Áp dụng “5 không trách, 6 không mắng” trong việc nuôi dạy con
Trẻ con hẳn có lúc làm sai, nhưng trách mắng trẻ cũng phải có nghệ thuật và phương pháp. Lời nói ra như xô nước hắt đi, người hắt có thể quên, nhưng đứa trẻ bị hắt chắc chắn sẽ nhớ đến lúc lớn lên.
Chăm sóc và nuôi dạy con cái là một hành trình đầy hạnh phúc, niềm vui nhưng cũng chứa đựng không ít thử thách, khó khăn với các bậc làm cha, làm mẹ. Mỗi đứa trẻ lại sở hữu tính cách riêng, để tìm ra phương pháp đúng đắn nhất, cha mẹ cần quan sát con trong một thời gian dài. Tuy vậy, dù có dạy con theo cách nào thì có 5 điều không nên trách và 6 điều không nên mắng mà ai cũng nên nhớ.
Dưới đây là chia sẻ của chị Thu Hiền (một freelancer), hiện đang làm mẹ của 2 em bé đã đúc rút được sau quá trình dạy con, hy vọng sẽ có ích cho các vị phụ huynh.
5 KHÔNG TRÁCH
1. Không trách con cái kém cỏi
Khả năng của con người là có hạn, vì thế nếu có điều gì đứa con không làm được cũng là chuyện bình thường. Hơn nữa, trí thông minh và năng khiếu cũng có nhiều loại, không giỏi cái này thì sẽ giỏi cái khác. Không thể chì chiết một con cá tại sao không biết leo cây, mà tốt hơn hết nên tìm vùng nước nào phù hợp mà thả nó xuống.
2. Không trách con cái hỏi nhiều
Trẻ con tò mò, nhiều lúc hỏi phát mệt, mà có khi hỏi những câu người lớn cũng không biết trả lời thế nào. Nhưng chính nhờ hỏi đáp mà trẻ học về thế giới xung quanh, đừng thiếu kiên nhẫn mà gạt đi kể cả những câu hỏi ngốc nghếch nhất. Giải thích tỉ mỉ, không biết thì nghiên cứu rồi giải thích lại, đấy chính nuôi dưỡng tri thức.
3. Không trách con cái vì tai nạn chẳng may
Ai mà chẳng có lúc lỡ tay lỡ chân, đổ vỡ hay vấp ngã hầu hết là do chẳng may. Làm cha mẹ không nên cứ xảy ra tai nạn nhỏ là trách mắng con cái, khiến chúng về sau có gặp chuyện cũng không dám nói.
4. Không trách con cái làm chậm
Mới học không thể giỏi, mới làm không thể nhanh, thà chậm mà chắc còn hơn nhanh mà ẩu. Nếu như lúc con làm mà mải chơi, không tập trung, làm theo kiểu chống đối… thì mới đáng trách, còn nếu đã chăm chú cố gắng thì dù không nhanh nhẹn cũng đáng được cổ vũ.
5. Không trách con cái bị ốm
Nhiều người có con bị ốm, dù lo lắng chăm sóc nhưng cũng phải cằn nhằn là vì con thế này thế kia nên mới bị ốm đấy, tốn tiền mua thuốc các thứ. Ốm đau là khi cơ thể con người yếu đuối nhất, tinh thần cũng mềm yếu, dễ tủi thân. Bản thân đứa trẻ đâu có cố tình bị ốm, tại sao lại bị trách bởi một điều khó kiểm soát này?
2 con của chị Hiền.
1. Không mắng trẻ ở nơi đông người
Video đang HOT
Danh dự là thứ mà ai cũng có, bất kể người lớn hay trẻ nhỏ. Bởi vậy, mắng mỏ con cái trước chốn đông người chỉ làm trẻ càng thấy xấu hổ, tự ti.
2. Không mắng khi trẻ đã biết lỗi
“Đánh kẻ chạy đi, không ai đánh người chạy lại”. Một khi trẻ đã nhận ra lỗi lầm của mình thì đừng chì chiết thêm nữa, chỉ phản tác dụng, mà nên ân cần chỉ bảo thế nào mới là cách làm đúng.
