9X mê ‘làm giáo dục’, 2 lần học chậm để trải nghiệm nhiều hơn
Có hoạch định rõ ràng cho tương lai, Quang Tùng không ngần ngại “ gap year” một năm để bắt tay vào các dự án cá nhân và thực hiện chuyến đi xuyên Việt. Nhưng những điều Tùng làm không dừng lại ở một chuyến đi khám phá đất nước.
“Mọi người thường đưa ra những mốc thời gian như 6 tuổi phải vào lớp 1, 18 tuổi phải vào đại học; 22 tuổi phải tốt nghiệp đi làm.
Nhưng thực tế, không có ai chậm và cũng chẳng có ai nhanh. Cuộc đời mỗi người đều là một đường chạy riêng và mục tiêu lớn nhất của ta là không lùi bước”, Nguyễn Quang Tùng, cậu sinh viên năm thứ 2 của Truong ĐH Macalester College (Mỹ) viết như thế trên blog cá nhân, để giải thích cho hàng loạt những quyết định khác biệt của mình.
Ước mơ “học sinh Việt Nam không cần phải đi du học”
Quang Tùng từng là học sinh của Trường THPT Chuyên Ngoại ngữ. Năm lớp 11, khi nhận được học bổng của United World College (Trường Liên kết Thế giới – UWC), Tùng quyết định đi du học.
Một mình “khăn gói” sang Trung Quốc học cấp 3 và sẽ tốt nghiệp chậm 1 năm so với bạn bè cùng tuổi ở Việt Nam, Tùng nhận được không ít câu hỏi, rằng: “Điều đó có đáng hay không?”.
Nhưng những trải nghiệm tại đây đã khiến cậu tin rằng, “rất đáng để mình ‘chậm’ lại một năm như thế”.
Năm đầu tiên du học, Tùng được tới dạy học tại một ngôi trường liên cấp ở vùng khó khăn nhất của tỉnh Hồ Bắc. Sau đó là hàng loạt những hoạt động ý nghĩa khác được Tùng và các bạn thực hiện trong suốt 2 năm học tập ở đây.
Những hoạt động ấy đã giúp Tùng rèn được nhiều kỹ năng khác nhau và khiến cậu nhận ra rằng, mình có một niềm say mê đặc biệt với việc “làm giáo dục đích thực”.
Nguyễn Quang Tùng (phải) sinh viên năm thứ 2 của Truong ĐH Macalester College (Mỹ)
Vì thế, sau hai năm ở UWC, Tùng giành được học bổng toàn phần, lựa chọn học song song hai ngành là Giáo dục và Kinh tế tại Truong ĐH Macalester College (Mỹ).
Ngôi trường này sẵn sàng cấp cho Tùng 5.000 USD khi cậu đưa ra đề xuất sẽ tổ chức một trại hè nhằm phát huy khả năng sáng tạo của học sinh từ phương pháp học qua trải nghiệm.
Sau thành công của trại hè đầu tiên, Tùng đã tổ chức thêm 3 trại hè khác. Trong đó, trại hè gần nhất với tên gọi “Đường nhiều chiều” được cậu thực hiện trong 10 ngày, 9 đêm với sự tham gia của 80 học sinh.
Tại đây, học sinh được học về tư duy thiết kế – thứ mà theo Tùng, rất nhiều tổ chức phi chính phủ và các startup nổi tiếng đã và đang sử dụng để giải quyết vấn đề. Vì thế, Tùng đã mời 10 diễn giả ở 10 lĩnh vực khác nhau đến để chia sẻ cho học sinh.
Cậu kỳ vọng, 10 người với những cách giải quyết khác nhau sẽ giúp học sinh nhận ra, không có bất kỳ một khuôn mẫu nào cho việc cải thiện mọi thứ xung quanh mình.
Sau những cuộc chia sẻ, đối thoại, học sinh tham gia trại hè sẽ cùng nhau làm các dự án xã hội. Thông qua đó, các em sẽ được học những kỹ năng cơ bản như quản lý dự án, kỹ năng thuyết trình, quản lý tài chính, truyền thông,…
Tùng nói: “Khi nhìn lại, em nhận thấy rằng, du học cũng chỉ dành cho những bạn khá giỏi hoặc khá giả. Nếu không có hai điều kiện ấy sẽ rất khó để đi du học được. Vì thế, em muốn tạo ra những thay đổi ở Việt Nam. Ước mơ của em là mọi người không cần phải đi du học cũng có thể có được những trải nghiệm giáo dục tốt nhất”.
