Australia tin tưởng vào triển vọng của tiến trình đàm phán FTA với EU

Nguyễn Minh09:38 20/09/2021

Theo phóng viên TTXVN tại Sydney, Bộ trưởng Thương mại Australia Dan Tehan ngày 20/9 bày tỏ tin tưởng rằng tiến trình đàm phán Hiệp định thương mại tự do ( FTA) giữa Canberra và Liên minh châu Âu (EU) sẽ tiếp tục diễn ra, bất chấp những nỗ lực cản trở của Pháp.

Ông Dan Tehan, Bộ trưởng Thương mại Australia. Ảnh: The Islander/TTXVN

Phát biểu trước chuyến công du châu Âu để thảo luận về FTA vào ngày 12/10 tới, ông Tehan cho rằng “không có lý do gì” để không tiếp tục tiến trình đàm phán vì “lợi ích chung” của cả hai bên.

Pháp đang tìm cách cản trở đàm phán FTA giữa EU và Australia, yêu cầu các quốc gia châu Âu “xem xét lại” thỏa thuận này để trả đũa chính phủ của Thủ tướng Scott Morrison hủy hợp đồng đóng tàu ngầm trị giá hàng chục tỷ USD đã ký với Paris. Đại diện Chính phủ Pháp cũng đề nghị các quốc gia thành viên EU cùng với Paris rút khỏi tiến trình đàm phán FTA kéo dài 3 năm giữa Brussels và Canberra.

Bảo vệ quyết định hủy hợp đồng đóng tàu ngầm với tập đoàn Naval của Pháp, Bộ trưởng Tehan tái khẳng định Thủ tướng Morrison đưa ra quyết định này vì lợi ích quốc gia của Australia.

Trước đó, ngày 19/9, Thủ tướng Scott Morrison cũng tuyên bố Australia nói đặt lợi ích quốc gia lên hàng đầu để giải thích cho việc hủy hợp đồng tàu ngầm trị giá 40 tỉ USD với Pháp, đồng thời cho biết cChính phủ Australia đã nêu quan ngại với Paris trong nhiều tháng.

Australia đã từ bỏ thỏa thuận năm 2016 với Tập đoàn Naval Group của Pháp để đóng một hạm đội tàu ngầm thông thường. Ngày 16/9, Australia công bố kế hoạch đóng ít nhất 8 tàu ngầm hạt nhân sau khi cùng Mỹ và Anh thông báo thành lập liên minh AUKUS mới, theo đó Mỹ và Anh sẽ chia sẻ công nghệ tàu ngầm hạt nhân cho Australia. Động thái này khiến Pháp – một đồng minh NATO của Mỹ và Anh – tức giận và triệu hồi các đại sứ của mình từ Washington và Canberra.

Thỏa thuận ba bên AUKUS mới đã đặt Washington vào một cuộc khủng hoảng ngoại giao chưa từng có với Paris mà các nhà phân tích cho rằng có thể gây thiệt hại lâu dài cho các liên minh của Mỹ với Pháp và Liên minh châu Âu.

Lý do Australia rút khỏi thoả thuận tàu ngầm 65 tỉ USD với Pháp

Australia có nhiều lý do "chính đáng" để rút khỏi thoả thuận khủng với Pháp, nhưng tranh chấp giữa hai bên có thể sẽ cần được phân xử tại toà án.

Công ty Naval Group của Pháp hạ thuỷ tàu ngầm thế hệ mới Suffren SSN, lớp Barracuda ngày 12/7/2019. Australia đã quyết định rút khỏi hợp đồng chế tạo 12 tàu ngầm lớp Barracuda với Naval Group. Ảnh: AFP

"Một nhát dao sau lưng", đó là cách Ngoại trưởng Pháp Jean-Yves Le Drian mô tả việc Australia xé bỏ thỏa thuận tàu ngầm trị giá h 65 tỉ USD với nước này, thay vào đó là thoả thuận tàu ngầm chạy bằng năng lượng hạt nhân từ Mỹ.

Tháng 6 năm nay, Australia đã phát tín hiệu rằng họ đang tìm kiếm một lối thoát cho hợp đồng khủng với Pháp, được ký vào năm 2016 với công ty DCNS (nay là Naval Group) để đóng 12 tàu ngầm diesel-điện Barracuda.

