Bánh trôi của người Hà Nhì

Theo dõi VGT trên

Cũng như nhiều dân tộc khác sinh sống trên rẻo cao, người Hà Nhì ở Tây Bắc có nhiều món ăn độc đáo, thể hiện sức sáng tạo và văn hóa ẩm thực riêng.

Trong đó, có món bánh trôi thường được bà con làm trong dịp Tết Hồ Sự Chà (Tết cơm mới) – Tết cổ truyền với không gian văn hóa đặc sắc.

Bánh trôi của người Hà Nhì - Hình 1

Phụ nữ Hà Nhì chuẩn bị bánh cúng trong ngày Tết Hồ Sự Chà.

Trong tiếng Hà Nhì, bánh trôi là “chà lẹ”. Hàng năm, vào tháng 10 âm lịch, bà con dân tộc Hà Nhì tổ chức đón Tết cổ truyền. Người Hà Nhì rất coi trọng sự thiêng liêng trong các ngày lễ, Tết vì thế bà con cũng đón Tết Hồ Sự Chà trong 3 ngày. Trong những ngày Tết, các gia đình chuẩn bị lễ vật cúng mời tổ tiên về mừng năm mới, tổ chức vui chơi, thăm hỏi, chúc nhau những điều may mắn, tốt đẹp.

Tết Hồ Sự Chà tổ chức để mừng cho vụ mùa bội thu, cầu mong tổ tiên phù hộ cho năm mới mọi điều may mắn, tốt lành. Đây được coi là ngày Tết quan trọng nhất đối với người Hà Nhì và bánh trôi được coi là lễ vật thiêng liêng nhất trong ngày này.

Theo tập tục truyền thống, Tết Hồ Sự Chà được tổ chức vào ngày con Rồng đầu tiên của tháng 12 Dương lịch, sau khi được sự bàn bạc thống nhất của hội đồng già làng, trưởng bản. Theo quan niệm của người Hà Nhì, đây là ngày tượng trưng cho sự bình an, giàu có. Bởi vậy, mâm cỗ dâng lên tổ tiên luôn đủ đầy, gồm cả các món mặn và món chay. Trong đó có 5 món không thể thiếu là thịt lợn, bánh trôi, rượu, gạo và lá chè tươi.

Video đang HOT

Trong ngày Tết đầu tiên, từ lúc sáng sớm, khi tiếng gà gáy mới cất lên, các gia đình chuẩn bị làm bánh trôi. Bà con tin rằng, bánh trôi là món ăn đầu tiên để tổ tiên ăn “lót dạ” khi “về ăn Tết” cùng con cháu. Do vậy, bánh trôi không thể thiếu trong lễ cúng đầu tiên ở mỗi gia đình, dù nhiều hay ít.

Người Hà Nhì chỉ làm bánh trôi không nhân và gạo được sử dụng để làm bánh trôi có thể là gạo nếp nương và cả gạo tẻ. Nhưng bà con ưa chuộng hơn cả là loại nếp nương của riêng người Hà Nhì, dòng gạo do chính các gia đình tự trồng cấy được trong năm.

Bánh trôi của người Hà Nhì - Hình 2

Cụ thể, gạo nếp nương ngâm qua đêm rồi xay thành bột, nhào đến khi hỗn hợp mềm mịn thì nặn thành từng viên nhỏ bằng ngón tay cái. Dưới bàn tay khéo léo của người phụ nữ Hà Nhì, viên nào viên nấy tròn đều tăm tắp. Cho nước vào nồi đun lên, khi nước sôi, thả bánh vào, rồi đun lửa nhỏ. Đun đến khi bánh nổi lên trên mặt nước là chín, vớt ra để ráo nước rồi mang cúng. Hoặc khi chín, có thể thả tiếp vào nồi nước lạnh để bột bánh không bị dính lại với nhau.

Người Hà Nhì thường nặn riêng 3 chiếc bánh đặt trên chiếc lá chuối non, rắc thêm bột vừng rang chín lên bề mặt bánh, rồi đem vào gian thờ cúng gia tiên. 3 chiếc bánh này thường làm thường được làm tròn trịa và to hơn bánh để ăn. Qua việc này để thể hiện sự tri ân, thành kính, tấm lòng hiếu thuận của con cháu với các đấng sinh thành, bề trên, tiên tổ.

