3 lý do khiến trẻ dễ bị tiêu chảy cha mẹ cần biết
Tiêu chảy là một bệnh thường gặp dễ làm cho trẻ nhỏ bị mất nước, mất điện giải, mệt mỏi, li bì.
Tiêu chảy kéo dài còn có thể gây ảnh hưởng nghiêm trọng đến sức khỏe của trẻ.
Bệnh tiêu chảy là tình trạng đi ngoài phân lỏng 3 lần hoặc nhiều hơn (ngoại trừ trẻ sơ sinh) mỗi ngày. Theo trung tâm kiểm soát và phòng ngừa dịch bệnh Hoa Kỳ, bệnh tiêu chảy là nguyên nhân gây t.ử v.ong đứng hàng thứ hai ở trẻ dưới 5 t.uổi.
Tiêu chảy có thể kéo dài từ vài ngày đến vài tuần, nếu được xử lý đúng cách, bệnh sẽ không gây ảnh hưởng nhiều đến sức khỏe. Tuy nhiên, nếu các bậc cha mẹ chủ quan không phát hiện, điều trị tiêu chảy cho trẻ kịp thời có thể gây ra nhiều vấn đề sức khỏe nghiêm trọng như hôn mê, suy kiệt, trụy mạch, mất nước…
Nguyên nhân và yếu tố nguy cơ gây bệnh tiêu chảy ở trẻ
Có rất nhiều yếu tố làm tăng nguy cơ tiêu chảy ở trẻ, có thể chia thành các nhóm sau:
- Do sức đề kháng ở trẻ
Đối với trẻ nhỏ sức đề kháng yếu dễ dẫn đến mắc tiêu chảy, nhất là trẻ dưới 2 t.uổi thường bị tiêu chảy nhiều hơn. Nguyên nhân là do hệ tiêu hóa của trẻ còn chưa được hoàn thiện, trẻ chưa thể tiêu hóa được một số loại thực phẩm, nhất là trong giai đoạn trẻ mới ăn dặm (6-11 tháng t.uổi).
Trẻ nhỏ sức đề kháng kém, hệ tiêu hóa của trẻ còn chưa được hoàn thiện dễ mắc tiêu chảy.
Ngoài ra, trẻ suy dinh dưỡng thường mắc tiêu chảy nặng hơn và lâu khỏi hơn so với trẻ không bị suy dinh dưỡng. Nguyên nhân là do đối với những trẻ bị suy dinh dưỡng, hệ miễn dịch thường rất kém nên rất dễ mắc tiêu chảy và các đợt tiêu chảy thường kéo dài hơn, đặc biệt trẻ suy dinh dưỡng nặng bị tiêu chảy thường có tỷ lệ t.ử v.ong rất cao.
Trẻ sinh non sẽ dễ bị mắc tiêu chảy hơn và lâu phục hồi hơn do trẻ chưa phát triển đầy đủ về thể chất, hệ tiêu hóa chưa có đủ thời gian để hoàn thiện
Trẻ không được bú mẹ hoặc cho ăn không đúng phương pháp, dụng cụ cho ăn không được vệ sinh sạch sẽ, thức ăn bị ôi thiu, nguồn nước cho trẻ sử dụng bị nhiễm khuẩn cũng là các yếu tố nguy cơ gây tiêu chảy cho trẻ.
- Do chế độ dinh dưỡng
Nguyên nhân dẫn đến trẻ tiêu chảy còn do chế độ ăn uống hàng ngày của trẻ chưa hợp lý. Nếu ăn phải những thức ăn không phù hợp với độ t.uổi của trẻ sẽ khiến hệ tiêu hóa không thể chuyển hóa thức ăn, từ đó gây nên các triệu chứng về rối loạn tiêu hóa cũng như tiêu chảy
Do dị ứng với thức ăn hoặc bất dung nạp lactose khiến thức ăn không thể tiêu hóa gây đầy bụng, khó tiêu, tiêu chảy.