Video đang HOT

Trả lời một ủy ban của Thượng viện về các vấn đề với dự án, Bộ trưởng Quốc phòng Australia, Greg Moriarty cho biết: "Tôi thấy rõ rằng chúng ta đang gặp phải những thách thức... trong 12-15 tháng qua". Ông Moriarty cho biết chính phủ đã xem xét các lựa chọn của mình, bao gồm cả những gì họ có thể làm nếu "không thể tiếp tục" thỏa thuận với Pháp.

Trước đó, vào tháng 4, chính phủ Australia đã từ chối ký hợp đồng cho giai đoạn tiếp theo của dự án tàu ngầm Pháp, cho Naval Group hạn đến tháng 9 này để tuân thủ các yêu cầu. Ngoài ra, có những thông tin cho rằng từ đầu năm nay Canberra đã tìm cách "duỗi" khỏi thoả thuận với Pháp.

Dưới đây là những lý do Australia muốn rút khỏi hợp đồng và điều gì có thể xảy ra tiếp theo - theo trang Politico.

An ninh mạng

Rắc rối bắt đầu xảy ra gần như ngay lập tức sau khi Canberra chọn nhà thầu Pháp thay vì ứng viên từ Đức và Nhật Bản vào tháng 4/2016.

Tháng 8 năm đó, trước khi thỏa thuận được chính thức ký kết nhưng sau khi nó được công bố, công ty DCNS (Naval Group) thừa nhận họ đã bị tấn công mạng, khiến 22.000 tài liệu liên quan đến khả năng chiến đấu của các tàu ngầm Scorpene đang được đóng ở Ấn Độ bị rò rỉ, làm dấy lên lo ngại về an ninh đối với dự án của Australia.

Bộ Quốc phòng Australia đã cảnh báo nhà chế tạo tàu ngầm rằng họ muốn dự án của mình được bảo vệ ở cấp cao nhất.

Và trong khi các chính trị gia từ Đảng Tự do trung hữu cầm quyền của Australia tìm cách hạ thấp tác động của vụ tấn công mạng nhằm vào tàu ngầm Barracuda, phe đối lập đã nhảy vào, đưa ra một số tiết lộ và kêu gọi đình chỉ các cuộc đàm phán với công ty Pháp.

Tàu ngầm FS Suffren lớp Barracuda của Pháp. Ảnh: DGA

Ngân sách cạn kiệt

Mặc dù vậy, cuối năm đó, Australia đã ký thỏa thuận quốc phòng lớn nhất trong lịch sử nước này với DCNS, nhằm chế tạo 12 tàu ngầm diesel thông thường Shortfin Barracuda Block 1A.

Canberra được cho là đặc biệt quan tâm đến gói thầu của Pháp vì khả năng chuyển đổi tàu ngầm Barracuda từ động cơ diesel sang năng lượng hạt nhân - công nghệ vốn coi là "chất độc chính trị" sau thảm họa Fukushima ở Nhật Bản, nhưng chính phủ Australia tin rằng nó có thể trở nên dễ dàng hơn trong thời gian gần đây.

Dự án trên dự kiến tiêu tốn 50 tỷ đôla Australia - AUD (36,4 tỉ USD). Nhưng con số này kể từ đó đã tăng gần gấp đôi. Ở lần tính toán gần đây nhất, thoả thuận chế tạo các tàu Barracuda dự kiến có chi phí khoảng 90 tỉ AUD (65,5 tỉ USD).

Đó mới là chi phí khi chưa tính phí bảo trì. Từ tháng 11/2019, Bộ Quốc phòng đã báo cáo với một uỷ ban Thượng viện là Canberra sẽ phải chi 145 tỉ AUD (105,5 tỉ USD) trong suốt thời gian hoạt động của đội tàu ngầm Barracuda.

Và đó vẫn chưa phải là tất cả. Australia khẩn cấp cần tàu ngầm mới để thay thế 6 tàu ngầm lớp Collins đã cũ, dự kiến "nghỉ hưu" vào năm 2026. Nếu không có tàu ngầm, Australia có thể rơi vào trạng thái nhạy cảm trong bối cảnh căng thẳng gia tăng với Trung Quốc. Nhưng chiếc tàu ngầm Barracuda đầu tiên lại không thể được bàn giao cho đến tận năm 2035 hoặc muộn hơn, khi hoạt động chế tạo dự kiến kéo dài đến những năm 2050.

Để tránh khoảng trống đó, chính phủ Australia đầu năm nay tuyên bố sẽ đóng mới hoàn toàn 6 chiếc tàu ngầm lớp Collins với chi phí hàng tỉ đô-la.

