10 bí quyết giúp người cao tuổi sống thọ

Theo dõi VGT trên

Thống kê hiện nay cho thấy, Việt Nam có tuổi thọ trung bình tăng nhanh, đạt 73,4 tuổi năm 2016, cao hơn nhiều nước có cùng mức thu nhập bình quân đầu người.

Mục tiêu đặt ra sẽ đưa dân số Việt Nam đạt tuổi thọ bình quân 75 tuổi, trong đó thời gian sống khỏe mạnh đạt tối thiểu 68 năm. Dưới đây là 10 bí quyết sống thọ cho người cao tuổi, gồm danh sách những việc cần làm để người cao tuổi cảm thấy tốt hơn và sống lâu hơn.

1. Sống có mục đích: Một trong những điểm chung của những người sống lâu nhất thế giới là họ có ý thức rõ ràng về mục đích khi họ lớn tuổi hơn. Phần lớn là do vai trò của người lớn tuổi trong văn hóa truyền thống. Nên tìm cách để cảm nhận một ý thức mạnh mẽ về mục đích trong cuộc sống, bất chấp những thông điệp mà nền văn hóa đang quy định. Tôn giáo, gia đình, thiện nguyện và nhiều thứ khác có thể giúp người cao tuổi tiếp tục cảm thấy được kết nối và cần thiết đối với mọi người.

10 bí quyết giúp người cao tuổi sống thọ - Hình 1

Ăn nhiều rau củ tươi rất tốt cho sức khỏe

2. Duy trì thói quen ngủ khỏe mạnh: Một quan niệm sai lầm là người già có thể ngủ ít hơn. Những người lớn tuổi cũng cần có cùng một giấc ngủ như những người trẻ tuổi: 7-9 giờ/đêm. Nhưng thực ra do tình trạng sức khỏe, thuốc men và thói quen khiến người cao tuổi khó ngủ hơn. Có thể cải thiện giấc ngủ khi về già bằng cách xác định nguyên nhân cơ bản và thực hiện thay đổi lối sống và hành vi. Nếu thiếu ngủ là do bệnh tật hoặc do thuốc men, hãy trao đổi với bác sĩ về khả năng thay đổi thuốc hoặc thời gian uống thuốc trong ngày. Nếu giấc ngủ vẫn không cải thiện sau khi thay đổi lối sống và áp dụng các cách xử trí theo khuyến cáo, có thể người cao tuổi bị rối loạn giấc ngủ và nên trao đổi với bác sĩ giúp điều trị tình trạng mất ngủ.

3. Tránh té ngã: Té ngã là chấn thương thường gặp khi chúng ta già đi. Té ngã là nguyên nhân hàng đầu gây tử vong cũng như các thương tích không gây tử vong ở người cao tuổi. Các loại chấn thương phổ biến nhất sau khi ngã bao gồm gãy xương hông, cột sống và cổ tay cũng như chấn thương đầu. Những chấn thương này có thể dẫn đến những khuyết tật nghiêm trọng. Hãy chắc chắn tất cả các cầu thang trong nhà có thể nhìn thấy rõ ràng, tất cả các lan can được gắn chắc chắn và phải tránh bất kỳ hành vi nguy hiểm nào khi vào và ra khỏi nhà tắm. Có thói quen sử dụng tay vịn và thực hiện các bài tập cân bằng giúp cơ thể duy trì cơ bắp chân khỏe mạnh và ngăn ngừa té ngã.

4. Tập thể dục cho bộ não của bạn: Não của người cao tuổi cần được tập thể dục bằng cách sử dụng các câu đố ô chữ, các trải nghiệm mới và tạo kết nối. Đừng để bộ não “nằm ỳ” khi về hưu. Hãy luôn tìm thấy những điều mà mình quan tâm, khiến cho ta tò mò và thách thức bộ não của ta. Có thể bắt đầu với các câu đố trò chơi ô chữ và Sudoku rồi sau đó chuyển sang những thứ khó khăn hơn như học một ngôn ngữ mới hoặc đọc về chủ đề khoa học mới. Khi một cái gì đó trở thành thường lệ và cảm giác khám phá biến mất, nên chuyển sang một cái gì đó mới mẻ hơn.

