Bão Covid lại càn quét châu Âu
Ác mộng Covid-19 quay trở lại châu Âu, khiến các cơ quan quản lý và Tổ chức Y tế Thế giới (WHO) bày tỏ “lo ngại nghiêm trọng”.
Theo WHO, số ca t.ử v.ong vì Covid-19 tuần qua tăng 10% ở khắp châu Âu. Đây cũng là khu vực duy nhất trên toàn cầu báo cáo cả ca nhiễm và t.ử v.ong cao hơn trước đây. Hans Kluge, Giám đốc WHO châu Âu, tuần trước cảnh báo nếu chính phủ các nước không nhanh chóng hành động để ngăn chặn virus lây lan, khu vực có thể ghi nhận thêm 500.000 người c.hết vào tháng 2/2022.
Dù tỷ lệ phủ vaccine cao, các quốc gia từ Đức đến Hy Lạp báo cáo số ca nhiễm tăng kỷ lục trong những ngày gần đây. Trong khi đó, lượng người t.ử v.ong ở Romania và Bulgaria cao đến đáng ngại, khiến các bệnh viện quá tải.
Trong bối cảnh đó, chương trình tiêm chủng trở nên cấp thiết hơn bao giờ hết. Chính phủ các nước phải thuyết phục hàng triệu người nhận liều vaccine đầu tiên và chuẩn bị tiêm liều thứ ba cho hàng trăm triệu người khác.
Tại Đức, làn sóng Covid-19 thứ 4 càn quét nghiêm trọng. Số ca nhiễm cao kỷ lục trong tuần này. Bệnh viện ở nhiều điểm nóng trở nên quá tải. Quốc gia kêu gọi tất cả người trưởng thành tiêm liều vaccine thứ ba 6 tháng sau liều thứ hai. Bộ trưởng Y tế Jens Spahn gọi đây là “quy định, không có ngoại lệ”.
16 triệu người Đức đủ điều kiện vẫn từ chối vaccine. Giới chức không còn cách nào khác ngoài nỗ lực hơn để đảm bảo an toàn cho những người đã sẵn sàng tiêm chủng.
Số ca Covid-19 ở Anh đạt kỷ lục mới vào tháng 10, theo nghiên cứu của Đại học Imperial College London. Bộ trưởng Y tế Sajid Javid cho rằng đây là lời nhắc nhở người dân duy trì cảnh giác khi bước vào mùa đông, thời tiết lạnh hơn.
Tháng trước, nước này khởi động chương trình tiêm phòng cúm lớn nhất lịch sử để giải quyết mối lo ngại về một dịch bệnh kép, khi số ca Covid-19 tăng đột biến và dịch cúm bùng phát trở lại. Người Anh hiện có thể tiêm liều vaccine thứ ba ở bất cứ điểm y tế lưu động nào của Dịch vụ Y tế Quốc gia mà không cần hẹn trước. Anh cũng trở thành nước đầu tiên phê duyệt thuốc Covid-19 molnupiravir.
Các khu vực phía Bắc của Italy, bao gồm Veneto và Friuli Venezia Giulia, ghi nhận lượng bệnh nhân tăng nhanh chóng. Nguyên nhân một phần do các cuộc biểu tình chống quy định bắt buộc tiêm vaccine của chính phủ.
“Chúng tôi đang nỗ lực mở rộng tiêm chủng liều thứ ba cho các nhóm t.uổi khác kể từ tuần tới. Chúng tôi vẫn cần bắt kịp tiến độ tiêm liều đầu tiên, đang tăng tốc tiêm liều ba”, Bộ trưởng Y tế Roberto Speranza nói.
Hy Lạp ghi nhận số ca mắc mới cao kỷ lục trong ngày 10/11 với 8.613 ca, tăng gấp đôi chỉ trong vòng chưa đầy nửa tháng qua. Các bệnh viện tại nước này đang lâm vào tình trạng quá tải khi số lượng bệnh nhân nhiễm nCoV nhập viện tăng vọt.