Giấc mơ làm giáo dục của Tùng bắt đầu với ý tưởng xây dựng một trung tâm tư vấn du học giá thành rẻ. Nhưng cậu nhanh chóng nhận ra, điều này cũng giống như việc “mình cử người giỏi của mình đi ra nước ngoài” chứ không thể thay đổi hiện trạng giáo dục.
Vì thế, chàng trai 22 tuổi bắt đầu làm nhiều dự án xã hội hơn.
Video đang HOT
Một năm “gap year”, Tùng muốn dành thời gian để trải nghiệm nhiều hơn nữa.
Cũng trong thời gian này, Tùng tham gia vào chương trình Sea Fall 2019 Voyage. Đó là một chuyến hành trình trên biển kéo dài 109 ngay, đen 12 quoc gia o 4 chau luc khac nhau. Với mỗi quốc gia, những thành viên trên tàu sẽ có từ 5 – 7 ngày để vừa học, vừa trải nghiệm.
Chuyến đi này đã làm thay đổi khá nhiều về tư duy của chàng trai sinh năm 1999.
“Em được đặt chân đến nhiều nơi, nhìn được nhiều thứ mà mình vẫn từng mơ tưởng. Em nhận thấy thế giới thực sự rộng lớn, nhưng mình hoàn toàn có thể chinh phục được”. Từ chuyến đi ấy, Tùng bắt đầu viết blog để chia sẻ trải nghiệm của bản thân.
Một ngày, Tùng nhận được dòng tin nhắn của một cô bé ở Đồng Nai, mong muốn Tùng có thể đến tham quan và chia sẻ về những trải nghiệm “đi ra bên ngoài thế giới” của mình. Cũng từ lời đề nghị này, Tùng nghĩ đến việc đi dọc Việt Nam để truyền cảm hứng cho nhiều bạn trẻ hơn nữa.
Ý tưởng vừa được nhen nhóm, không mất nhiều thời gian suy nghĩ, cậu bắt tay ngay vào việc gây quỹ cho chuyến hành trình.
“Dù thế nào cũng phải liều và thử”, Tùng nghĩ.
14 ngày từ Mỹ bay về Việt Nam, cậu đã xây dựng được một nhóm gồm 16 bạn trẻ ở khắp cả nước, đi tới 11 tỉnh thành để chia sẻ về hành trình vươn ra biển lớn của mình. Những buổi nói chuyện đầy tâm huyết của Tùng đã thu hút tới hơn 600 người tham gia.
Mơ về những lớp học dọc theo đất nước
Covid-19 khiến nhiều du học sinh phải chuyển từ học trực tiếp sang học online. Tùng quyết định ‘gap year’ một năm để trở về Việt Nam. Mặt khác, cậu cũng muốn dành thời gian này để khám phá những miền đất của tổ quốc.
Biết được có nhiều bạn trẻ chưa thể lên đường du học vì Covid-19, Tùng nghĩ ra ý tưởng thành lập một cong đong với tên gọi “MỞ – Mơ và Hỏi”.
“Em muốn đây sẽ là nơi truyền đam mê cho các bạn trẻ khác. Tại đây sẽ có những môn học hay ho, sáng tạo và không thể tìm thấy được ở những lớp học bình thường”.
Kỳ đầu tiên, Tùng cùng các thành viên đã mở 5 lớp học với 5 chủ đề: Nói trước đám đông, Phê bình phim, Tư duy thiết kế, Hiểu mình qua lăng kính thơ văn, Quan hệ công chúng. Kỳ học diễn ra thành công với triết lý giáo dục “học những gì bắt đầu từ đam mê”.
Nam sinh kỳ vọng, khi hoàn thành chương trình, khóa học sẽ không kết thúc mà tiếp tục tạo ra một cộng đồng – nơi mọi người có thể chia sẻ đam mê với nhau.
Thành công của kỳ học này đã thôi thúc Tùng tiếp tục lên ý tưởng về “Siêu khóa mùa hè” vào năm sau.
“Đó sẽ là những lớp học đi dọc Việt Nam, và học sinh sẽ được học tại chính những nơi mình sẽ đi qua”, Tùng nói.
Tùng là diễn giả tại TEDx BUV
Quyết định dành một năm để ‘gap year’, điều đó có nghĩa Tùng sẽ phải học chậm hơn các bạn thêm một năm nữa. Nhưng cậu cho rằng, sự phát triển của một con người không thể đo đếm bằng năm họ tốt nghiệp cấp 3 hay đại học mà chỉ có thể đánh giá qua giá trị của những việc họ làm.