Tàu ngầm do Naval Group chế tạo. Ảnh: AFP

Trì hoãn các mốc thời gian

Một số trì hoãn cũng khiến dự án tàu ngầm bị đình trệ, Bộ quốc phòng Australia và Naval Group đã phải gia hạn nhiều mốc lớn trong hợp đồng.

Vào năm 2018, chính phủ Australia đã rất tức giận về việc trì hoãn ký kết một thỏa thuận đối tác chiến lược quan trọng về các tranh chấp liên quan đến bảo đảm và chuyển giao công nghệ, đến mức Bộ trưởng Quốc phòng khi đó là Christopher Pyne được cho là đã từ chối gặp Bộ trưởng Lực lượng Vũ trang Pháp Florence Parly và các giám đốc điều hành Naval Group khi họ đến thăm Australia. Thỏa thuận cuối cùng được ký kết vào tháng 2/2019.

Vấn đề việc làm

Nhưng có lẽ điểm mấu chốt chính trong thương vụ đã bị huỷ bỏ là bất đồng về sự tham gia của ngành công nghiệp địa phương.

Khi công bố thỏa thuận với Pháp vào năm 2016, Thủ tướng Australia khi đó là Malcolm Turnbull nhấn mạnh các tàu ngầm Barracuda sẽ được chế tạo ở Australia, với 90% đầu vào là từ trong nước và duy trì 2.800 việc làm tại địa phương. Đây được xem như một nỗ lực để hỗ trợ chính phủ của ông trước cuộc bầu cử diễn ra vài tuần sau đó.

Nhưng lời hứa về hàng nghìn việc làm cho người Australia và lợi ích cho ngành công nghiệp địa phương đã sớm tan biến. Năm 2020, Naval Group điều chỉnh con số 90% đầu vào địa phương xuống còn 60%. Đến năm 2021, công ty của Pháp xoá bỏ điều khoản này với lý do ngành công nghiệp đóng tàu ngầm của Australia vẫn chưa phát triển.

"Kế hoạch B"

Rõ ràng là thỏa thuận tàu ngầm Pháp- Australia đã gặp khó khăn trong nhiều năm. Vậy điều gì đã khiến Canberra đến lúc này chính thức rút khỏi.

Nói một cách đơn giản, thì họ cần một giải pháp thay thế khả thi, như Bộ trưởng Quốc phòng Moriarty đã khéo trình bày trước Thượng viện vào tháng 6: "Tôi sẽ không gọi đó là Kế hoạch B, tôi muốn nói là lập kế hoạch dự phòng thận trọng".

Tham gia AUKUS, một liên minh mới giữa Australia - Mỹ - Anh sẽ giúp ba nước chia sẻ thông tin và công nghệ dễ dàng hơn, đồng thời mở đường cho Canberra sở hữu những chiếc tàu ngầm chạy bằng năng lượng hạt nhân đầu tiên. Thủ tướng Scott Morrison hôm 16/9 cho biết, các tàu ngầm mới sẽ được đóng ở Adelaide, "với sự hợp tác chặt chẽ của Anh và Mỹ".

Rõ ràng là Paris không hài lòng với Australia, họ còn tức giận hơn với Mỹ.

Ngoại trưởng Pháp, Jean-Yves Le Drian cho biết động thái này gợi nhớ đến người tiền nhiệm của Tổng thống Mỹ Joe Biden: "Điều khiến tôi quan tâm cũng là hành vi của người Mỹ. Quyết định không đoán được, đơn phương và tàn bạo này dường như rất giống với những gì ông Trump từng làm. Các đồng minh không làm vậy với nhau. Điều đó là không thể chấp nhận".

Ngoại trưởng Pháp Jean-Yves Le Drian. Ảnh: AFP/Getty Images

Chuyện gì xảy ra tiếp theo

Thượng nghị sĩ Australia, Rex Patrick, một người chỉ trích dữ dội dự án tàu ngầm với Pháp, phát biểu với truyền thông địa phương rằng Canberra đã chi khoảng 2 tỷ AUD cho dự án. "Sẽ có một khoản chi phí để thoát ra. Nhưng chi phí để làm điều đó cơ bản là ít hơn đáng kể với việc tiếp tục theo đuổi", ông Patrick nói với ABC.

