Xu hướng ‘bạn đồng hành’ cùng nghỉ hưu, cùng ly hôn bùng nổ ở Trung Quốc
Văn hóa Dazi ( bạn đồng hành) bắt đầu trở nên phổ biến trong giới trẻ Trung Quốc từ năm ngoái, khi thế hệ trẻ tìm kiếm dazi cho bất cứ hoạt động gì từ chơi game, ăn uống, tập thể dục hay cả nghỉ hưu.
Li Huan (đeo kính đen) và Wang Jie (trái) cùng các con hiện sống với nhau như những “ bạn đồng hành ly hôn”. Ảnh: Thinkchina
“Bạn đồng hành” cùng ly hôn
Li Huan (34 t.uổi) quê ở tỉnh An Huy là một bà mẹ đơn thân có cậu con trai bảy t.uổi. Wang Jie, bạn thân của Li Huan cũng là một bà mẹ đơn thân đã li hôn. Được biết họ đã là bạn thân của nhau gần hai thập kỷ. Tháng 8 năm ngoái, Wang Jie đưa con chuyển đến nhà Li Huan sống và đưa cho Li Huan 2.000 nhân dân tệ (gần 7 triệu đồng) làm sinh hoạt phí mỗi tháng.
Kể từ khi ly hôn vào 7 năm trước, Li Huan nhìn lại sáu tháng sống cùng người “Dazi” (có thể hiểu là “bạn đồng hành”) của mình, cô cho hay: “Điều này đơn giản và hạnh phúc hơn nhiều so với cuộc sống hôn nhân. Chúng tôi tán gẫu và tâm sự với nhau về mọi thứ”.
Li Huan nói thêm rằng cô và Wang Jie không chia sẻ tài sản, họ sống cùng nhau giúp giảm chi phí sinh hoạt, đồng thời mang lại giá trị tình cảm cho nhau. Trong căn hộ của họ, những chiếc tất bẩn không còn vương vãi khắp nhà, phòng ốc sạch sẽ, ấm cúng và việc nhà được chia sẻ.
Những “bạn đồng hành ly hôn” như Li Huan và Wang Jie không phải là hiếm ở Trung Quốc. Hiện nay, trên các nền tảng mạng xã hội nước này có rất nhiều người ủng hộ mô hình nói trên và gọi đó là “cuộc sống lý tưởng”.
Văn hóa dazi giờ đây đã trở thành một từ thông dụng trên internet ở Trung Quốc, khi nhiều người đang bắt đầu tìm kiếm bạn đồng hành ở mọi lĩnh vực trong cuộc sống.
Dazikhông phải là một thuật ngữ mới ở Trung Quốc. Khái niệm này đề cập đến những người có chung sở thích và thường xuyên cùng làm những việc giống nhau.
Tháng 12/2023, tờ Nhân dân Nhật báo của nhà nước Trung Quốc đã đưa ra danh sách mười từ thông dụng hàng đầu của Trung Quốc được bình chọn bởi tạp chí ngôn ngữ học Yaowen Jiaozi đưa ra cho dazi một định nghĩa mới: “sự đồng hành vững chắc”, “sự tương tác xã hội không căng thẳng” và “được kiểm soát trong phạm vi đáp ứng nhu cầu cụ thể”.
Video đang HOT
Theo báo cáo công bố tháng 6/2023 của Just So Soul, một tổ chức tư vấn của công ty chủ yếu nghiên cứu về giới trẻ, gần 90% thanh niên đã nghe nói về văn hoá dazivà hơn 60% thanh niên bày tỏ rõ ràng ý định tìm kiếm một dazi. Văn hóa Dazi đã dần thấm vào mọi khía cạnh của đời sống thế hệ trẻ. Trong một số trường hợp, dazi được coi là một phần thiết yếu của cuộc sống và thậm chí có thể ảnh hưởng đến kế hoạch tương lai của một cá nhân.
