Ám ảnh tuổi học trò
Chỉ trong thời gian ngắn, liên tiếp xảy ra nhiều vụ việc học sinh đánh nhau, tự tử, đỉnh điểm là việc một học sinh lớp 9, Trường THCS Hồng Hà, huyện Đan Phượng (Hà Nội) hành hung bạn cùng trường đến tử vong.
Chuyên gia cảnh báo, hiện tượng bạo lực học đường gia tăng
Ngoài sức tưởng tượng
Nhiều ngày sau cái chết của em N.V.H.D. (học sinh lớp 8 Trường THCS Hồng Hà bị Q.K., học sinh lớp 9 cùng trường, sát hại), Hiệu trưởng Đinh Thị Anh Đào cho biết, Ban giám hiệu, thầy cô vẫn chưa hết bàng hoàng. Sự việc xảy ra trước sự chứng kiến của khoảng 10 học sinh khác. “Đối với 10 học sinh chứng kiến sự việc, có thể các em bị sốc, ám ảnh nên ngay ngày hôm sau đến trường, hiệu trưởng đã đến lớp động viên các em bình tĩnh, ổn định để tiếp tục học tập”, bà Đào nói.
Theo bà Đào, học sinh bị nạn chưa từng vi phạm nội quy ở trường, còn Q.K. chưa chăm chỉ học tập, có vi phạm nội quy như không mặc đồng phục, nhưng cũng chưa từng gây gổ, đánh nhau với bạn. Do đó, việc Q.K. giấu hung khí đến trường hành hung bạn đến chết là ngoài sức tưởng tượng, là nỗi đau xót của cả gia đình, nhà trường. Điều bà Đào đau lòng nhất là trước đó không có manh mối nào để phát hiện mâu thuẫn giữa hai học sinh để giáo viên, ban giám hiệu can thiệp sớm. Hai học sinh học 2 khối, vốn dĩ lớp học không cạnh nhau, không biểu hiện có mâu thuẫn.
Trước đó, nhà trường đã triển khai các giải pháp đảm bảo an ninh, an toàn bằng cách yêu cầu học sinh ký cam kết thực hiện nội quy, thỉnh thoảng kiểm tra hành chính để ngăn chặn hành vi đưa vật cấm vào trường học. Đối với những học sinh ngỗ ngược, vi phạm nội quy, nhà trường mời công an đến nói chuyện, phổ biến kiến thức pháp luật để răn đe.
Thời gian qua, những vụ việc học sinh xúm lại đánh bạn, ẩu đả quay clip tung lên mạng xã hội… không còn hiếm. Gần đây xuất hiện clip hai nữ sinh lớp 8 và lớp 10 (ở huyện Vĩnh Thuận, tỉnh Kiên Giang) đấm đá nhau túi bụi trước sự cổ vũ của nhiều người. Do mâu thuẫn trên mạng xã hội, học sinh lớp 9 Trường THCS Phan Ngọc Hiển (huyện Năm Căn, tỉnh Cà Mau) đánh nhau với nhiều học sinh trường khác…
Khó quản lý
Nhận định sự việc đau lòng với học sinh Trường THCS Hồng Hà là hi hữu, bà Bùi Thị Thu Hằng, Trưởng phòng GD&ĐT huyện Đan Phượng, cho biết, Phòng đã triệu tập cuộc họp với tất cả hiệu trưởng các trường để rút kinh nghiệm.
Video đang HOT
Các trường được yêu cầu rà soát mọi vấn đề liên quan an ninh, an toàn trường học, siết quản lý, thậm chí kiểm tra cặp sách để phát hiện sớm những vật dụng học sinh không được phép đưa vào trường. Các trường cũng được yêu cầu tăng cường giáo dục tư tưởng, đạo đức, lối sống, kỹ năng sống cho học sinh, xây dựng văn hoá ứng xử trong trường học. Các giáo viên được giao nhiệm vụ nắm bắt tâm lý học sinh để có biện pháp xử lý kịp thời.
