Ai Cập và Saudi Arabia quan ngại tình trạng leo thang xung đột ở Biển Đỏ
Theo phóng viên TTXVN tại Cairo, ngày 12/1, Ai Cập đã bày tỏ quan ngại về tình trạng leo thang các hoạt động quân sự ở khu vực Biển Đỏ sau khi Anh và Mỹ tiến hành các cuộc không kích nhằm vào nhiều mục tiêu của lực lượng Houthi ở Yemen.
Tàu thuyền chuẩn bị di chuyển qua Kênh đào Suez, Ai Cập. Ảnh tư liệu: AFP/TTXVN
Theo tuyên bố ngày 12/1 của Bộ Ngoại giao Ai Cập, Cairo kêu gọi thúc đẩy các nỗ lực chung của khu vực và quốc tế nhằm giảm căng thẳng và tránh gây bất ổn trong khu vực, đặc biệt là tuyến hàng hải ở Biển Đỏ. Bộ Ngoại giao Ai Cập nêu rõ những diễn biến nguy hiểm và ngày càng leo thang ở phía Nam Biển Đỏ và Yemen rõ ràng cho thấy những cảnh báo trước đây của Ai Cập về nguy cơ tiềm tàng của một cuộc xung đột ngày một lan rộng trong khu vực do các cuộc tấn công hiện nay của Israel ở Dải Gaza.
Kể từ khi cuộc xung đột Hamas-Israel bắt đầu nổ ra vào ngày 7/10/2023, Ai Cập đã nhiều lần kêu gọi chấm dứt giao tranh, đồng thời cảnh báo về mối nguy hiểm của việc mở rộng xung đột trong khu vực rộng lớn hơn. Tuyên bố của Bộ Ngoại giao Ai Cập cho hay Cairo đã nêu rõ rằng một lệnh ngừng bắn đầy đủ và việc chấm dứt cuộc xung đột ở Gaza là “điều chắc chắn phải diễn ra” để tránh gây thêm bất ổn, xung đột và mối đe dọa trong khu vực.
Cùng ngày, Saudi Arabia cũng kêu gọi kiềm chế và tránh leo thang xung đột trong khu vực, đồng thời nhấn mạnh tầm quan trọng của việc duy trì an ninh và ổn định ở khu vực Biển Đỏ. Tuyên bố của Bộ Ngoại giao Saudi Arabia cho biết nước này đang theo dõi chặt chẽ với sự quan ngại sâu sắc các hoạt động quân sự diễn ra ở khu vực Biển Đỏ, cũng như các cuộc không kích nhằm vào một số địa điểm ở Yemen. Một nguồn tin từ Bộ Quốc phòng Mỹ cho biết, các cuộc tấn công của Mỹ và Anh đã nhắm vào các địa điểm liên quan đến máy bay không người lái, tên lửa đạn đạo và hành trình cũng như các hệ thống giám sát trên không và radar ven biển của Houthi ở Yemen. Theo nguồn tin này, Mỹ có thể sẽ thực hiện các hành động tiếp theo để bảo vệ lực lượng Mỹ trong trường hợp cần thiết.
Trong khi đó, lực lượng Houthi cùng ngày tuyên bố sẽ trả đũa các cuộc không kích do quân đội Mỹ và Anh nhằm vào các khu vực do lực lượng dân quân này kiểm soát. Theo người phát ngôn của lực lượng Houthi, Yahya Sarea, Anh và Mỹ đã thực hiện 73 cuộc không kích vào các địa điểm khác nhau ở thủ đô Sanaa và các tỉnh Hodeidah, Taiz, Hajjah và Saada, khiến 5 binh sĩ của họ thiệt mạng và 6 người khác bị thương. Houthi tuyên bố sẽ tấn công trả đũa các mục tiêu của Mỹ và Anh ở Biển Đỏ hoặc trên đất liền.
Liên quan đến căng thẳng ở khu vực chiến lược Bab-el-Mandeb trên Biển Đỏ, Chủ tịch Cơ quan Quản lý kênh đào Suez (SCA) của Ai Cập Osama Rabie ngày 12/1 bác bỏ các báo cáo về việc tạm dừng hoạt động hàng hải qua Kênh đào Suez.
Trong tuyên bố, ông Rabie cho biết hoạt động lưu thông hàng hải qua tuyến kênh đào này của Ai Cập vẫn diễn ra thường xuyên theo cả hai hướng. Ông lưu ý mọi dịch vụ vẫn được Ai Cập triển khai bình thường, đồng thời tiết lộ rằng 44 tàu với tổng trọng tải 2,3 triệu tấn sẽ lưu thông qua kênh này theo cả hai chiều trong ngày 13/1.