“Em từng được nghe câu chuyện của những người bạn phải cày ngày cày đêm để vào đại học, nhưng rồi họ nhận ra rằng mình không biết phải làm gì vào ngày tốt nghiệp. Do vậy, em tin rằng, nếu mình hiểu rõ bản thân muốn gì thì việc học sẽ nhanh hơn và thích thú hơn rất nhiều.
Em có thể sẽ tốt nghiệp vào năm 2022 hay 2023, nhưng em tin rằng, những gì em đang làm đều không vô nghĩa”, Tùng nói.
Những bài học giúp nữ sinh giành học bổng hơn 7 tỷ đến Mỹ
"Nếu mình xuất phát điểm thấp hơn, ít cơ hội hơn thì càng cần phải cố gắng gấp hai, gấp ba, thậm chí 5 lần, 10 lần. Quan trọng là cần phải xác định được mục tiêu và nỗ lực với mục tiêu đó"
Giành được học bổng lên tới hơn 7 tỷ đồng cho 4 năm học, Ha Khánh Linh (22 tuổi, quê Thái Nguyên, sinh viên năm thứ 3 tại Trường ĐH Babson, Mỹ) cho hay, đã vượt qua rất nhiều khó khăn.
"Minh từng truot Chuyen Su pham, truot vong cuoi UWC (Ủy ban Việt Nam các trường Liên kết Thế giới). Khi đó mình đã khoc liền 1 tuan, ốm và phải nghỉ học 2 tuan. Lúc đó mình thay ban than thật tham hai,...", Linh kể.
Ha Khánh Linh (sinh năm 1998, sinh viên năm thứ 3 tại Trường ĐH Babson, Mỹ). Ảnh: Thanh Hùng
Cô học sinh lớp 11 Trường THPT Chuyên Ngoại ngữ (ĐH Quốc gia Hà Nội) sau đó được giới thiệu tới EMIS (Eastern Mediterranean International School) - trường phổ thông quốc tế đầu tiên tại Israel. Linh là học sinh Việt Nam đầu tiên của trường và nhận suất học bổng 85% - mức cao nhất mà trường này dành cho học sinh quốc tế.
Sự tin tưởng trở thành động lực mạnh mẽ
Linh tâm sự, 2 năm ở Israel là quãng thời gian tuyệt vời với bản thân, được gặp gỡ những người bạn từ khắp nơi trên thế giới, biết những điều mới lạ, và đó cũng là những ngày tháng giúp em trưởng thành.
Linh kể, dù học chuyên Anh, nhưng ngày đầu đến trường em chỉ nói được đúng một câu "Hi! My name is Linh. I'm from VietNam".
Linh rụt rè, sợ hãi đến mức không dám giơ tay phát biểu trong lớp.
"Khi ở nhà, mình chủ yếu tập trung vào ngữ pháp, đọc viết nên dù là một học sinh chuyên Anh nhưng kỹ năng nghe, nói rất yếu. Đã thế, còn phải học những môn rất khó như kinh tế, chính trị toàn cầu bằng Tiếng Anh - những môn học mà ở Việt Nam, mình chưa từng nghe thấy".
Linh phải cố gắng rất nhiều bằng việc xem trước nội dung bài học, lên mạng tìm hiểu thêm,... trước khi đến lớp. Sau giờ học, Linh nán lại để nói chuyện với thầy cô và không ngại chia sẻ chuyện khả năng Tiếng Anh của mình chưa tốt.
May mắn là Linh đã nhận được sự động viên của các thầy cô, đặc biệt là từ thầy giáo dạy môn Kinh tế.
"Hồi đó, trường có một hội thảo rất lớn. Mặc dù Tiếng Anh của em chưa ổn, nhưng thật bất ngờ thầy đề nghị em làm người dẫn chương trình. Thầy nói rằng cảm nhận có rất nhiều năng lượng từ em và tin tưởng em sẽ làm được tốt việc này. Em đã nhận lời và không ngờ mọi thứ đã diễn ra rất tốt".
Hà Khánh Linh và 2 người bạn thân trong lễ tốt nghiệp phổ thông ở Israel. Ảnh: NVCC
Linh sau đó trở thành 1 trong những học sinh có điểm cao nhất lớp ở môn Kinh tế, được bầu là đại diện học sinh phát biểu trong lễ tốt nghiệp.
Năm 2017, Linh là 1 trong 11 học sinh trên toàn thế giới được nhận vào chương trình Badson Global Scholars (Học giả Toàn cầu Babson) với mức học bổng trị giá 69.250 USD - 78.000/năm, trong vòng 4 năm. Đây ngôi trường đứng số 1 của Mỹ trong nhiều năm về giảng dạy khởi nghiệp.