10 bí quyết giúp người cao tuổi sống thọ - Hình 2

Video đang HOT

Thường xuyên tập thể dục giúp người cao tuổi sống thọ

5. Tập thể dục để cảm thấy phấn chấn và sống lâu: Tập thể dục không chỉ giúp giảm cân và xây dựng cơ bắp mà còn giúp cơ thể cảm thấy phấn chấn và sống lâu hơn. Cơ thể chúng ta được xây dựng để hoạt động, vì vậy, nó cũng cần được di chuyển mỗi ngày. Đi bộ, tham gia các lớp tập thể dục nhóm và các hoạt động khác giúp cơ thể khỏe mạnh, tiếp thêm sinh lực và thậm chí giúp ngủ ngon hơn.

6. Đối diện và có thái độ tích cực với lão hóa: Thái độ đối với sự lão hóa có thể giúp người cao tuổi sống lâu hơn. Các nhà nghiên cứu đã nghiên cứu trên 600 người và thấy rằng những người có thái độ tích cực đối với lão hóa sống lâu hơn 7,5 năm so với những người tiêu cực. Thái độ tích cực đối với lão hóa bao gồm kiểm soát thời gian, thư giãn, trí tuệ, tinh thần và hơn thế nữa.

7. Ăn trái cây và rau quả: Thật đơn giản: càng ăn nhiều trái cây và rau quả – càng khỏe mạnh. Nhiều nghiên cứu đã cho thấy ăn nhiều trái cây và rau quả cho thấy lợi ích giảm cholesterol, chống ung thư và tốt cho tim mạch. Khuyến cáo ăn thêm 2 phần trái cây và rau quả hàng ngày.

8. Hiểu sức khỏe của mình: Việc không hiểu sức khỏe và chăm sóc sức khỏe có thể dẫn đến tăng nguy cơ tử vong lên đến 52% trong cuộc đời. Hãy chắc chắn hiểu đầy đủ về cách thức và thời điểm dùng thuốc, khi nào cần tái khám kiểm tra sức khỏe, những thử nghiệm nào cần được thực hiện và hơn thế nữa. Khi nghi ngờ, luôn đặt câu hỏi và trao đổi với bác sĩ khi cần thiết.

9. Tiêu hao năng lượng hợp lý: Càng làm việc nhiều sẽ càng sống lâu hơn. Đó là phát hiện của các nhà nghiên cứu khi kiểm tra sử dụng năng lượng của hơn 300 người 70 tuổi trở lên. Nghiên cứu nhận thấy rằng những người tiêu thụ nhiều năng lượng nhất trong các hoạt động hàng ngày của họ có ít hơn 32% khả năng tử vong trong vòng 6 năm nghiên cứu. Hãy luôn bận rộn và hoạt động thường xuyên, điều này giúp người cao tuổi sẽ cảm thấy tốt hơn và có thể sống lâu hơn.

10. Duy trì cuộc sống tình dục lành mạnh: Khoảng 50% người 70 tuổi còn hoạt động tình dục và con số này đang tăng lên theo phát triển kinh tế – xã hội. Tình dục là một phần của cuộc sống và là một phần của sức khỏe. Duy trì một cuộc sống tình dục lành mạnh mang lại lợi ích cho người cao tuổi về mặt tình cảm, thể chất, xã hội và hơn thế nữa.

Theo congthuong.vn

Con dâu mới hoảng hồn vì nửa đêm "được" mẹ chồng vào phòng... thắp hương cúng

Nửa đêm, mơ hồ ngửi thấy mùi hương, Hoa he hé mắt. Cô sợ tái người khi đứng ngay cạnh giường, trước bàn phấn, mẹ chồng cô đang chắp tay lẩm nhẩm cầu khẩn. Trên bàn đĩa hoa quả mang lên từ tối chưa kịp ăn đã được cắm 3 nén nhang, nghi ngút khói.

Con dâu mới hoảng hồn vì nửa đêm được mẹ chồng vào phòng... thắp hương cúng - Hình 1

Kỷ niệm "nhớ đời" đêm đầu tiên ở nhà chồng với chị Hoa là "được" mẹ chồng thắp hương cúng.. (ảnh minh họa)

Vừa trở về từ tuần trăng mật cũng là đêm đầu tiên ngủ ở nhà chồng Hoa (Hà Đông) đã được phen hú hồn. Do vừa phải di chuyển nhiều giờ trên đường nên tối đó, sau bữa ăn đoàn viên với gia đình, hai vợ chồng xin phép đi ngủ sớm.