Li Rui, một bà mẹ đơn thân thuộc thế hệ 9X ở Trùng Khánh cho biết, cô đã tìm thấy những “bạn đồng hành” đã ly hôn như mình và họ thường cùng đưa bọn trẻ ra ngoài chơi. Những người bạn này đáp ứng nhu cầu bầu bạn đồng thời giúp cô linh hoạt hơn trong việc sắp xếp cuộc sống và lịch trình của mình. Li Rui hài lòng với cuộc sốnh hiện tại và nói rằng cô không có ý định hay thấy cần thiết phải kết hôn lần nữa.
Li Huan thừa nhận mặc dù tình bạn 20 năm của họ giúp cô và Wang Jie sống cùng nhau dễ dàng hơn, nhưng cô tin rằng việc những người bạn đồng hành ly hôn kết nối với nhau sẽ trở nên phổ biến hơn ở Trung Quốc, vì “những thách thức của hôn nhân, đặc biệt là cuộc hôn nhân thứ hai, quá khó vượt qua”. Những người bạn đã ly hôn mang lại cho họ sự đồng hành đơn giản và hiệu quả hơn, chỉ cần như vậy là đủ.
Ngôi nhà ấm cúng của Li Huan và Wang Jie ở thành phố Hợp Phì, tỉnh An Huy. Ảnh: Thinkchina
“Bạn đồng hành” cùng nghỉ hưu
Ngược lại với những người đã ly hôn, ngày càng có nhiều thanh niên Trung Quốc bắt đầu lên kế hoạch nghỉ hưu sớm vì họ không muốn kết hôn và lập gia đình. Những thanh niên này đang tìm kiếm những dazi cùng lập kế hoạch nghỉ hưu trên các nền tảng truyền thông xã hội.
Một blogger 9X tự nhận mình theo chủ nghĩa DINK (thu nhập gấp đôi, không có t.rẻ e.m) đã chia sẻ trên nền tảng mạng xã hội Xiaohongshu vào đầu năm nay về kế hoạch gây quỹ cộng đồng để xây dựng một cộng đồng hưu trí ở khu vực Dãy núi Yimeng, tỉnh Sơn Đông. Ý tưởng này được nhiều cư dân mạng đón nhận nồng nhiệt, với hơn 300 người tham gia vào nhóm của blogger này chỉ trong hai tuần.
Một số cư dân mạng sau thuộc Gen Z thì cho biết họ sẽ tiếp tục theo dõi cộng đồng và hy vọng rằng nó sẽ sẵn sàng vào thời điểm họ nghỉ hưu. Một bạn trẻ nói: “Điều này thật tuyệt vời. Lần tới khi bố mẹ giục tôi kết hôn, tôi sẽ cho họ xem cái này và nói rằng tôi đã có kế hoạch B”.
Nhà xã hội học Trung Quốc Ai Jun cho biết, thế hệ trẻ ngày càng tập trung nhiều hơn vào bản thân và nhu cầu của họ. Không giống như thời cha mẹ, họ không còn nghĩ rằng việc kết hôn, mua nhà và sinh con là cần thiết. Những giá trị như sự cho đi, trách nhiệm và sự hy sinh vốn được đ.ánh giá cao trước đây sẽ bị thách thức, quan điểm truyền thống về gia đình cũng sẽ dần mai một.
Tan Gangqiang, người đứng đầu trung tâm tư vấn tâm lý ở Trùng Khánh nói trong một cuộc phỏng vấn rằng thực tế cấu trúc gia đình siêu ổn định của Trung Quốc sẽ thay đổi. “Văn hóa dazi” chỉ là cách mà giới trẻ đối phó với tương lai không chắc chắn, nó cũng là một xu hướng không chỉ phù hợp với những giá trị đang thay đổi mà còn có thể giải quyết các vấn đề hiện tại.