Tại Pháp, số ca nhiễm tăng nhanh sau khoảng thời gian duy trì ở mức tương đối thấp. Giới chức quy định các trường học trên khắp cả nước phải đeo khẩu trang trở lại. Quyết định triển khai thẻ xanh vaccine tại các nhà hàng, rạp chiếu phim và nhiều địa điểm khác giúp nâng cao tỷ lệ tiêm chủng, giữ số ca t.ử v.ong và nhập viện ở mức thấp, giải tỏa căng thẳng cho các bệnh viện. Cơ quan lập pháp Pháp hôm 4/11 đã thông qua dự luật duy trì sử dụng thẻ xanh vaccine đến cuối tháng 7/2022. Giới chức khuyến khích người cao t.uổi tiêm liều tăng cường.
Bồ Đào Nha hôm 4/11 báo cáo số ca nhiễm mới cao nhất kể từ 9/9. Khoảng 86% dân số nước này đã được tiêm đủ hai liều vaccine – là một trong những nơi có tỷ lệ tiêm chủng cao nhất thế giới.
Video đang HOT
Tây Ban Nha là điểm sáng hiếm hoi ở châu Âu. Số ca nhiễm nước này vẫn thấp kể từ tháng 9. Lượng người nhập viện tiếp tục giảm rõ rệt. Hơn 88% người từ 12 t.uổi trở lên được tiêm chủng đầy đủ, hơn một triệu người đã tiêm liều tăng cường kể từ khi chính phủ phê duyệt chương trình vào đầu tháng 10.
Nhân viên y tế chuyển bệnh nhân Covid-19 lên xe cấp cứu tại Bệnh viện đa khoa Ippokrateio, Hy Lạp, ngày 3/11. Ảnh: Reuters
Trái lại, Romania ghi nhận tỷ lệ t.ử v.ong vì Covid-19 cao nhất thế giới trong tuần qua. Các bệnh viện thiếu giường điều trị, nhiều bệnh nhân mắc kẹt trong xe cấp cứu hoặc phải chữa bệnh ngay tại hành lang. Một số người thở oxy trong ô tô.
Bulgaria, nước có chương trình tiêm chủng chậm chạp nhất khối EU trải qua tuần đại dịch c.hết chóc nhất với hơn 1.000 người t.ử v.ong.
Bước vào mùa đông thứ hai của đại dịch, các chính phủ một lần nữa đối mặt với nhiệm vụ khó khăn: Nỗ lực giảm tỷ lệ lây nhiễm, cứu sống bệnh nhân, bảo vệ hệ thống y tế vốn mong manh, đồng thời tránh áp đặt hạn chế quá hà khắc ảnh hưởng đến kinh tế và sức khỏe tinh thần người dân.
Cơ quan Dược phẩm châu Âu (EMA) ủng hộ các nước phê duyệt liều vaccine Moderna và Pfizer thứ ba cho tất cả người trên 18 t.uổi, hỗ trợ các quốc gia mở rộng chương trình tiêm chủng nếu có nhu cầu. EMA cũng xem xét sử dụng loại vaccine khác so với các liều đầu tiên. Nhiều quốc gia đã tiêm trộn vaccine, dữ liệu ban đầu cho thấy phản ứng miễn dịch sẽ mạnh mẽ hơn so với tiêm cùng loại.
Trong khi đó, hệ thống y tế các nước phải đối mặt với cuộc chiến về hậu cần, bởi liều lượng vaccine khác nhau giữa trẻ nhỏ và người lớn, đồng thời nhu cầu chăm sóc sức khỏe toàn khu vực đang gia tăng.
Một mặt, nhiều người vẫn đặt nghi vấn về việc liệu liều vaccine thứ ba có thực sự cần thiết, đặc biệt là với người trẻ t.uổi, hệ thống miễn dịch khỏe mạnh. Mặt khác, những người ủng hộ tiêm nhắc lại cho rằng đây là vũ khí hữu hiệu chống lại các đợt bùng phát Covid-19 tiếp theo.
Đến nay, châu Âu đã trải qua 4 đợt bùng phát Covid-19. Làn sóng đầu tiên bắt đầu vào tháng 3/2020, khi virus bắt đầu lây lan từ Trung Quốc ra nhiều khu vực trên thế giới. Đợt bùng phát thứ hai bắt đầu vào cuối năm 2020 đến đầu năm 2021. Song tỷ lệ lây nhiễm và t.ử v.ong thấp hơn nhiều so với đợt bùng phát đầu tiên.