Nửa đêm, mơ hồ ngửi thấy mùi hương, Hoa he hé mắt. Cô sợ tái người khi đứng ngay cạnh giường, trước tủ phấn, mẹ chồng cô đang chắp tay lẩm nhẩm cầu khẩn. Dụi mắt nhìn kỹ, Hoa phát hiện bà đã cắm hương vào đĩa hoa quả lúc tối hai vợ chồng mang lên phòng nhưng chưa kịp ăn.

Hoa kể, hồi yêu nhau, thi thoảng chị cũng qua nhà người yêu nên cũng biết mẹ chồng bị đãng trí. Có hôm sang vào ban ngày nhưng vẫn thấy bà ngủ, hoặc lúc thì cứ nhầm người yêu của con trai là đứa cháu họ xa lơ xa lắc...

"Nhà có người giúp việc trông mẹ nên tôi cũng không băn khoăn nhiều. Nhưng hôm ấy thì tôi hoảng thật sự", chị Hoa nhớ lại.

Sau lần đó, vợ chồng chị Hoa mỗi lần vào phòng đều phải chốt cửa. Đồng thời, chị cũng dặn người giúp việc trông chừng bà cẩn thận hơn. "Nhà tôi phải chuyển từ bếp ga sang dùng bếp từ, tất cả những đồ vật có thể gây nguy cơ cháy nổ như bật lửa, nhang, đèn đều phải cất kỹ, khóa chặt", chị Hoa nói.

Theo chị Hoa, cuộc sống của vợ chồng chị cũng có phần xáo trộn. Vì mẹ chồng bị rối loạn giấc ngủ. Bà cứ "nhầm lẫn" giữa đêm và ngày, nên ngày thì bà ngủ li bì nhưng đến đêm là bà thức. Rồi bà làm ầm ĩ cả nhà lên, lúc thì bà gọi chị giúp việc dậy nấu cơm, rồi bà lại lục tục lên phòng con trai gõ cửa ầm ĩ gọi dây đi làm.

"Khổ nỗi là bà phải gọi đến khi nào mọi người thức thì mới thôi. Vì thế, nhiều khi chồng tôi cũng nổi cáu thành thử ra tôi cứ phải canh cửa. Chỉ cần bà gõ là tôi phi ra ậm ừ với bà đôi ba câu để bà về phòng nghỉ rồi mới có thể quay trở lại giường ngủ được", chị Hoa phân trần.

Theo lời chị kể, với mẹ chồng chị, bệnh như thế "vẫn còn nhẹ", chỉ sợ thêm tuổi bà giống mọi người đi lạc, vệ sinh không tự chủ thì lúc ấy "thực sự là gánh lo".

BS Trần Thị Hồng Thu (Bệnh viện Tâm thần Ban ngày Mai Hương) cho biết, Alzheimer là bệnh sa sút trí tuệ thường gặp nhất ở người cao tuổi. Các rối loạn về giấc ngủ của người bệnh Alzheimer gây phiền toái cho cả người bệnh lẫn người chăm sóc.

Tuy nhiên, chất lượng sống của người bệnh Alzheimer phụ thuộc rất nhiều vào người chăm sóc. Do đó, nếu trong gia đình có người thân mắc Alzheimer cần có sự thấu hiểu và thông cảm cũng như kiến thức nhất định về căn bệnh này.

Đối với người Alzheimer có rối loạn về giấc ngủ, thì người thân cần cần thiết lập và duy trì thói quen, thời gian ăn, thức dậy và đi ngủ. Tuyệt đối tránh các chất kích thích như rượu, chất caffein và nicotin.

Ngoài ra, không để người bệnh xem tivi ngay trước giờ đi ngủ. Khuyến khích người bệnh hoạt động thể chất (đi bộ, tập thể dục) để có giấc ngủ ngon hơn vào ban đêm. Hạn chế ngủ ban ngày. Nếu người bệnh cần ngủ trưa, nên duy trì một giấc ngủ ngắn. Tạo môi trường ngủ thoải mái từ nhiệt độ đến ánh sáng và sự an toàn.