Ngoại trưởng Le Drian đã chỉ ra rằng Paris sẽ chống lại động thái của Canberra: "Chuyện này vẫn chưa kết thúc. Chúng ta có hợp đồng. Người Úc cần cho chúng ta biết cách họ rút khỏi nó. Chúng ta sẽ cần lời giải thích. Chúng ta có một thỏa thuận liên chính phủ được ký kết rất sôi nổi vào năm 2019, với các cam kết chính xác, kèm theo các điều khoản; làm thế nào để họ rút khỏi nó? "

Vào năm 2017, chính phủ Australia đã tiết lộ các điều khoản của một trong các hợp đồng với Naval Group, theo đó Canberra hoặc công ty Pháp có thể đơn phương chấm dứt hợp đồng "khi khả năng thực hiện thỏa thuận của một bên bị ảnh hưởng cơ bản bởi các sự kiện, hoàn cảnh hoặc vấn đề đặc biệt.

Liệu sự chậm trễ, chi phí vượt mức và những cam kết bị huỷ bỏ có dẫn đến "sự kiện ngoại lệ" như vậy hay không, dường như đây là một câu hỏi dành cho các tòa án.

Nếu Canberra quyết định rút, thì hợp đồng đã quy định: "Các bên sẽ tham khảo ý kiến để xác định xem có thể tìm thấy điểm chung để cho phép tiếp tục Thỏa thuận hay không. Nếu không tìm thấy điểm chung nào trong vòng 12 tháng, việc chấm dứt sẽ có hiệu lực sau 24 tháng kể từ khi nhận được của thông báo ban đầu để chấm dứt".

Thời điểm đó dường như trở nên rõ ràng với thông báo của liên minh AUKUS: Các nhà lãnh đạo cho biết họ sẽ làm việc trong 18 tháng tới để tìm ra cách tốt nhất cung cấp công nghệ cho các tàu ngầm hạt nhân mới của Australia - công nghệ mà cho tới nay Mỹ mới chỉ chia sẻ cho quốc gia duy nhất trên thế giới là Anh.

"Cú rẽ ngang" quyết liệt của Australia trong cán cân Mỹ - Trung Trong nhiều năm, Australia luôn cố gắng cân bằng mối quan hệ với cả Mỹ và Trung Quốc, nhưng thỏa thuận an ninh với Mỹ - Anh cho thấy những thay đổi mạnh mẽ từ Canberra. Các tàu ngầm lớp Collins của Australia (Ảnh: AFP). Hai mươi năm qua, Australia đưa ra hàng loạt chính sách nhằm mục tiêu cân bằng trong quan...

Bạn thấy bài viết này có hữu ích không?

Có;

Không

Tin liên quan

Xem thêm Share

Xem nhiều

Đòn giáng của ông Trump vào Ukraine trước ngưỡng cửa đàm phán với Nga09:07

Lãnh đạo Mỹ - Ukraine khẩu chiến kịch liệt08:41

'Ông Trump rất thất vọng về ông Zelensky, muốn Ukraine thỏa thuận khoáng sản 500 tỉ USD'09:08

Ông Trump sẽ đích thân kiểm kê kho vàng trị giá 425 tỉ USD của Mỹ09:43

Campuchia bàn biện pháp giải quyết tác động từ dự án kênh đào Phù Nam-Techo09:30

Ông Trump bất ngờ nặng lời về ông Zelensky, nhiều bên bị sốc08:41

Đặc phái viên Mỹ hé lộ điều Nga - Ukraine phải làm để đạt thỏa thuận hòa bình07:56

Trung Quốc phát hiện được chiến đấu cơ tàng hình F-35 từ xa 2.000 km?03:50

Căng thẳng Gaza dâng cao trở lại09:18

Tổng thống Putin lần đầu nói chuyện với lãnh đạo mới của Syria09:12

Khỉ trộm đồ du khách và thất vọng khi phát hiện thứ bên trong01:47

Tiêu điểm

Tin đang nóng

Tin mới nhất

Nghị sỹ Mỹ: Tổng thống Trump có thể chấp nhận đầu tư từ Trung Quốc

21:23:59 26/02/2025

Nhận định của ông Krishnamoorthi phản ánh sự không nhất quán trong chính sách của chính quyền Tổng thống Trump đối với Trung Quốc, khi ông thường xuyên thay đổi lập trường để theo đuổi các thỏa thuận kinh tế.