Tại sao lại là 3 chiếc, trong khi đó những món khác thì người Hà Nhì lại làm theo cặp đôi: Cặp bánh chưng, cặp bánh dày, 2 chai rượu, 2đĩa xôi, 2 đĩa thịt lợn, 2 gói muối? Bà con ở đây cho biết, mỗi chiếc bánh trôi đại diện cho Thiên, Địa, Nhân – trời, đất và con người. Đến khi hết lễ Tết, bà con sẽ thả bánh trôi ấy vào trong bếp than, và khi bánh trôi nở ra rất to, bà con nghĩ rằng những thứ đó sẽ phát triển.

Lễ cúng bánh trôi được tiến hành trước cả việc mổ lợn, vốn được coi là bước quan trọng để “làm lý”. Sau lễ cúng bánh trôi, mọi hoạt động của ngày Tết mới được tiếp diễn một cách thuận lợi và vui vẻ.

Theo daidoanket

Món ăn từ... cọ

Phú Thọ là vùng đất có rất nhiều cây cọ. Chính bởi vậy, nhiều món ăn được bà con chế biến từ nguyên liệu chính khai thác từ cây cọ. Bên cạnh cơm nắm lá cọ còn có xôi cọ, tằm cọ...

Món ăn từ... cọ - Hình 1

Cơm nắm lá cọ.

Cơm nắm vốn là thức ăn không cầu kì, hoa mĩ thường được bà con miền xuôi lẫn miền ngược mang đi trong những chuyến đi rừng, đi rẫy, ra đồng xa cấy lúa... Ở mỗi vùng, cơm nắm lại được bà con chế biến khác nhau. Với người Phú Thọ, cơm nắm được bà con gói trong lá cọ chặt ở vườn nhà, đồi nhà; chứa đựng tất cả nét văn hóa, cả phong tục tập quán của miền đất cọ này.

Nguyên liệu quan trọng để làm món này gồm có cơm và lá cọ. Cơm muốn ngon thì phải dùng gạo đầu mùa vừa được thu hoạch thì cơm mới dẻo. Ngoài ra, để có được mẻ cơm trắng, những nắm cơm vừa dẻo, ăn ngọt và thơm, người dân huyện Phù Ninh còn có bí quyết trong việc chế nước nấu cơm. Lượng nước nấu phải nhiều hơn so với nấu cơm ăn hằng ngày, đặc biệt phải dùng nước mưa đựng trong những chiếc bể cũ ngoài trời mới ngon. Còn lá cọ thì phải lấy những tàu lá cọ vẫn còn bánh tẻ. Đó là những tàu lá cọ chưa xòe hết tán, xanh mướt. Tiếp đó, lá cọ đem về được vệ sinh sạch sẽ, hơ qua lửa cho mềm, rồi lại lau sạch để nắm cơm.

Trước khi nắm phải dùng khăn mặt ướt hoặc tay nhúng nước lạnh nắm tròn lại, lăn kỹ nắm cơm cho thật nhuyễn đến khi nào hạt cơm không còn nguyên vẹn và dính quyện vào nhau thành một khối. Bỏ khối cơm vào trong lòng lá cọ túm lại, lăn đi lăn lại lần nữa cho thật chặt.

Từng nắm cơm với những viền sọc được tạo hình từ lá cọ đượm thơm mùi gạo quê quyện với chút hương của lá cọ. Bẻ đôi nắm cơm chấm với muối vừng, muối sả đều ngon...

Bên cạnh cơm nắm lá cọ, đất Tổ Phú Thọ còn có món xôi cọ. Cũng là một món ăn dân dã, nhưng bà con người Tày tại xã Bảo Yên (Thanh Thủy, Phú Thọ) lại như thổi hồn vào món ăn này, để món ăn bình dị cất lên hương vị ẩm thực độc đáo. Theo đó, tháng 11 - 12 âm lịch là mùa cọ chín, người dân lại bắt tay chế biến món ăn lâu đời đã trở nên thân thuộc với vùng quê nơi đây.

Để có được món xôi cọ ngon miệng, nguyên liệu cần phải có là gạo nếp nương và cọ ỏm. Người ta thường chọn các quả cọ nếp có vị béo và ngậy. (Cọ tẻ cũng có thể làm được xôi nhưng thường không ngậy và dẻo). Sau khi ỏm xong, cọ được tách ra lấy phần thịt màu vàng để nấu xôi.