Rửa tay thường xuyên giúp phòng bệnh tiêu chảy
- Do an toàn vệ sinh thực phẩm
Video đang HOT
Việc an toàn vệ sinh thực phẩm đối với trẻ rất quan trọng trong đó nếu trẻ bú bình, dụng cụ thìa, cốc chén… không đảm bảo vệ sinh có thể khiến trẻ tăng nguy cơ bị tiêu chảy lên nhiều lần so với trẻ bú mẹ hoàn toàn hoặc không bú bình.
Trẻ uống nước không đun sôi hoặc đã đun sôi nhưng để lâu hoặc nguồn nước sinh hoạt bị ô nhiễm cũng khiến trẻ bị tiêu chảy.
Đối với người chăm sóc cũng cần chú ý vệ sinh nhất là rửa tay thường xuyên và dụng cụ chăm sóc trẻ, đồ chơi cần sạch sẽ, đảm bảo vệ sinh.
Chăm sóc khi trẻ bị tiêu chảy
Việc bù nước và điện giải bằng đường uống và chế độ dinh dưỡng hợp lý đóng vai trò rất quan trọng khi trẻ tiêu chảy.
Mỗi gói Oresol pha với 200 ml hoặc 1000ml nước đun sôi để nguội (theo đúng hướng dẫn sử dụng), cho trẻ uống từng thìa (với trẻ bé) hoặc từng ngụm nhỏ (với trẻ lớn). Mỗi dung dịch pha chỉ sử dụng trong 24h.
Cha mẹ không nên cho trẻ tiêu chảy ăn giảm đi, không kiêng ăn, nhịn bú. Tiếp tục cho trẻ bú mẹ.
Trẻ đã ăn bổ sung cần nhanh chóng tập cho trẻ làm quen dần lại với thức ăn đa dạng và chế độ ăn như bình thường. Thức ăn nên mềm, dễ tiêu và chia nhỏ nhiều bữa (tránh ăn khối lượng lớn vì gây tăng kích thích ruột).
Khi khỏi bệnh cần tăng thêm 1 bữa cho trẻ so với bình thường trong 2 tuần để đảm bảo phục hồi cân nặng.
Các thực phẩm nên dùng khi trẻ bị tiêu chảy
Khi trẻ bị tiêu chảy tùy theo lứa t.uổi và chế độ ăn của trẻ trước khi tiêu chảy để xây dựng chế độ ăn phù hợp với sở thích và thói quen của trẻ. Thực phẩm nên ăn là: Gạo, khoai tây, thịt gà, thịt lợn nạc, thịt bò. Dầu thực vật. Rau xanh, cà rốt, bí đỏ. Chuối, táo.
Các thực phẩm không nên dùng khi bị tiêu chảy
Thức ăn có độ đường cao, nhiều chất béo có thể gây ra kém hấp thu bởi vì làm giảm khả năng trống của dạ dày. Tránh dùng các loại nước giải khát công nghiệp.
Thực phẩm có nhiều xơ không tan và ít dinh dưỡng: Các loại rau thô (măng, rau cần), tinh bột nguyên hạt (ngô, đỗ) khó tiêu hóa.
Khi nào cần cho trẻ đi khám ngay?
Nên cho trẻ mắc bệnh tiêu chảy đi khám ngay nếu trẻ có các dấu hiệu như:
Dấu hiệu nặng toàn thân: Ngủ li bì, quấy khóc liên tục không thể dỗ được, môi khô, tái nhợt…
Dấu hiệu mất nước: đi tiểu ít, trẻ khát nước trầm trọng, mắt trũng, thóp lõm…
Đi cầu phân tóe nước liên tục, có m.áu trong phân, phân bất thường
Nôn ói liên tục: nôn tất cả mọi thứ hoặc nôn> 4 lần/ giờ
Chướng bụng, đau bụng nhiều hoặc sốt cao liên tục
Lời khuyên thầy thuốc
Cách phòng tránh bệnh tiêu chảy ở trẻ là bú mẹ hoàn toàn trong vòng 6 tháng và tiếp tục cho đến 24 tháng. Cho trẻ ăn dặm đúng cách, nên bắt đầu khi trẻ tròn 6 tháng t.uổi, ăn dặm hợp lý, hợp vệ sinh, sinh lý của trẻ và đầy đủ 4 nhóm chất.
