Bâng khuâng nhớ rau tàu bay

Trang Thy16:27 05/08/2020

Canh rau tàu bay tỏa hương thơm nồng đượm, đĩa rau luộc xanh mướt nằm cạnh chén mắm pha chanh đường ớt tỏi, lòng chợt bâng khuâng nhớ ngày xa.

Ảnh: Trang Thy

Thuở còn trong quân ngũ, tôi cùng đồng đội thường hành quân dã ngoại dài ngày nơi biên giới. Thực phẩm khan hiếm nên chúng tôi lang thang trong rừng tìm rau quả hoang dại cho bữa ăn thường ngày. Và “thân thuộc” với chúng tôi nhất chính là những cây rau tàu bay vươn lên xanh mướt sau trận mưa rào nơi núi đồi.

Video đang HOT

Rau tàu bay dùng để nấu canh, luộc, xào, làm nộm, muối dưa đều ngon. Ôm bó rau tàu bay về đến bến nước ven suối gần đơn vị đóng quân, chúng tôi ngắt lấy lá và ngọn cùng phần thân tươi non. Một chàng lính trẻ chạy vội lên bếp mang chiếc rổ nhựa xuống bến nước với gương mặt rạng ngời.

Rau được rửa sạch rồi vớt ra rổ cho ráo nước trước khi mang lên căn bếp dựng tạm cạnh lán trú quân. Anh nuôi của đơn vị đun nồi nước suối trên bếp lửa bập bùng cháy đỏ. Khi nước sôi, anh cho ít muối hạt cùng dầu ăn rồi dùng dao xắt nhỏ rau tàu bay vào nồi. Đợi nước sôi trở lại thì nêm gia vị vừa ăn rồi nhấc khỏi bếp. Hôm nào hái được mớ nấm mối rửa sạch cho vào nồi thì canh rau tàu bay “ngọt phải biết”, mọi người san sẻ từng vá canh thấm đẫm hương vị núi rừng.

Rau tàu bay luộc là món ăn quen thuộc của lính khi trú chân giữa núi rừng vì chế biến cực đơn giản, nhanh gọn. Rau luộc càng đậm đà hương vị khi có thêm mớ dền cơm tươi non mọc dưới tán rừng sau cơn mưa dịu mát đất trời. Đĩa rau luộc xanh mướt nằm cạnh chén mắm pha chanh đường ớt tỏi trông thật bắt mắt. Chúng tôi quây quần bên mâm cơm đạm bạc rôm rả chuyện trò trong gió ngàn xào xạc.

Rau tàu bay luộc chấm tôm kho đánh

Trưa đi làm về, thấy bên khe cửa có bó rau tàu bay, biết là bạn lại ghé nhà mà không gặp. Nắm rau tàu bay tươi roi rói, chắc là bạn mới hái trên đồi chiều hôm trước.

Bạn dùng lá chuối xanh cẩn thận gói bên ngoài mớ rau, bên trong còn kèm mảnh giấy ghi mấy chữ. Bạn nói có việc về phố, tiện đường đem cho mình nắm rau, kêu mình kiếm mấy con tôm kho đánh mà chấm, bạn phải về gấp nên chẳng có thời gian gặp mặt chuyện trò. Mình ít thấy ai như bạn, chẳng chịu dùng điện thoại, nên có việc gì bạn đều lôi giấy bút ra dùng.

Rau tàu bay là loại rau dại thường mọc hoang ở lưng chừng đồi, ngoài chợ hiếm lắm mới có người bán. Mình chỉ được ăn khi nào về quê hay những lúc bạn ghé phố rồi tặng cho một ít như hôm nay. Nhìn đám rau xanh mơn mởn trên tay, không dưng lại nhớ ngày xưa mình và bạn thường hay ra sau đồi hái rau tàu bay về chế biến món ăn. Rau tàu bay mẹ thường hay nấu canh với chút ruốc. Chán ăn canh, mẹ lại chuyển sang luộc hoặc xào. Rau luộc thì chấm nước ruốc kho. Rau xào thì thêm tỏi đập dập vào cho thơm.