3. Không mắng trẻ vào ban đêm
Trách mắng trẻ vào lúc này có thể khiến con bạn đem theo cảm giác tủi thân, buồn chán vào giấc ngủ, làm trẻ ngủ không ngon giấc, thậm chí gặp phải ác mộng đáng sợ.
4. Không mắng trẻ trong bữa ăn
“Trời đánh còn tránh miếng ăn”. Mọi lời phê bình, trách phạt, để sau bữa ăn hãy nói.
5. Không mắng khi trẻ đang vui mừng
Trẻ đang vui mà bị mắng không khác gì đang đi chơi lại gặp bão. Sự thay đổi đột ngột thậm chí có thể gây ra cú sốc tinh thần, ảnh hưởng đến sự phát triển tính cách của trẻ.
6. Không mắng khi trẻ đang gặp chuyện buồn
Những lời phê bình lúc này sẽ chỉ càng làm tâm trạng con bạn xấu đi, tạo thêm áp lực tinh thần cho trẻ. Những áp lực ấy nếu không được giải tỏa kịp thời có thể sẽ dẫn đến những hậu quả khó lường về sau.
30 nguyên tắc bảo vệ cơ thể mà bố mẹ có con gái cần lưu ý
Cha mẹ nên dạy con những điều này từ nhỏ để bé học được cách tự bảo vệ bản thân mình.
Bên cạnh việc học tập trên lớp, trẻ cần được trang bị kỹ năng sống để ứng phó với mọi tình huống có thể xảy ra trong cuộc sống. Nếu được bố mẹ hoặc thầy cô dạy về các nguyên tắc này thì bé sẽ bước đầu học được cách tự bảo vệ bản thân mình, đặc biệt là khi có trường hợp xấu không may xảy ra.
1. Từ 2,5 - 3 tuổi trở lên khi con tự đi vệ sinh được, đưa ra nguyên tắc "KHÔNG NHÌN, NGÓ" con trong lúc đang đi vệ sinh để bé biết rằng đó cũng là một việc riêng tư cần được tôn trọng.
2. Nếu bố mẹ đi công tác phải để con ở nhà ông bà thì dặn CON SẼ CHỈ ĐƯỢC NGỦ CÙNG BÀ, không ngủ cùng ông hoặc thành viên nam khác (như chú, cậu...), dù là người thân thuộc. Và hôm sau đón con, bố mẹ nên hỏi "Tối qua con ngủ như thế nào?".
3. Tầm 3-4 tuổi trở đi, VIỆC TẮM RỬA CON CÓ THỂ TỰ LÀM ĐƯỢC. Con thường không tự kì được phần lưng phía sau thì bố mẹ có thể mua loại bông kỳ lưng dạng dài rất mềm có bán ở các siêu thị để con tự làm dần.
4. Khi tắm xong, bố mẹ dạy con về "CHỖ KÍN ĐÁO" để thay quần áo, không thay quần áo ở chỗ đông người, lộ thiên (như phòng khách, dù là người nhà đi chăng nữa).
5. KHÔNG AI ĐƯỢC PHÉP CHỤP ẢNH CÁC BỘ PHẬN KÍN của con.
Ảnh minh họa
6. Nhắc nhở con gái KHÔNG BAO GIỜ ĐƯỢC NGỒI TRONG LÒNG ai đó, kể cả chú/bác của mình, trong bất kỳ tình huống nào, đặc biệt khi con 3-4 tuổi trở lên.
7. Cần có GIỚI HẠN VÀ KIỂM SOÁT CON XEM TIVI, hoặc tốt nhất nên hạn chế. Bởi con có thể xem được những cảnh nhạy cảm trên tivi khi cùng xem với người lớn.