Nếu người bệnh thức dậy vào ban đêm, hãy giữ bình tĩnh, mặc dù bạn có thể mệt mỏi. Hãy nhẫn nại và nhẹ nhàng với người thân của mình, nhắc nhở họ về thời gian, giám sát người bệnh quay trở lại giấc ngủ.

Nếu các giải pháp thông thường không có tác dụng, có thể đề nghị bác sĩ cho thuốc ngủ. Nhưng việc dùng thuốc cũng có những tác dụng phụ nhất định và nên ngừng khi đã thiết lập được giấc ngủ.

Đặc biệt, theo TS Trần Thị Hà An, Trưởng phòng Người già - Viện Sức khỏe Tâm thầncũng lưu ý hiện có tình trạng lạm dụng thuốc bổ não. Khoảng 90% bệnh nhân đến viện đều lạm dụng loại thuốc này, do đó, TS Hà An khuyến cáo người bệnh thay vì uống thuốc thì nên ra ngoài tập một bài thể dục, tăng cường vận động, giao tiếp... dưới sự giám sát của người thân.

TS Trần Thị Hà An, Trưởng phòng Người già - Viện Sức khỏe Tâm thần cho biết, năm 2010, tổng số người trên 65 tuổi toàn cầu ước tính vào khoảng 8% dân số và ở Việt Nam là khoảng 5,73% mắc bệnh sa sút trí tuệ. Tỷ lệ này được dự đoán tăng lên gấp đôi vào năm 2050. Đặc biệt, Việt Nam đang bước vào quá trình già hóa dân số với tỷ lệ người trên 65 tuổi tăng ngày càng nhanh, kéo theo đó, các bệnh lý liên quan đến tuổi già cũng tăng lên đáng kể, trong đó có tình trạng sa sút trí tuệ.

Theo infonet

Bạn thấy bài viết này có hữu ích không?
Có;
Không

Tin liên quan

Tiêu điểm

Thường xuyên để bụng đói khi đi ngủ, điều gì sẽ xảy ra?
05:33:18 11/11/2024
Miễn phí vắc-xin ngừa sốt xuất huyết?
12:01:57 12/11/2024
Dấu hiệu cảnh báo sốt xuất huyết ở trẻ sơ sinh
05:13:47 11/11/2024
Loại củ 'đội lốt' nhân sâm, ăn vào là hôn mê, 90% người không biết
05:24:58 11/11/2024
Nguy cơ chất cấm trong thực phẩm giảm cân
19:50:11 11/11/2024
FDA đề xuất không sử dụng phenylephrine dạng uống trị thông mũi
11:42:14 12/11/2024
80% ca đột quỵ có thể phòng ngừa
11:48:10 12/11/2024
Chỉ ho nhẹ khi ăn uống, thanh niên không ngờ bị thủng thực quản
11:53:51 12/11/2024

Tin đang nóng

Video: Hoa hậu Thanh Thủy ứng xử đỉnh cỡ nào mà ẵm vương miện Miss International đầu tiên cho Việt Nam?
21:09:08 12/11/2024
CỰC HOT: Hoa hậu Thanh Thủy xuất sắc đăng quang Miss International 2024!
19:42:58 12/11/2024
Nóng: Cảnh sát tìm thấy thư tuyệt mệnh của tài tử Mặt Trăng Ôm Mặt Trời
19:39:42 12/11/2024
HOT: Hoa hậu Thanh Thủy chính thức lọt vào Top 8 Miss International
19:12:50 12/11/2024
Sốc: Tài tử Mặt Trăng Ôm Mặt Trời đột ngột qua đời ở tuổi 39
18:01:04 12/11/2024
Sao nữ bí mật ly hôn chồng ăn bám, tình tan vì món nợ 1.300 tỷ
17:51:37 12/11/2024
Chung kết Miss International: Thanh Thủy chính thức lọt Top 20, fan tranh cãi dữ dội về 1 kết quả
18:05:31 12/11/2024
Căng: Lan Ngọc phản ứng gắt khi bị réo tên vào bê bối của Chi Dân?
17:55:37 12/11/2024

Tin mới nhất

Hội thảo các biến chứng tâm thần, thần kinh hậu COVID-19

11:39:33 12/11/2024
Nghiên cứu tại Bệnh viện Đa khoa Trung ương Cần Thơ cho thấy năm 2020 ghi nhận 12 bệnh nhân mắc huyết khối tĩnh mạch nội sọ, đến năm 2022 tăng lên 40 bệnh nhân và năm 2023 ghi nhận 36 bệnh nhân.