Gạo nếp dùng để nấu cũng phải được chọn kỹ thì xôi mới dẻo, thơm, hạt bóng mẩy. Gạo được ngâm nước qua đêm sau đó vo sạch, sau đó đồ chín trong chõ gỗ thành xôi. Xôi chín, người ta lấy thịt quả cọ trộn đều với xôi.

Thao tác trộn xôi phải thật nhuyễn, đều tay, càng trộn nhuyễn càng ngon, từ màu xôi trắng phải chuyển sang màu vàng óng của thịt cọ. Tinh dầu cọ ngấm vào xôi tạo thành một màu rất đẹp, hương thơm của gạo nếp và cọ tỏa mùi thơm nức.

Khi ăn, thực khách có thể chấm xôi cọ với muối vừng, ban đầu sẽ cảm nhận một chút vị chát, đắng nhưng càng ăn càng thấy hương vị riêng biệt này thật quyến luyến, không lẫn với những loại xôi khác...

Theo Daidoanket

Bạn thấy bài viết này có hữu ích không?
Có;
Không

Tin liên quan

Tiêu điểm

6 bí quyết làm bánh xèo giòn rụm, không bị ướt bột6 bí quyết làm bánh xèo giòn rụm, không bị ướt bột
22:57:20 11/03/2025
Tiệm cơm tấm Sài Gòn bán 6 tháng nghỉ 6 tháng vẫn đông khách, nổi tiếng với món chả cua công thức 60 năm độc quyềnTiệm cơm tấm Sài Gòn bán 6 tháng nghỉ 6 tháng vẫn đông khách, nổi tiếng với món chả cua công thức 60 năm độc quyền
22:27:23 10/03/2025
Ba chỉ ngâm bia nướng, cuốn rau thơm rồi chấm tương ớt, nghĩ thôi đã thèm chảy nước miếngBa chỉ ngâm bia nướng, cuốn rau thơm rồi chấm tương ớt, nghĩ thôi đã thèm chảy nước miếng
06:02:47 12/03/2025
Cách làm bánh bao nguyên cám nhân thịt gà thập cẩm siêu ngon, cả nhà tha hồ ăn sángCách làm bánh bao nguyên cám nhân thịt gà thập cẩm siêu ngon, cả nhà tha hồ ăn sáng
06:09:52 11/03/2025
Món canh từ loại nguyên liệu gây bất ngờ: 99% mọi người chưa từng nấu mà không biết rằng siêu ngonMón canh từ loại nguyên liệu gây bất ngờ: 99% mọi người chưa từng nấu mà không biết rằng siêu ngon
06:11:27 11/03/2025
Cách làm bánh chuối nướng cực dễ lại ngon, không thử ngay quá phíCách làm bánh chuối nướng cực dễ lại ngon, không thử ngay quá phí
06:09:03 11/03/2025
Ngô nướng không chưa đủ, phải thêm thứ này ngô béo ngậy, thơm nức trẻ con mê tít đòi ăn suốtNgô nướng không chưa đủ, phải thêm thứ này ngô béo ngậy, thơm nức trẻ con mê tít đòi ăn suốt
06:09:26 11/03/2025
Độc đáo măng xào lá nghệ: Hương quê dân dã, ăn một lần nhớ mãiĐộc đáo măng xào lá nghệ: Hương quê dân dã, ăn một lần nhớ mãi
06:08:32 11/03/2025