Nữ sinh lớp 8 bị đánh “hội đồng” (Ảnh cắt từ clip)
Đánh để “dằn mặt”
Ngày 6/4, ông Hoàng Đình Sơn, Trưởng Phòng GD&ĐT huyện Tân Kỳ, tỉnh Nghệ An, cho biết đang phối hợp Trường THPT Tân Kỳ 3, Trung tâm GDTX huyện làm báo cáo gửi Sở GD&ĐT liên quan đoạn clip học sinh đánh nhau. Trước đó, ngày 5/4, trên mạng xã hội Facebook xuất hiện đoạn clip dài hơn 30 giây ghi lại cảnh một nhóm nữ học sinh đánh hội đồng một học sinh khác. Đoạn clip cho thấy, sau vài câu nói, nữ sinh mặc áo khoác màu đỏ dùng mũ bảo hiểm đánh liên tiếp vào một nữ sinh khác. Sau đó, 2 nữ sinh mặc áo đồng phục tiếp tục lao vào đánh “hội đồng”. Có nhiều học sinh xung quanh nhưng không ai can ngăn, thậm chí còn hô hào, kích động.
Người bị đánh trong đoạn clip là nữ sinh học lớp 8, Trường THCS Nghĩa Phúc, còn các học sinh tham gia đánh bạn là học sinh Trường THPT Tân Kỳ 3 và một học sinh của Trung tâm GDTX. Nguyên nhân ban đầu được xác định là các em học sinh cùng cấp ở xã Đồng Văn, huyện Tân Kỳ có mâu thuẫn với nữ sinh lớp 8 Trường THCS Nghĩa Phúc. Sau đó, những em này nhờ “đàn chị” học cấp 3 đánh nữ sinh để “dằn mặt”.
Thu Hiền
Cô Nguyễn Thị Hằng Nga, giáo viên một trường THPT tại Hà Nội, nói rằng, việc giáo dục, quản lý học sinh hiện nay gặp nhiều khó khăn. Đa số học sinh được trang bị điện thoại thông minh quá sớm. Những em chăm chỉ dùng điện thoại cho mục đích học tập, còn những em lười học, chưa ngoan thường chơi trò chơi điện tử, dần dần nghiện và chịu ảnh hưởng từ những trò chơi bạo lực trên mạng. Để quản lý học sinh, trong vai trò chủ nhiệm, cô từng lập nhóm học sinh lớp để giám sát. “8 giờ tối, thấy học sinh vẫn “sáng đèn” trên mạng, cô sẽ nhắn tin nhắc nhở và nhắn thông báo gia đình để quản lý con. Tuy nhiên, sau khi “bắt bài” cô, nhiều em lập tài khoản khác để tương tác hoặc chơi game”, cô Nga nói.
Mới đây, Trường THCS Giảng Võ (quận Ba Đình, Hà Nội) gửi thông báo tới phụ huynh học sinh về việc có tình trạng sau giờ học, học sinh chơi điện tử tại quán internet có biểu hiện không tự chủ được hành vi (ngáo đá).
Trả lời phóng viên Tiền Phong , bà Tô Thị Hải Yến, Hiệu trưởng Trường THCS Giảng Võ, cho biết, nhà trường đã báo cơ quan công an về hiện tượng đó. Để đảm bảo an toàn cho học sinh, nhà trường thực hiện nhiều giải pháp, trong đó có việc thiết lập nhiều kênh thông tin để phát hiện sớm học sinh có biểu hiện, hành vi không đúng mực. Sau sự việc kể trên, nhà trường cũng thông báo để cảnh báo phụ huynh đưa đón con đúng giờ, quản lý để tránh việc trẻ la cà vào quán điện tử, quán trà đá…
Mâu thuẫn học đường: Đâu phải là chuyện trẻ con
Cơ quan Cảnh sát điều tra (CSĐT), Công an TP Hà Nội phối hợp Công an huyện Đan Phượng đang tích cực điều tra, xác định nguyên nhân vụ án mạng đau lòng xảy ra tại trường THCS Hồng Hà, huyện Đan Phượng, Hà Nội.