Tự điều trị mẩn ngứa, nam thanh niên bị nấm mọc toàn thân

19:47:40 11/11/2024
Chỉ sau 5 ngày điều trị, tổn thương da cải thiện, bệnh nhân ra viện tiếp tục điều trị theo đơn tại nhà và hướng dẫn chế độ sinh hoạt, vệ sinh phù hợp để hạn chế tái phát.

Đề phòng đột quỵ khi tiết trời trở lạnh

19:45:30 11/11/2024
Khi thời tiết lạnh, cơ thể có những phản ứng mang tính tự vệ như tiết ra nhiều hóc môn catecholamine làm co mạch nội biên, dồn áp lực mạch máu trung tâm tăng lên, gây tăng huyết áp.

Vỏ chuối ăn xong chớ vội vứt đi, làm theo cách này quý như 'nhân sâm người nghèo'

19:42:54 11/11/2024
Vỏ chuối thường bỏ đi nhưng ít ai ngờ rằng nó cũng giàu dinh dưỡng, có nhiều công dụng và lợi ích cho sức khỏe. Cụ thể, vỏ chuối chiếm khoảng 35% trọng lượng của quả và thường không được sử dụng mà vứt bỏ.

Uống trà vỏ chuối có tác dụng gì?

05:37:01 11/11/2024
Tiêu thụ các thực phẩm giàu chất chống oxy hóa có thể giúp bảo vệ cơ thể khỏi nguy cơ mắc các tình trạng trên. Uống trà vỏ chuối là cách tuyệt vời để bổ sung thêm chất chống oxy hóa cho cơ thể.

Áp dụng các biện pháp đơn giản này để trị chứng ợ nóng xuất hiện đột ngột

05:21:26 11/11/2024
Baking soda giúp trung hòa axit dạ dày và giúp giảm nhanh chứng ợ chua. Bạn chỉ việc trộn 1 thìa baking soda với nước để tạo thành chất kháng axit tự nhiên.

Bỏ ăn sáng, chuyện gì xảy ra với cơ thể?

21:02:14 10/11/2024
Bỏ bữa sẽ gây ra tình trạng giảm mạnh lượng đường, từ đó kích hoạt giải phóng các hormone có thể gây ra chứng đau nửa đầu và đau đầu.

Lợi ích sức khỏe của trái cây màu đỏ

21:01:06 10/11/2024
Trái cây màu đỏ có lượng chất xơ lớn giúp làm chậm quá trình hấp thụ đường từ thức ăn, cân bằng lượng đường trong máu và ngăn ngừa kháng insulin và tiểu đường.

Cẩn trọng khi đau ngực, khó thở

20:53:20 10/11/2024
Ngoài ra, bệnh thân chung động mạch vành trái thường có tỷ lệ tử vong và biến cố tim mạch rất cao nếu không được điều trị đúng cách, kịp thời.

Những người không nên ăn nhiều cá

20:49:19 10/11/2024
Nhiều người gặp tình trạng dị ứng với hải sản, do cơ thể phản ứng với các protein có trong cá. Nếu đã từng bị dị ứng với hải sản, bạn nên tránh hoặc hạn chế ăn cá để ngăn ngừa nguy cơ dị ứng tái phát, gây ảnh hưởng không tốt đến sức khỏ...

Việt Nam có 'vua của các loại hạt', vừa tốt cho tim mạch vừa tốt cho bà bầu

20:46:17 10/11/2024
Hạt óc chó có thể giúp kiểm soát đường huyết nhờ vào hàm lượng chất xơ và chất béo lành mạnh. Chất xơ giúp làm chậm quá trình hấp thụ đường vào máu, ngăn ngừa tăng đột biến lượng đường trong máu sau khi ăn.

Thực hư ăn muối i-ốt gây ung thư tuyến giáp

20:43:45 10/11/2024
Kết quả tổng điều tra dinh dưỡng của Bệnh viện Nội tiết Trung ương và Viện Dinh dưỡng Quốc gia năm 2019-2020, cho thấy Việt Nam chưa ghi nhận trường hợp bệnh nhân thừa i-ốt.