Lee Tsung-Yi, một học giả Đài Loan kiêm phó giáo sư tại Đại học An Huy, cũng cho rằng “sự không chắc chắn” là lý do đằng sau sự nhiệt tình tìm kiếm dazi của thế hệ trẻ .
Lee phân tích rằng thế hệ sau 9X và 10X của Trung Quốc lớn lên trong một môi trường tương đối tốt và ổn định. Nhưng giờ đây khi đã bước vào xã hội, cả bối cảnh toàn cầu và sự phát triển kinh tế của Trung Quốc đều đang phải đối mặt với những thay đổi lớn, và những thanh niên này chưa được chuẩn bị để đối phó với những bất ổn lâu dài. Tìm dazi có thể là một cách để họ đối phó với áp lực xã hội.
Thanh niên Trung Quốc từ bỏ công việc truyền thống, lựa chọn sống cho chính mình
Đối mặt với triển vọng việc làm ngày càng u ám khi nền kinh tế phục hồi chậm chạp, Chu Yi đang lựa chọn sống theo xu hướng "nằm bẹp", rũ bỏ mọi áp lực để làm những gì mình thích.
Ngày càng nhiều thanh niên Trung Quốc lựa chọn lối sống chậm hơn. Ảnh: Streetsnap Thượng Hải
Theo hãng tin Reuters (Anh), Chu, cô gái 23 t.uổi sống ở Thượng Hải, từng làm việc tại một công ty thời trang nhưng đã nghỉ việc cách đây 2 năm vì thường xuyên phải làm thêm giờ. Hiện tại, cô chỉ làm việc một ngày trong tuần cho một công ty du lịch. Điều này đã giúp Chu có nhiều thời gian để học bộ môn xăm hình trong chương trình học nghề kéo dài 6 tháng với nỗ lực trở thành nghệ nhân xăm hình mà cô mong muốn.
Chu không phải người trẻ duy nhất lựa chọn sống theo xu hướng "nằm bẹp". Dù không có dữ liệu về số lượng thanh niên từ bỏ các công việc truyền thống, tỷ lệ thất nghiệp ở thanh niên Trung Quốc đã tăng lên mức cao kỷ lục 21,3% vào tháng 6/2023 trong bối cảnh nền kinh tế nước này vẫn đang nỗ lực để phục hồi về mức tăng trưởng trước đại dịch. Một số sinh viên mới tốt nghiệp đại học nói rằng họ phải kinh doanh để tìm nguồn thu nhập.
"Đối với tôi, công việc không mang lại nhiều ý nghĩa. Hầu hết công việc đó dường như là hoàn thành công việc cho quản lý và khiến người quản lý hài lòng. Vì thế tôi quyết định không làm việc nữa", Chu chia sẻ.
Tại Trung Quốc, có khoảng 280 triệu thanh niên Trung Quốc sinh trong khoảng thời gian từ năm 1995 đến năm 2010. Các cuộc khảo sát cho thấy thế hệ Z này là nhóm bi quan nhất trong tất cả các nhóm t.uổi của cả nước. Do đó, việc xoa dịu thế hệ này trong bối cảnh nền kinh tế tăng trưởng chậm nhất gần nửa thế kỷ là một thách thức quan trọng trong việc hoạch định chính sách đất nước.
Tháng trước, Bộ nguồn nhân lực cho biết Trung Quốc cần nhiều nỗ lực hơn nữa để thúc đẩy việc làm vào năm 2024, đặc biệt là đối với giới trẻ.
Xưởng vẽ của một người trẻ ở Jingdezhen, thủ đô đồ sứ cổ ở tỉnh Giang Tây, phía đông Trung Quốc. Ảnh: Tân Hoa xã
Bà Zhou Yun, trợ lý giáo sư xã hội học tại Đại học Michigan, nhận định mặc dù có vẻ một số thanh niên đã lựa chọn không tham gia vào cuộc cạnh tranh vô tận trong các công ty, nhưng không thể phớt lờ tình trạng bi quan về tương lai của giới trẻ.
