Ba bước nền tảng để đạt 9.0 Speaking

Từ người không có nền tảng tiếng Anh, anh Phạm Tú, 33 tuổi, ở Hà Nội, đạt IELTS 8.5, với lộ trình ba bước luyện tập.

Anh Tú được xếp vào trình độ Pre-Inter, 3.5-4.0 IELTS, khi đi kiểm tra tại một trung tâm tiếng Anh cách đây hơn chục năm. Với quyết tâm làm chủ được tiếng Anh, anh dành thời gian luyện tập, nhưng suốt 1-2 năm không tiến bộ.

“Bài học lớn nhất tôi nhận ra là không được đốt cháy giai đoạn và không có đường tắt”, anh Tú chia sẻ. Dần dần anh tìm ra phương pháp và đã đạt IELTS 8.5, trong đó kỹ năng Speaking đạt 9.0 và Listening 8.5.

Hiện anh giảng dạy kỹ năng Speaking và Writing, đồng sáng lập ứng dụng edtech luyện thi tiếng Anh, tác giả của hai cuốn sách về IETLS và diễn giả nhiều chương trình của Hội đồng Anh và TEDx.

Từ trải nghiệm cá nhân, anh Tú chia sẻ ba bước luyện tập để cải thiện điểm IELTS.

Anh Tú trong một buổi dạy IELTS tại Hà Nội gần đây. Ảnh: NVCC.

Bước 1: Phát âm chuẩn từng âm một

Trong quá trình tự luyện và dạy học ở Hà Nội và TP HCM, anh Tú phát hiện 2/3 người Việt nói sai những âm như TH vô thanh // và hữu thanh // do không đưa được lưỡi ra khỏi răng; không phân biệt được S /s/ và SH // và không bật hơi được âm J //.

“Chỉ cần sửa đúng 3-4 âm này, người học đã có cơ hội nói tốt hơn tới 2/3 người học tiếng Anh khác. Việc này nhỏ và chỉ luyện 2-3 tuần nhưng rất quan trọng”, anh Tú phân tích. Công cụ người học cần là phần mềm học toàn bộ 44 âm chuẩn IPA (bảng phiên âm tiếng Anh).

Bước 2: Nói đúng từng từ một

Sau khi chinh phục những âm hay phát âm sai, bạn luyện hết 44 âm tiếng Anh, rồi chuyển sang luyện từ. Bạn cần học phát âm chuẩn từng từ. Không chỉ những từ mới mà phải kiểm tra lại vốn từ đã có, vì có thể bạn phát âm sai mà không biết.

Muốn phát âm chuẩn từ vựng, người học chú ý tới âm cuối và trọng âm. Âm cuối và trọng âm từ lâu là nỗi ám ảnh của người học tiếng Anh. Ví dụ: Từ “Necessary”, trọng âm rơi vào âm tiết đầu “Ne”, thay vì Ces, Sa hay Ry. Hoặc từ Police, trọng âm đặt ở âm tiết thứ hai – “lice”.

Nếu băn khoăn không biết trọng âm rơi vào âm tiết nào, hoặc chọn sai, bạn cũng đừng lo lắng. Bạn còn hay sai âm cuối, cũng không sao hết. Bạn phải đi qua bước sai mới tới bước đúng. Và càng sửa được nhiều, học được nhiều, tỷ lệ từ vựng phát âm chuẩn của bạn sẽ tăng lên.

Hồi mới luyện, cứ nói hai từ, anh Tú lại phát âm sai một từ. Thời điểm đạt 8.0 Speaking, anh Tú nói đúng khoảng 90% từ. Khi đạt 9.0 Speaking, anh tự tin nói đúng 99%.

Nếu học từ đầu hoặc muốn rà soát vốn từ đã có, người học phải học đủ 1.000-1.500 từ cơ bản nhất của tiếng Anh, cả ý nghĩa, phát âm chuẩn và cách dùng. Số từ này không nhiều nhưng ảnh hưởng lớn nhất tới Speaking của bạn, vì nó chiếm tới 2/3 những gì bạn nói ra hàng ngày.

Bước 3: Kiểm soát ngữ pháp cơ bản

Để giao tiếp tốt, người học chỉ cần biết đủ thành phần chính của câu, các dạng từ, số ít, số nhiều, chia động từ, sử dụng mạo từ cơ bản. Muốn thành công với bước này, bạn phải chắc kiến thức và luôn tự nhắc mình nói tới đâu tự nhắc mình tới đó.

Anh Tú khuyên nên luyện từng bước một. Khi bước 1 chưa xong, chưa thành phản xạ cứ nói tới âm nào là đúng âm đó thì chưa sang bước 2. Khi nói từ còn sai thì đừng vội nói cả câu trong bước 3. “Phản xạ nói đúng sẽ dần hình thành sau vài trăm tới vài nghìn lần thực hành một âm, một từ rồi tới một câu”, anh Tú nói.

Ngoài ra, khi luyện Speaking, bạn đừng vội quan tâm tới tốc độ mà hãy nói càng chậm càng tốt, miễn là đúng. Khi làm đúng nhiều thành quen, tốc độ sẽ được cải thiện và lúc đó chỉ cần áp dụng thêm nối âm, bạn đã nói hay và đứng vững ở trình độ trung cấp.

Về sau, bạn còn phải học nhiều bước khác như thêm từ vựng theo chủ điểm; thêm trọng âm câu, nhịp điệu, ngữ điệu; thêm câu phức và thậm chí thêm cảm xúc muốn truyền tải trong câu.

“Trước khi những điều tuyệt vời ấy diễn ra thì nền móng vẫn là quan trọng nhất. Phát âm chuẩn 44 âm, đúng âm cuối – trọng âm trong đủ số từ vựng phổ biến nhất và kiểm soát được toàn bộ ngữ pháp cơ bản sẽ là chìa khóa cho tất cả trình độ sau, kể cả IELTS Speaking 9.0″, anh Tú chia sẻ.