Cung cấp đầy đủ vitamin A cũng là một biện pháp giúp giảm nguy cơ tiêu chảy nặng và cho trẻ uống vaccin ngừa tiêu chảy do Rotavirrus – tác nhân hàng đầu gây tiêu chảy nặng ở t.rẻ e.m.
Ngoài ra, cần cải thiện nguồn nước, vệ sinh môi trường và vệ sinh tay đúng cách, dùng thực phẩm an toàn.
Tóm lại: Tiêu chảy ở t.rẻ e.m không đáng lo ngại nếu bố mẹ phát hiện tình trạng bệnh kịp thời và có hướng xử lý đúng đắn. Quan trọng là bạn cần theo dõi sát sao các triệu chứng, xây dựng cho trẻ thực đơn phù hợp và đưa trẻ đến bác sĩ ngay khi dấu hiệu bệnh trở nên trầm trọng hơn.
Khi nào người bệnh tiêu chảy nên tập thể dục?
Tập thể dục giúp tăng cường sức khỏe, bệnh nhanh phục hồi. Vậy khi nào người bệnh tiêu chảy nên tập thể dục?
1. Thời điểm tốt nhất để người bệnh tiêu chảy tập thể dục
Tập thể dục đóng một vai trò quan trọng đối với sức khỏe tiêu hóa, nhưng nếu bạn bị tiêu chảy, tốt nhất nên nghỉ tập một (hoặc một vài ngày) cho đến khi cảm thấy khỏe hơn. Lý tưởng nhất là khi nhu động ruột trở lại bình và nước tiểu có màu vàng nhạt - một dấu hiệu cho thấy cơ thể không còn bị mất nước nữa.
Điều này là do, tập thể dục làm tăng nhu động ruột. Thông thường, sự gia tăng nhu động này là tốt, nhưng khi bị tiêu chảy, tăng nhu động ruột sẽ khiến cho bệnh trầm trọng hơn. Bên cạnh đó, tiêu chảy gây mất nước, tập thể dục sẽ đổ mồ hôi, càng làm cơ thể mất nước trầm trọng.
2. Lợi ích của tập thể dục sau tiêu chảy
Cùng với chế độ ăn uống thì mức độ hoạt động thể chất cũng không kém phần quan trọng với sức khỏe đường ruột. Tập thể dục ảnh hưởng đến sức khỏe đường ruột theo nhiều cách khác nhau:
- Điều hòa nhu động ruột:Tập thể dục tăng cường cơ bắp ở đường tiêu hóa, giúp cải thiện các cơn co thắt ruột, điều hòa nhu động ruột bình thường.
- Cải thiện sức khỏe hệ vi sinh vật:Tập thể dục làm tăng sự đa dạng của hệ vi sinh vật đường ruột, cải thiện sự phát triển của các loài vi khuẩn có lợi. Cải thiện sức khỏe của hệ vi sinh vật đường ruột giúp cơ thể bạn cân bằng nội môi và có tác dụng có lợi cho tiêu hóa, hệ miễn dịch, sự trao đổi chất và sức khỏe não bộ...
- Tăng cường hệ thống miễn dịch:Có tới 70% hệ thống miễn dịch nằm ở ruột. Nếu sức khỏe đường ruột bị tổn hại, sẽ khiến bạn dễ mắc phải nhiều tình trạng tiêu hóa và các vấn đề sức khỏe nói chung. Tập thể dục tăng cường hệ thống miễn dịch, giảm nguy cơ mắc các bệnh truyền nhiễm và không lây nhiễm.
Đi dạo phù hợp với người bệnh vừa phục hồi sau tiêu chảy.
- Tăng cường trao đổi chất: Tập thể dục làm tăng sự trao đổi chất, có thể ngăn ngừa béo phì và giúp bạn đạt được cân nặng khỏe mạnh.