Mình ghiền món rau tàu bay luộc chấm tôm kho đánh nhất. Ăn ngon đến nhức răng. Chỉ hôm nào ba ra đồng, may mắn kiếm được chục con tôm, mẹ mới làm món này. Những hôm mẹ luộc rau tàu bay chấm nước tôm kho đánh, cả nhà có khi ăn rau thay cơm. Mà những ngày xưa ấy, khi cơm còn bữa đói bữa no, thì việc ăn rau thay cơm chẳng có gì lạ. Chứ chẳng như bây giờ, hôm nào bắt gặp một mớ rau tàu bay bán bên góc chợ, thì mừng như bắt được vàng. Tưởng như cả trời quê hiện hữu nơi góc phố.

Chế biến món rau tàu bay luộc chấm tôm kho đánh đơn giản lắm. Rau tàu bay ngắt lấy lá và đọt non rồi rửa sạch. Khi nồi nước luộc rau sôi to, mới cho rau vào. Mẹ mình truyền bí kíp để luộc rau xanh, là chỉ cho từng nhúm rau thật nhỏ vào nồi nước đang sôi. Đợi cho đến khi nước sôi lại, mới cho nhúm rau kế tiếp vào. Luộc rau cũng phải thong dong từ tốn như thế, thì rau mới giữ được cái nét xanh tươi non mềm như hồi vẫn ở trên cây. Mà cái vị ngọt của rau dại vẫn giữ được nét ban sơ vốn có.

Kế đến là làm nước chấm rau. Tôm rửa sạch, bóc vỏ rồi băm nhỏ, cho tiêu, hành, muối, bột ngọt vào ướp chút xíu. Bắc chảo lên bếp, cho hành băm nhỏ vào phi thơm thì cho tôm đã ướp vào xào chín, rồi đổ lưng lưng chén nước vào nấu cùng. Đến lúc nước sôi lăn tăn thì nêm thêm tí ruốc cho thơm nồng đậm vị. Món tôm kho đánh của mẹ lên màu rất đẹp nhờ gạch tôm, nên không cần phải thêm cà chua hay ớt bột. Muốn chén nước chấm thêm đậm đà, khi ăn xắn thêm trái ớt chỉ thiên chín đỏ là vừa đủ.

Rau tàu bay luộc lên có vị ngọt tươi, non mềm. Là vị ngọt ban sơ của loài rau dại mọc hoang trên đồi, lớn lên cùng sương gió trời đất mà chẳng cần phân, thuốc của bàn tay con người vun xới. Nên cái ngon, cái ngọt của rau thanh tao lắm. Nhai từng cọng rau trong miệng, nghe cái giòn giòn, sật sật của từng cong rau lăn qua lăn lại trên đầu lưỡi, cái vị ngọt của rau tứa ra, vị thơm thơm đong đầy khoang miệng, thiệt là thích. Nước chấm tôm kho đánh cay nồng vị ớt, ngọt lành vị tôm, lại thơm thơm mùi ruốc Huế. Trời mưa bay bay, se se lạnh, bưng chén cơm nóng, ăn với rau tàu bay luộc chấm tôm kho đánh. Thiệt là ngon không gì sánh được.

Hương vị quê hương: Chiều vơi bên đĩa rạm rang muối Những đêm mùa hè dễ làm tôi nhớ quê. Đôi khi cồn cào đến nỗi nhắm mắt là thấy hình ảnh... những con rạm bò dọc bò ngang trên gành đá ven bờ. Rạm rang muối làm mùa hè thêm nhung nhớ Và rồi tôi có chuyến về thăm quê Quảng Ngãi - một vùng biển xinh đẹp và trù phú tiếp giáp...