Bắc Giang: Ứng dụng 5S nâng chất lượng dạy và học

Thực hiện kế hoạch số 408 ngày 29/8/2021 của UBND tỉnh Bắc Giang về ‘Nâng cao năng suất, chất lượng trên địa bàn tỉnh giai đoạn 2021-2025′, năm nay, Sở Khoa học và Công nghệ (KH&CN) triển khai mô hình điểm áp dụng mô hình 5S tại 12 cơ sở giáo dục.

Dù mới tiếp cận song các nhà trường đã sẵn sàng để thay đổi tạo thói quen tốt cho học sinh.

Loại bỏ những vật dụng không cần thiết

Mô hình 5S (sàng lọc, sắp xếp, sạch sẽ, săn sóc và sẵn sàng) là phương pháp quản lý của người Nhật được sử dụng trong sản xuất nhưng dần được áp dụng rộng rãi đối với nhiều lĩnh vực, mang lại hiệu quả thiết thực. Triển khai điểm tại 12 cơ sở giáo dục (10 trường THCS, 2 trường THPT) trên địa bàn tỉnh, Viện Năng suất Việt Nam hỗ trợ, hướng dẫn thực hiện các bước, trước hết là sàng lọc, sắp xếp các thiết bị phục vụ dạy, học, bảo đảm gọn gàng, sạch sẽ.

Giáo viên Trường THCS Nham Biền số 1 (Yên Dũng) sắp xếp lại đồ dùng phục vụ giảng dạy.

Theo đó những vật dụng không cần thiết được loại bỏ khỏi nơi làm việc, những vật dụng cần thiết được xếp ngăn nắp, đặt ở vị trí thuận tiện cho người sử dụng, dễ dàng tìm thấy và trả lại. Do đó, giáo viên, học sinh nhà trường có thể tiết kiệm thời gian tìm kiếm.

“Từ những hoạt động này, 5S nâng cao tinh thần tập thể, khuyến khích sự hòa đồng của mọi người, qua đó thầy cô giáo, học sinh có thái độ tích cực hơn, có trách nhiệm và ý thức hơn trong công việc, học tập”, ông Cao Hoàng Long, chuyên gia Viện Năng suất Việt Nam chia sẻ.

Ngay khi phát động, ký biên bản ghi nhớ, các nhà trường đã triển khai, bước đầu phát huy hiệu quả. Ghi nhận tại Trường THPT Lạng Giang số 1, sau buổi tập huấn bằng hình thức “cầm tay chỉ việc”, Ban chỉ đạo thực hiện 5S của nhà trường thành lập 4 nhóm phụ trách các khu vực (nhà xe, sân trường; phòng học; phòng chức năng và khu hiệu bộ) để rà soát lại đồ dùng, tài liệu, loại bỏ đi những thứ không còn cần thiết nhưng chiếm dụng không gian.

Nhờ đó nhiều thiết bị, đồ dùng học tập hỏng hóc, cũ nát cất giữ trong kho, gầm cầu thang, nóc tủ, góc phòng từ nhiều năm nay được dẹp dọn, thanh lý. Tương tự, chỉ trong 1 tuần sàng lọc, Trường THCS Nham Biền số 1 (Yên Dũng) đã loại bỏ hơn 2 tạ tài liệu mà theo quy định không còn giá trị; nhiều vật phẩm phục vụ thực hành hết hạn sử dụng được đưa đi tiêu hủy.

Qua bước đầu tiên này, nhà trường tiến hành sắp xếp, bố trí công năng phù hợp nhất nhưng dễ nhận biết, dễ lấy, dễ cất giữ để cán bộ, giáo viên, học sinh duy trì.

Cô giáo Ninh Thị Thiềng, Hiệu trưởng Trường THCS Nham Biền số 1 nói: “Hai công đoạn trên là đơn giản nhất trong tổng thể mô hình 5S nhưng khi bước vào thực hiện cũng gặp khó khăn bởi phần lớn cán bộ, giáo viên đều có thói quen tích lũy tài liệu, đồ dùng cá nhân nhưng ngại dọn dẹp. Khi sàng lọc, sắp xếp xong ai cũng thấy phòng làm việc, phòng học rộng rãi, gọn gàng hơn”.

