7 loại rau mùa nước nổi miền Tây
Đọt choại, bồn bồn, năn bộp… là những món ngon nhất định phải thử khi có dịp đến miền Tây vào khoảng tháng 8-11.
Bông điên điển có quanh năm, nhưng nhiều nhất vào cuối năm. Lúc này bông phủ vàng rực bên bờ ao, ngoài ruộng, nên nó được ví như ‘mai vàng mùa nước nổi’. Điên điển vị chát nhẹ, giòn, hậu ngọt, là rau ăn kèm không thể thiếu của món bún, lẩu mắm kiểu miền Tây. Điên điển xào với tép đồng tạo nên hương vị khó quên còn điên điển đúc bánh xèo rất thích hợp nhâm nhi chiều mưa.
Năn (năn bộp) vốn là cỏ mọc hoang, song ngày nay trở thành loại rau ‘hái ra tiền’ của nhiều gia đình miền Tây vào mấy tháng nước nổi. Năn sau khi nhổ, rửa sạch, cắt ngắn khoảng 30 cm để lấy phần trắng, giòn. Cây dùng để ăn sống, chấm mắm kho, mắm chưng hoặc nhúng lẩu mắm, nấu canh cua đồng.
Bồn bồn hay còn được gọi là cỏ nến thường sống ở mé sông, mọc dại. Vài năm gần đây, nông dân Hậu Giang, Sóc Trăng, Cà Mau, Bạc Liêu đã trồng bồn bồn để bán. Bồn bồn sau khi nhổ về sẽ cắt bỏ lá, chừa gốc một đoạn và dùng dao nhỏ chẻ dọc theo một phần ba thân để tách lấy lõi non – là phần ăn được của cây bồn bồn, rất ngon và ngọt. Bồn bồn ăn sống chấm cá kho, hoặc có thể xào với thịt, tép đồng, canh chua, làm dưa muối…
Video đang HOT
Hẹ nước mọc trong các thửa ruộng phèn, gốc bám sâu dưới bùn đất và người miền Tây coi đây là ‘của ngon vật lạ trời cho’ bởi không phải miền nào cũng có. Tháng 11-12 là thời điểm thu hoạch, người dân kéo thau ra đồng hái hẹ. Cọng hẹ mảnh, dẹt, luộc qua rồi xào hoặc nấu canh, giòn giòn, vị mát. Bạn có thể ăn sống, chấm kho quẹt hay nước kho cá. Ảnh: Facebook Ngoại Tý
Bông súng là đặc sản miền Tây quen thuộc với nhiều người, có độ giòn, xốp, càng ngon hơn vào mùa nước nổi. Cọng bông súng màu tím, có thể xào hay nấu canh chua cá tép đồng, mắm kho. Bông súng rửa sạch, tước lớp vỏ ngoài mỏng, ngắt hoa, giữ lại cọng, kèm theo cá linh, rô đồng, thịt heo ba rọi và cà tím là có ngay một nồi lẩu mắm thơm ngon, đúng điệu miền Tây. Ảnh: Instagram Thanh23184
Sầu đâu hay còn có các tên gọi khác là sầu đông, xoan sầu đâu mọc ở nhiều tỉnh thành, nhưng hiếm nơi nào hái lá sầu đâu nấu ăn giống miền Tây. Khoảng tháng 10 đến tháng 3 âm lịch năm sau, cây sầu đâu thay lá, ra bông cũng là lúc dân địa phương hát đọt non về chấm mắm kho, cá kho… Đặc biệt, gỏi sầu đâu, món ăn của người Campuchia, dùng kèm với cơm nóng rất ngon miệng.
Đọt chạy hay đọt choại là món ngon dân dã mà thực khách phương xa luôn muốn thưởng thức khi về các tỉnh miền Tây. Loài cây này sống nhiều ở vùng đất bùn trũng, thuộc loại dây leo, thân bò (chạy) tới đâu thì bám rễ hút nước tới đó, thích nghi với vùng đất nhiễm phèn nhẹ. Mùa mưa lũ, thân cây mọc nhanh và xanh tốt, có thể xào tỏi, làm gỏi, nhúng lẩu rất ngon. Ai lần đầu ăn đọt chạy sẽ thấy nhớt giống rau đay, rau mồng tơi, có vị đăng đắng nhưng nhai kỹ sẽ thấy ngon ngọt, ăn rồi rất dễ nghiền.
3 đặc sản từng được xem là 'cỏ dại' ở miền Tây
Bồn bồn, cây năn và hẹ nước là 3 đặc sản Nam Bộ có hương vị thơm ngon, có loại phải chờ đến mùa nước nổi mới được thưởng thức.