Hamas và Israel nhất trí trao đổi con tin đợt cuối

20:42:26 26/02/2025

Nếu Hamas chấp nhận một trong 3 điều kiện trên, hai bên sẽ chuyển sang đàm phán giai đoạn 2 của thỏa thuận và khi đó, tất cả các con tin sẽ được thả, xung đột cũng chấm dứt. Ngược lại, nếu Hamas chấm dứt lệnh ngừng bắn, giao tranh sẽ tr...

Tỷ lệ sinh ở Hàn Quốc bất ngờ tăng sau gần 1 thập kỷ suy giảm liên tiếp

20:14:01 26/02/2025

Gia tăng tỷ lệ sinh trong năm 2024 là nhờ nhiều yếu tố, trong đó nổi bật là tăng số lượng người kết hôn, thay đổi thái độ xã hội đối với việc kết hôn và làm cha mẹ, cùng với các chính sách của chính phủ nhằm hỗ trợ các gia đình trẻ.

Chủ tịch Trung Quốc kêu gọi quan chức bình tĩnh ứng phó mọi thách thức

20:11:04 26/02/2025

Trong khi đó về phía Mỹ, Tổng thống Trump cũng từng nhấn mạnh có mối quan hệ cá nhân với Chủ tịch Trung Quốc Tập và trong tuần trước, ông Trump cho biết một thỏa thuận thương mại mới với Trung Quốc là có thể khả thi.

Bé gái 2 tuổi ở Campuchia tử vong do cúm gia cầm

20:07:36 26/02/2025

Virus cúm H5N1 thường lây lan giữa các gia cầm bị bệnh nhưng đôi khi cũng lây sang người. Các triệu chứng của bệnh bao gồm sốt, ho, sổ mũi và suy giảm hô hấp nghiêm trọng.

Công ty Trung Quốc gây chấn động với loại thuốc mới điều trị ung thư phổi

20:05:35 26/02/2025

Trong một tuyên bố, Akeso cho biết đây là một thời điểm cực kỳ thú vị khi thấy loại thuốc của mình đánh bại Keytruda, loại thuốc bán chạy nhất thế giới.

Syria - Bức tranh hỗn độn

19:49:36 26/02/2025

Mục tiêu của hội nghị là lắng nghe quan điểm khác nhau của các bên ở Syria về tương lai chính trị đất nước cũng như thảo luận về việc xây dựng thể chế và cải cách kinh tế nhằm hướng tới việc thành lập chính phủ đa thành phần.

Nguyên nhân sâu xa giúp Saudi Arabia trở thành trung tâm hòa giải toàn cầu

19:44:34 26/02/2025

Những thành công này không đến từ sự may mắn. "Saudi Arabia hiểu rõ vai trò của mình: Lắng nghe tất cả các bên, không áp đặt giải pháp, và sẵn sàng chịu chi phí ngoại giao", Tiến sĩ Alotaibi phân tích.

Tổng thống Trump tuyên bố sẽ khôi phục đường ống dẫn dầu Keystone XL của Mỹ và Canada

19:32:20 26/02/2025

Khi nhu cầu dầu toàn cầu có xu hướng chững lại, trong khi các kênh vận chuyển hiện có đã đáp ứng tốt nhu cầu xuất khẩu dầu từ Canada, Keystone XL có thể không còn là một lựa chọn khả thi.

Sau mô hình AI ban đầu gây chấn động, DeepSeek đẩy nhanh ra mắt mô hình mới

19:30:46 26/02/2025

DeepSeek cho biết họ kỳ vọng mô hình mới sẽ cải thiện khả năng lập trình và có thể suy luận bằng các ngôn ngữ ngoài tiếng Anh. Chi tiết về mốc thời gian đẩy nhanh ra mắt R2 chưa từng được đưa tin trước đó.

Lá chắn hạt nhân của Pháp có thể mở rộng khắp châu Âu

19:25:32 26/02/2025

Hiện lực lượng răn đe hạt nhân của Pháp vẫn độc lập với NATO, trong khi lực lượng răn đe hạt nhân của Anh đóng vai trò quan trọng trong chiến lược phòng thủ của liên minh này.

Bài toán về tháp kiểm soát không lưu tại Mỹ

19:21:25 26/02/2025

Các nhà điều tra cho biết trong vụ tai nạn này, hai máy bay cỡ nhỏ đã xảy ra va chạm khi một chiếc máy bay trong lúc hạ cánh đã bị va phần cánh quạt vào một máy bay khác. Cú va chạm khiến một trong hai máy bay lao xuống đất và bốc cháy.