Tin đang nóng

Dispatch liệt kê 5 "kẻ ác" dồn Kim Sae Ron đến bước đường tự tử, công ty Kim Soo Hyun bị lên án vì hành động nàyDispatch liệt kê 5 "kẻ ác" dồn Kim Sae Ron đến bước đường tự tử, công ty Kim Soo Hyun bị lên án vì hành động này
17:14:09 12/03/2025
Chấn động ảnh hôn má và thư tay: "Anh yêu em Sae Ron, từ Kim Soo Hyun đang ở nơi xa"Chấn động ảnh hôn má và thư tay: "Anh yêu em Sae Ron, từ Kim Soo Hyun đang ở nơi xa"
17:33:52 12/03/2025
Động thái của Lê Phương sau bài đăng gây xôn xao hậu tang lễ diễn viên Quý BìnhĐộng thái của Lê Phương sau bài đăng gây xôn xao hậu tang lễ diễn viên Quý Bình
15:50:58 12/03/2025
Đàm Vĩnh Hưng đổi luật sư, đòi bồi thường cho việc mất 4 ngón chânĐàm Vĩnh Hưng đổi luật sư, đòi bồi thường cho việc mất 4 ngón chân
16:10:34 12/03/2025
Nóng: Kim Soo Hyun hứa sẽ cưới Kim Sae Ron, dì cố diễn viên 1 lần kể hết chuyện thao túng tâm lýNóng: Kim Soo Hyun hứa sẽ cưới Kim Sae Ron, dì cố diễn viên 1 lần kể hết chuyện thao túng tâm lý
19:39:38 12/03/2025
Ca sĩ Đàm Vĩnh Hưng phải cắt cụt 4 ngón chân là thậtCa sĩ Đàm Vĩnh Hưng phải cắt cụt 4 ngón chân là thật
19:45:56 12/03/2025
Quảng cáo của Kim Soo Hyun lần lượt "bay màu": Ngôi sao hạng S của showbiz Hàn chưa bao giờ thảm thế này!Quảng cáo của Kim Soo Hyun lần lượt "bay màu": Ngôi sao hạng S của showbiz Hàn chưa bao giờ thảm thế này!
17:11:46 12/03/2025
Vợ Quý Bình: "Nghĩ đến yêu anh ấy là mình không dám"Vợ Quý Bình: "Nghĩ đến yêu anh ấy là mình không dám"
20:04:27 12/03/2025

Tin mới nhất

Tai heo làm nộm mãi cũng chán, đem kho kiểu này được món giòn ngon, đậm đà cực hấp dẫn

Tai heo làm nộm mãi cũng chán, đem kho kiểu này được món giòn ngon, đậm đà cực hấp dẫn

06:01:41 12/03/2025
Không ngờ món tai và mũi lợn chế biến thế này lại ngon gấp bội, cả nhà ăn hết rồi lại đòi nấu tiếp. Hãy tham khảo ngay cách làm dưới đây nhé!
Đây mới là món gà rán Hàn Quốc với 3 loại nước sốt cực ngon, khó cưỡng

Đây mới là món gà rán Hàn Quốc với 3 loại nước sốt cực ngon, khó cưỡng

06:00:50 12/03/2025
Ngoài các món ăn hấp dẫn như thịt nướng, mì tương đen thì món gà rán Hàn Quốc luôn nằm trong top các món ăn Hàn Quốc quen thuộc được nhiều người yêu thích nhất.
Cách làm gà hấp xì dầu ngon với nguyên liệu đơn giản mà cực kỳ dễ làm

Cách làm gà hấp xì dầu ngon với nguyên liệu đơn giản mà cực kỳ dễ làm

06:00:19 12/03/2025
Thịt gà là một trong những thực phẩm dễ chế biến nhất, có thể kết hợp với nhiều loại gia vị, rau củ mà biến tấu thành nhiều món ngon hấp dẫn... đặc biệt là món gà hấp.
Chỉ với vài bước đơn giản, không tốn thời gian, bạn đã có ngay món gà hấp lá chanh không cần nước rất thơm ngon, đúng vị

Chỉ với vài bước đơn giản, không tốn thời gian, bạn đã có ngay món gà hấp lá chanh không cần nước rất thơm ngon, đúng vị

05:59:52 12/03/2025
Gà hấp lá chanh là món ăn quá quen thuộc với người Việt chúng ta, nhiều dinh dưỡng lại thơm ngon lại vô cùng hấp dẫn.
Cách nấu gà ác hầm thuốc bắc bổ dưỡng, mềm nhừ và 2 trường hợp cần hết sức lưu ý khi ăn

Cách nấu gà ác hầm thuốc bắc bổ dưỡng, mềm nhừ và 2 trường hợp cần hết sức lưu ý khi ăn

22:50:57 11/03/2025
Gà ác hầm thuốc bắc là món ăn bổ dưỡng cho người già, bà bầu, trẻ em và người mới ốm dậy, cần hồi phục sức khỏe.
Mẹo rã đông cá nhanh, không tanh, không nát và 4 điều cần tránh mà nhiều chị em hay mắc phải