Covid-19 quay trở lại châu lục lần thứ ba vào tháng 4 vừa qua, khiến nhiều nước tái áp đặt lệnh hạn chế, đóng cửa trường học và yêu cầu người dân không ra ngoài vào khung giờ nhất định trong ngày. Làn sóng thứ 4 bắt đầu vào khoảng tháng 10, dù nhiều nước có tỷ lệ tiêm chủng cao.
Kể từ đầu dịch, châu Âu ghi nhận tổng cộng hơn 67 triệu ca nhiễm và hơn 1,3 triệu trường hợp t.ử v.ong. Số ca mắc mới kể từ 1/10 đến nay luôn cao trên 100.000.
Ly tán gia đình trên đường di tản khỏi Afghanistan
Dù đã an toàn tại căn cứ Ramstein, trong lòng Dunya Walizada vẫn không yên bởi em đã thất lạc cha mẹ và không biết tương lai mình ra sao.
Lần cuối cùng Walizada, 16 t.uổi, nhìn thấy cha mẹ em là ở cổng sân bay Kabul, Afghanistan. Họ lạc mất nhau giữa đám đông nhốn nháo.
"Gia đình cháu đã ly tán", Walizada nói hôm 24/8, khi ngồi bên ngoài nhà để máy bay tại căn cứ Ramstein thuộc vùng Ramstein-Miesenbach, Đức. Đây là căn cứ không quân lớn nhất của Mỹ ở châu Âu và hiện là trung tâm sơ tán, tiếp nhận hàng nghìn người Afghanistan trốn chạy khỏi Taliban.
Một phụ nữ Afghanistan chờ nhận tã trong nhà chứa máy bay được chuyển đổi thành nơi lưu trú thuộc căn cứ không quân Ramstein, Đức, ngày 24/8. Ảnh: Washington Post.
"Cháu không biết cha mẹ còn sống không hay họ đang ở đâu. Cháu không có bất kỳ thông tin nào", Walizada nói.
Hoàn cảnh của Walizada không phải hiếm ở căn cứ Ramstein và nó cho thấy tính phức tạp của nỗ lực đưa những người Afghanistan và người Mỹ đang mắc kẹt ở Kabul đến nơi an toàn. Một số người Afghanistan còn đang lo lắng họ không có đủ giấy tờ để đến Mỹ.
Theo giới chức, những gì đang diễn ra ở căn cứ Ramstein là chưa từng có t.iền lệ. Chỉ trong vài ngày, nơi đây đã thay đổi hoàn toàn. 323 chiếc lều mọc lên, kê giường lưu động làm chỗ ngủ cho đàn ông. Còn lại khoảng 1.000 phụ nữ và t.rẻ e.m trú trong ba nhà chứa máy bay lớn. Căn cứ Ramstein bỗng chốc trở thành nơi ăn chốn ở cho 6.500 người.
Các chuyến bay cho những người đã được thẩm tra lý lịch để có thể đi tiếp bắt đầu khởi hành hôm 23/8. Nhiều người khác vẫn chưa biết liệu đơn xin tị nạn của họ có được thông qua hay không.
"Cháu nên làm gì? Cháu nên đi đâu?", Walizada hỏi. Em đã thoát khỏi Afghanistan cùng người chị 28 t.uổi và cháu trai 4 t.uổi, Avina. Gia đình Walizada ly tán sau khi cha mẹ em bị lực lượng an ninh Afghanistan chặn lại giữa cảnh hỗn loạn ở cổng sân bay Kabul. Vợ chồng một người chị khác của Walizada cũng không rõ tung tích.
Cha Walizada từng làm việc tại Đại học Kabul. Walizada cho biết em đã xuất trình bằng tốt nghiệp tiếng Anh cùng giấy tờ chứng minh mình từng dịch thuật cho một tổ chức phi chính phủ để lên máy bay sơ tán. Kế hoạch của gia đình em là bằng mọi cách đặt chân đến Mỹ.
"Nhưng giờ đây chỉ còn lại cháu và chị gái", Walizada nói. "Liệu chúng cháu có thể đến nước khác không, Canada chẳng hạn?".
Theo trung tá William Powell, trưởng ban xử lý các vấn đề công cộng tại căn cứ Ramstein, đoàn tụ các gia đình "là một thách thức phức tạp". Ông không nắm được chính xác số t.rẻ e.m không đi cùng cha mẹ tại căn cứ nhưng "biết rõ có chuyện này".