Ông Rabie nhấn mạnh sự quan tâm của SCA trong việc mở các kênh liên lạc trực tiếp và phối hợp với các công ty vận tải cũng như hãng tàu nhằm cung cấp các dịch vụ vận tải biển tốt hơn và đảm bảo tính bền vững của chuỗi cung ứng toàn cầu.
Video đang HOT
Ngày 11/1, Chủ tịch SCA cho biết lưu lượng tàu thuyền qua Kênh đào Suez đã giảm 30% kể từ đầu năm 2024 so với cùng kỳ năm 2023, do những căng thẳng gần đây trên Biển Đỏ. Ngoài ra, nguồn thu bằng USD từ Kênh đào Suez đã giảm 40% trong khoảng thời gian từ ngày 1-11/1 so với cùng kỳ năm 2023. Kênh đào Suez là một trong những nguồn ngoại tệ chính của Ai Cập.
Giới chuyên gia nhận định khả năng phong trào Houthi điều quân tới Dải Gaza
Khi cuộc tấn công Gaza diễn ra ác liệt, phong trào Houthi ở Yemen đã tham gia các chiến dịch chống lại lực lượng Israel và đồng minh của nước này.
Khả năng của liên minh hải quân chống Houthi ở Biển Đỏ Các tàu chiến Mỹ đối phó ra sao với lực lượng Houthi trên Biển Đỏ? Israel thiệt hại do phiến quân Houthi đe dọa tuyến vận tải đường biển Các hãng vận tải biển đối phó với Houthi như thế nào khi đi qua Biển Đỏ?
Các chiến binh mới được tuyển mộ gia nhập lực lượng Houthi, dự định được cử đi hỗ trợ người Palestine ở Dải Gaza, trong cuộc duyệt binh ở Sanaa, Yemen, ngày 2/12. Ảnh: Reuters
Theo đài Sputnik (Nga), động thái mới nhất của Houthi là đe dọa điều động lực lượng mặt đất tới Gaza để đối phó lại Lực lượng Phòng vệ Israel (IDF) cùng các nhóm chiến binh ở Palestine như Hamas, Thánh chiến Hồi giáo Palestine và Lữ đoàn Tử đạo Al-Aqsa.
Các chuyên gia khu vực đã bình luận về tính khả thi của kịch bản Houthi điều quân tới Dải Gaza và sự can thiệp của Mỹ.
Mỹ đã hỗ trợ Israel, triển khai lực lượng đặc nhiệm quốc tế để phá vỡ vòng phong tỏa của Yemen ở Biển Đỏ đối với tàu thuyền Israel, trong bối cảnh xung đột ở Gaza kéo dài và có nguy cơ leo thang thành cuộc chiến khu vực.
Nhà phân tích chính trị và an ninh Hasan Selim Ozertem tại Ankara nhận định nếu Houthi điều quân đến Gaza, dù kịch bản đó khó xảy ra, nhưng nó cũng đồng nghĩa với việc xung đột sẽ lan rộng hơn nữa trên khắp khu vực Trung Đông. Điều này có thể làm suy yếu an ninh khu vực hơn nữa và không thể ngăn chặn xung đột trong biên giới Gaza. Cuộc xung đột sẽ lan rộng sang Syria cũng như các khu vực Biển Đỏ.
"Về việc Houthi triển khai quân tới Gaza, tôi cho rằng đó là điều không thể thực hiện khi xét đến các động lực địa chính trị. Họ cần huy động quân và gửi lực lượng qua Biển Đỏ hoặc Saudi Arabia. Đây là điều không thể xảy ra trong hoàn cảnh hiện tại", ông Hasan nhấn mạnh.
Tàu tấn công đổ bộ USS Bataan và USS Carter Hall ở Biển Đỏ. Ảnh: Hải quân Mỹ/AP
Thay vì điều quân đến Gaza, vị chuyên gia này cho rằng Houthi có thể triển khai một số hoạt động nhằm phá hoại an ninh, như họ đã thực hiện trong vài tuần qua - tấn công 2 tàu chở dầu đến khu vực. Vì vậy, ông Hasan nói rằng các lực lượng liên minh với lực lượng Houthi ở Yemen đang can dự sâu hơn vào khu vực để kiểm soát các cuộc xung đột, cũng như đảm bảo an ninh cho luồng giao thông từ Biển Đỏ qua kênh đào Suez.
Ông Lorenzo Trombetta, học giả và nhà phân tích Trung Đông tại Beirut, cho rằng lời đe dọa điều quân tới Gaza của Houthi là chỉ lập luận khoa trương để thể hiện sức mạnh, và không phải là mối đe dọa thực sự.