Có thể bạn quan tâm

Hoa hậu Thanh Thủy đăng quang Miss International từng bị chê 'da ngăm, não ngắn'

Sao việt

23:52:12 12/11/2024
Miss International 2024 Huỳnh Thị Thanh Thủy là Hoa hậu Việt Nam 2022 năm nay 22 tuổi, cao 1,76m và sở hữu nhan sắc ngọt ngào, trong trẻo.

Bạn trai Selena Gomez vào top những người đàn ông quyến rũ nhất hành tinh

Sao âu mỹ

23:38:36 12/11/2024
Bạn trai của Selena Gomez - nhà sản xuất âm nhạc Benny Blanco vào danh sách những người đàn ông quyến rũ nhất hành tinh do tạp chí People bình chọn.

Chuyện thật như đùa: Đứng lớp suốt 17 năm, giảng viên đại học bị con gái 3 tuổi "vạch mặt" là không biết chữ

Netizen

23:33:58 12/11/2024
Trong ấn tượng vốn có của mọi người, người giáo viên là người thuyết giảng, giải quyết vấn đề phải có kiến thức sâu rộng và kho tàng kiến thức phong phú.

Quyền Linh vỡ òa khi nam công nhân chinh phục mẹ đơn thân

Tv show

23:31:27 12/11/2024
rong tập mới của chương trình Bạn muốn hẹn hò , MC Quyền Linh và Ngọc Lan đã có một buổi ghép đôi đầy cảm xúc hai khách mời đều từng đổ vỡ hôn nhân là Trần Văn Lợi và Trần Thanh Thúy

'Kim Mao Sư Vương' Doãn Dương Minh nghiện cờ bạc đến suýt tự tử

Sao châu á

23:26:01 12/11/2024
Doãn Dương Minh kể vì áp lực công việc, ông từng tìm đến cờ bạc để giải tỏa rồi dần lún sâu vào trò đỏ đen. Thú vui tai hại này khiến nghệ sĩ lâm cảnh nợ nần, thậm chí từng có ý định tự tử vì bế tắc.

Thanh Thảo hội ngộ Quang Dũng trong liveshow kỷ niệm 30 năm ca hát

Nhạc việt

23:22:20 12/11/2024
Trong liveshow kỷ niệm 30 năm ca hát của Thanh Thảo, sự xuất hiện của ca sĩ Quang Dũng khiến nhiều người thích thú. Cả hai có màn kết hơn ăn ý trên sân khấu sau nhiều năm.

Đề cử giải Grammy 2025 và "Chiếc vé về tuổi thơ" của John Legend

Nhạc quốc tế

22:44:08 12/11/2024
John Legend từng giành tới 12 giải Grammy nhưng anh vừa lần đầu tiên nhận được đề cử ở hạng mục dành cho Nhạc thiếu nhi.

Phim ngôn tình ngược tâm gây sốt MXH: Cặp chính chemistry tràn màn hình, cái kết như trêu đùa khán giả

Phim châu á

22:35:13 12/11/2024
Không kèn không trống, tác phẩm dần chiếm trọn tình cảm của khán giả nhờ những thước phim ngôn tình mơ mộng nhưng cũng ưu buồn, đẹp như tranh vẽ.

Hình ảnh cuối cùng của tài tử Mặt Trăng Ôm Mặt Trời trước khi qua đời

Hậu trường phim

22:32:29 12/11/2024
Chiều ngày 12/11, cả châu Á chấn động trước thông tin Song Jae Rim bất ngờ qua đời. Tang lễ của nam diễn viên được diễn ra Nhà tang lễ Yeouido St. Mary vào lúc 12 giờ trưa ngày 14/11.

Bellingham hồi sinh với Real Madrid: Tấm gương cho Mbappe

Sao thể thao

22:19:35 12/11/2024
Jude Bellingham ghi bàn đầu tiên trong mùa giải và đóng góp quan trọng cho Real Madrid, là tấm gương để Kylian Mbappe noi theo.

Giai đoạn quyết định đến vị thế đàm phán trong xung đột Nga - Ukraine

Thế giới

22:04:59 12/11/2024
Những tháng mùa Đông - Xuân sắp tới được dự báo sẽ là giai đoạn then chốt định hình vị thế của các bên trong cuộc xung đột Nga-Ukraine, đặc biệt khi các cuộc đàm phán hòa bình có thể diễn ra trong tương lai.