Một quan chức giấu tên từ Bộ Ngoại giao Mỹ cho biết chính phủ sẽ "làm mọi việc có thể" để giúp các gia đình đoàn tụ nhưng những gì đang diễn ra trên thực tế đang gây nản lòng.
Tại một góc của khu nhà tạm được dựng lên dành cho những người sơ tán, Wahedullah Popalai cho hay vợ chồng anh đã bị thất lạc cậu con trai hai t.uổi ở cổng vào sân bay Kabul. "Một đứa vẫn ở đây, đứa còn lại không biết ở đâu nữa", anh nói trong nghẹn ngào.
Wahedullah cho hay anh từng làm thợ hàn tại căn cứ Baghram ở Afghanistan trong hai năm nhưng không có bất kỳ giấy tờ nào chứng minh cho điều này. Những trường hợp như của Wahedullah sẽ là bài toán đặt ra cho giới chức Mỹ khi xử lý hồ sơ của người di tản.
"Tình hình ở Kabul cực kỳ hỗn loạn. Nhiệm vụ cơ bản của chúng tôi là đưa những người mà chúng tôi cho là dễ bị tổn thương đến nơi an toàn", quan chức Bộ Ngoại giao Mỹ nói.
Bộ An ninh Nội địa, Bộ Ngoại giao và Bộ Quốc phòng Mỹ đang phối hợp thu thập thông tin về hoàn cảnh của từng người sơ tán, giúp xác định họ thuộc diện được phép di trú nào: Công dân, người có thẻ xanh, người đủ điều kiện nhận Thị thực Nhập cư Đặc biệt vì từng làm việc với quân đội Mỹ hoặc các cơ quan khác hay những người trong hoàn cảnh đặc biệt nguy hiểm. Tương lai những người không đủ tiêu chuẩn hiện vẫn chưa rõ cũng như số người sơ tán với giấy tờ hạn chế.
Dunya Walizada (ngồi giữa) bên những phụ nữ Afghanistan khác được sơ tán đến căn cứ không quân Ramstein. Ảnh: Washington Post.
Căn cứ Ramstein có khả năng tiếp nhận 12.000 người. Tin tức về việc Ramstein sẽ được biến thành một trung tâm sơ tán chỉ đến hai ngày trước khi chuyến bay đầu tiên cất cánh khỏi Kabul, theo trung tá Powell. Đến ngày 22/8, nơi đây đã đón khoảng 7.000 người. Các nguồn lực nhanh chóng cạn kiệt, đặc biệt là lương thực, thực phẩm.
Một công ty địa phương đang hỗ trợ cho căn cứ Ramstein 30.000 suất ăn mỗi ngày. Trong khi đàn ông và phụ nữ có khu vực ngủ riêng, các gia đình vẫn được phép gặp mặt và ăn cùng nhau tại một số khu vực nhất định.
"Hầu hết mọi người đến đây đều mệt mỏi và sợ hãi", Jami Malcolm, tình nguyện viên từ Hội Chữ thập đỏ Mỹ đang cung cấp thực phẩm và đồ vệ sinh cho những người sơ tán, cho biết. "Tôi nghĩ họ hơi hoang mang".
Tất cả người sơ tán đều được kiểm tra y tế, bao gồm đo nhiệt độ và xét nghiệm Covid-19 với bất kỳ ai có dấu hiệu nhiễm virus. Họ sau đó được lưu hồ sơ, quét sinh trắc học và hướng dẫn tới nơi lưu trú.
Ngay cả khi bị chia cách với gia đình và không biết tương lai ra sao, nhiều người vẫn cảm thấy nhẹ nhõm.
Walizada cho biết việc không thể ở bên gia đình thực sự khó khăn với em "nhưng sẽ còn khó khăn hơn nếu tiếp tục sống ở Kabul".
EU phê chuẩn thêm các cơ sở sản xuất vaccine của Pfizer và Moderna Ngày 24/8, Cơ quan quản lý dược phẩm châu Âu (EMA) thông báo đã phê chuẩn thêm các cơ sở sản xuất vaccine ngừa COVID-19 dựa trên công nghệ tiên tiến mRNA của hãng dược Pfizer/BioNTech và hãng Moderna nhằm giúp tăng sản lượng vaccine trong bối cảnh số ca mắc COVID-19 tăng trở lại tại châu Âu. Vaccine ngừa COVID-19 của Pfizer/BioNTech....