Mẹo rã đông cá nhanh, không tanh, không nát và 4 điều cần tránh mà nhiều chị em hay mắc phải

22:48:57 11/03/2025
Thay vì ngâm trực tiếp vào nước, bạn nên dùng muối, nước giấm pha loãng để cá rã đông nhanh hơn mà không mất chất.
Hôm nay nấu gì: Cơm tối nóng hổi dễ ăn

Hôm nay nấu gì: Cơm tối nóng hổi dễ ăn

16:42:11 10/03/2025
Thực đơn cơm tối nóng hổi dễ ăn. Không cầu kỳ, những món ăn đơn giản này lại thơm ngon, hấp dẫn hơn bao giờ hết.
Làm món thịt băm theo công thức này vừa nhanh lại phòng trừ cảm cúm, ngon tới mức "thổi bay" cả nồi cơm

Làm món thịt băm theo công thức này vừa nhanh lại phòng trừ cảm cúm, ngon tới mức "thổi bay" cả nồi cơm

12:42:10 10/03/2025
Để bữa cơm vừa làm nhanh lại ngon miệng và giúp phòng trừ cảm cúm hiệu quả thì bạn hãy tham khảo ngay món gà băm xào đậu húng quế dưới đây!
Cách nấu hủ tiếu bò viên cực ngon

Cách nấu hủ tiếu bò viên cực ngon

06:10:16 10/03/2025
Hủ tiếu bò viên là món ăn quen thuộc của nhiều người miền Nam bởi hương vị thơm ngon, đậm đà, bổ dưỡng. Hãy tham khảo cách làm dưới đây nhé!
Phụ nữ hãy thường xuyên ăn món bánh này: Làm cực dễ mà ngon hơn bánh ngọt lại dưỡng khí huyết và tránh bốc hỏa

Phụ nữ hãy thường xuyên ăn món bánh này: Làm cực dễ mà ngon hơn bánh ngọt lại dưỡng khí huyết và tránh bốc hỏa

06:09:18 10/03/2025
Chất lượng của bánh đường nâu hấp bạn tự làm ở nhà không hề thua kém các sản phẩm trên thị trường. Hãy thử làm món bánh đường nâu hấp thơm ngon này nhé.
Lên sẵn thực đơn ăn uống thanh đạm cho cả tuần: Cơm nhà dễ nấu, thơm ngon, tốt cho sức khỏe nhất

Lên sẵn thực đơn ăn uống thanh đạm cho cả tuần: Cơm nhà dễ nấu, thơm ngon, tốt cho sức khỏe nhất

06:08:11 10/03/2025
Hãy để những bữa ăn của bạn trở nên đơn giản nhưng đầy màu sắc và tràn đầy hương vị, đồng thời nuôi dưỡng cơ thể từ bên trong.
6 đặc sản Phú Thọ mua về làm quà thì miễn chê, có món nhặt từ dưới suối nay thành đặc sản nhiều người lùng mua

6 đặc sản Phú Thọ mua về làm quà thì miễn chê, có món nhặt từ dưới suối nay thành đặc sản nhiều người lùng mua

06:07:22 10/03/2025
Phú Thọ còn nổi tiếng với nhiều món đặc sản hấp dẫn, khiến những tín đồ du lịch không thể bỏ lỡ cơ hội thưởng thức và mua về làm quà cho người thân.

Có thể bạn quan tâm

Khả Như tiết lộ cảnh ăn thịt sống gây ám ảnh trong phim kinh dị 18+

Khả Như tiết lộ cảnh ăn thịt sống gây ám ảnh trong phim kinh dị 18+

Sao việt

21:52:33 12/03/2025
Tham gia Quỷ nhập tràng , Khả Như không ngại lăn xả khi hóa thân vào nhân vật Minh Như. Cô mong khán giả nhìn thấy nỗ lực đổi mới hình ảnh của mình trong quá trình làm nghề.
Ngoại trưởng Mỹ làm hòa với tỉ phú Musk