Vấn đề mâu thuẫn học đường và cách thức giải quyết mâu thuẫn một lần nữa lại được đặt ra.
Học sinh trường Nguyễn Bỉnh Khiêm (Hà Nội) hào hứng trong một giờ học về tâm lý học đường.
Trách nhiệm gia đình - nhà trường và xã hội
Khi một vấn đề nào đó phát sinh giữa học sinh (HS) với nhau thì người lớn hay có câu nói cửa miệng: "Chỉ là chuyện trẻ con thôi!". Tuy nhiên, "chuyện trẻ con" đó có thực sự là vấn đề của trẻ con hay không khi có những vụ việc, hậu quả của nó khiến người lớn phải bàng hoàng. Vụ án xảy ra tại trường THCS Hồng Hà, huyện Đan Phượng là một ví dụ.
Một HS tử vong, một HS khác rơi vào vòng lao lý - kết cục đó xoáy vào lòng mỗi người nỗi dằn vặt và day dứt. Tuy Cơ quan CSĐT chưa chính thức công bố nguyên nhân dẫn đến vụ án đau lòng này nhưng có thể thấy rằng, vụ án có khởi nguồn từ mâu thuẫn phát sinh giữa hai HS. Mâu thuẫn đó đã được HS lớp 9 giải quyết bằng hành vi bạo lực, dùng hung khí xuống tay với HS lớp 8 - cũng là người em học cùng trường với mình.
Vụ án là bài học về việc cần quan tâm sát sao để sớm phát hiện mâu thuẫn phát sinh tại môi trường học đường, giữa những HS với nhau. Chỉ sự quan tâm của bạn bè, thầy cô và gia đình mới là cách tốt nhất để phát hiện, can thiệp, tư vấn cách thức giải quyết, hóa giải mâu thuẫn, giúp những mâu thuẫn nhỏ không bùng lên thành ngọn lửa căm phẫn dẫn đến lối hành xử bồng bột gây hậu quả đau lòng.
PGS.TS Trần Thành Nam (trường Đại học Giáo dục, Đại học Quốc gia Hà Nội) cho biết: Những HS rơi vào các vụ việc bạo lực học đường nghiêm trọng thường là các em có vấn đề về tâm lý, do bị ức chế quá mức, không kiểm soát được cảm xúc. Nếu vấn đề tâm lý của các em được phát hiện sớm để có hỗ trợ và tư vấn thì sẽ giảm được những vụ việc bạo lực học đường".
Theo PGS.TS Trần Thành Nam, phòng chống, ngăn chặn bạo lực học đường không chỉ là trách nhiệm của ngành giáo dục mà cần phải có chương trình giáo dục hành vi làm cha mẹ không bạo lực ở gia đình. Bên cạnh đó có thể là chương trình an toàn trong khu dân cư, phố (thôn, xóm), phường (xã)... thuộc sự quản lý của các cơ quan, ngành chức năng khác ngoài ngành giáo dục. Đó là những nền tảng không thể thiếu trong phòng chống bạo lực học đường.
Tăng cường giáo dục pháp luật cho học sinh
Về vấn đề này, cô giáo Ngô Thị Bích Ngọc - cán bộ Tâm lý học đường, sáng lập viên Nhóm kết nối tâm lý học đường Hà Nội cho biết: HS đang trong độ tuổi trưởng thành nên xã hội thu nhỏ của các em cũng có muôn vàn vấn đề; trong đó có vấn đề xảy ra mâu thuẫn. Vậy làm thế nào để các em có cách giải quyết lành mạnh, không gây hậu quả đáng tiếc?
Trong thiết kế chương trình cho HS, trường học nào cũng có quy chế, nội quy, quy định không được phép xảy ra xung đột, đánh nhau.