Tạo môi trường thân thiện

Môi trường làm việc là nhân tố quan trọng, ảnh hưởng đến năng suất và chất lượng công việc. Với tiêu chí sàng lọc, sắp xếp, sạch sẽ, săn sóc, sẵn sàng, mô hình 5S giúp phân loại, bố trí, sắp đặt mọi thứ ngăn nắp, giữ gìn vệ sinh, bảo đảm môi trường, mỹ quan, thuận tiện cho công việc.

Do đó, xây dựng, triển khai mô hình sẽ mang lại những hiệu quả tích cực và lợi ích dài lâu. Tuy nhiên, đánh giá bước đầu thực hiện, nhiều trường đang gặp khó khăn trong xây dựng chương trình hành động, các điều kiện về cơ sở vật chất cũng khó đáp ứng được việc thay đổi ngay lập tức thói quen của giảng viên, học sinh…

Năm 2022, Sở KH&CN sẽ triển khai mô hình điểm áp dụng 5S tại 10 trường THCS gồm: Lê Lợi (TP Bắc Giang), Tân Hưng (Lạng Giang), Cao Xá (Tân Yên), Đông Phú (Lục Nam), Phì Điền (Lục Ngạn), An Châu (Sơn Động), thị trấn Thắng (Hiệp Hòa), Nham Biền số 1 (Yên Dũng), Hoàng Hoa Thám (Yên Thế), Hoàng Ninh (Việt Yên) và hai trường THPT: Lạng Giang số 1, Yên Dũng số 3.

Tại trường THPT Lạng Giang số 1, dù nhiều thiết bị phục vụ việc học như: Bàn ghế, đồ dùng thí nghiệm… đã xuống cấp song nhà trường không có điều kiện để bỏ đi, thay mới; một số phòng học đã bị bong tróc lớp sơn nhưng cũng không thể thực hiện ngay việc cải tạo, sửa chữa.

Hay như trường THCS Tân Hưng (cùng huyện Lạng Giang), do chưa hoàn thiện cơ sở vật chất nên việc bố trí các khu vực, nhất là điểm để xe của giáo viên khó khăn…

Theo kế hoạch số 408 của UBND tỉnh, giai đoạn 2021-2025 sẽ áp dụng điểm mô hình 5S tại 32 cơ sở giáo dục trên địa bàn tỉnh.

Trong đó năm 2022 sẽ triển khai xây dựng mô hình điểm áp dụng 5S tại 12 cơ sở giáo dục ở cấp THCS, THPT; những năm tiếp theo sẽ thực hiện tại 20 cơ sở ở cấp tiểu học và mầm non. Trợ lực cho các nhà trường, từ nguồn ngân sách, UBND tỉnh hỗ trợ 100 triệu đồng/trường.

Với trách nhiệm của mình, Chi cục Tiêu chuẩn – Đo lường – Chất lượng (Sở KH&CN) thành lập tổ hỗ trợ, sẵn sàng giải đáp thắc mắc cũng như hướng dẫn các đơn vị triển khai phần việc liên quan. Cùng đó giao cán bộ phụ trách các trường và chịu trách nhiệm về kết quả thực hiện của đơn vị mình phụ trách.

Ông Hoàng Công Bình, Chi cục trưởng Chi cục Tiêu chuẩn – Đo lường – Chất lượng nói: “Mục tiêu của triển khai ứng dụng 5S trong trường học nhằm thay đổi, tạo môi trường làm việc sạch sẽ, gọn gàng và ngăn nắp, qua đó tạo sự gần gũi, thân thiện giữa giáo viên và học sinh, từng bước nâng cao chất lượng dạy, học tại các nhà trường. Việc triển khai hiệu quả trong năm nay sẽ tạo tiền đề triển khai ở cấp học thấp hơn trong những năm tiếp theo”.