8. KHÔNG ĐI VỆ SINH Ở NƠI CÓ THỂ DỄ DÀNG NHÌN THẤY CÁC BỘ PHẬN KÍN của con. Nhiều bố mẹ thường có thói quen con buồn vệ sinh là cho giải quyết ngay vỉa hè... Cách đó khiến con không ý thức được rằng việc đi tiểu tiện đúng nơi cũng là trân quý và giúp bảo vệ bản thân.
9. Mua nhiều sách truyện cổ tích cho con thì cũng nên MUA NHIỀU SÁCH, TRUYỆN, TÀI LIỆU THAM KHẢO VỀ CƠ THỂ NGƯỜI, GIÁO DỤC GIỚI TÍNH VÀ CÁCH BẢO VỆ BẢN THÂN. Không chỉ bố mẹ đọc mà còn định hướng, hướng dẫn cho con.
10. KHÔNG ĐỂ BẤT KỲ NGƯỜI LỚN NÀO GỌI CON LÀ VỢ HOẶC CHỒNG. Trẻ con thường thích chơi trò giả đóng vai, nhưng với cách gọi như này giữa người lớn - trẻ con thì không được và đôi khi lại tiềm ẩn những rủi ro.
11. Khi con tham gia các hoạt động vui chơi ngoài trời, hoặc tập thể thao, dạy con tránh MẶC TRANG PHỤC HỞ HANG HOẶC DỄ LÀM LỘ CƠ THỂ.
12. TRÒ CHUYỆN VỚI CON MỖI NGÀY sau khi đi học về. Nếu con có sự khác biệt (ít nói hơn, rụt rè...) hãy cố gắng thấu hiểu để tìm ra nguyên nhân.
Ảnh minh họa
13. Khi thay đồ bố mẹ cũng cần có nguyên tắc KHÔNG THAY ĐỒ TRƯỚC MẶT CON.
14. DẠY CON NÓI KHÔNG. Đặt ra các tình huống và chơi trò chơi giả định, xem con sẽ phản ứng/trả lời như nào. Ví dụ: Đặt tình huống hôm nay con đi công viên, các bạn đang xếp hàng vào xem thì bạn nam phía sau giật váy, con sẽ làm như thế nào? Hôm nay cả nhà đi siêu thị, có một chú đứng gần con và đặt tay lên vai con, con sẽ làm gì nhỉ?...
15. Không CHÊ các nhược điểm cơ thể con, dù chỉ là câu nói đùa.
16. Hiểu và KIỂM SOÁT NỘI DUNG CÁC CUỐN TRUYỆN định mua cho con. Bố mẹ có thể đọc qua để chắc chắn rằng không có từ ngữ hoặc hình ảnh nhạy cảm.
17. Rủ CẢ GIA ĐÌNH VÀO CUỘC TRONG VIỆC NUÔI DẠY VÀ GIÁO DỤC CON. Cùng nhau chia sẻ các kiến thức, bài báo, cuốn sách về giáo dục, nuôi dạy con, không chỉ giữa vợ chồng mà với cả ông bà.
18. Nếu con đã nói KHÔNG mà ai đó vẫn có hành động "phạm quy" thì dạy con hét thật to, chạy ra chỗ khác, hoặc cắn. Hoặc nếu là bạn bè cùng lứa mà con nhắc bạn không nghe và còn tiếp tục thì hãy đẩy bạn ra.
Ảnh minh họa
19. Dạy con KHÔNG HAM QUÀ, ĐÒI ĐỒ CHƠI, MÊ KẸO BÁNH, KHÔNG NHẬN BẤT CỨ THỨ GÌ NGƯỜI LẠ ĐƯA CHO (khi không có bố mẹ hoặc người thân ở đó).
20. Dạy con GỌI ĐÚNG TÊN CẢM XÚC như sợ, buồn, lo lắng... Điều này khá quan trọng vì khi trẻ biết diễn tả cảm xúc bằng tên gọi cụ thể sẽ giúp bố mẹ "phát hiện" ra nhiều điều sau đó.