- Giảm căng thẳng: Tập thể dục làm giảm việc sản xuất các hormone gây căng thẳng như cortisol và adrenaline. Nó cũng làm tăng sản xuất endorphin cải thiện tâm trạng. Sức khỏe não bộ của bạn ảnh hưởng trực tiếp đến sức khỏe tiêu hóa thông qua kết nối ruột - não. Mức độ căng thẳng thấp hơn có thể ngăn chặn sự phát triển của vi khuẩn gây viêm đường ruột và giảm các triệu chứng của IBD, hội chứng ruột kích thích (IBS).
3. Bài tập nào tốt cho sức khỏe đường ruột
Đối với người bệnh vừa phục hồi sau tiêu chảy, nên tập các bài tập thể dục cường độ thấp (thường làm tăng nhịp tim của bạn lên 50% công suất tối đa). Loại bài tập này ít gây vất vả hơn cho tim, phổi, khớp và hệ tiêu hóa. Ví dụ về các bài tập cường độ thấp bao gồm:
Đi dạo
Yoga
Bơi lội
Đạp xe...
Ngoài ra, các bài tập thở và thiền cũng giúp ích cho người bệnh sau tiêu chảy và nâng cao sức khỏe tổng thể.
- Kỹ thuật thở sâu (như thở cơ hoành hoặc thở bụng) giúp kích hoạt phản ứng thư giãn của cơ thể. Điều này có thể cải thiện tiêu hóa và giảm căng thẳng ở cơ bụng xung quanh ruột.
- Thiền nuôi dưỡng chánh niệm và sự bình tĩnh tinh thần. Điều này cho phép các cá nhân hiểu rõ hơn về các tín hiệu của cơ thể và hệ tiêu hóa.
Bằng cách kết hợp các bài tập thở và thiền thường xuyên vào thói quen tự chăm sóc sức khỏe hàng ngày, bạn có thể thấy căng thẳng được cải thiện và kiểm soát sức khỏe tâm thần, chức năng đường ruột được cải thiện, ít vấn đề về tiêu hóa hơn và kiểm soát các triệu chứng tốt hơn.
Thiền giúp ích cho người bệnh sau tiêu chảy và nâng cao sức khỏe tổng thể.
3. Lưu ý khi tập luyện
- Người bệnh sau khi bị tiêu chảy có thể còn cảm thấy mệt, do đó, nên tập các bài cường độ thấp với thời gian ngắn, rồi từ từ tăng dần thời gian và tốc độ cho đạt tối thiểu 150 phút mỗi tuần, tương đương 30 phút mỗi ngày trong 5 ngày/tuần.
- Trong quá trình tập luyện, hãy lắng nghe cơ thể. Nếu cảm thấy mệt, sức khỏe không ổn... nên ngừng tập.
- Tránh vận động cường độ cao: Tập thể dục cường độ cao là bài tập giúp tăng nhịp tim lên 80% công suất tối đa. Loại bài tập này đòi hỏi thể chất nhiều hơn, bao gồm các giai đoạn tập luyện cường độ cao với thời gian nghỉ ngơi ngắn. Ví dụ về các bài tập cường độ cao bao gồm: Nhảy dây, chạy nước rút, chống đẩy, burpees, leo núi, nâng tạ nặng...
Khi tập luyện cường độ cao, cơ thể bạn sẽ tăng lưu lượng m.áu đến các cơ đang co bóp để cung cấp oxy. Điều này làm giảm lưu lượng m.áu đến đường tiêu hóa, có thể ngăn cản sự hấp thụ nước ở ruột kết và dẫn đến tiêu chảy và làm cho bệnh thêm trầm trọng.
Đối với những người có vấn đề về tiêu hóa nói chung và tiêu chảy nói riêng, tập thể dục cường độ cao có thể gây hại nhiều hơn là có lợi.
Ăn chín, uống chín để tránh mắc bệnh đường tiêu hóa Từ đầu năm đến nay, Bệnh viện Nhi đồng Đồng Nai ghi nhận hơn 1,4 ngàn lượt bệnh nhi đến khám, nhập viện do bệnh lý tiêu hóa, trong đó chủ yếu là bệnh tiêu chảy. Bác sĩ Bệnh viện Nhi đồng Đồng Nai khám bệnh cho một bệnh nhi bị tiêu chảy. Ảnh: An Yên Bác sĩ chuyên khoa I Mạc Quốc...