Giáo viên chủ nhiệm là người cụ thể hóa nội quy đó thông qua nhiều cách thức để HS nắm rõ. Nói về phương pháp giảm thiểu những vụ việc bạo lực học đường, theo cô Ngô Thị Bích Ngọc, cần yêu cầu HS nắm chắc và tuân thủ nội quy, quy định của nhà trường.
Với những HS có yếu tố tâm lý đặc biệt, nên gom thành nhóm để giáo dục chuyên sâu, làm việc với chuyên gia, giám sát kiểm tra thường xuyên xem HS đó còn có lối giải quyết bạo lực không. Nhà trường nên thiết kế các chủ đề kỹ năng như: Phòng chống bắt nạt, phòng chống bạo lực học đường, kỹ năng giải quyết vấn đề, kỹ năng giao tiếp tích cực...
Cô Ngọc cho rằng, nhà trường không chỉ dạy HS kiến thức, hình thành điểm số mà cần quan tâm, thấu hiểu để nắm bắt hoàn cảnh gia đình, biết HS có điểm mạnh, điểm yếu gì; có đặc điểm tâm lý ra sao. Bản thân HS chưa hiểu được các nguyên tắc xã hội nên dễ bột phát trong giải quyết mâu thuẫn. Thêm vào đó, nhà trường cần xây dựng Phòng hỗ trợ tâm lý để HS được trợ giúp kịp thời; luôn quan tâm sát sao để phát hiện mâu thuẫn và hỗ trợ, hướng dẫn các em cách giải quyết...
Theo Vụ trưởng Vụ Giáo dục chính trị và Công tác học sinh, sinh viên (Bộ GD&T) Bùi Văn Linh, để xây dựng văn hóa trường học và phòng, chống bạo lực học đường hiệu quả, công tác giáo dục phổ biến pháp luật cho người học cần chú trọng hơn. Nội dung này liên quan nhiều cơ quan như: Bộ Công an, Bộ LĐTB&XH, T.Ư Đoàn... nên có cơ chế phối hợp chặt chẽ để thực hiện.
Thời gian tới, các trường cũng phải đổi mới nội dung, phương thức giáo dục lý tưởng cách mạng, đạo đức lối sống cho HS thông qua các môn học, hoạt động ngoại khóa. Bên cạnh đó, ngành giáo dục các địa phương cần cập nhật kịp thời các chế độ, chính sách, ứng xử văn hóa, công tác xã hội, quy chế, điều lệ các cấp học.
Đưa trường học vào "tọa độ" tuần tra hàng ngày
Tại hội nghị tổng kết Dự án 4 giai đoạn 2018 - 2020 và triển khai kế hoạch phòng, chống tội phạm xâm hại trẻ em và phòng, chống tội phạm, vi phạm pháp luật liên quan đến người dưới 18 tuổi giai đoạn 2021 - 2025 do Bộ Công an tổ chức, đại diện Bộ GD&ĐT đề nghị Bộ Công an tăng cường phối hợp với ngành GD&ĐT trong triển khai xây dựng các mô hình tăng cường an ninh trường học trên toàn quốc.
Theo đó, các cơ sở giáo dục mong muốn Cục Cảnh sát Hành chính, Cục Cảnh sát Hình sự tuần tra thường xuyên trên địa bàn và đưa các "tọa độ" trường học vào công tác tuần tra hàng ngày về ANTT, an ninh trường học. Có như vậy mới kịp thời phát hiện, ngăn ngừa triệt để được những vụ án, vụ việc đau lòng xảy ra trong môi trường giáo dục.
Chung trách nhiệm ngăn chặn bạo lực học đường Thời gian gần đây, liên tiếp xảy ra những vụ việc học sinh đánh nhau ở một số địa phương, trong đó có thành phố Hà Nội, khiến dư luận bức xúc, phụ huynh học sinh lo lắng. Vấn đề quản lý, giáo dục học sinh trong và ngoài nhà trường một lần nữa lại được xới xáo. Nỗ lực chung sức, tăng...