21. GỌI ĐÚNG TÊN BỘ PHẬN CƠ THỂ vì nếu lỡ có sự vụ xảy ra, khi trình báo và lấy lời khai, việc nói không chính xác tên bộ phận cơ thể sẽ giúp "hung thủ" trốn tránh.
22. NHẬN DIỆN CÁC DẤU HIỆU KHÔNG AN TOÀN TỪ SỚM. Cơ thể con sẽ phát ra các tín hiệu để con biết khi nào đang trong tình trạng hoặc cảm xúc "không an toàn" để tránh xa hoặc lại gần người quen như: con thấy run, con thấy vã mồ hôi, tim đập nhanh...
23. Đưa ra danh sách các "ĐỤNG CHẠM TỐT - ĐỤNG CHẠM XẤU" và trao đổi với con thường xuyên. Ví dụ: Những cái hôn âu yếm của bố mẹ là TỐT. Nhưng nếu HÔN từ 1 người lạ là XẤU... Và cùng con trao đổi xem đụng chạm nào là xấu, đụng chạm nào là tốt bằng các câu hỏi "Theo con, có người sờ vào... thì là tốt hay xấu nhỉ?
24. KHÔNG POST ẢNH "HỞ" CỦA CON lên mạng xã hội, đặc biệt khi con đã trên 2 tuổi. Giữ an toàn trên Facebook cũng là tăng sự an toàn ngoài đời thực.
Ảnh minh họa
25. Chú ý CHỌN ĐỒ LÓT cho con. Tùy văn hóa mỗi nơi mà các bé gái nên mặc đồ lót từ 2 hay 3 tuổi trở lên nhưng khi mua đồ lót, chú ý chọn đồ cho phù hợp với vóc dáng của con. Với các bé gái từ 2-4 tuổi mà dáng người mảnh mai thì bố mẹ nên chọn dạng quần đùi cotton ngang sẽ vừa kín đáo, vừa đảm bảo thoáng mát.
26. Chú ý DẤU HIỆU SINH LÝ CỦA CON. Ngoài các dấu hiệu bất thường về mặt cảm xúc, bố mẹ nên để ý các hành động "lạ", bất thường như: con hay đặt tay vào chỗ kín, con chơi các trò "người lớn" với búp bê, gấu bông...
27. KHUYẾN KHÍCH CON CHIA SẺ BÍ MẬT VỚI BỐ MẸ. Để làm được điều đó, bố mẹ phải là người thường xuyên tương tác, trò chuyện, kiên nhẫn và thấu hiểu con.
28. KHÔNG POST ẢNH HỎI HAN VỀ CHỖ KÍN của con lên mạng xã hội. Nếu có vấn đề gì về cơ thể, liên quan sức khỏe: 1. Đi bác sĩ; 2. Google tra cứu thông tin trên trang uy tín; 3. Mua sách tham khảo, 4. Post hỏi dưới dạng text, 5. Hỏi ý kiến những người thân quen có kinh nghiệm.
29. LẶP LẠI VIỆC GIÁO DỤC VÀ NHẮC CON. Sẽ có lúc con lỡ quên nên thi thoảng bố mẹ nói chuyện lại với con, nhắc lại con những điều lưu ý trên để "thuộc bài" thật kỹ thật sâu.
30. BỐ MẸ CẬP NHẬT THÔNG TIN THEO TỪNG MỐC PHÁT TRIỂN CỦA CON để có định hướng phù hợp. Ví dụ khi con bước vào tuổi teen thì phải dạy con các vấn đề lớn hơn như truy cập internet an toàn, chuyện về bao cao su..
Khác biệt trong cách nuôi dạy trẻ ở các nước Phụ huynh ở các quốc gia trên thế giới đều có phương pháp nuôi dạy con cái khác nhau. Văn hóa là yếu tố chính giúp các bậc cha mẹ hình thành nên phong cách dạy trẻ đặc biệt ở mỗi quốc gia. Cách bạn lớn lên, giá trị bạn được trao và những chuẩn mực văn hóa mà bạn chứng kiến ảnh...