"Israel tất nhiên không chuẩn bị để đối mặt với một kịch bản đó, nhưng tôi nhấn mạnh rằng kịch bản này không thực tế", ông nói.
Ông Mehmet Rakipoglu - nhà nghiên cứu về các vấn đề quốc tế tại tổ chức nghiên cứu Dimensions for Strategic Studies, có trụ sở tại London - cho hay Israel đã gặp áp lực ở Gaza, vì vậy nếu lực lượng Houthi xuất hiện bất ngờ thì điều đó có thể mang tính quyết định.
"Nếu Houthi thực hiện kế hoạch này, tất nhiên điều đó sẽ thay đổi cục diện đối đầu ở Gaza, bởi Israel sẽ phải đối phó với cả phong trào Houthi. Vì vậy, trọng tâm sẽ không chỉ hướng vào Houthi ở Gaza, mà còn là Hamas, Thánh chiến Hồi giáo và bất kỳ phong trào kháng chiến nào khác", ông nói và khẳng định chắc chắn rằng Israel chưa sẵn sàng cho kịch bản này.
Theo ông Rakipoglu, nếu kịch bản này xảy ra, rất có thể Israel sẽ phải đối mặt với những mối đe dọa thách thức hơn. Houthi đã nhắm mục tiêu vào các tàu chở bất cứ thứ gì từ hoặc đến Israel. Vì vậy, thông điệp đã rõ ràng. Ông giải thích rằng Houthi đã can thiệp một cách cụ thể nhất vào cuộc chiến ở Gaza, đồng thời lưu ý rằng việc họ đe dọa triển khai quân tới Gaza là "một động thái nhằm thách thức câu chuyện được Mỹ hay Israel chấp nhận".
"Rất có thể, Mỹ sẽ có hành động chống lại người Houthi, mặc dù họ không thể gửi quân đến Gaza. Tôi chắc chắn rằng Washington đang lên kế hoạch chống lại Houthi", ông nói.
Advertisement: 0:24
Close Player
Lực lượng Houthi ở Sanaa, Yemen. Ảnh: AP
Ngoài ra, ông Ozertem lưu ý khu vực Tây Nam Á và Bắc Phi (SWANA) cũng có những bất ổn riêng không liên quan đến sự can dự của Mỹ. Điều đó sẽ khiến những bất ổn trong cuộc chiến ở Gaza tiếp tục leo thang.
"Kịch bản này có thể tránh được, bởi xung đột tiếp diễn sẽ làm suy yếu sự ổn định trong khu vực và mở đường cho sự tham gia của các chủ thể khác. Đây là điều từng diễn ra, không phải điều chưa từng nhận thấy trước đây", ông nói.
Học giả Trombetta cho biết Mỹ hoàn toàn không phải là quốc gia phương Tây duy nhất quan tâm đến các sự kiện ở Biển Đỏ.
"Tất nhiên, Mỹ cũng sẽ chia sẻ mức trách nhiệm của mình, nhưng họ không phải là bên duy nhất chịu trách nhiệm về tình trạng này. Mỹ và Anh, cùng Israel, có ý định khôi phục nguyên trạng Biển Đỏ về trước ngày 7/10. Về vấn đề này, họ được hầu hết các cường quốc phương Tây ủng hộ nhiệt tình", ông Trombetta nói.
Ông lưu ý Nga có mối quan tâm tương tự trong việc đảm bảo an ninh thông thoáng cho các tuyến đường biển này, Nhưng không giống Mỹ, Moskva có cách tiếp cận khác thoả hiệp với các cường quốc liên quan, chẳng hạn Bahrain, Saudi Arabia và Iran.
Nhà nghiên cứu Rakipoglu cho rằng Mỹ nên chịu trách nhiệm về tình trạng leo thang xung đột hiện nay, vì nước này là thành viên duy nhất của Hội đồng Bảo an Liên hợp quốc bỏ phiếu phủ quyết văn kiện kêu gọi ngừng bắn ở Gaza, ủng hộ Israel mà không có bất kỳ mối lo ngại nhân đạo nào.
Tổng thống Mỹ cảnh báo Houthi Ngày 12/1, Tổng thống Mỹ Joe Biden cảnh báo nước này sẽ thực hiện các cuộc tấn công mới nhằm vào phiến quân Houthi ở Yemen nếu lực lượng này tiếp tục tấn công các tàu thuyền thương mại ở Biển Đỏ. Tàu thuyền di chuyển tại cảng Saleef, ngoài khơi tỉnh Hodeida (Yemen), phía Tây Biển Đỏ. AFP/TTXVN Phát biểu với các...