Ngoại trưởng Mỹ làm hòa với tỉ phú Musk

Thế giới

21:50:41 12/03/2025
Ngoại trưởng Mỹ Marco Rubio công khai viết lời cảm ơn Bộ Hiệu suất Chính phủ (DOGE) do tỉ phú Musk dẫn đầu vì đã thúc đẩy việc cắt giảm đa số chương trình của USAID, theo tờ USA Today hôm 11.3.
Quyền Linh ngỡ ngàng khi Việt kiều Mỹ từ chối hẹn hò với nữ thư ký

Quyền Linh ngỡ ngàng khi Việt kiều Mỹ từ chối hẹn hò với nữ thư ký

Tv show

21:45:37 12/03/2025
Sau cuộc trò chuyện, đàng trai quyết định không bấm nút hẹn hò khiến Quyền Linh và Ngọc Lan đều ngỡ ngàng, tiếc nuối.
Lâm Bảo Ngọc: Từng nghĩ bỏ nghề, chỉ biết chui đầu vào tủ lạnh vì trầm cảm

Lâm Bảo Ngọc: Từng nghĩ bỏ nghề, chỉ biết chui đầu vào tủ lạnh vì trầm cảm

Nhạc việt

21:43:24 12/03/2025
Sau biến cố trầm cảm, Lâm Bảo Ngọc vực dậy tinh thần để làm nghề. Cô vừa trình làng MV Im Sorry , đánh dấu chặng đường mới trong sự nghiệp ca hát.
Trang thư tình mùi mẫn và lời yêu của Kim Soo Hyun dành cho Kim Sae Ron

Trang thư tình mùi mẫn và lời yêu của Kim Soo Hyun dành cho Kim Sae Ron

Sao châu á

21:40:43 12/03/2025
Chiều 12/3, kênh YouTube Viện Garo Sero tiếp tục tung bằng chứng về việc Kim Soo Hyun và Kim Sae Ron từng hẹn hò.
Người đàn ông sở hữu cơ thể cân đối nhất lịch sử, đẹp như tượng tạc với tỷ lệ mỡ gần như bằng 0

Người đàn ông sở hữu cơ thể cân đối nhất lịch sử, đẹp như tượng tạc với tỷ lệ mỡ gần như bằng 0

Netizen

21:36:06 12/03/2025
Trong lịch sử làng thể hình, Bob Paris được nhớ đến là một trong những VĐV sở hữu cơ thể cân đối và được ngưỡng mộ nhiều nhất.
Xác định thời điểm Kim Sae Ron mới bắt đầu hẹn hò Kim Soo Hyun, nhan sắc thanh thuần càng nhìn càng xinh

Xác định thời điểm Kim Sae Ron mới bắt đầu hẹn hò Kim Soo Hyun, nhan sắc thanh thuần càng nhìn càng xinh

Nhạc quốc tế

21:24:22 12/03/2025
Ngày 22/11/2015, Kim Sae Ron có sân khấu chào sân show âm nhạc hàng tuần Music Core của MBC, cùng với sao nhí Kim Min Jae làm MC.
Vợ đột ngột qua đời, khi nói chuyện điện thoại với con gái, tôi sững sợ không thể tin

Vợ đột ngột qua đời, khi nói chuyện điện thoại với con gái, tôi sững sợ không thể tin

Góc tâm tình

20:47:36 12/03/2025
Tôi là tên người hàng xóm nhà tôi. Lúc ấy tôi có hơi chột dạ nên hỏi con. Trẻ con nào biết nói dối, con bé bắt đầu kể về những đêm chú tôi sang ngủ, còn nói buổi sáng, chú ấy đi về bằng đường cửa sau nữa.
Món nợ của Vinicius với Atletico

Món nợ của Vinicius với Atletico

Sao thể thao

19:23:18 12/03/2025
Từ những trận derby đầy thử thách, đến những lời lẽ phân biệt chủng tộc, Vinicius có món nợ cần trả với Atletico Madrid.
Vụ cháy 56 người chết: Tòa nhà xây sai phép, 'không khác gì chiếc hộp kín'

Vụ cháy 56 người chết: Tòa nhà xây sai phép, 'không khác gì chiếc hộp kín'

Pháp luật

18:46:42 12/03/2025
Cư dân vụ cháy chung cư mini khiến 56 người chết cho rằng mấu chốt dẫn tới hỏa hoạn gây hậu quả nghiêm trọng là tòa nhà xây sai phép, không khác gì chiếc hộp kín .