"Chúng ta đều có khả năng làm được nếu như đặt ý chí và tâm huyết, học giỏi Tiếng Anh hoặc bất kỳ cái gì mà mình muốn" - Linh đúc kết.
Quan trọng là có mục tiêu
Lớp 8, Hà Khánh Linh mới bắt đầu học Tiếng Anh. Theo Linh, cơ hội học Tiếng Anh và tiếp cận các thông tin về du học ở Thái Nguyên nói riêng và các tỉnh nói chung hạn chế hơn rất nhiều so với thành phố lớn như Hà Nội.
Mặc dù vậy, "Nếu mình xuất phát điểm thấp hơn, ít cơ hội hơn thì càng cần phải cố gắng gấp hai, gấp ba, thậm chí 5 lần, 10 lần. Quan trọng cần phải xác định được mục tiêu và nỗ lực với mục tiêu đó" - Linh nói.
Linh cũng cho rằng, hiện nay, nhiều gia đình đầu tư rất nhiều tiền, công sức để cho con em học Tiếng Anh nhưng nhiều khi phản tác dụng. Nhiều em bị ép đi học quá nhiều trong khi không tìm được lý do tại sao phải học và học để làm gì? Nếu không có niềm đam mê, các em sẽ dễ sa vào trạng thái sợ học, ghét học.
"Như vậy điều quan trọng em nghĩ là làm sao cho các em hiểu, thích thú với những gì mình đang làm. Khi có mục tiêu thì sẽ làm được".
Linh được chọn tham gia chương trình Israel-Asia Leaders Fellowship - chương trình cung cấp các lớp tập huấn, kỹ năng lãnh đạo, các mối quan hệ cần thiết cho các sinh viên châu Á học tập và làm việc tại Israel. Ảnh: NVCC
Bên cạnh đó, theo Linh, phụ huynh cũng không nên quá "cuồng" giáo viên Tây khi cố cho con học Tiếng Anh ở những trung tâm có giáo viên nước ngoài.
"Bởi không phải tất cả đều có kiến thức, nghiệp vụ sư phạm chuẩn. Điều quan trọng là giáo viên phải truyền được động lực, tạo sự hứng khởi, sẵn sàng đồng hành với người học".
Linh cho hay, em may mắn khi gia đình luôn là nguồn động viên, động lực lớn và chỗ dựa tinh thần vững chắc.
"Cả bố và mẹ em đều không học đại học và không thể định hướng hay hỗ trợ cho con nhiều về mặt kiến thức. Nhưng bố mẹ luôn ủng hộ 100% những quyết định mà em đưa ra. Nhiều phụ huynh có thể nghĩ rằng nếu thả ra thì con dễ hư hỏng nhưng đối với em thì sự tin tưởng đó như một sợi dây để mình phải sống trách nhiệm hơn, không chỉ với bản thân mà với cả những người đặt niềm tin vào mình", Linh nói.
Do đó, Linh cho rằng, việc giao tiếp giữa phụ huynh và con cái là rất quan trọng.
"Giao tiếp không áp đặt mà định hướng bằng việc đưa ra những gợi ý sẽ tạo cho con cảm thấy có sự tự do khi được quyết định. Nói chuyện và tâm sự để các con hiểu, em nghĩ khi đó phụ huynh sẽ đóng vai trò ở bên cạnh để theo sát, nhắc nhở, động viên và đẩy con trở về đúng quỹ đạo trong một số đoạn lệch đường ray".
Ảnh: Thanh Hùng
Với các học sinh có ý định đi du học, Linh lưu ý không nên coi các hoạt động ngoại khóa như một tờ giấy chứng nhận. Thay vào đó, hãy tham gia các hoạt động để tạo ra những giá trị tích cực cho cộng đồng và để mình hiểu bản thân mình hơn, có những vốn sống quý báu hơn.
"Ít nhất những trải nghiệm đó cũng giúp chúng ta viết nên được một bài luận có chiều sâu và sự trưởng thành đủ để thuyết phục được nhà tuyển sinh rằng mình là người xứng đáng và thích hợp" - Linh nói.
Ngày hội hướng nghiệp Career Orientation Consulting: Học sinh lựa chọn nghề nghiệp, định hướng bản thân Ngày 29/11/2020, tại trường THPT Phan Đình Phùng, số 30 phố Phan Đình Phùng (Hà Nội), Quỹ Hỗ trợ Phát triển Thanh Niên sẽ tổ chức Ngày hội hướng nghiệp - Career Orientation Consulting (COC). Theo đó, sự kiện thu hút hàng trăm học sinh cấp 3 và các phụ huynh tới tham dự hội trại cũng như lắng nghe buổi tọa đàm...