc dù Bộ Giáo dục và Đào tạo đã hướng dẫn các bên liên kết và khẩn trương nghiên cứu các đề án và tổ chức thẩm định, nhưng việc lập hồ sơ đề nghị phê duyệt liên kết của nhiều cơ sở tổ chức thi đến thời điểm này chưa đạt yêu cầu. Điều đáng nói là một số đơn vị chưa làm rõ các yêu cầu bảo đảm chất lượng, tiêu chí liên kết hoặc tư cách pháp nhân của các bên liên kết; thông tin thể hiện tại các đề án cũng không đủ hoặc không rõ ràng, do đó, Bộ Giáo dục và Đào tạo chưa đủ căn cứ để phê duyệt và công bố công khai để xã hội thực hiện giám sát.

“Việc một số trung tâm thông báo dừng tổ chức thi cấp chứng chỉ năng lực ngoại ngữ của nước ngoài là do các bên liên kết chưa làm hồ sơ hoặc chưa hoàn thiện hồ sơ đề nghị Bộ Giáo dục và Đào tạo phê duyệt theo quy định. Điều đó thể hiện sự tôn trọng và chấp hành pháp luật Việt Nam của các đơn vị”, Thứ trưởng Nguyễn Hữu Độ khẳng định.

Trước băn khoăn của dư luận xã hội và người học về thời điểm các đơn vị tiếp tục tổ chức thi cấp chứng chỉ, Thứ trưởng Nguyễn Hữu Độ cho biết, các bên có nhu cầu liên kết tổ chức thi cấp chứng chỉ ngoại ngữ của nước ngoài cần chuẩn bị hồ sơ đầy đủ theo quy định để được thẩm định. Bộ Giáo dục và Đào tạo sẽ xử lý nhanh nhất (thời gian thẩm định và phê duyệt theo quy định là 20 ngày). Sau khi phê duyệt, Bộ Giáo dục và Đào tạo sẽ đăng tải công khai trên Cổng thông tin điện tử tại địa chỉ http://moet.gov.vn để người học biết, lựa chọn đúng cơ sở dự thi lấy chứng chỉ và để xã hội cùng tham gia giám sát.