Khi nền kinh tế Trung Quốc đang suy giảm và thị trường lao động vẫn thắt chặt, "thách thức sâu sắc đối với những người trẻ t.uổi là vượt qua những bất bình đẳng xã hội cứng nhắc, thắt chặt kiểm soát chính trị và triển vọng kinh tế mờ mịt", bà Zhou nói.
Tất cả những điều này kết hợp lại đang khiến những người trẻ, như cô Chu, ưu tiên hạnh phúc và lợi ích của bản thân hơn cái mà cô gọi là "áp lực không ngừng" của công việc ở công ty. Chu chia sẻ hiện tại cô hạnh phúc hơn rất nhiều và tin rằng sự lựa chọn của mình là đáng giá.
"Mức lương hiện tại của tôi tuy không nhiều nhưng cũng đủ trang trải chi phí sinh hoạt hàng ngày. Thời gian rảnh có giá trị hơn hàng nghìn nhân dân tệ", cô Chu nói.
Lễ tốt nghiệp tại một trường đại học ở Vũ Hán, Trung Quốc năm 2021. Ảnh: Getty images
Xu hướng rũ bỏ những áp lực của cuộc sống không chỉ diễn ra tại Trung Quốc. Ở cả Mỹ và châu Âu, các nhà kinh tế học đang bàn luận về một cuộc "đại từ chức", với hàng triệu người lao động muốn nghỉ hưu, bỏ việc hoặc từ chối làm công việc mà họ coi là vô nghĩa.
Vậy những xu hướng đó có phải giống cách sống "nằm bẹp" ở Trung Quốc hay không? Tiến sĩ Lauren Johnston, cộng sự nghiên cứu tại Viện Trung Quốc, Trường Nghiên cứu Phương Đông và châu Phi thuộc Đại học London, cho biết có nhiều nguyên nhân khác nhau dẫn đến câu chuyện này.
Đầu tiên, một bộ phận người trẻ t.uổi ở nông thôn khi đến Bắc Kinh hoặc Thượng Hải thì cảm thấy họ bị thua kém về khả năng k.iếm t.iền mua nhà hay cạnh tranh với những đ.ứa t.rẻ lớn lên ở thành phố, nói tiếng Anh và ăn mặc sành điệu.
Tiến sĩ Johnston giải thích một số người trong bộ phận này có thể đang nghĩ đến việc từ bỏ tất cả, trở về quê hương cũng như nhận những công việc được trả lương thấp hơn để được ở bên gia đình của họ. Ông cho rằng cái gọi là văn hóa "mẹ hổ" của Trung Quốc cũng là một rào cản. Bậc phụ huynh cảm thấy bản thân chịu trách nhiệm lớn trong việc giúp con mình đạt được thành tích cao, chỉ riêng trường học là không đủ. Họ cảm thấy họ phải trả t.iền để con học thêm toán, tiếng Trung, tiếng Anh và âm nhạc, hoặc chuẩn bị cho các kỳ thi đầu vào cạnh tranh khốc liệt.
Những điều này có khả năng thay đổi do Trung Quốc đang đối mặt với một bức tranh kinh tế khó khăn: tăng trưởng chậm lại, nợ gia tăng còn lĩnh vực bất động sản bị thu hẹp.
Những lý do khiến người trẻ Trung Quốc ngại về nhà dịp Tết Nhiều người trẻ Trung Quốc đã rút ngắn thời gian gặp gỡ người thân hoặc thậm chí còn không về quê vào dịp Tết vì những áp lực vô hình. Yuwen đang thất nghiệp nên ngại gặp người thân vào dịp Tết vì sợ bị hỏi về tình hình công việc. Ảnh: BBC Yuwen (33 t.uổi) đã thất nghiệp hơn 6 tháng. Vài...
