Afghanistan có tân Tổng thống sau thỏa thuận chia sẻ quyền lực

Ngày 21/9, ông Ashraf Ghani, cựu Bộ trưởng tài chính của Afghanistan đã chính thức trở thành Tổng thống mới của nước này, sau khi đạt được thỏa thuận chia sẻ quyền lực với đối thủ chính trị Abdullah Abdullah, khép lại những tranh cãi kéo dài sau bầu cử.

Hai ứng viên Abdullah Abdullah (trái) và Ashraf Ghani Ahmadzai trong lễ ký thỏa thuận chính phủ đoàn kết

Thỏa thuận về một “chính phủ thống nhất” đã giúp dọn đường cho một thỏa thuận an ninh song phương có tính quyết định đối với sự hiện diện của binh sỹ Mỹ tại Afghanistan sau năm 2014. Washington hiện đang tỏ ra lạc quan rằng thỏa thuận sẽ sớm được ký.

Trước đó, những cáo buộc về gian lận trong cuộc bầu cử ngày 14/6 đã châm ngòi cho một cuộc khủng hoảng chính trị, khi cả hai ứng viên đều tuyên bố chiến thắng, khiến Afghanistan rơi vào tình trạng tê liệt, vào đúng thời điểm quan trọng khi các binh sỹ quốc tế do Mỹ lãnh đạo đang rút dần khỏi cuộc chiến chống lại Taliban.

Khi thỏa thuận về “chính phủ thống nhất” được ký ông Ghani và ông Abdullah đã có động thái ăn mừng trong một buổi lễ ngắn gọn trong vòng 10 phút tại dinh Tổng thống.

Ông Abdullah sẽ trở thành “nhà điều hành”, một vị trí tương tự như thủ tướng – tạo ra một sự cân bằng quyền lực khó khăn trong bối cảnh Afghanistan bước vào kỷ nguyên mới.

Trong buổi lễ tại dinh Tổng thống, cả hai ứng viên đều không phát biểu, và hiện vẫn chưa rõ khi nào họ sẽ phát biểu trước cả nước, hoặc khi nào thỏa thuận về chính phủ đoàn kết sẽ chính thức được công bố.

“Ủy ban bầu cử độc lập tuyên bố tiến sỹ Ashraf Ghani là Tổng thống, và do đó tuyên bố chấm dứt tiến trình bầu cử”, chủ tịch ủy ban bầu cử Ahmad Yousaf Nuristani phát biểu với các phóng viên.

“Trong tiến trình bầu cử, cả hai bên đều có những gian lận. Điều đó khiến mọi người quan ngại”.

Trong một động thái có khả năng làm dấy lên những nghi ngờ về tính minh bạch, ông Nuristani không công bố con số cụ thể về mức độ cách biệt về số phiếu hai ứng viên đã nhận được, cũng như con số về lượng người đi bỏ phiếu hay số phiếu gian lận bị phát hiện trong đợt kiểm toán kết quả được Liên Hợp Quốc giám sát tới từng lá phiếu.

Theo hiến pháp, Tổng thống sẽ là người nắm hầu như mọi quyền lực, và chính phủ mới sẽ đối diện với thử thách lớn trong bối cảnh tình hình an ninh và kinh tế đang ngày một xấu đi.

Theo hãng tin AFP, nội dung bản thỏa thuận chính phủ đoàn kết quy định “nhà điều hành” có thể chính thức trở thành thủ tướng trong vòng 2 năm – một thay đổi lớn so với phong cách lãnh đạo với quyền lực tập trung vào Tổng thống như Tổng thống đương nhiệm Hamid Karzai đã thực hiện từ năm 2001.

Việc chia sẻ các vị trí trong chính phủ mới cũng có khả năng tạo ra những mâu thuẫn, sau thời gian dài ông Karrzai nắm quyền và tạo dựng được mạng lưới những người ủng hộ khắp cả nước.

Thanh Tùng

Theo Dantri/ AFP