Bồn bồn (cây cỏ nến) vốn là loại cây mọc hoang sống ở vùng đất ngập nước trong ao hồ hoặc mé sông. Cây phát triển quanh năm nhưng tốt nhất là vào mùa mưa. Món ăn làm từ bồn bồn được rất nhiều người ưa chuộng và xem là đặc sản của miền Tây.
Bồn bồn tươi sau khi được sơ chế giữ lại phần lõi non bên trong. Ảnh: Quỳnh Trần
Xã Tân Hưng Đông, huyện Cái Nước là vùng trồng bồn bồn lớn của tỉnh Cà Mau. Do quá trình canh tác lúa, tôm không đạt hiệu quả cao nên người dân đã chuyển đổi sản xuất sang trồng cây bồn bồn. Cây thích nghi tốt với nước ngọt và có khả năng chịu phèn mặn, không tốn nhiều công chăm bón, lại là loại rau sạch cho năng suất cao.
Bồn bồn được nhổ bằng tay hoặc dùng dao nhọn cắt sát gốc. Cây khi nhổ lên được cắt hết rễ và chặt bỏ phần lá dài, giữ lại đoạn thân phần sát gốc, sau đó được sơ chế để loại bỏ hết phần bẹ già, giữ lại lõi non. Bồn bồn có thể chế biến thành nhiều món ăn ngon như làm dưa, làm gỏi, xào với tép hoặc nấu canh, nhúng lẩu cũng rất ngon miệng.
Năn (năn bộp) là loại cây thuộc họ cói, được thu hái quanh năm nhưng sinh trưởng mạnh vào mùa mưa. Ngày trước, cây năn chỉ là loại cỏ mọc hoang, không có giá trị kinh tế, tuy nhiên ngày nay cây năn được trồng rộng rãi ở nhiều tỉnh Tây Nam Bộ, nơi có đất trũng phèn. Nghề trồng năn cũng được xem là nghề chính của nhiều hộ gia đình ở Sóc Trăng, Bạc Liêu.
Thân năn mềm, trắng nõn sau khi sơ chế xong. Ảnh: Nguyệt Nhi
Thu hoạch năn phải lựa những cây vừa mới mọc nhô lên khỏi mặt nước khoảng một gang tay và phải nhổ sao cho cây không bị đứt gãy. Năn sau khi nhổ được rửa sạch và cắt ngắn chỉ còn khoảng 30 cm. Khi ăn năn, người ta bóc vỏ bên ngoài, giữ lại phần thân trắng nõn bên trong nhìn ngon mắt, cây dùng để ăn sống, ăn kèm lẩu mắm, nấu canh cá, canh cua đồng.
Hẹ nước là một loại rau mọc hoang ở ruộng, các kênh mương, đầm nước vùng đất phèn Đồng Tháp Mười, có nhiều vào mùa nước nổi hàng năm. Hẹ nước có thân mềm, rễ chùm ngắn ăn bám vào đất bùn nên nhổ rất dễ, ở những nơi hẹ nước mọc có nước rất trong nên người thu hoạch phải đi theo lối, và tránh làm nước đục khó thấy hẹ để nhổ.
Cọng hẹ nước xanh mởn, sạch bóng xếp cùng bông điên điển, bông súng chấm mắm kho. Ảnh: @trangpinkyy/Instagram
Người dân gọi hẹ nước là của trời cho vì cây mọc hoang, không bón phân hay tốn công chăm sóc. Cứ sau vài trận mưa đầu mùa, các ruộng đất phèn đã ngập nước thì cũng là lúc những cây hẹ nước bắt đầu đâm tược rồi lớn dần qua những con nước. Hẹ nước thường được thu hoạch vào lúc hừng đông, sau khi nhổ được sơ chế tại chỗ, bỏ rễ và rửa sạch, xếp đống gọn và đem đi cân cho các mối.
Nhiều người thích hẹ nước vì đây là loại rau sạch, có vị mát và giòn, đem nhúng lẩu mắm cá linh rất ngon, cũng có thể lấy cọng hẹ nước tươi cuộn tròn đem chấm mắm kho. Vị giòn của hẹ và thơm ngọt đậm đà của mắm hòa quyện với nhau làm nên bữa cơm mùa nước nổi đáng nhớ.
Hương vị món bông điên điển miền Tây sông nước Cứ tới mùa nước nổi, miền sông nước bình dị lại rợp màu vàng bông điên điển, một loại cây không chỉ khiến du khách thỏa sức ngắm nhìn mà còn tạo nên những nét đặc trưng nổi tiếng của hương vị miền Tây. Điên điển là loại cây thân thảo, thân xốp, nhẹ, có khả năng vươn lên theo con nước, mọc...